Komórki macierzyste

Terapia komórkowa

Definicja komórki

macierzystej

Komórka macierzysta

– komórki pnia (ang. stem cells) – to

pierwotne, niewyspecjalizowane komórki. Mają one
jednocześnie dwie zdolności:

 potencjalne nieograniczona zdolność podziałów

samoodnawiania swojej puli proliferacji

 różnicowania się do innych typów komórek, tworząc tkanki;
Dzięki temu wykorzystuje się je od lat w medycynie
odbudowując lub zastępując uszkodzone komórki. Znajdują
się one m.in. w krwi pępowinowej.

Podział komórek macierzystych

 ze względu na zdolność

różnicowania :

1. totipotentne
2. pluripotentne
3. multipotentne
4. unipotentne

 ze względu na źródło:
1. ESC = embrionalne komórki

macierzyste:

- totipotentne
- pluripotentne
2. somatyczne :
- multipotentne
- unipotentne

Komórki macierzyste

Ze względu na zdolność różnicowania:

 totipotentne – są to jedyne komórki w organizmie, które

mogą różnicować się do każdego typu komórek danego
organizmu czyli inaczej są zdolne do utworzenia całego
organizmu

 pluripotentne – mogą dać początek każdemu typowi

komórek dorosłego organizmu, z wyjątkiem komórek
łożyska

 multipotentne - powstające w zakresie „tylko”

pojedynczego listka zarodkowego. Komórki te mogą
przekształcać się we wszystkie typy komórek tylko w
obrębie danego listka zarodkowego, z którego pochodzą

 unipotentne (komórki prekursorowe) - ostatnie w

rozwoju - różnicują się już tylko do jednego – ściśle
określonego typu komórek dojrzałych (np. komórek
nabłonka), zachowując w porównaniu z komórkami
dojrzałymi zdolność podziału.

Komórki macierzyste

Ze względu na źródło:

 embrionalne komórki macierzyste (ESC) –

wyprowadzone z komórek embrionalnych:

- totipotentne

- pluripotentne

 somatyczne (dorosłe) komórki macierzyste – znajdowane w

tkankach dorosłych organizmów:

- multipotentne
- unipotentne

Komórki macierzyste hodowane w
kulturach in vitro mają zastosowanie
w produkcji organizmów
transgenicznych. Z ludzkimi
komórkami macierzystymi wiąże się
duże nadzieje na postęp medyczny w
postaci TERAPII KOMÓRKOWEJ
i medycyny regeneracyjnej.

Terapia komórkowa

- rozwijająca się w
medycynie gałąź terapii,
polegająca na
wykorzystaniu ludzkich
komórek macierzystych do
regeneracji uszkodzonych
tkanek lub narządów
pacjenta;

Prognozowane wykorzystanie

terapii komórkowej

w praktyce klinicznej

 leczenie chorób wątroby

 pozawałowego uszkodzenia serca

 leczenie nowotworów

 cukrzycy typu 1

 choroby Parkinsona

 pląsawicy Huntingtona i celiakii

 białaczki

 leczenie uszkodzenia mięśni

 schorzeń mózgu

 rozległych oparzeń

 hodowanie organów do przeszczepów

 leczenie stwardnienie rozsianego

OGRANICZENIA W TERAPEUTYCZNYM

WYKORZYSTANIU ESC

ESC, mogące potencjalnie zróżnicować się w każdy
rodzaj komórek, teoretycznie mogłyby zastąpić dowolną
tkankę, która u pacjenta uległa uszkodzeniu. Niemniej
jednak do praktycznego zastosowania ESC jest jeszcze
bardzo daleko. ESC wprowadzone do dorosłego
organizmu, zamiast integrować się, tworzą potworniaki.
Dodatkowo mogą one zostać odrzucone przez organizm
dawcy. Ponadto pozyskanie tych komórek wiąże się
często ze zniszczeniem embrionu, co wywołuje protesty
natury etycznej.

Aktualny postęp w badaniach

 W Chinach i Korei prowadzone są intensywne badania nad

wykorzystaniem komórek macierzystych do regeneracji
uszkodzonych struktur centralnego układu nerwowego

 za odkrycie w jaki sposób można cofnąć dojrzałe komórki w

niedojrzałe pluripotentne komórki - takie jak komórki
macierzyste, w 2012r. Nagrodę Nobla otrzymało dwóch
naukowców: S.Yamanaka i J.B. Gurdon . Następnie takie
"cofnięte" komórki można zróżnicować w zupełnie inny typ
komórek niż pierwotnie, co umożliwi regenerację
uszkodzonych tkanek

Bibliografia:

•

http://mnd.pl/?subaction=showfull&id=1252768007&archive=&star
t_from=&ucat

=

•

http://komorkimacierzyste.sccs.pl/o_projekcie.html

•

http://www.pbkm.pl/czym-sa-komorki-macierzyste

• Artykuł redakcyjny ,,Terapia komórkowa – stan obecny”, ,,Terapia

komórkowa w zawale serca – perspektywy” prof. dr hab. n. med.
Tomasz Siminiak; 2009

Opracowanie
prezentacji:
Agnieszka Koterba
Gr. 14