I. Wartości niematerialne i

prawne

II. Rzeczowe aktywa

trwałe

Aktywa

Pasywa

Aktywa trwałe

Aktywa obrotowe

Kapitały własne

Zobowiązania

I. Długoterminowe

II. Krótkoterminowe

II. Rzeczowe aktywa trwałe

I. Wartości niematerialne i
prawne

III. Należności
długoterminowe
IV. Inwestycje
długoterminowe

I. Zapasy

II. Należności
krótkoterminowe

III. Inwestycje
krótkoterminowe

I. Kapitał podstawowy

II. Pozostałe kapitały
w tym

- Kapitał rezerwowy
- Kapitał zapasowy
- Wynik finanowy

- kredyty i pożyczki

- dłużne pap. wartościowe

- inne

- kredyty i pożyczki

- dłużne pap. wartościowe

- inne ( wobec pracowników,
dostawców, budżetu, itp.)

Wartości niematerialne i prawne - zaliczane do
aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające
się do gospodarczego wykorzystania, o
przewidywanym

okresie

ekonomicznej

użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone
do używania na potrzeby jednostki, a w
szczególności:
a)

autorskie

prawa

majątkowe,

prawa

pokrewne, licencje, koncesje,
b) prawa do wynalazków, patentów, znaków
towarowych,

wzorów

użytkowych

oraz

zdobniczych,
c) know - how,
d) wartość firmy.

Koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych
przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed
podjęciem produkcji, jeżeli:

-ściśle ustalono przyszły produkt lub technologię
wytwarzania a koszty prac wiarygodnie określono,

- techniczna przydatność produktu lub technologii
została stwierdzona i udokumentowana,

-koszty

prac

rozwojowych

zostaną

pokryte

spodziewanymi

w

przyszłości

przychodami

ze

sprzedaży tych produktów.

Rzeczowe aktywa trwałe

Środki trwałe

Środki trwałe w budowie

Środki trwałe - rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z
nimi,

o

przewidywanym

okresie

ekonomicznej

użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do
użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się
do nich w szczególności:
a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania
wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące
odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe
prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo
do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy.

Środki trwałe w budowie - zaliczane do aktywów trwałych środki
trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już
istniejącego środka trwałego

WNiP
Środki trwałe

Amortyzacja / Umorzenie

Koszt z tytułu użytkowania
środków trwałych i WNiP

Wartość zużycia
środków trwałych (i WNiP)

z wyjątkiem gruntów

niesłużących wydobyciu

kopalin

metodą odkrywkową

Z czego wynika konieczność amortyzowania
środków trwałych i WNiP ?

Art. 6 p. 1. UoR
W księgach rachunkowych jednostki należy ująć
wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz
przychody i obciążające ją koszty związane z tymi
przychodami dotyczące danego roku obrotowego,
niezależnie od terminu ich zapłaty.

Art. 6. p.2. UoR
Dla

zapewnienia

współmierności

przychodów

i

związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów
danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą
koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów
oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty,
które jeszcze nie zostały poniesione.

Zasada memoriału ?

Zasada współmierności ?

Rok 1

Rok 2

Rok 3

Rok 4

Rok 5

Przychody, koszty

Zakup

maszyny A

jako koszt

Przychody ze sprzedaży produktów
Wyprodukowanych na maszynie A

niewspółmiernie

Rok 1

Rok 2

Rok 3

Rok 4

Rok 5

Przychody, koszty

Zakup

maszyny A rozłożony na lata w postaci amortyzacji

Przychody ze sprzedaży produktów
Wyprodukowanych na maszynie A

współmiernie

Generalną zasadę amortyzacji bilansowej zawiera art. 32 ustawy o
rachunkowości. Zasadą przyjętą przez prawo bilansowe jest
dokonywanie odpisów amortyzacyjnych drogą systematycznego,
planowego rozłożenia jego wartości początkowej środka trwałego
lub wartości niematerialnej i prawnej na ustalony okres
amortyzacji. Ustalenie okresu amortyzacji jest jednym z
poważniejszych źródeł rozbieżności pomiędzy prawem bilansowym
a podatkowym.

Ustawa o rachunkowości dopuszcza możliwość dowolnego
określania okresu amortyzacji przez jednostkę, jednak sugeruje że
przy jego określaniu należy wziąć pod uwagę przede wszystkim
okres ekonomicznej użyteczności danego składnika aktywów
trwałych, na określenie którego wpływają w szczególności:

• liczba zmian, na których pracuje środek trwały,

• tempo postępu techniczno-ekonomicznego,

• wydajność środka trwałego mierzona liczbą
godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych
produktów albo innym właściwym miernikiem,

• prawne lub inne ograniczenia czasu używania
środka trwałego,

• przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży
netto istotnej pozostałości środka trwałego.

Wyjątek:
Okres dokonywania odpisów kosztów prac rozwojowych
nie może przekraczać 5 lat.

Wartość początkowa

W jaki sposób można nabyć środek trwały ?

Zakup

Nieodpłatne otrzymanie

Wytworzenie we
własnym zakresie

Cena nabycia

Cena rynkowa

lub

wartość godziwa

Koszt wytworzenia

Cena nabycia - cena zakupu składnika aktywów,
obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez
podlegających odliczeniu podatku od towarów i
usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku
importu powiększona o obciążenia o charakterze
publicznoprawnym oraz powiększona o koszty
bezpośrednio

związane

z

zakupem

i

przystosowaniem składnika aktywów do stanu
zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu,
łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku,
wyładunku, składowania lub wprowadzenia do
obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne
zmniejszenia i odzyski.

Konstrukcja ceny nabycia:

Cena należna sprzedającemu
- VAT podlegający odliczeniu
+ wydatki związane z doprowadzeniem

środka trwałego do możliwości

jego używania

- VAT podlegający odliczeniu od tych wydatków
= cena nabycia

Kiedy i na jakich
zasadach ???

VAT

Podatek od towarów i usług

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

(Dz. U. z dnia 5 kwietnia 2004 r. Nr 54, poz. 535)

Podmiot dolicza do ceny

Sprzedawanych dóbr i usług

22%, 7%, 3%, 0%, zw.

Podmiot płaci podatek w cenie

nabywanych dóbr i usług

22%, 7%, 3%, 0%, zw.

Należny

sprzedaż

Naliczony

zakup

WYŁĄCZENIA

VAT do zapłaty/zwrotu z US = należny - naliczony

Kiedy można odliczyć VAT naliczony od należnego ?

Art. 86.

1. W zakresie, w jakim towary i usługi są
wykorzystywane do wykonywania czynności
opodatkowanych,

podatnikowi

przysługuje

prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o
kwotę podatku naliczonego,
z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art.
120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

ZASADA

GENERALNA

Podatek naliczony

ZAKUP

SPRZEDAŻ opodatkowana

22%, 7%, 3%, 0%

ODLICZENIE ??

TAK

ZAKUP

SPRZEDAŻ zwolniona z VAT

np. usługi szkoleniowe

ODLICZENIE ??

NIE

Podatek naliczony

opodatkowana

22%, 7%, 3%, 0%

ZAKUP

SPRZEDAŻ

ODLICZENIE ??

Podatek naliczony

zwolniona z VAT

CZĘŚCIOWE

ILE ?

W takim stosunku w jakim pozostaje sprzedaż
opodatkowana

do

całkowitej

sprzedaży.

Stosunek

określany

jest

na

podstawie

ostatniego

roku

podatkowego.
W przypadku rozpoczynania działalności występuje się z
wnioskiem o określenie proporcji do Naczelnika US

PRZYKŁAD

Jednostka nabyła środek trwały
Wartość netto 10.000,00
VAT

2.200,00

Do zapłaty 12.200,00
Określić wartość początkową przy założeniu że nie było innych wydatków:
a) Jednostka dokonuje sprzedaży jedynie opodatkowanej VAT
b) Jednostka dokonuje sprzedaży jedynie zwolnionej z VAT
c) Jednostka dokonuje sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej w

stosunku 50/50 i środek trwały jest przeznaczony na potrzeby jednego
i drugiego rodzaju sprzedaży.

Ad a) cena nabycia = 12.200 – 2.200 = 10.000
Ad b) cena nabycia = 12.200 – 0 = 12.200
Ad c) cena nabycia = 12.200 – 1.100 = 11.100

Koszt

wytworzenia

produktu

obejmuje

koszty

pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem
oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z
wytworzeniem tego
produktu.

Koszty

bezpośrednie

obejmują

wartość

zużytych

materiałów

bezpośrednich,

koszty

pozyskania

i

przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne
koszty poniesione w
związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca,
w jakich się znajduje w dniu wyceny.

Cena sprzedaży netto składnika aktywów możliwa do
uzyskania na dzień bilansowy cena jego sprzedaży, bez
podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego,
pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia
oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów
do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o
należną dotację przedmiotową. Jeżeli nie jest możliwe
ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów,
należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień
bilansowy.

Jedynymi czynnikami, które zmienią tak określoną
wartość początkową może być fakt dokonania
modernizacji środka trwałego oraz ewentualne
przeszacowanie wartości początkowej, które może być
dokonane tylko i wyłącznie w sytuacjach określonych
rozporządzeniem

Ministra

Finansów

(ostatnie

przeszacowanie miało miejsce 01 stycznia 1995 roku
na mocy rozporządzenia Ministra Finansów).

Rozpoczęcie amortyzacji - następuje nie
wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do
używania,

Zakończenie amortyzacji - nie później niż z
chwilą

zrównania

wartości

odpisów

amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością
początkową środka trwałego lub przeznaczenia
go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego
niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem
przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży
netto pozostałości środka trwałego.

Amortyzacja liniowa.

Głównym założeniem amortyzacji dokonywanej sposobem
liniowym jest, domniemanie, że środek trwały zużywa się w
jednakowym stopniu przez cały okres jego użytkowania.

Wyznaczone w ten sposób odpisy amortyzacyjne nie będą się
zmieniały przez cały okres amortyzowania środka trwałego.

Kwotę odpisu amortyzacyjnego wyznaczamy dzieląc wartość
początkową środka trwałego przez przewidywany okres jego
użytkowania (wzór 1).

Wzór 1.

T

W

S

p

AL



gdzie :
Wp – wartość początkowa środka trwałego
T- przewidywany okres użytkowania w latach.

Wzór 2.

T

100%

%

S

al



gdzie : T – przewidywany okres użytkowania.

Rok

Wartość

początkowa

Roczna

amortyzacja

liniowa

Umorzenie

Wartość

bieżąca

1

40.000

4.000

4.000

36.000

2

40.000

4.000

8.000

32.000

3

40.000

4.000

12.000

28.000

4

40.000

4.000

16.000

24.000

5

40.000

4.000

20.000

20.000

6

40.000

4.000

24.000

16.000

7

40.000

4.000

28.000

12.000

8

40.000

4.000

32.000

8.000

9

40.000

4.000

36.000

4.000

10

40.000

4.000

40.000

0

Liniowa amortyzacja i umorzenie przykładowego
środka trwałego o wartości 40.000 zł i okresie
amortyzacji 10 lat.

Amortyzacja degresywna.

Metoda amortyzacji degresywnej dopuszczona jest dla
środków trwałych o charakterze produkcyjnym takich jak
maszyny i urządzenia techniczne oraz środki transportu.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych zawęża
możliwość stosowania tej metody do środków trwałych
zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji oraz środków
transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych lub innych
samochodów o dopuszczalnej ładowności nie przekraczającej
500 kilogramów w szczególności grupa:

3- Kotły i maszyny energetyczne,
4 - Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego stosowania,
5 - Maszyny, urządzenia i aparaty specjalne branżowe,
6- Urządzenia techniczne,
8 - Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie.

Metoda degresywna jest oparta na dwóch
założeniach:

- wydajność środka trwałego spada wraz z
upływem czasu, w związku z tym przenosi on
mniejszą wartość na produkowane wyroby w tej
samej jednostce czasu;

- wraz ze starzeniem się środka trwałego rosną
koszty jego eksploatacji (remonty i naprawy,
zwiększone

zużycie

materiałów

eksploatacyjnych

)

i

muszą

być

one

zrównoważone

mniejszym

odpisem

amortyzacyjnym

Podstawą obliczenia stawki amortyzacji dla metody
degresywnej jest stopa amortyzacji dla metody liniowej.

Różnica w wyznaczeniu wysokości stawki polega na:

- zastosowaniu współczynnika podwyższającego stawkę
amortyzacyjną,
- obliczaniu stawki amortyzacyjnej biorąc za podstawę
wartość netto (bieżącą) środka trwałego

Należy pamiętać, że odpis amortyzacyjny danego środka
trwałego przez cały rok obrachunkowy nie może ulec
zmianie, tak więc określona stawka amortyzacyjna będzie
stała w przeciągu całego roku obrotowego.

Odpisy będą więc malały tylko na przełomie lat
obrachunkowych. Stawki malejące stosowane są tylko do
momentu zrównania się stawki obliczonej metodą
degresywną, ze stawką liniową. W przeciwnym przypadku
środek trwały nigdy nie osiągnąłby wartości bieżącej
równej zero (nie zostałby zamortyzowany w 100%).

Rok

Wartość

początkowa

Roczna

amortyzacja

liniowa

Roczna

amortyzacja

degresywna

Wartość

bieżąca -

amort.

degres.

1

40.000

4.000

8.000

32.000

2

40.000

4.000

6.400

25.600

3

40.000

4.000

5.120

20.480

4

40.000

4.000

4.096

16.384

5

40.000

4.000

4.000

12.384

6

40.000

4.000

4.000

8.384

7

40.000

4.000

4.000

4.384

8

40.000

4.000

384

0

9

40.000

4.000

-

-

10

40.000

4.000

-

-

Przykład.

Amortyzacja degresywna i umorzenie

przykładowego środka trwałego o wartości 40.000 zł i
okresie amortyzacji 10 lat, zastosowany współczynnik
podwyższający =2.

Metoda naturalna – uzależnia wysokość stawek
amortyzacyjnych od pracy wykonanej w danym okresie
przez dany obiekt stanowiący środek trwały.

Oznacza to, że przewidywany okres eksploatacji takiego
obiektu określany Jest nie w latach, ale w dowolnie
zmierzonej przewidywanej pracy obiektu np. w
złotówkach, godzinach, sztukach wyrobów, metrach,
kilogramach.

Zaletą tej metody jest prowadzenie ukazanie
rzeczywistego zużycia środka trwałego, natomiast
podstawową wadą jest pracochłonność prowadzenia
takiej ewidencji.

Środek trwały o wartości początkowej 40.000 zł charakteryzuje się
maksymalną liczbą maszynogodzin wynoszącą 100.000. Producent
gwarantuje poprawną pracę maszyny w tym zakresie maszynogodzin.
Odpisy amortyzacyjne dokonywane są raz do roku po określeniu
przepracowanych przez maszynę maszynogodzin.

Ewidencja WNiP i środków trwałych
Nabycie w drodze kupna WNiP oraz
środka trwałego niewymagającego
montażu

Środki trwałe

Rozrachunki z

dostawcami

VAT naliczony

Rozliczenie

zakupu

1a

1b

2

1) Faktura zakupu środka trwałego

b) VAT podlegający odliczeniu

2) Przyjęcie do użytkowania środka

trwałego (WNiP)

środek trwały wymagający montażu

Środki trwałe

Rozrachunki z

dostawcami

VAT naliczony

Środki trwałe w

budowie

1a

1b

3

1) Faktura zakupu środka trwałego

b) VAT podlegający odliczeniu

2) Faktury za usługi związane z

montażem i przystosowaniem śr.
trwałego

b) VAT podlegający odliczeniu

3) Przyjęcie do użytkowania
środka
trwałego (WNiP)

2a

2b

Nabycie w drodze wytworzenia we własnym zakresie (VAT pominięto)

Środki trwałe

Materiały

Środki trwałe w

budowie

Rozrachunki z tyt.

wynagrodzen

Rozrachunki z

budżetem

Rachunek bieżący

1

2

3

4

1. Materiały zużyte do wytworzenia

środka trwałego

Rozrachunki z

dostawcami

5

2. Wynagrodzenia wypłacone w
związku z budową środka trwałego

3. Narzuty na wynagodzenia z pkt.2
oraz inne opłaty publiczno-prawne

4. Odsetki od kredytu zaciągniętego
w związku z budową śr. trw.

5. Faktury za usługi obce związane z
budową środka trwałego

Pozostałe

koszty

operacyjne

6. Przyjęcie do używania

7. Odpisanie kosztów, które nie zamieniły
się w środki trwałe

6

7

Nabycie w drodze nieodpłatnego otrzymania

Środki trwałe

Pozostałe

przychody

operacyjne

Rozliczenie

międzyokresowe

przychodów

1

2

1. Przyjęcie do używania środka trwałego otrzymanego nieodpłatnie
w wartości rynkowej lub godziwej

2. Odpisanie raty przychodów przypadających na dany rok obrachunkowy
współmiernie do dokonanych odpisów amortyzacyjnych

Amortyzacja środków trwałych i WNiP

Amortyzacja

Środki trwałe

(WNiP)

Wynik

finansowy

Umorzenie

środków

trwałych

(WNiP)

1

2

SK

SK

1. Odpis amortyzacyjny (miesięczny, kwartalny, roczny)

2. Przeniesienie wartości amortyzacji na WF (na koniec roku obr.)

SK Środki trwałe – SK Umorzenie śr. Trw
wykazywane w bilansie
Podobnie WNiP

Odpisy aktualizujące środki trwałe i WNiP

Art. 32. p 4 UoR. W przypadku zmiany technologii produkcji,
przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub innych przyczyn
powodujących trwałą utratę wartości środka trwałego, dokonuje się - w
ciężar pozostałych kosztów operacyjnych - odpowiedniego odpisu
aktualizującego jego wartość.

Środki trwałe

(WNiP)

SK

Umorzenie śr.

Trwałych

(WNiP)

SK

Odpisy

aktualizacyjn

e śr. Trwałych

(WNiP)

SK

Pozostałe

koszty

operacyjne

1

1. Odpis aktualizacyjny

SK Środki trwałe – SK Umorzenie – SK Odpisy aktualizacyjne
Wykazywane w bilansie w pozycji środki trwałe
Podobnie dla WNiP

Likwidacja środków trwałych i WNiP

Środki trwałe

(WNiP)

Umorzenie śr.

Trwałych

(WNiP)

Pozostałe

koszty

operacyjne

1

1a

Środki trwałe w

likwidacji

(pozabilansowe)

1’

Materiały

Pozostałe

przychody

operacyjne

2

Rozrachunki z

dostawcami

3

4

1. Postawienie środka w stan likwidacji

1a. Niezamortyzowana część

2. Odzyskanie np. części zapasowych

3. Usługi obce związane z likwidacją

4. Zakończenie procesu likwidacji

Sprzedaż środków trwałych i WNiP

Środki trwałe

(WNiP)

Umorzenie śr.

Trwałych

(WNiP)

Pozostałe

koszty

operacyjne

2

2a

Pozostałe

przychody

operacyjne

VAT należny

Należności od

odbiorców

1

1a

1. Wystawienie faktury kupującemu
1a. VAT należny od sprzedaży, jeżeli był odliczony przy zakupie

2. Likwidacja środka trwałego w związku z jego sprzedażą

2a. Nieumorzona cześć środka trwałego

Modernizacja środków trwałych

Maszynę o wartości początkowej 25.000 zł przyjęto do
użytkowania w styczniu 2007 roku. Przewidywany okres używania
kierownik jednostki określił na 6 lat. Planowane odpisy
amortyzacyjne w poszególnych latach są następujące:

W styczniu 2009 roku rozbudowano maszynę o dodatkowy moduł w związku z
podjęciem produkcji nowego wyrobu. Koszt modernizacji wynosił 13.000 zł.
O tą wartość podwyższono wartość początkową środka trwałego i ustalono
nowy plan amortyzacji.

Podatkowa amortyzacja

środków trwałych i wartości

niematerialnych i prawnych

ŚRODKI TRWAŁE

Środki trwałe to rzeczy:

stanowiące własność lub współwłasność
podatnika

nabyte lub wytworzone we własnym
zakresie

kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do
używania

o przewidywanym okresie używania dłuższym
niż rok

wykorzystywane przez podatnika na potrzeby
związane z prowadzoną przez niego
działalnością gospodarczą

WARTOŚĆ POCZĄTKOWA

CENA NABYCIA

CENA NABYCIA

Kwota należna sprzedającemu powiększona o
koszty związane z zakupem, naliczone do dnia
przekazania ŚT do używania

KOSZT

WYTWORZENIA

KOSZT

WYTWORZENIA

Wartość zużytych do wytworzenia ŚT: rzeczowych
składników majątku, usług obcych i innych kosztów

WARTOŚĆ

RYNKOWA

WARTOŚĆ

RYNKOWA

METODA

UPROSZCZONA

METODA

UPROSZCZONA

Dla nieruchomości mieszkalnych
m^2 * 988

Wartość początkowa ŚT otrzymanego w
drodze spadku lub darowizny (lub wartość z
aktu przekazania jeżeli jest niższa od
rynkowej)

Kiedy musimy

amortyzować?

Kiedy musimy

amortyzować?

• Jeżeli wartość ŚT przekracza

3500zł, trzeba umieścić go w

ewidencji środków trwałych i

sukcesywnie dokonywać odpisów

amortyzacyjnych

• Jeżeli nie przekracza 3500zł,

wówczas mamy 3 możliwości:

• zaliczyć do środków trwałych i

dokonać jednorazowego odpisu

amortyzacyjnego,

• zaliczyć do środków trwałych i

amortyzować według stawek

ustawowych,

• nie wprowadzać do środków

trwałych i zaliczyć bezpośrednio

do kosztów.

• Jeżeli wartość ŚT przekracza

3500zł, trzeba umieścić go w

ewidencji środków trwałych i

sukcesywnie dokonywać odpisów

amortyzacyjnych

• Jeżeli nie przekracza 3500zł,

wówczas mamy 3 możliwości:

• zaliczyć do środków trwałych i

dokonać jednorazowego odpisu

amortyzacyjnego,

• zaliczyć do środków trwałych i

amortyzować według stawek

ustawowych,

• nie wprowadzać do środków

trwałych i zaliczyć bezpośrednio

do kosztów.

Czego nie amortyzujemy

?

Czego nie amortyzujemy

?

• gruntów i praw wieczystego

użytkowania gruntów,

• budynków mieszkalnych lub lokali

mieszkalnych, jeżeli podatnik nie

podejmie decyzji o ich amortyzowaniu,

• dzieł sztuki i eksponatów muzealnych,

• wartości firmy, jeżeli powstała w inny

sposób niż w drodze:

• a) kupna,

• b) przyjęcia do odpłatnego korzystania,

• c) wniesienia do spółki na podstawie

przepisów o komercjalizacji

prywatyzacji,

• składników majątku, które nie są

używane na skutek zawieszenia

wykonywania działalności gospodarczej.

• gruntów i praw wieczystego

użytkowania gruntów,

• budynków mieszkalnych lub lokali

mieszkalnych, jeżeli podatnik nie

podejmie decyzji o ich amortyzowaniu,

• dzieł sztuki i eksponatów muzealnych,

• wartości firmy, jeżeli powstała w inny

sposób niż w drodze:

• a) kupna,

• b) przyjęcia do odpłatnego korzystania,

• c) wniesienia do spółki na podstawie

przepisów o komercjalizacji

prywatyzacji,

• składników majątku, które nie są

używane na skutek zawieszenia

wykonywania działalności gospodarczej.

Stawki amortyzacyjne

Odpisów amortyzacyjnych od

środków trwałych dokonuje się

od pierwszego miesiąca

następującego po tym, w którym

wprowadzono je do ewidencji.

Odpisów amortyzacyjnych od

środków trwałych dokonuje się

od pierwszego miesiąca

następującego po tym, w którym

wprowadzono je do ewidencji.

Odpisów amortyzacji podatkowej

dokonuje się przy zastosowaniu

stawek amortyzacyjnych.

Wykaz rocznych stawek

amortyzacyjnych zawiera

załącznik nr 1 updof oraz updop.

Odpisów amortyzacji podatkowej

dokonuje się przy zastosowaniu

stawek amortyzacyjnych.

Wykaz rocznych stawek

amortyzacyjnych zawiera

załącznik nr 1 updof oraz updop.

KLASYFIKACJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH

0 – grunty
1 – budynki i lokale
2 – obiekty inżynierii lądowej i wodnej
3 – kotły i maszyny energetyczne
4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego
zastosowania
5 – specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty
6 – urządzenia techniczne
7 – środki transportu
8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenia
9 – inwentarz żywy

Częstotliwość dokonywania odpisów

Odpisy amortyzacyjne można naliczać:



w równych ratach miesięcznych,



w równych ratach kwartalnych,



jednorazowo na koniec roku podatkowego.

Rozłożenie w czasie odpisów znacznie upraszcza

proces amortyzacji

METODY AMORTYZACJI

Metody amortyzacji dla celów podatkowych:

liniowa

degresywna

jednorazowych odpisów

Metoda liniowa



Polega ona dokonywaniu odpisów od
stałej podstawy, według tej samej
stawki, aż do pełnego zamortyzowania
środka trwałego

METODA DEGRESYWNA



Stawkę amortyzacyjną z wykazu
podwyższa się o współczynnik ≤ 2,0



Odpisy amortyzacyjne nalicza się od
wartości początkowej, którą w każdym
roku pomniejsza się o odpisy dokonane w
poprzednich latach - aż do roku, w którym
odpis liczony metodą degresywną byłby
niższy od odpisu liczonego metodą
liniową

Metoda jednorazowego

odpisu

podatnicy, w roku podatkowym,

w którym rozpoczęli prowadzenie

działalności gospodarczej oraz

mali podatnicy, mogą dokonywać

jednorazowo odpisów

amortyzacyjnych od wartości

początkowej środków trwałych

zaliczonych do grupy 3–8

Klasyfikacji, z wyłączeniem

samochodów osobowych

podatnicy, w roku podatkowym,

w którym rozpoczęli prowadzenie

działalności gospodarczej oraz

mali podatnicy, mogą dokonywać

jednorazowo odpisów

amortyzacyjnych od wartości

początkowej środków trwałych

zaliczonych do grupy 3–8

Klasyfikacji, z wyłączeniem

samochodów osobowych

ustawodawca wprowadził

limit jednorazowych

odpisów – rocznie

równowartość 50 000 euro

ustawodawca wprowadził

limit jednorazowych

odpisów – rocznie

równowartość 50 000 euro

Indywidualne stawki amortyzacyjne



Podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla
używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy
wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres
amortyzacji nie może być krótszy niż:

.

.

•2

4 m

ie

sią

ce –

gdy

ich

w

art

ość

po

czą

tko

wa

n

ie

prz

ekra

cza

2

5 0

00

zł

,

•2

4 mi

esią

ce

– gd

y i

ch w

art

ość

począ

tko

wa

n

ie

prze

kra

cza

2

5 0

00

zł,

.

.

•3

6 m

ie

się

cy –

gdy i

ch

w

art

ość

począ

tko

wa

jes

t

wy

ższa

o

d 2

5 0

00

zł

i

nie

pr

zekr

acza

5

0 0

00

zł,

•3

6 mi

esięc

y –

gdy

ic

h w

art

ość

pocz

ątk

ow

a j

est

wy

ższa

o

d 2

5 0

00

zł

i n

ie

przek

ra

cza

5

0 0

00

zł

,

.

.

•

60

mi

esięc

y –

w

po

zo

sta

ły

ch

pr

zypa

dka

ch

•

60

m

ie

się

cy –

w po

zost

ały

ch pr

zypa

dka

ch

Porównanie regulacji prawa bilansowego i podatkowego

w odniesieniu do środków trwałych

.

Ustalenie

okresu

amortyzacji

oraz wybór

metody

dokonywania

odpisów

amortyzacyjnyc

h

Ustalenie

okresu

amortyzacji

oraz wybór

metody

dokonywania

odpisów

amortyzacyjnyc

h

Odpisy

aktualizujące

wartość

środków

trwałych

Odpisy

aktualizujące

wartość

środków

trwałych

Prawo

bilansowe

odbywa się na

podstawie

planowanego czasu

ekonomicznej

użyteczności środka

trwałego

odbywa się na

podstawie

planowanego czasu

ekonomicznej

użyteczności środka

trwałego

wartość początkowa

oraz dokonane odpisy

amortyzacyjne mogą

ulegać aktualizacji

wyceny

wartość początkowa

oraz dokonane odpisy

amortyzacyjne mogą

ulegać aktualizacji

wyceny

Prawo

podatkowe

odbywa się na

podstawie zapisów

UPDOF lub UPDOP

odbywa się na

podstawie zapisów

UPDOF lub UPDOP

okresowa aktualizacja

wartości środków

trwałych odbywa się

wyłącznie na

podstawie specjalnego

rozporządzenia

Ministra Finansów

okresowa aktualizacja

wartości środków

trwałych odbywa się

wyłącznie na

podstawie specjalnego

rozporządzenia

Ministra Finansów

Wartości

niematerialne

i prawne

WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE:

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokali i
budynków

Autorskie lub pokrewne prawa majątkowe

Prawa z zakresu własności przemysłowej

Licencje

Know - how

Wartość firmy

Koszty prac rozwojowych

Wycena WNiP



w przypadku odpłatnego nabycia – wartość początkową ustala się w
wysokości ceny nabycia,



w przypadku wytworzenia we własnym zakresie – wartość początkową
ustala się w wysokości kosztu wytworzenia,



w przypadku nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny
sposób – za wartość początkową przyjmuje się wartość rynkową z dnia
nabycia



w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do
spółki kapitałowej- wartość początkową ustala sam podatnik na dzień
wniesienia wkładu, nie wyższą jednak od wartości rynkowej,



wartość początkową firmy stanowi dodatnia różnica miedzy ceną nabycia
przedsiębiorstwa a wartością rynkową składników majątkowych
wchodzących w skład kupionego, przyjętego do odpłatnego korzystania
albo wniesionego do spółki przedsiębiorstwa,



w przypadku przekształcenia formy prawnej ,a także połączenia lub
podziału podmiotów – wartość początkową ustala się na podst.ewidencji
WNiP podmiotu przekształconego, połączonego albo podzielonego.



Prawa wieczystego użytkowania gruntów



Wartość firmy - jeżeli powstała w drodze
wniesienia przedsiębiorstwa do spółki w
drodze aportu lub w wyniku połączenia
spółek



Składników majątku, które nie są
wykorzystywane na skutek zaprzestania
działalności w której były wykorzystywane

Nie należy amortyzować:

Zasady amortyzacji Wnip

Nabyte WNiP należy wprowadzić do

,,Ewidencji wartości niematerialnych i

prawnych” najpóźniej w miesiącu

przekazania ich do używania. Ewidencja ta

powinna dostarczać niezbędnych informacji

do obliczenia odpisów amortyzacyjnych.

Odpisów amortyzacyjnych od WNiP

dokonuje się od ich wartości początkowej,

począwszy od pierwszego miesiąca

następującego po miesiącu, w którym dany

składnik wprowadzono do ewidencji, do

końca tego miesiąca, w którym następuje

zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z

wartością początkową lub w którym

postawiono dany składnik w stan likwidacji,

zbyto lub stwierdzono jego niedobór.

Amortyzacja metodą liniową



WNiP amortyzujemy metodą liniową, czyli naliczając odpisy od
stałej podstawy i według tej samej stawki



gdy wartość początkowa danego składnika WNiP jest niższa niż
3500 zł, można dokonać jego odpisu amortyzacyjnego
jednorazowo w miesiącu oddania do używania albo w miesiącu
następnym



odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przy zastosowaniu
stawek amortyzacyjnych, które muszą być ustalone przez
podatnika dla poszczególnych wartości niematerialnych i
prawnych na cały okres ich amortyzacji przed rozpoczęciem
dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Stawki te ustala się z
uwzględnieniem podanych w ustawie o podatku dochodowym
okresów dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla grup WNiP

Okres amortyzacji nie może być krótszy
niż:

24 miesiące – od licencji na programy

komputerowe, od praw autorskich

24 miesiące – od licencji na programy

komputerowe, od praw autorskich

24 miesiące - od licencji na

wyświetlenie filmów oraz na emisję

programów radiowych i telewizyjnych

24 miesiące - od licencji na

wyświetlenie filmów oraz na emisję

programów radiowych i telewizyjnych

12 miesięcy – od poniesionych

kosztów zakończonych prac

rozwojowych

12 miesięcy – od poniesionych

kosztów zakończonych prac

rozwojowych

60 miesięcy – od pozostałych wartości

niematerialnych

60 miesięcy – od pozostałych wartości

niematerialnych

PORÓWNANIE REGULACJI PRAWA PODATKOWEGO I BILANSOWEGO W

ODNIESIENIU DO WNiP

WYSZCZEGÓLNIENIE

USTAWA O RACHUNKOWOŚCI

USTAWA O PODATKU DOCHODOWYM

Metoda amortyzacji

Dowolna, (wyj. wartości firmy -
tylko metoda liniowa)

Tylko liniowa

Ustalenie stawki
amortyzacyjnej

na dzień przyjęcia składnika do
używania, z możliwością
korekty w następnych latach
obrotowych

Przed rozpoczęciem dokonywania
odpisów na cały okres amortyzacji (bez
możliwości korekty w latach
następnych)

Okres amortyzacji

Przewidywany okres
ekonomicznej użyteczności
danego składnika, z wyjątkiem:
- wartości firmy- okres nie
dłuższy niż 5 lat (lub 20 lat)
- kosztów zakończonych prac
rozwojowych –okres nie dłuższy
niż 5 lat

Ściśle określone min. Okresy
amortyzowania:
- spółdzielcze prawa do lokalu
mieszkalnego, użytkowego i domu
jednorodzinnego – 40 lat
- dla licencji – 2 lata
- dla kosztów zakończonych prac
rozwojowych – 1 rok
- pozostałych składników – 5 lat

Odpisy
amortyzacyjne
niestanowiące
kosztów uzyskania
przychodów

Nie dotyczy

Nie stanowią kosztów uzyskania przychodów
odpisy amortyzacyjne dokonane:
- od know – how wniesionego jako aport do
spółki
- od nabytych nieodpłatnie składników, jeżeli
dochód z tego tytułu jest zwolniony jest z
podatku dochodowego
- od składników oddanych do nieodpłatnego
używania
- według wyższych stawek amortyzacyjnych –
w części nadwyżki amortyzacji bilansowej nad
podatkową