ROTA- I
KORONAWIRUSY
Biegunka cieląt
(neonatal calf diarrhoea)
Rotawirus vs. Koronawirus
Rodzina: Reoviridae
Rodzaj: Rotavirus
•
Bez otoczki
•
Dwuniciowy segmentowany
RNA
•
Najczęstsza przyczyna
biegunek u nowo narodzonych
cieląt
•
Głównie grupa serologiczna A i
podgrupy I i II
•
Wiriony b. odporne, w
środowisku do 6 mies.
•
O. inkubacji 13 h-2 dni
•
Intensywne wydalanie wirusa z
kałem
Rodzina: Coronaviridae
Rodzaj: Coronavirus
•
Otoczony osłonką
•
Jednołańcuchowy
niesegmentowany RNA
•
Biegunki cieląt + ch. układu
oddech + dyzenteria
zimowa
•
Wiriony są mniej odporne
niż wiriony rotawirusów
•
O. inkubacji 20-36 h
•
Wirus wydalany jest tylko
przez 3 dni (wyniki
fałszywie -)
Patogeneza
Rotawirusy i Koronawirusy
•
W przeciwieństwie do biegunek sekrecyjnych
wywołanych przez E. coli są to biegunki
osmotyczne – działanie osmotyczne
nieabsorbowanych części składników
pokarmowych
•
Zniszczenie enterocytów kosmków jelitowych i
zastępowanie kom. walcowatych przez kom.
sześcienne nabłonka pochodzące z krypt jelit.
•
Kom. te są niewrażliwe na zakażenie, ale z powodu
braku enzymów (disacharydaza i ATPaza sodowo-
potasowa) nie mogą pełnić f-cji trawiennych =>
upośledzenie trawienia i zmniejszenie wchłaniania
•
Komórki krypt pełnią swoje f-cje wydzielnicze,
które nie są równoważone przez wchłanianie przez
kosmki –> dysproporcja we wchłanianiu BIEGUNKI
CD.
•
Nadmiernie wzrasta ciśnienie osmotyczne, co
sprawia, że do jelit przechodzi woda
•
Laktoza i inne niestrawione substancje przechodzą
przez jelita do okrężnicy, gdzie fermentują do LKT
•
Powstaje D i L kwas mlekowy, który jest
absorbowany
•
Postać D wolno rozkładana jest przez organizm i
gromadzi się we krwi => kwasica metaboliczna
Patogeneza
Rotawirus vs. Koronawirus
•
Zmiany dotyczą
głównie górnej
połowy kosmków w
jelicie biodrowym i
części jelita czczego
•
Śmiertelność
zróżnicowana,
zachorowalność 50-
100%
•
Ciężkie zap. jelit -
enterocolitis
•
Zmiany w środkowej i tylnej
części jelita cienkiego i we
wszystkich regionach jelita
grubego – tam jest całkowite
zniszczenie nabłonka
•
Niszczenie nie tylko komórek
nabłonka kosmków, ale
również krypt j. grubych
•
B. silna biegunka,
śmiertelność przekracza
50% przy zakażeniach
naturalnych
Rotawirus vs. Koronawirus
•
Nowo narodzone
cielęta (<14 dnia
życia) są
szczególnie
wrażliwe na
zakażenia
•
Największa liczba
przypadków
zakażeń jest w
pierwszych
tygodniach życia
•
Do zakażeń
dochodzi najczęściej
w 7-10 dniu życia
•
Okres podatności
może sięgać 3
tygodnia życia
BRAK JEST CHARAKTERYSTYCZNYCH
OBJAWÓW KLINICZNYCH
Apatia
Zredukowany odruch ssania
Biegunka (początkowo barwa kału jest jasnożółta lub
mlecznoszara, potem zielonkawa – domieszka
barwników żółciowych i biliwerdyny=>
przyspieszona perystaltyka)
Odwodnienie
Gorączka
Ślinienie
Zaleganie
Postępujące osłabienie
Rotawirus vs. Koronawirus
•
W niepowikłanych
infekcjach (które
zdarzają się rzadko)
kał jest żółto
zabarwiony, ma
konsystencję
wodnistą
•
Z powodu
patologicznych
zmian w okrężnicy
w kale może być
widoczny śluz
•
Niekiedy u cieląt
powodują też
zakażenia ukł.
oddech. – zespół
zapalenia
płuc/zapalenia jelit
Badania dodatkowe
•
Niskie stężenie dwuwęglanów w osoczu krwi oraz
kwasica metaboliczna (ponieważ zakażenie
powoduje zaburzenia w gospodarce kwasowo-
zasadowej i elektrolitowej)
Rozpoznanie – żywe cielęta
•
Wykazanie wirusa w kale zebranym w pierwszych
24h trwania biegunki
•
Mikroskop elektronowy (hahaha…)
•
Test ELISA
•
Metoda PCR
Rozpoznanie - sekcja
•
Próbki tkanek jelit pobrane z j. cienkich, grubych
(pobrane najlepiej od razu po eutanazji)
•
IF
•
Ze względu na cytolityczne oddziaływanie wirusa
może on zniknąć z tkanek, dlatego cielęta z
przebiegiem przewlekłym nie są dobrym źródłem
materiału do badań
Badanie sekcyjne
•
Silne odwodnienie
•
Jelita wypełnione płynną treścią
•
Wychudzenie
•
Uszkodzenie błony śluzowej jelita, atrofia
kosmków, zapalenie nieżytowe
Leczenie
W przypadku niepowikłanych biegunek i przy podjętym leczeniu rokowanie jest
dobre
•
Uzupełnienie traconych z wodnistym kałem płynów i
elektrolitów (doustnie, gdy cielęta są zainteresowane
pokarmem i wodą) – r-ry powinny zawierać Na, K, Cl
oraz dwuwęglany lub inne substancje buforujące
•
Przy podawaniu wyłącznie mleka ilość dostarczanych
elektrolitów i substancji buforujących jest zbyt mała,
żeby zrównoważyć straty jelitowe
•
Gdy cielę nie pije – infuzja płynów podskórnie
(odwodnienie lekkiego stopnia) lub dożylnie
(odwodnienie ciężkie z objawami wstrząsu
hipowolemicznego i/lub silnej kwasicy metabolicznej)
Środki przeciwbakteryjne
•
W łagodnym przebiegu nie ma potrzeby
stosowania antybiotyków
•
W ciężkim przebiegu, gdy jest duże ryzyko
wystąpienia zakażeń mieszanych powinno się
stosować antybiotykoterapię (uszkodzenie
enterocytów sprzyja przyleganiu bakterii)
•
Jednakże może to mieć zły wpływ na
funkcjonowanie jelit (hamowanie resorpcji,
hamowanie działania flory sacharolitycznej,
zwiększone ryzyko rozwoju grzybicy i
lekooporności)
Zapobieganie, zwalczanie
•
Czyszczenie boksów porodowych po każdym
rozwiązaniu
•
Ograniczenie kontaktu cielęcia z matką (i
ekspozycji na jej odchody) przez jak najszybsze
odseparowanie od niej
•
Umieszczenie cielęcia w indywidualnym czystym
boksie
•
Karmienie indywidualnym smoczkiem, unikanie
karmienia zbiorowego
•
Siara powinna być podawana przez pierwsze 30
dni życia
Szczepienia
•
Szczepionki z zabitymi wirusami – szczepienie
zasuszonych krów na 6 i 3 tyg. przed wycieleniem i
powtarzać co roku na 4 tygodnie przed
wycieleniem