WSPÓŁUZALEŻNIE

NIE

Daria Pająk

Ania Piłat

Kim jest osoba

współuzależniona?

•

Osoba dorosła

•

Dobrowolnie i świadomie
wchodząca w układ z alkoholikiem

•

Współtworzy układ

•

W każdej chwili może go opuścić
[układ]

•

Współuzależnienie nie dotyczy
dzieci, ponieważ jest ono skazane na
taki układ i ma ograniczony wpływ
na dokonywanie zmian

Jaka jest osoba

współuzależniona?

•

Przestaje istnieć jako odrębna ludzka istota

•

Wtapia się w życie i problemy męża i rodziny

•

Zatraca własną indywidualność

•

Zapomina o swoich zainteresowaniach i potrzebach

•

Przejmuje kontrolę nad piciem osoby bliskiej

•

Przejmuje odpowiedzialność za zachowania pijącego
partnera, łagodzi konsekwencje picia

•

„nie można jej zranić ani ubliżyć, bo jest wyższa nad
draństwo i niesprawiedliwość, ona – jedyna sprawiedliwa –

ona – nieskalany domowy bóg”

(pogarda)

Czym jest

współuzależnienie?

•

Janet G. Woititz

Współuzależnienie to choroba. Każdy
kto pozostaje w bliskich kontaktach
z alkoholikiem, jest dotknięty tą
chorobą w stopniu, który zależy
bezpośrednio od jego emocjonalnej
bliskości do alkoholika.

Czym jest

współuzależnienie?

•

Melody Beatty

Współuzależniona jest osoba, która pozwala na to, by
zachowanie innej osoby oddziaływało na nią ujemnie, i
która obsesyjnie stara się kontrolować zachowanie
oddziałującej na nią w ten sposób osoby.

Na współuzależnienie składa się zespół nawykowego
myślenia, odczuwania i zachowywania się w stosunku do
nas samych i do innych, który może sprawiać nam ból i
cierpienie. Współzależnionie zachowania czy nawyki są
autodestrukcyjne. Często reagujemy na zachowania ludzi,
którzy sami się wyniszczają, w ten sposób, że uczymy się
wyniszczać siebie.

Czym jest

współuzależnienie?

•

Zofia Sobolewska

Nieadekwatny sposób reagowania na specyficzny stres
bycia z alkoholikiem
skutki:

•

postępujące uwikłanie w sytuację

•

dostrzeżenie rozwiązania staje się niemożliwe

•

osoba współuzależniona wprowadza zmiany, które w jej
mniemaniu poprawią sytuację, natomiast w rzeczywistości
utrwala i pogarsza tylko sytuację

•

przystosowuje się do w szkodliwy sposób do czegoś, co
niszczy

Czym jest

współuzależnienie?

•

Hanna Szczepańska

Bez względu na to, czy współuzależnienie będziemy
traktowali jako chorobę czy jako zaburzenie osobowości,
czy wreszcie jako reakcję na stres życia z alkoholikiem –
pojęcie to obejmuje zjawiska, które są niekorzystne dla
zdrowia psychicznego żony alkoholika, od których nie
potrafi się ona uwolnić i które grają dużą w
nieświadomym <<ułatwianiu>> picia alkoholikowi.

•

 niezależnie od tego, jak je [współuzależnienie] nazwiemy
– chorobą, zaburzeniem czy reakcją na stres –
współuzależnienie powinno być leczone ze względu na
negatywne konsekwencje zarówno dla osoby
współuzależnionej, jak i jej najbliższego otoczenia.

Czym jest

współuzależnienie?

•

Anna Wobiz

•

„Tak długo, jak długo kobieta jest zdolna do opuszczenia
lub zmiany związku i wprowadzenia jej w czyn, w ogóle nie
może być mowy o współuzależnieniu”

•

„Współuzależnienie to zespół zaburzeń emocjonalnych i
zaburzeń woli, to brak akceptacji dla życia, jakie się
prowadzi, a jednocześnie utrata umiejętności
wprowadzania pozytywnych zmian. To budowanie i
umacnianie skomplikowanego systemu złudzeń i
zaprzeczenia rzeczywistości po to, by życie nie do
wytrzymania, dało się jednak wytrzymać.”

Czym jest

współuzależnienie?

•

współuzależnienie to choroba, lub zespół zaburzeń o

podłożu psychicznym

•

w jego wyniki życie emocjonalne ulega degradacji

•

Wola praktycznie przestaje działać

•

Utrata zdolności do utrzymywania zdrowych relacji z drugą

osobą

•

Utrata zdolności rozpoznawania współodpowiedzialności

za jakość związku (obarczanie odpowiedzialnością

alkoholika za swoje stany emocjonalne, i odwrotnie, branie

na siebie odpowiedzialności za uczucia, myśli, zachowania

alkoholika)

•

Powolna rezygnacja z siebie na rzecz drugiej osoby

•

Poczucie coraz mocniejszego uwikłania

•

Proces ciągły, postępujący, zmierzający do do psychicznego

i fizycznego wyniszczenia organizmu

•

Prowadzi do poważnych chorób psychicznych, czasem

nawet do śmierci

Współuzależnienie=uzależnienie od drugiej osoby i

problemu

Jak to się zaczyna?

•

niewinne początki-minimalizowanie pierwszych sygnałów

alarmowych

•

kto to widział, żeby chłop wódki nie pił?

•

społeczna akceptacja picia

•

„jeżeli tylko będę dobra, jeżeli będę się starać, on to doceni

i na pewno przestanie pić”

•

Najważniejszym spoiwem rodziny staje się butelka.

Wszystko schodzi na dalszy plan, wszystkie myśli obojga

koncentrują się wokół niej.

•

Główny cel – posiadania szczęsliwego życia, rodziny,

zostaje przesłonięty codziennym, prozaicznym

postanowieniem „Przetrwaj i nie pozwól mu się napić”

•

tak długo, jak alkoholik jest w centrum uwagi, nie

wyzdrowieje, gdyż w chory sposób żywi się tym

zainteresowaniem

•

Poczucie krzywdy osoby współuzależnionej, przy

wewnętrznej poczuciu, że wszystko co złego dzieje się w

domu, jest jej winą

•

Im mocniejsza jest chęć kontroli i nadopiekuńczość żony,

tym silniejsza chęć ucieczki męża od tej kontroli”

Diagnoza

współuzależnienia

•

Diagnoza współuzależnienia Hanna Szczepańska/Timmen L.

Cermak

1. Uporczywe uzależnienie poczucia własnej wartości od

zdolności do wywierania wpływu na uczucia i zachowania

swoje i innych ludzi.

4 elementy składowe

a)

Zniekształcony stosunek do siły woli -przekonanie, że

można jedynie siłą woli kształtować bieg życia; niska zdolnoiśc

odróżniania spraw i sytuacji, które można, a których nie;

współuzależniona kobieta myśli, że jest w stanie doprowadzić

do tego, by mąż przestał pić

b)

Zatarte granice własnej tożsamości -kryterium oceny

własnej wartości os. Współuzależnionej są zachowania i stany

emocjonalne innych osób; partner-„barometrem”

sygnalizującym

c)

Rozbudowany system zaprzeczania -podtrzymywanie

złudnego poczucia możliwości kontroli i pozytywnego wpływu

na postepowanie osoby uzaleznionej

d)

Niskie poczucie własnej wartości -samoocena os. wsp.

Powiązana ze skutecznością jej wwpływu na alkoholika;

niepowodzenia w walce z alkoholizmemspadek samooceny

Diagnoza

współuzależnienia

2.

Lęk i zaburzenia tożsamości w bliskich kontaktach osobistych-

dla os. wsp. bliskość=uległość, intymność-zanik odrębności

partnerów; psychologiczne granice własnej osoby stają się

niewyraźne

3.

Tendencja do wikłania się w bliskie związki z osobami

przejawiającymi zaburz. osobowości, uzależnionymi od środków

chemicznych i współuzależnionymi

4.

Obecność co najmniej 3 z następujących objawów

•

Zaburzenia regulacji życia emocjonalnego

•

Stany depresyjne

•

Nadmierna czujność i stan „pogotowia emocjonalnego”

•

Tendencje kompulsywne

•

Niepokój i stany lękowe

•

Nadużywanie substancji psychoaktywnych

•

Zab. psychosomatyczne

•

Powtarzające się epizody bycia ofiarą przemocy fizycznej i

nadużyć seksualnych

•

Bliski związek osobisty z aktywnych alkoholikiem przez min. 2

lata, bez szukania pomocy

Objawy (A. Wobiz)

•

bierność

•

złość-przeniesiona w czasie lub na inny obiekt

•

Dostosowywanie się do nastrojów innych osób

•

potrzeba akceptacji i dążenie do uzyskania jej za wszelką cenę

•

koncentrowanie się na partnerze, kontrolowanie go – nadopiekuńczość i

nadopowiedzialność

•

Przymus bycia idealną, brak umiejętności proszenia o pomoc

•

Trudność w rozpoznawaniu własnych potrzeb i wyrażaniu ich

minimalizowanie i zaśmiecanie poważnych problemów; wyolbrzymianie drobnych

lub urojonych problemów zastępczych („bałagan może być, ale karaluchy niech

czwórkami chodzą”)

•

Umniejszanie własnej wartości

•

Zagłuszanie, wypieranie uczuć

•

Przyjmowanie winy na siebie niemal za wszystko

•

Odgrywanie roli cierpiętnika i ofiary

•

Rozchwianie emocjonalne

•

Zrzucanie z siebie odpowiedzialności, niezdecydowanie, utrata zdolności

podejmowania samodzielnych decyzji

•

Nieumiejętność wchodzenia w bliskie relacje z ludźmi; podejrzliwość, brak zaufania

•

Katastroficzne myślenie

•

Oscylowanie między „mogę wszystko”, a „nic mi się nie uda”

•

Satysfakcja, gdy pomaga – czuje się potrzebna, dobra i szlachetna

zaspokajanie potrzeb innych ludzi

potrzeba kontrolowania – daje złudne poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności

„wygląd zewnętrzny”

•

Współuzależnieni sprawiają wrażenie niezależnych, na których

można polegać, a tymczasem są uzależnieni i sami potrzebują

opracia w innych; wydają się silni, a są bezradni.

•

Bardzo wartościowe:

•

Pracowite

•

Zaradne

•

Wrażliwe

•

Dobre

•

Swoją wrażliwość często ukrywają pod maską sarkazmu,

zobojętnienia

•

Mogą kończyć równolegle kolejne studia, by udowodnić sobie, że

wcale nie są taki głupie

•

Radzą obie tak dobrze, że znajomi nie podejrzewają nawet, że coś

może być nie tak

•

Zrobią wszystko dla kogoś, dla siebie nic

•

W sytuacji domowej słabe, bezbronne, zagubione

•

Są w stanie rzucać wszystko by dogodzić mężowi- stoi za tym lęk

przed krytyką, złością, pretensjami

•

Gdy zabraknie alkoholika, na ogół poszuka kolejnego trującego

związku

Typy osób

współuzależnionych

•

Powszechne przekonanie
Alkoholik=agresja
Współuzależniony=uległość

•

Natomiast bywa tak, że os.
współuzależnione są bardzo
agresywne, a alkoholicy potulni i
ugodowi, ale taka sytuacja ma
miejsce rzadziej

Typy osób

współuzależnionych

•

2 typy postaw:
Kat
Ofiara

•

Są to raczej kategorie płynne i
rozmazane. Raz się jest katem, raz
ofiarą, ale możliwe jest
„preferowanie” jednej z nich.

Typy osób

współuzależnionych

•

W rodzinach alkoholowych trwa nieprzerwana

walka.

•

Brak stanów pośrednich, nieustanna walka, cisza

to tylko „cisza przed burzą”

•

Współistnieją ze sobą: poczucie krzywdy i rządza

odwetu.

•

Pełnienie roli ofiary może przynosić spore profity

(choć dość chore)np.:

– Możliwość myślenia o sobie jako o dobrym człowieku

– Ulokowanie całego zła w agresorze: ”on-zły, ja-dobra”

– Kupowanie sobie iluzorycznego szacunku dzieci („tatuś

zły, mamusia taaaaka dobra”)

– Poczucie bycia lepszą od agesora

– Poczucie bycia „jedynym sprawiedliwym” w rodzinie

Typy osób

współuzależnionych

Możliwy scenariusz:

•

gdy mąż jest pijany-przyjmowanie
całej agresji na siebie, ochrona
dzieci (ofiara)

•

Trzeźwy mąż na kacu-można mu
poubliżać, szydzić z niego, dokonać
odwetu za wcześniejsze poniżenie
(kat) (Złudzenie, że w taki sposób
można obrzydzić picie)

Skąd się to bierze?

Problemy emocjonalne jako

przyczyna i skutek

•

Niedobory i skrzywienia
emocjonalne z dzieciństwa prowadzą
do niepewności i nierealistycznego
obrazu samego siebie, niskiego
poczucia własnej wartości 
szukanie partnera, który uzupełni
istniejące deficyty

Problemy emocjonalne jako

przyczyna i skutek

Zabieganie o miłość

•

Niskie lub niepewne poczucie własnej wartości powoduje chęć

dowartościowania się poprzez pozytywny obraz siebie w oczach

drugiego człowieka.

•

Miłośc=lekarstwo na deficyty

•

To odbicie nie jest zgodne z rzeczywistością. Nie przynosi spokoju

i samoakceptacji, a często przeciwnie: powoduje niepewność,

niepokój, utratę bezpieczeństwa.

•

Szukanie miłości za wszelką cenę jednoznacznie pcha we

współuzależnienie. Najpierw celem jest „zdobyć”, później ”nie

utracić(niezależnie od kosztów)”.

•

Niemożność zaspokojenia potrzeby miłości prowadzi do zaburzeń

i deficytów rozwojowych. Osoby współuzaleznione mają wiele

tych deficytów z dzieciństwa, stąd ich ogromna determinacja w

próbach znalezienia i zatrzymania miłości. Może to skutkować

tym, że za miłość uważane są zachowania dalekie od miłości. Os.

wsp. biorą za miłość np. to, że ktoś ich potrzebuje, wykorzystuje

lub po prostu z nimi jest.

Problemy emocjonalne jako

przyczyna i skutek

ALKOHOLIK=ATRAKCYJNA PARTIA

•

Przebojowy

•

Nonszalancki

•

Wesoły

•

Niefrasobliwy

•

Jednym słowem: posiada wszystko to, czego os.

współuzależnionej brakuje

Przykład:

•

Oczekiwania męża spójne z rozumieniem przez osobę

współuzależnioną roli kobiety jako żony i matki.

•

Stereotyp służebnej roli kobiety – nasiąkanie takim

wzorcem już od dzieciństwa; mama wyręczała ją we

wszystkim.

Problemy emocjonalne jako

przyczyna i skutek

•

Ludzie cierpiący na zab. emocjonalne jedne emocje uważają za

dobre i ważne, inne za złe, które należy zepchnąć. To jest

nieprawidłowe. Emocje nie powinny podlegać osądom moralnym.

Można jedynie oceniać sposób ich wyrażania jako zdrowy i

konstruktywny, lub destrukcyjny, patologiczny.

Skutki takiego zachowania:

•

„złe” uczucia gromadzą się  utrata kontroli nad nimi; wybuchy

•

Chaos emocjonalny – niemożność identyfikowania

doświadczanych emocji i uczuć

•

„zamrażanie uczuć złych” powoduje trudności w okazywaniu

również tych dobrych – emocjonalna pustka, obojętność

•

Uczucia wyparte przejawiają się w postaci chorób

psychosomatycznych

Takie samoznieczulanie się jest możliwe dzięki systemowi iluzji i

zaprzeczeń:

•

Osoba współuzależniona w końcu przyzwyczaja się do sytuacji w

której się znalazła, godzi się z nią na zasadzie „widocznie tak

musi być”; nastawienie na minimalizowanie skutków pijaństwa

(np. dobrze, że przynajmniej upił się w domu, a nie w knajpie)

Troszkę inna definicja

Pia Melody i John Bradshaw

•

„Współuzależnienie jest rozumiane jako
zespól cech, które powstały w
dzieciństwie w wyniku działanie mech.
obronnych, ukształtowanych w
odpowiedzi na niewłaściwe traktowanie w
dysfunkcjonalnej rodzinie. Osoba o takich
cechach ma tendencje do wchodzenia w
niezdrowe i szkodzące jej związki”

•

Niekoniecznie są to związki z
alkoholikami, mogą być z innymi
dysfunkcyjnymi partnerami np. sadystami

•

Dysfunkcyjni emocjonalnie rodzice
przekazują ową dysfunkcyjność
swoim dzieciom

•

Wiara w to, że własne życie ułoży się
lepiej, natomiast w rzeczywistości
chore schematy są powielane

•

Problemy emocjonalne, które byłyby
możliwe do rozwiązania w zdrowym
związku, nie mają takiej możliwości
w związku z alkoholikiem.

Skutki uzależnienia-

obszary strat

•

Straty nie występują w pojedynkę

•

Nie wiadomo, które są pierwotne,
wtórne

•

Nawarstwiają się równolegle,
warunkują się, uzupełniają,
wzmacniają

Straty o charakterze

fizycznym

•

Wywołanie u siebie choroby po to, by

odseparować się od trudów życia

•

Choroba jako jedyna możliwość zregenerowania

ciała- odpoczynek

•

Destrukcyjne odreagowanie stresu- wyładowanie

się na sobie

•

Ma to swoje źródło w uczuciach, które nie zostały

ujawnione

•

Żona alkoholika przestaje myśleć o sobie i swoich

potrzebach, również zdrowotnych

•

Zdrowie jako karta przetargowa w walce z

alkoholizmem męża

•

Objawy często wychodzą na jaw, gdy sytuacja

ulega zmianie- mąż lub żona podejmują terapię,

rozstają się

Straty o charakterze

psychicznym

•

Bardziej bolesne i trudniejsze do
nadrobienia niż fizyczne

•

System iluzji i zaprzeczania wpływa
na psychikę, zniekształcając
postrzeganie rzeczywistości-
mechanizmy zapewniające
bezpieczeństwo

Ucieczka przed przykrymi

uczuciami- ucieczka przed

zranieniem- zamrożenie

uczuć

•

Pancerz drwiny

•

Maska wesołka

•

Zamazywanie prawdy o sobie i

rzeczywistości

•

Wewnętrzny chłód

•

Oschłość

•

Nieumiejętność dawania i przyjmowania

bliskości i ciepła

•

Obojętność

•

Usztywnienie

•

Cierpiętnictwo

Wyparcie seksualności i

wypaczona kobiecość

•

Ucieczka przed:

•

Wrażliwością

•

Delikatnością

•

Subtelnością

•

Wdziękiem

•

Traktowanie tych cech jako oznak słabości

•

Przekształcenie w „zasadniczego,

autokratycznego, nieco rubasznego, o

niewyparzonej gębie babo-chłopa czy

kobietona”

•

Przybranie męskiego wizerunku: ubiór,

przekleństwa itd.

Unieważnienie własnej

osoby

•

Brak świadomości własnych potrzeb,
praw, zainteresowań

•

Schodzenie na dalszy plan

•

Samozatracenie

•

„Mnie wtedy nie było.”

Utrata samoświadomości i

rodzaj rozszczepienia jaźni

•

Nie wiem jaka jestem, kim jestem

•

Sprzeczne postrzeganie własnej
osoby

Życie pod innych

•

Wychodzenie naprzeciw
oczekiwaniom innych

•

Dopasowywanie się do tych
oczekiwań

•

Zadowolenie, przypodobanie się
innym

•

Uniknięcie konfliktów

Utrata bezpieczeństwa

•

Poczucie ciągłego zagrożenia

•

Nieustanny lęk

•

Depresja

•

Myśli samobójcze

Nadpobudliwość

•

Przerysowane histeryczne reakcje

•

Ocieranie się o zaburzenia
psychiczne

Rozchwianie i chaos w

rozumieniu pojęcia

odpowiedzialności

•

Za co jest odpowiedzialna

•

Za co nie jest

Straty o charakterze

społecznym

•

Brak zaufania, poczucie zagrożenia

•

Wynikają z izolacji i wyobcowania ze
środowiska

•

Utrata przyjaciół, ograniczenie
kontaktów rodzinnych

•

Hermetyczne zamknięcie w obrębie
alkoholowej rodziny

Rodzina

•

Dysfunkcyjna emocjonalnie

•

Każdy czuje się pomniejszany,
niedostrzegany i lekceważony a
jednocześnie chce się czuc ważny,
potrzebny, widoczny

•

Stąd niepowodzenia szkolne,
choroby, kłótnie, ciągła rywalizacja

Praca zawodowa

•

Zmęczenie

•

Subiektywne poczucie stawania się
gorszym pracownikiem

•

Lęk przed ujawnieniem prawdy

•

Odejście z pracy sposobem
utrzymania tajemnicy

•

Odejście w chwale

Straty w obszarze

duchowym

•

Skoncentrowanie się na
biologicznym przetrwaniu-
duchowość zamiera

•

Pozbawienie się wszystkich uczuć-
brak uczuciowości wyższej

•

Uczucie wewnętrznego wypalenia,
pustki, martwoty, poczucie
miałkości, bezsensu życia, nicości,
beznadziei

Zdrowienie

Warunki:

•

Trzeba chcieć

•

Trzeba zaufać terapeutom

•

Trzeba uwierzyć w zmiany

•

Trzeba zaufać grupie i nauczyć się mówić

•

Trzeba pamiętać, że powrót do zdrowia to
trudny i długotrwały proces

•

Nie trzeba wiązać z terapią nierealnych
oczekiwań

Etapy terapii

Dno warunkiem i

motorem zmian

•

Punkt krytyczny w życiu współuzależnionych,

który przeważa szalę i po jego osiągnięciu

możliwe są tylko dwa wyjścia:

•

Szukać ratunku i dokonać życiowych zmian

•

Popaść w całkowitą rezygnację i czekać na

wyzwolenie przez śmierć

•

Wewnętrzne przekonanie, że dłużej już się nie da

tak żyć i trzeba coś z tym zrobić

•

Dopuszczenie do dna jest pierwszym , jeszcze

nieświadomym dopuszczeniem do głosu

stłumionych uczuć

•

Dopiero silny bół budzi uczucia, rodzi bunt i

sprzeciw

•

Jest się od czego odbić

•

Człowiek uświadamia sobie czego nie chce

Bezsilność

•

Niemożność zmiany świata

•

Brak możliwości zmiany siebie

•

Brak siły, możliwości i chęci
interweniowania

•

Bezradność wobec choroby
alkoholowej męża

•

Wyczerpanie pomysłów, co jeszcze
można zrobić żeby przestał pić

Wiedza a wola i chęć

zmian

•

Wiedza budzi chęć i wolę zmian-
potencjał

•

Przebudowa swojego sposobu
myślenia lub umocnienie się we
współuzależnieniowych
zachowaniach

Przebaczenie

•

Zrozumienie choroby alkoholowej i
pułapek nałogu oraz choroby
wspóluzależnienia

•

Przyjęcie współodpowiedzialności za
sytuację rodzinną

•

Przebaczenie sobie- pozbycie się
poczucia winy

Odzyskiwanie kontaktu z

uczuciami

•

„Dziennik uczuć” i inne prace
terapeutyczne

•

Przede wszystkim złość i
konstruktywne radzenie sobie z nią

Akceptacja świata i ludzi

oraz siebie samej

•

Przełamanie utwardzonych przez
lata stereotypów zachowań

•

Praca nad sobą zmienia otaczający
świat

Kryzysy i przystanki w

rozwoju

Kryzys a spadek poczucia

własnej wartości

•

Kryzys a spadek poczucia własnej wartości

•

Im bardziej rozchwiany i niestabilny obraz siebie,

tym większa możliwość kupienia negatywnej

opinii innych ludzi, tym większa nadwrażliwość, a

przez to podatność na zranienie, automatyczny

spadek poczucia własnej wartości i w

konsekwencji KRYZYS

•

Od poprawnej oceny sytuacji zależy skuteczność

działania

•

Każda sytuacja, wyzwalająca gwałtowne emocje,

powoduje, że człowiek najczęściej traci zdolność

odpowiadania na nią racjonalnym myśleniem i

działaniem; poddaje się emocjom i dopiero, gdy

ochłonie jest w stanie zobaczyć tę sytuację

inaczej

•

Przyjmowanie wszelkiego rodzaju niepowodzeń

bardzo osobiście

•

Myślenie skrajnościami

Pozytywny aspekt starych

schematów

•

Poślizgi powroty do starych

zachowań jako informacja o

zaniedbaniach w procesie

samorealizacji

•

Powroty złego samopoczucia

sygnalizują złe postępowanie

•

Nauka jak najszybszego ich

zauważania i podejmowania

strategii, które pomogą przetrwać

kryzys i wyjść z niego przy

minimalnych osobistych stratach

Fazy przemocy rodzinnej

Faza narastania napięcia

•

W fazie pierwszej narasta napięcie i agresywność sprawcy.

Każdy drobiazg wywołuje jego irytacje, za byle co robi

awanturę, zaczyna więcej pić, prowokuje kłótnie i staje się

coraz bardziej niebezpieczny. Kobieta stara się opanować

sytuację i oddalić zagrożenie. Często pojawiają się u niej

różne dolegliwości fizyczne, bóle żołądka i głowy,

bezsenność i utrata apetytu. Wpada w apatię lub ogarnia ją

silny niepokój. Czasem, nie mogąc wytrzymać tego

oczekiwania sama prowokuje spięcie, żeby już wreszcie

"mieć to za sobą".

Faza gwałtownej przemocy

•

Z mało istotnych powodów dochodzi do ataku agresji i

rozładowania złości. Kobieta jest raniona fizycznie i

psychicznie, znajduje się w stanie szoku. Stara się

uspokoić sprawcę i ochronić siebie. Odczuwa przerażenie,

złość, bezradność i wstyd, traci ochotę do życia.

•

Faza miodowego miesiąca-gdy sprawca wyładował już

swoją złość i wie, że posunął się za daleko nagle staje się

inną osobą. Szczerze żałuje za to, co zrobił, okazuje

skruchę i obiecuje, że to się nigdy nie powtórzy. Stara się

znaleźć jakieś wytłumaczenie dla tego, co zrobił i

przekonuje ofiarę, że to był jednorazowy, wyjątkowy

incydent, który już się nigdy nie zdarzy. Sprawca okazuje

ciepło i miłość. Staje się znowu podobny do tego, jaki był

na początku znajomości. Przynosi kwiaty, prezenty,

zachowuje się jakby przemoc nigdy nie miała miejsca.

Rozmawia z ofiarą, dzieli się swoimi przeżyciami, obiecuje,

że nigdy już jej nie skrzywdzi. Dba o ofiarę spędza z nią

czas i utrzymuje bardzo satysfakcjonujące kontakty

seksualne. Sprawca i ofiara zachowują się jak świeżo

zakochana para. Ofiara zaczyna wierzyć w to, że partner

się zmienił i że przemoc była jedynie incydentem. Czuje się

kochana, myśli, że jest dla niego ważna i znowu go kocha.

Spełniają się jej marzenia o cudownej miłości, odczuwa

bliskość i zespolenie z partnerem. Życie we dwoje wydaje

się piękne i pełne nadziei. Ale faza miodowego miesiąca

przemija i znowu rozpoczyna się faza narastania napięcia.

Zatrzymuje ona ofiarę w cyklu przemocy, bo łatwo pod jej

wpływem zapomnieć o koszmarze pozostałych dwóch faz.

Prawdziwe zagrożenie, jakie niesie ze sobą faza

miodowego miesiąca jest związane z tym, ze przemoc w

następnym cyklu jest zazwyczaj gwałtowniejsza.

Bibliografia

•

Wobiz A.

„Współuzależnienie w rodzinie

alkoholowej”

•

Rajska-Kulik I.

„Przemoc i agresja”, "Chowanna"

Uniwersytetu Śląskiego, Katowice
2007 (LXIII) (28) s. 11-24