Bezpieczeństwo pracy
przy robotach
szybowych
MGR JAROSŁAW BEDNORZ
Pracownicy przystępujący do
wykonywania robót szybowych
powinni posiadać odpowiedni
sprzęt zapewniający osobiste
bezpieczeństwo, który powinien
być w stanie umożliwiającym
prawidłowe jego zastosowanie.
Jako sprzęt osobistego zabezpieczenia mogą być
stosowane szelki bezpieczeństwa, linki pomocnicze
oraz inne urządzenia zabezpieczające pracowników
zatrudnionych przy robotach na wysokościach,
dopuszczone do stosowania. Sprzęt osobistego
zabezpieczenia przechowuje się w specjalnie
wydzielonych suchych i przewiewnych
pomieszczeniach niedostępnych dla osób
nieupoważnionych. Warunki przechowywania
sprzętu określa instrukcja szczegółowa zatwierdzona
przez kierownika działu energomechanicznego. Każdy
rodzaj sprzętu, w szczególności szelki bezpieczeństwa
i linki pomocnicze, powinien być w sposób trwały i
jednoznacznie oznakowany
Oddział szybowy użytkujący sprzęt
zabezpieczenia osobistego prowadzi
odpowiednią dokumentację gospodarki
sprzętem, która powinna zawierać w
szczególności atesty producenta
sprzętu.
Pracownika przystępującego do robót
szybowych wyposaża się w szelki
bezpieczeństwa, które kontroluje w
obecności osoby bezpośrednio
nadzorującej prace.
Linka pomocnicza może służyć do
zamocowania tylko jednego
pracownika. Zamocowanie powinno
być pewne i uniemożliwić
niekontrolowane odczepienie się.
Spawacz podczas prowadzenia
robót spawalniczych nie może
stosować szelek bezpieczeństwa i
linek pomocniczych z tworzywa
sztucznego.
Przy wykonywaniu pracy w szybie z głowicy
naczyń wyciągowych, linki szelek
bezpieczeństwa zaczepia się do elementów
zawieszenia lin nośnych, a przy wykonywaniu
prac z pomostów roboczych poza naczyniami
wyciągowymi, linki te zaczepia się do
elementów zbrojenia lub konstrukcji
szybowej. Punkt zaczepienia linek
pomocniczych (do szelek bezpieczeństwa) nie
może być niżej pracownika, natomiast
wysokość ewentualnego spadku nie może
przekroczyć 1 m.
Naprawy szybowe prowadzi się z głowicy naczyń
wyciągowych lub z piętra znajdującego się w
bezpośredniej bliskości głowicy tylko przez jedną
brygadę szybową. Naprawy mogą prowadzić
jednocześnie brygady znajdujące się na różnych
piętrach klatki pod następującymi warunkami:
1) naprawy będą odbywać się przy bezpośrednim
udziale osoby dozoru szybowego,
2) upoważniona jest tylko jedna osoba do
nadawania sygnału,
3) zapewnione jest niezawodne porozumiewanie się
między poszczególnymi brygadami.
Jednoczesne prowadzenie napraw w szybach
dwuprzedziałowych może odbywać się przy zachowaniu
następujących warunków:
1) lokalizacja miejsc planowanych napraw jest na jednym
poziomie,
2) głowicę naczyń wyciągowych umieszcza się na
jednakowej wysokości w czasie jazdy do miejsca napraw;
różnica w wysokościach nie może przekraczać wysokości
naczynia wyciągowego,
3) zapewniony jest równoczesny dojazd do miejsca napraw,
4) ustalono jednoznaczne zasady porozumiewania się
między brygadami znajdującymi się na naczyniach obu
wyciągów,
5) uprawniona osoba dozoru bezpośrednio nadzoruje
wykonywanie napraw.
Naprawy ze stopy naczyń skipowych (ramy dolnej skipu)
wykonuje się z zachowaniem następujących warunków:
1) stopy naczyń skipowych są odpowiednio przygotowane
do wykonywania prac związanych z naprawami szybowymi,
a mianowicie:
a) pomost naczynia skipowego pokryty jest konstrukcją
ażurową o wytrzymałości co najmniej 5000 N/m2,
b) wysokość klapy wysypowej naczynia skipowego od stopy
wynosi co najmniej 0,8 m,
c) pomost stopy wyposażony jest w progi o wysokości co
najmniej 100 mm,
d) ściany boczne stopy naczyń skipowych zabezpieczone są
siatką ochronną do wysokości 2 m,
e) klapa skipu dodatkowo jest zabezpieczona przed
samoczynnym otwarciem się,
2) naprawy wykonuje się tylko na odcinku
od najniższego czynnego podszybia do
początku urządzeń hamujących w rząpiu,
3) sygnalista obecny jest na najniższym
czynnym podszybiu,
4) brygady pracowników znajdujących się
na stopie naczynia skipowego wyposaża
się w działające urządzenia łączności
umożliwiające porozumienie się z
sygnalistą znajdującym się na najniższym
czynnym podszybiu,
5) wszelkie prace ze stopy skipu prowadzi się
tylko w obecności osoby dozoru ruchu
oddziału szybowego,
6) transport materiałów na stopie naczyń
skipowych może odbywać się tylko od
poziomu podszybia do początku urządzeń
hamujących w rząpiu,
7) na podszybiu wyznaczonym do wsiadania i
wysiadania pracowników na stopę lub ze
stopy naczynia skipowego powinno być
bezpieczne wejście oraz odpowiednio
wyposażone stanowisko sygnałowe.
Materiały, maszyny i urządzenia
transportowane w naczyniach lub na
naczyniu wyciągowym, nie wystające poza
obrys przekroju poprzecznego naczynia
wyciągowego, odpowiednio przymocowane
i zabezpieczone przed wysunięciem się na
zewnątrz naczynia, mogą być
transportowane szybem, pod warunkiem
że ciężar całkowity transportowanych
elementów nie przekroczy obciążenia
dopuszczalnego dla wyciągu szybowego.
W uzasadnionych przypadkach
ciężar transportowanych elementów
może przekroczyć dopuszczalne
obciążenie wyciągu szybowego, o ile
zostaną spełnione następujące
warunki:
1) przebieg czynności transportu
zostanie ustalony w technologii
zatwierdzonej przez kierownika
działu energomechanicznego,
2) przekroczenie dopuszczalnego obciążenia nie
spowoduje uszkodzenia elementów wyciągu
szybowego i obniżenia wartości statycznego
współczynnika pewności hamulców manewrowych i
bezpieczeństwa do wartości mniejszej niż 2,
3) zapewnienie wystarczających warunków
sprzężenia ciernego liny z kołem pędnym,
4) przeprowadzanie opuszczania przy pełnym
zrównoważeniu nadwagi wynikającej z przeciążenia,
5) prędkość opuszczania nie przekroczy 0,5 m/s,
6) transport będzie nadzorowany przez upoważnioną
osobę dozoru energomechanicznego.
Maszyny, urządzenia i materiały niemieszczące się w
naczyniu wyciągowym można transportować szybem
przez podwieszenie ich pod naczyniem, z
uwzględnieniem następujących wymogów:
1) przebieg pracy określa instrukcja zatwierdzona
przez kierownika działu energomechanicznego,
2) prędkość w czasie transportu nie przekracza 0,5
m/s,
3) transportowany przedmiot podwiesza się do
konstrukcji naczynia wyciągowego za pomocą lin
stalowych o wytrzymałości zapewniającej co najmniej
6-krotny współczynnik bezpieczeństwa w odniesieniu
do obciążenia od transportowanego ciężaru,
4) całość robót jest nadzorowana przez osobę
wyższego dozoru ruchu energomechanicznego,
5) ustalono warunki konwojowania transportowanego
przedmiotu.
Liny i elementy zawieszenia używane do
transportu powinny mieć zaświadczenie
obciążalności, a ich długość zapewniać
bezpieczne wprowadzenie
transportowanych elementów do szybu
oraz ich wyjmowanie z szybu.
Wszystkie elementy używane do
opuszczania przed ich użyciem
kontroluje i dopuszcza do pracy osoba
dozoru ruchu energomechanicznego.
Transport elementów innymi urządzeniami niż
wyciągi szybowe może odbywać się, jeżeli:
1) prowadzony będzie urządzeniem dopuszczonym
do stosowania, a stan techniczny urządzenia oraz
poszczególnych elementów składowych
gwarantuje bezpieczne wykonanie zadania,
2) zamocowanie urządzenia zapewnia
przeniesienie maksymalnego obciążenia
pochodzącego od opuszczanych elementów,
3) stanowisko do podwieszania elementów i
wprowadzenia ich do szybu wykonywane jest w
sposób umożliwiający bezpieczną pracę,
4) na całej długości szybu, na której odbywa
się transport elementów, w przypadku ich
konwojowania, jest możliwość nadawania
sygnałów przez osoby konwojujące do
maszynisty urządzenia napędowego
(kołowrotu) z każdego miejsca w szybie,
5) prędkość opuszczania nie przekracza 0,3
m/s,
6) przebieg czynności uregulowany jest w
szczegółowej technologii, zatwierdzonej
przez kierownika działu
energomechanicznego.