Świat jest zbudowany z substancji.

WSZYSTKO CO NAS OTACZA
ZBUDOWANE JEST Z

SUBSTANCJI

.

SUBSTANCJE NATOMIAST SKŁADAJĄ
SIĘ Z MAŁYCH,
NIEDOSTRZEGALNYCH GOŁYM
OKIEM

DROBIN

.

Każda substancja może

występować w jednym z

trzech stanów skupienia.

TRZY STANY SKUPIENIA

CIEKŁY

STAŁY

GAZO
WY

OD CZEGO ZALEŻY STAN SKUPIENIA SUBSTANCJI?

STAN SKUPIENIA SUBSTANCJI

ZALEŻY OD UŁOŻENIA DROBIN

W DANEJ SUBSTANCJI

ORAZ MOŻLIWOŚCI

ICH PRZEMIESZCZANIA SIĘ

WZGLĘDEM SIEBIE.

WODA – BARDZO DZIWNA RZECZ:

WIADOMO, ŻE

CIECZ

.

PODGRZEWANA DŁUŻSZY CZAS

JUŻ NIE CIECZ, ALE

GAZ

.

MRÓZ JĄ ZETNIE – NOWY CUD

TO NIE CIECZ , TYLKO

LÓD

.

TRZY STANY SKUPIENIA

CIEKŁ
Y

STAŁY

GAZO
WY

Woda to
jedyna
substancja
występująca
w przyrodzie

pod trzema
postaciami.

Każda postać wody odgrywa ważną rolę w
przyrodzie.

WODA ZMIENIA POSTAĆ POD WPŁYWEM TEMPERATURY.

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI
WODY(CIECZY):



Doświadczenie 1

Nalej do szklanki wody i określ jej kształt

w tym naczyniu. Przelej wodę ze
szklanki do butelki, potem do słoika lub
na talerz.

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI
WODY(CIECZY)



Doświadczenie 2

Napełnij strzykawkę jednorazowego

użytku wodą. Zatkaj palcem wylot
strzykawki i spróbuj ścisnąć wodę
tłokiem.

Ułożenie drobin
w cieczy możemy
porównać do uczniów
powracających do klasy
po uroczystości szkolnej,
która odbyła się w sali
gimnastycznej.

Odległości między
uczniami są niewielkie,
bo jest tłok, poruszają się
wolno i brak im
uporządkowania.

Tak właśnie zachowują
się drobiny w cieczy.

DROBINY LEŻĄ

BLISKO SIEBIE I

MOGĄ TYLKO

NIEZNACZNIE SIĘ

PRZEMIESZCZAĆ.

STAN CIEKŁY -

CIECZ

CECHY FIZYCZNE WODY:



bezbarwna



bez smaku



bez zapachu



nie ma kształtu(przyjmuje kształt
naczynia w którym się znajduje)



nie jest ściśliwa

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI GAZÓW:



Doświadczenie 3

Przyjrzyj się pustej zlewce i butelce. Czy są one na

pewno puste?

Naczynia, które w życiu codziennym traktujemy

jako puste, w rzeczywistości puste nie są.

Gazy dostosowują się do kształtu naczyń w

których się znajdują.

Gazy dostosowują się także do kształtu tych ciał,

które się w nich znajdują np. wszystkie
przedmioty na Ziemi są otoczone przez
powietrze.

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI GAZÓW:



Doświadczenie 4

Do strzykawki nabierz powietrza. Jej

wylot zatkaj palcem i ściskaj znajdujące
się wewnątrz powietrze za pomocą
tłoka..

Czy uda Ci się zmienić objętość
powietrza?

Odległości miedzy
drobinami w gazie są
duże. To sprawia, że
poruszają się one dość
szybko i rzadko kiedy
zderzają się ze sobą.

To tak, jak wy, kiedy
rozbiegniecie się po
boisku szkolnym.
Możecie się bardzo
szybko poruszać, bo
macie dużo miejsca.

DROBINY SĄ OD

SIEBIE ODDALONE

I MOGĄ SIĘ

SWOBODNIE

PORUSZAĆ.

STAN GAZOWY -
GAZ

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI CIAŁ
STAŁYCH:



Doświadczenie 5

Do cylindrycznego naczynia z podziałką, nalej

wody. Sprawdź jaką objętość zajmuje woda.
Następnie zanurz w niej zawieszoną na nitce
bryłkę plasteliny i odczytaj objętość wody
wraz

z bryłką.
Powtórz to samo doświadczenie, zmieniając

kształt plasteliny oraz dzieląc plastelinę na
kawałki.

WNIOSEK:



Ciała stałe zachowują swoją objętość.



Nawet duże zmiany ich kształtów nie
powodują zmian objętości.

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI CIAŁ STAŁYCH:



Doświadczenie 6

Podręcznik strona 66

Odległości
i uporządkowanie
drobin w ciele
stałym można
porównać do
uczniów siedzących
na ławkach w sali
gimnastycznej
podczas
uroczystości
szkolnej.

Odległości są
niewielkie, nie
można poruszać się,
a ławki narzucają
duże
uporządkowanie.

DROBINY SĄ

BLISKO SIEBIE

RÓWNO

UŁOŻONE I NIE

MOGĄ SIĘ

PRZEMIESZCZAĆ

WZGĘDEM

SIEBIE.

STAN STAŁY – CIAŁO
STAŁE

ZE WZGLĘDU NA ZRÓŻNICOWANIE

WŁAŚCIWOŚCI CIAŁA STAŁE DZIELIMY

NA TRZY GRUPY:

SPRĘŻYST
E

PLASTYCZN
E

KRUCHE

MOŻEMY

ŁATWO JE

WYGINAĆ,

LECZ GDY

PRZESTANIEM

Y WRÓCĄ DO

POPRZEDNIEJ

POSTACI

PO WYGIĘCIU

NIE WRACAJĄ

DO SWOJEGO

POPRZEDNIE

GO KSZTAŁTU

PRZY

PRÓBIE

ZMIANY

KSZTAŁTU

ŁAMIĄ SIE