Rotawirusy
Justyna Orlicka gr.B
➲
Rotawirusy- oglądane w
mikroskopie
elektronowym
przypominają koła wozu,
stąd ich nazwa (łac. rota
– koło)
➲
Rotawirusy należą do
rodziny
Reowirusów
(łac. Reoviridae, od ang.
respiratory enteric
orphan - sieroce wirusy
oddechowe i jelitowe)
Systematyka
➲
Wirusy RNA
➲
Klasa:bezosłonkow
e
➲
Rodzina:Reowirusy
(Reoviridae)
-->
Reowirus
-->Orbivirus
-->
Rotawirusy
(Rotavirus)
Cechy wspólne Reowirusów
➲
Budowa:
Wirusy nagie
Nukleokapsyd o ikozaedralnej symetrii
3-warstwowy:
1 warstwa-białka VP2, kopii białek VP1 i VP3.
2 warstwa-białko VP6
3 warstwa-glikoproteiny VP7 i białka VP4
Segmentowany genom o podwójnej nici
RNA(!)
Struktura wirionu
Rotawirusów
Podział
➲
Podział:
serotypy:
G1,G2,G3,G4,G9
grupy:
A,B,C
,D,E,F,G
Biorąc pod uwagę właściwości immunogenne
proteiny VP6,rotawirusy podzielono na 7
grup:A,B,C,D,E,F,G
Do dalszego ich podziału wykorzystano
własciwosci zarówno proteiny VP6 wydzielając
14 serotypów G (G1-G14)
,jak również białka
VP4,co pozwoliło na identyfikację kolejnych
12
serotypów P(P-P12)
Cechy wspólne Reowiusów
*
Symetria
: ikosaedralna
*
Otoczka lipidowa
: brak, choć wiriony mogą
mieć bardzo skomplikowaną budowę
*
Kwas nukleinowy
: dsRNA, segmentowany (10-
12 cząsteczek)
*
Replikacja
: zachodzi w cytoplazmie
*
Wielkość
: 75-80 nm
*
Gospodarz
: kręgowce, bezkręgowce i rośliny
*
Cechy dodatkowe
: ze względu na segmentację
można wyróżnić tzw. elektroferotypy, które
cechują się, ze względu na różnice w budowie
segmentów RNA, odmienną prędkością ruchu w
żelu podczas elektroforezy. Elektroferotypy nie
są jednak tożsame z serotypami.
➲
Rotawirusy to co prawda niewielkie rozmiarem
(ok. 75 nm średnicy), ale niezwykle zakaźne
cząsteczki.
➲
Do wywołania choroby wystarcza ich 0-100,
podczas gdy chory lub nosiciel wydala ich z
kałem całe miliony. Mimo małego rozmiaru są
tak groźne, że na całym świecie z ich powodu
ginie co roku od 450 do 600 tysięcy dzieci.
➲
Rotawirusy są patogenami odpornymi na wiele
czynników chemicznych, takich jak:chloroform,
eter, fluorowane węglowodory, detergenty
niejonowe,mydła czy pH 4-9 (w temperaturze
pokojowej stabilność zachowują przez miesiąc)
Epidemiologia Rotawrusów
➲
Występowanie:
➲
5 głównych serotypów
rozpowszechnionych na całym świecie
(53% G1,14% G4)
•
Zachorowalność:
kraje o chłodniejszym klimacie-sezonowość
zachorowań, szczyt w miesiącach chłodniejszych,
zwłaszcza w okresie zimowo-wiosennym.
kraje tropikalne zachorowania odnotowywane są
przez cały rok.
➲
Drogi zakażenia:
dr. fekalno-oralna – wirus ten izoluje się
zwykle ze stolców niemowląt / również
wymiociny
powietrzna
Epidemiologia cd.
•
Grupy chorobotwórcze:
Grupa A,C- zakażenia u dzieci
Grupa B-biegunka dorosłych (objawy ~ cholery;
zwany także rotawirusową gorączką dorosłych
lub ADRV)
➲
Rezerwuary:
–
Ludzie
–
Zwierzęta (wiele gatunków)
➲
Do tej pory nie udokumentowano transmisji
zakażenia ze zwierzęcia na człowieka.
Grupy ryzyka
➲
niemowlęta
➲
najmłodsze dzieci(do 5 roku życia)
➲
dorośli z otoczenia dzieci zarażonych
wirusem(rodzice, dziadkowie i babcie, najbliżsi)
➲
Szczególnie często-dzieci uczęszczające do
żłobka, przedszkola oraz ich młodsze rodzeństwo
➲
dzieci obciążone wrodzonymi chorobami
dotyczącymi układu krążenia czy
oddechowego(szczególnie zła tolerancja
odwodnienia).
➲
Dzieci hospitalizowane-częstość określana jest
na 8-33 przypadków na 100 hospitalizacji.
Statystyka zakażeń w kraju i
na świecie
➲
W krajach o umiarkowanym klimacie
zakażenia rotawirusem mają przebieg
sezonowy ze szczytem w okresie
zimowo-wiosennym. Epidemiologia
zakażeń rotawirusowych na świecie
nie jest pomyślna.
➲
Zachorowania na świecie sięgają
rocznie setek milionów, w związku z
tym schorzeniem udziela się około 25
milionów porad ambulatoryjnych, 2
miliony dzieci wymaga hospitalizacji,
a 450-600 tysięcy umiera.
W Polsce sytuacja jest dużo
lepsza
➲
Jednak i w Polsce
ostra biegunka
rotawirusowa jest
przyczyną(średnio):
ponad
80 zgonów
rocznie
,
6500 hospitalizacji,
52 tysięcy porad
ambulatoryjnych
I około 207 500
zachorowań.
Patogeneza i obraz kliniczny
➲
Patogeneza:
Zakażenie → okres wylęgania 1-3 dni →
objawy
Wirus namnaża się w przewodzie
pokarmowym i uszkadza błonę śluzową
(zwłaszcza mikrokosmki jelitowe)
Objawy:
Biegunka
Gorączka (77%)
Wymioty
➲
Rotawirusy powodują ostry stan
zapalny żołądkowo-jelitowy.
➲
Schorzenie to jest różnie nazywane:
"biegunka niemowlęca",
"biegunka zimowa",
"grypa żołądkowa",
"ostre niebakteryjne zakażenie żołądka i
jelit"
czy "ostre wirusowe zapalenie żołądkowo-
jelitowe".
➲
Obraz kliniczny:
Zakażenie rotawirusowe jest
najczęstszą
przyczyną niebakteryjnych biegunek u
niemowląt(!)
Rotawirus może również wywoływać
biegunkę oraz wymioty u dorosłych
U dzieci biegunka trwa
24-48 godzin
(96%
przypadków),po czym następuje
samoistne
wyzdrowienie(po 3-9 dniach)
U niemowląt największym zagrożeniem jest
ostre odwodnienie(83%)
,które może być
śmiertelne(!)
➲
W bardzo rzadkich
przypadkach przebieg
może być tak
ciężki,że zanim
pojawi się biegunka
dochodzi do wstrząsu
spowodowanego
gwałtownym
przemieszczeniem się
wody i elektrolitów do
światła przewodu
pokarmowego.
Dr Piotr Albrecht
Klinika Gastroenterologii i Żywienia
Dzieci
Akademia Medyczna w Warszawie
Powikłania
➲
odwodnienie i
zaburzenia wodno-
elektrolitowe
(najczęściej)
➲
drgawki
gorączkowe, zmiany
w ośrodkowym
układzie nerwowym,
podwyższenie
transaminaz(b.rzadk
o)
Diagnostyka
➲
Rotawirusy, jako przyczynę choroby
występującej u ludzi, zidentyfikowała w 1973
roku Ruth Bishop z Australii.Rozpoznanie
zakażenia rotawirusowego polega na
stwierdzeniu obecności antygenów wirusa w
kale osoby chorej.
lateksowe testy aglutynacyjne
test immunoenzymatyczny (EIA)
mikroskop elektronowy i
elektroforeza(alternatywnie do EIA)
RT-PCR
Leczenie
➲
Jak dotąd nie opracowano żadnych
skutecznych, swoistych, sposobów leczenia
biegunki rotawirusowej poza nawadnianiem
doustnym (Gastrolit, ORS 200,Orsalit),
dojelitowym przez sondę
lub w cięższych przypadkach, a także gdy
nawadnianie doustne nie jest możliwe,
zastosowaniem płynów kroplówkowych drogą
dożylną.
➲
Leczenie trwa zwykle od jednego do kilku dni.
W cięższych przypadkach konieczna jest
hospitalizacja dziecka, gdyż zarówno
nawadnianie przez sondę jak i drogą dożylną
możliwe są tylko w warunkach szpitalnych.
Zapobieganie
➲
Dwie szczepionki doustne(lata 2004-2006,a
także ostatnio):
➲
Rotarix (GlaxoSmithKline)
monowalentna, żywa, atenuowana, uzyskana z
ludzkiego szczepu 89-12 (G1, P1A)
skuteczność w zapobieganiu infekcji u 73-89
proc. dzieci oraz 95 proc. skuteczność w
zapobieganiu nieżytowi jelit o ciężkim
przebiegu
2 dawki- 2-3mcż i 4-5 mcż
➲
RotaTeq (MSD):
pentawalentną, żywą, atenuowną,
szczepionką, reasortantem szczepu ludzko-
bydlęcego, zawierającym typy G1, G2, G3, G4
oraz P1A.
69-79 proc. skuteczność ochronną przed
jakąkolwiek infekcją rotawirusową oraz 98
proc. skuteczność w zapobieganiu nieżytowi
jelit o ciężkim przebiegu.
3 dawki:pierwsza pom. 6 a 12 tygodniem
życia, a cały cykl powinien być zakończony do
26 tygodnia życia dziecka (6 miesiąc życia)
➲
Problem biegunek rotawirusowych
komplikuje dodatkowo fakt, że za chorobę
u ludzi odpowiada co najmniej pięć
szczepów rotawirusa (G1, G2, G3, G4 i
G9), a odporność nabyta na jeden ze
szczepów nie daje pełnego
zabezpieczenia przed innymi.
Bibliografia
➲
„Mikrobiologia i choroby zakaźne”
Virella
➲
➲
PulsMedycyny
➲
Medycyna Wet-
Struktura rotawirusów .
czynnika etiologicznego
infekcji pokarmowych u człowieka
Dziękuję za uwagę;)