Alkohole

Chemia organiczna

 Alkohole
 Właściwości fizyczne i chemiczne
 Otrzymywanie alkoholi
 Główne alkohole i ich zastosowanie
 Klasyfikacja alkoholi

Menu

Alkohole

Związki organiczne, które zawierają jedną
lub

więcej

grup

hydroksylowych

przyłączonych do nasyconych atomów
węgla.

Wzór ogólny alkoholi, gdzie R to
grupa węglowodorowa, a –OH to
grupa hydroksylowa.

Najprostsze alkohole zawierają jedną grupę hydroksylową w
cząsteczce. Nazywają się alkoholami monohydroksylowymi
(alkanole).

Ich wzór ogólny to:

Nazwy alkoholi tworzy się
poprzez dodanie końcówki
-ol z odpowiednim lokantem
do nazwy macierzystego
związku.

Węglowodór

Alkohol

Metan

Metanol

Etan

Etanol

Propan

Propanol

Butan

Butanol

Właściwości fizyczne i chemiczne

Alkohole

:

To ciecze, które reagują z kwasami,
Mają odczyn obojętny, dlatego nie ulegają dysocjacji jonowej,
Rozpuszczają się w wodzie.

Niższe alkohole (np. metanol, etanol) mają niskie temperatury
wrzenia i dużą lotność.

Właściwości chemiczne alkoholi to:

Reakcja alkoholi z sodem
Reakcja z chlorowcowodorami
Eliminacja wody
Reakcja glicerolu z HNO

3

– reakcja estryfikacji

(powstaje nitrogliceryna)

Otrzymywanie alkoholi

Hydroliza odpowiednich chlorowcopochodnych alkanów
CH

3

-Cl + H

2

O CH

3

-OH + HCl

Reakcja chlorowcopochodnych z zasadą
CH

3

-Cl + NaCH CH

3

-OH + NaCl

Reakcja wody z alkenem

C=C + H

2

O H-C-C-OH

Fermentacja alkoholowa
C

6

H

12

O

6

2C

2

H

5

OH + 2CO

2

H H

H

H

H

H

H

H

drożdże

H

2

O

metanol

metanol

chlorometan

chlorometan

Główne alkohole

i ich zastosowanie

Do najbardziej znanych alkoholi zaliczamy:

Metanol – pierwszy człon szeregu homologicznego alkoholi

Etanol – drugi człon szeregu homologicznego alkoholi

Gliceryna – najprostszy alkohol

Metanol

Wzór sumaryczny:

CH

3

OH

Wzór strukturalny:

Otrzymywanie:

Właściwości: Bezbarwna ciecz o charakterystycznym ostrym

zapachu i smaku, silnie trująca, spala się jasnym
płomieniem, dobrze rozpuszczalna w wodzie,
reaguje z kwasami oraz metalami.

Zastosowanie: Rozpuszczalnik w syntezie organicznej;

stosowany również w przemyśle
farmaceutycznym, chemicznym oraz jako
paliwo.

Etanol

Wzór sumaryczny:

C

2

H

5

OH

Wzór strukturalny:

Otrzymywanie: Wytwarzany w procesie

fermentacji alkoholowej.
Podstawowe surowce: buraki
cukrowe, ziemniaki, pszenica.

Właściwości: Bezbarwna, lotna ciecz o charakterystycznym

zapachu i ostrym smaku; spala się
jasnoniebieskim płomieniem, dobrze miesza
się z wodą, ścina białko jajka.

Zastosowanie: Służy do produkcji leków, zapachów do

ciast, kosmetyków, środków odkażających.

Gliceryna

Wzór sumaryczny:

C

3

H

5

(OH)

3

Wzór strukturalny:

Otrzymywanie: Ogrzewanie nasion roślin

oleistych z rozpuszczalnikiem.

Właściwości: Bezbarwna, gęsta, nietoksyczna ciecz o

słodkim smaku; spala się jasnożółtym
kopcącym płomieniem, miesza się z wodą,
ma właściwości higroskopijne.

Zastosowanie: W przemyśle farmaceutycznym,

spożywczym, kosmetycznym, skórzanym;
Do produkcji materiałów wybuchowych,
barwników, płynów hamulcowych, kremów.

Klasyfikacja alkoholi

Alkohole dzielimy na:

Monohydroksylowe (jednowodorotlenowe):

Alkanole, np. metanol, etanol
Alkenole, np. alkohol allilowy
Alkinole, np. alkohol propargilowy
Alkohole cykliczne, np. cykloheksanol
Alkohole aromatyczne, np. alkohol benzylowy

Polihydroksylowe (wielowodorotlenowe):

Diole
Cukrol

Za uwagę dziękują:

Justyna Czajka i Ela Duda