Czym naprawdę
jest
Lekomania?
Lekomania (inaczej: zależność lekowa lub
lekozależność) czyli uzależnienie od leków, forma
toksykomanii, która wywołuje stan psychiczny lub
fizyczny, wynikający z interakcji leku i żywego
organizmu, charakteryzujący się zmianami
zachowania zawsze łącznie z przymusem stałego
lub okresowego zażywania leku, w celu doznania
oczekiwanego efektu psychicznego lub fizycznego
lub w celu uniknięcia nieprzyjemnych doznań
związanych z brakiem leku. Niebezpieczeństwo
uzależniania się od leków polega między innymi na
tym, że w miarę rozwoju uzależnienia chory musi
przyjmować coraz większe dawki leku, dla
otrzymania pożądanego efektu. Nasila to
niebezpieczeństwo przedawkowania leków i
wystąpienia ich działań niepożądanych, aż do
zatrucia i śmierci.
Skutki lekomanii mogą
być różne, w zależności od
zażywanej substancji, ilości i
czasu zażywania. Nadużywanie
może prowadzić do uzależnienia
od leku, wzrostu tolerancji na
lek, wtedy osoba zażywająca
potrzebuje coraz większych
dawek w celu osiągnięcia tego
samego efektu. Mogą pojawić
się także zaburzenia umysłowe i
halucynacje oraz uszkodzenia
różnych narządów ciała.
Tyle na ten temat rzecze wszechwiedząca
wikipedia. Jednak czy jest to idealna,
zrozumiała dla każdego definicja? Moim
zdaniem nie.
Aby najlepiej zrozumieć
czym jest lekomania, należałoby
porównać ją do narkomanii. Często
zaczyna się bardzo niewinnie: leki
bierze się po to, by uśmierzyć ból...
Jednak po pewnym czasie podstawowa
dawna przestaje wystarczać...
Potrzebne są coraz większe i większe
ilości leków, co może prowadzić o
przedawkowania, a w efekcie śmierci.
Czasami osoby uzależnione od leków
zaczynają „mieć odloty” lub
halucynacje, tak samo jak po zażyciu
narkotyków.
Uzależnienie od leków
najczęściej obejmuje:
• Leki przeciwbólowe
• Leki nasenne
• Leki dopingujące
• Leki euforyzujące
Nagłe odstawienie leku, od którego jest się
uzależnionym, a szczególnie tego z grupy
benzodiazepin, wywołuje wystąpienie zespołu
abstynencyjnego przejawiającego się:
• Wzrostem lęku, niepokojem, zaburzeniami
nastroju, pamięci
• Pobudzeniem
• Zaburzeniami snu, spadkiem łaknienia
• Ryzykiem wystąpienia drgawek
• Objawami grypopodobnymi
• Dysforią (obniżonym nastrojem)
• Chwiejnością emocjonalną
• Objawami psychotycznymi
Klasyczny zespół odstawienny pojawia się
zwykle w 48 godzin do 10 dni (w zależności od
rodzaju środka) po odstawieniu lub
ograniczeniu dawki leku. W związku z tym
odstawianie środka uzależniającego powinno
odbywać się stopniowo pod kontrolą lekarza
lub w warunkach szpitalnych (np. gdy osoba
uzależniona jest od kilku leków jednocześnie
lub zażywała wysokie dawki leków dłużej niż
rok). Z całą pewnością nie należy odstawiać
leków gwałtownie i na własną rękę z uwagi na
wysokie ryzyko powikłań (stany padaczkowe
lub psychotyczne
).
Sposoby
wyłudzania
leków
•
„Poszukiwanie
leków”
Osoba chcąc uzyskać lek zachowuje się wobec
lekarza w sposób roszczeniowy i manipulacyjny. W
takiej sytuacji pacjent może symulować objawy lub
wyolbrzymiać istniejące, może twierdzić, że inne leki
są nieskuteczne lub wyolbrzymiać ich skutki
uboczne. Pacjent może też regularnie „gubić
recepty ”. Wobec odmowy wypisania recepty na leki
pacjent może zareagować złością, rozczarowaniem,
może też odwoływać się do (prawdziwych lub
wymyślonych) opinii innych lekarzy, grozić, że zgłosi
się do „lepszego specjalisty”. W skrajnych
sytuacjach zdesperowany pacjent może odwoływać
się do przekupstwa lub gróźb.
• „Zakupy u
doktorów”
Pacjent odwiedza kilku lekarzy
jednocześnie w celu otrzymywania
większej ilości recept. Lekarze Ci nie są
informowani o realnie zażywanych
dawkach leków. Zdarza się też, że tą drogą
leki trafiają na czarny rynek
• „Błaganie”
Pacjent prezentuje swoją
bezradność i nieszczęście aby
uzyskać silniejszy lek lub większe
dawki, próbuje wywołać dyskomfort
u lekarza poprzez wzbudzanie litości
lub poczucia winy.
Wśród zależności lekowych
odróżnia się cięższą postać
zwaną nałogiem i lżejszą
zwaną przyzwyczajeniem.
Istotną cechą zależności lekowej jest
nieodparta potrzeba zażywania leku, a
w konsekwencji wytworzenia się
zachowania, którego celem jest
poszukiwanie pożądanego leku za
wszelką cenę.
Znane są też przypadki zażywania od kilku
do kilkunastu i więcej tabletek od bólu
głowy, lub wypijania kilku butelek kropli
żołądkowych, walerianowych, czy
nasercowych w ciągu dnia. Przyczyną tego
jest naturalna zdolność obrony organizmu
przed substancjami szkodliwymi lub
trującymi. Jeśli temu długotrwałemu
używaniu leków towarzyszyć będą objawy
wzrastającego zatrucia lub ogólnego
wyczerpania organizmu - to nałogu tego nie
można już nazwać lekomanią, lecz
toksykomanią.
Cechami charakterystycznymi
toksykomanii są:
1.
niezwalczone pragnienie, potrzeba lub
wewnętrzny przymus zażywania leku i
zdobywanie go wszelkimi środkami;
2. dążenie do zwiększenia dawek;
3. obok zależności psychicznej fizyczna
zależność prowadząca w razie zatrzymania
dowozu do zespołu abstynencji;
4. skutki nadużywania szkodliwe dla
jednostki i dla społeczeństwa.
Cechy charakterystyczne dla
przyzwyczajenia:
1. pragnieniem, albo niekoniecznie potrzebą
kontynuowania zażywania leku, ze względu na
lepsze samopoczucie po jego zażyciu;
2. niewielką tendencję lub nawet jej brakiem do
podwyższania dawek;
3. pewną zależność psychiczną w odniesieniu
do skutków działania leku, przy braku
zależności fizycznej, a więc i braku zespołu
objawów abstynencji;
4. brakiem społecznych skutków nadużywania.
Lekomania jest chorobą,
którą można i trzeba leczyć.
Leczenie jest nadal bardzo
trudne i często kończy się
niepowodzeniem. Najlepszą
metodą na wyjście z nałogu,
jest podanie pacjentowi
placebo (tabletki neutralnej).
Leczenie uzależnienia przebiega w
trzech etapach:
1) Detoksykacji – polegającej na
uwolnieniu chorego od dolegliwości
będących następstwem zażywania
leków uzależniających
2) Terapii – stanowiącej podstawową
formę leczenia i prowadzonej na
oddziałach i w ośrodkach stacjonarnych,
3) Readaptacji społecznej, prowadzonej
w warunkach otwartych, o ma pomóc w
powrocie do normalnych warunków
życia.
Lekomania może nieść ze
sobą wiele bardzo
tragicznych skutków, w
związku z czym osoby
uzależnione powinny jak
najszybciej udać się na
leczenie.