Edukacja specjalna wg Ustawy IDEA

z 1975 r.

• „Celem niniejszego rozporządzenia jest

zagwarantowanie, że wszystkie dzieci
niepełnosprawne będą miały dostęp do

bezpłatnej i odpowiadającej potrzebom

edukacji publicznej, z naciskiem na nauczanie
specjalne i usługi towarzyszące ,
opracowane po to, by sprostać ich
indywidualnym potrzebom, zagwarantować
ochronę praw dzieci niepełnosprawnych, ich
rodzicom i opiekunom.”

System edukacji specjalnej

Polska:

• prawo każdego obywatela

do kształcenia i opieki,

• dostosowanie treści i

metod nauczania do
możliwości uczniów,

• możliwość pobierania

nauki we wszystkich
typach szkół,

• zindywidualizowany

proces kształcenia,

• zajęcia rewalidacyjne.

USA:

• bezpłatna edukacja,
• odpowiadająca

potrzebom ucznia
edukacja publiczna,

• najmniej ograniczające

środowisko,

• zindywidualizowany

program nauczania,

• uczestnictwo rodziców i

uczniów w podejmowaniu
decyzji.

Kto zapewnia usługi edukacji

specjalnej?

• pedagodzy specjalni,
• logopedzi,
• odpowiednio przygotowani

nauczyciele ogólni,

• zespoły diagnostyczne i orzekające,
• terapeuci rodzinni i zajęciowi,
• rehabilitanci,
• tłumacze dla osób niesłyszących.

2 zasadnicze formy organizacji

kształcenia :

szkoły specjalne

Segregacyjne

klasy

specjalne

w szkołach powszechnych

klasy

ogólnodostępne

Integracyjne
klasy

integracyjne

System integracyjny

• Klasa integracyjna – liczba uczniów wynosi

od 15 do 20 w tym od 3 do 5 uczniów
niepełnosprawnych.

Zadania nauczyciela wspierającego

w kształceniu integracyjnym

 

• ZADANIA EDUKACYJNE - związane ze
zdobywaniem wiedzy przez ucznia
niepełnosprawnego, z jego pracą na zajęciach
lekcyjnych i zajęciach rewalidacyjnych.

•ZADANIA INTEGRUJĄCE - związane z integracją
dzieci, rodziców i nauczycieli .

•ZADANIA WYCHOWAWCZE - związane z
pełnieniem funkcji wychowawczej i pomocniczej
względem rodziców dzieci niepełnosprawnych i
wszystkich uczniów klasy integracyjnej.

Indywidualny program edukacji

ucznia niepełnosprawnego

w klasie integracyjnej i

ogólnodostępnej

Indywidualny program

edukacji tworzony jest
dla uczniów posiadających
orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego lub
opinię o
dostosowaniu wymagań
edukacyjnych, wydanych
przez poradnie

psychologiczno-pedagogiczne.

PLUSY I MINUSY

FORM SEGREGACYJNYCH

I NIESEGRACYJNYCH

W Polsce system szkolnictwa dla dzieci i młodzieży

niepełnoprawnej w stopniu umiarkowanym i znacznym obejmuje:

• szkoły podstawowe (ogólnodostępne,

integracyjne, specjalne).

• gimnazja (ogólnodostępne,

integracyjne, specjalne).

• szkoły specjalne przysposabiające do

pracy.

Niezbędne warunki do edukacji dzieci

i młodzieży z niepełnoprawnością

w st. umiarkowanym i znacznym

• specjalne metody nauczania,
• indywidualne programy dostosowane

do tempa ich rozwoju i przyswajania
wiedzy,

• nauczyciele specjaliści,
• specjalne standardy lokalowe i

oprzyrządowanie miejsca nauki,

• specjalne formy sprawdzania ich

wiedzy.

TREŚCI

NAUCZANIA

PISANIE I
CZYTANIE

PRZEKAZYWAN

IE I

ODBIERANIE

INFORMACJI

PROSTE

DZIAŁANIA NA

LICZBACH

ZAJĘCIA

RUCHOWE

SAMOOBSŁUG

A I DBANIE O

ZDROWIE

POZNAWANIE

PRZYRODY,

WŁASNEGO

REGIONU,KULTU

RY

ZAJĘCIA
TECHNICZNE

SZKOŁA PODSTAWOWA

I ETAP EDUKACYJNY ( klasy I - III )

ZAJĘCIA EDUKACYJNE

Liczba godzin

tygodniowo

w ciągu trzech lat

Kształcenie zintegrowane

50

Religia/ Etyka

6

Godziny do dyspozycji dyrektora

10

Razem

66

Zajęcia rewalidacyjne

30

II ETAP EDUKACYJNY (klasy IV-VI)

ZAJĘCIA EDUKACYJNE

Liczba godzin

tygodniowo

w ciągu trzech lat

Funkcjonowanie w środowisku

19

Technika

30

Plastyka
Muzyka z rytmiką

12

Wychowanie fizyczne

12

Religia/ Etyka

6

Razem

79

Zajęcia rewalidacyjne

30

GIMNAZJUM

III ETAP EDUKACYJNY

ZAJĘCIA EDUKACYJNE

Liczba godzin tygodniowo

w ciągu trzech lat

Funkcjonowanie w środowisku

15

Technika

51

Plastyka

Muzyka z rytmiką

18

Wychowanie fizyczne

Religia / Etyka

6

Razem

90

Zajęcia rewalidacyjne

30

System oceniania

• stosowana jest ocena opisowa,
• przy ocenie stosuje się określenia

takie jak: „wykonuje samodzielnie”,
„wykonuje z niewielką pomocą” czy
„wykonuje wyłącznie z pomocą’’,

• brak oceniania zewnętrznego.

Szkoły przysposabiające do

pracy

• Osoby niepełnosprawne intelektualnie w

stopniu umiarkowanym i znacznym mają
prawo do kształcenia w
ponadgimnazjalnych 3-letnich specjalnych
szkołach przysposabiających do pracy (do
23 r.ż).

z a p o b ie g a n ie p o g łę b ia n iu s ię

is tn ie ją c e g o ju ż n ie d o r o z w o ju

lu b p o w s ta w a n iu in n y c h

d o d a tk o w y c h u p o ś le d z e ń

s t y m u l o w a n i e i d y n a m i z o w a n i e

o g ó l n e g o r o z w o j u p r z y w y k o r z y s t a n i u

w ł a s n y c h s i ł o r g a n i z m u o r a z

k o r z y s t n y c h c z y n n i k ó w

ś r o d o w i s k o w y c h

k o m p e n s o w a n i e i s t n i e j ą c y c h b r a k ó w

i t r w a ł y c h u s z k o d z e ń o r g a n i c z n y c h

w c e l u p o d n i e s i e n i a

o g ó l n e j s p r a w n o ś c i

p s y c h o m o t o r y c z n e j

w y c h o w a n i e i n a u c z a n i e s p e c j a l n e ,

d o s t o s o w a n e d o w i e k u ,
s p r a w n o ś c i fi z y c z n y c h

i u m y s ł o w y c h r e w a l i d o w a n e g o

o r a z z a p o t r z e b o w a n i a s p o ł e c z n e g o

le c z e n ie i u s p r a w n ia n ie

e le m e n tó w c h o r y c h

lu b z a b u r z o n y c h

o r a z w z m a c n ia n ie o s ła b io n y c h

Zadania rewalidacji

W lutym 1997 roku (DzU Nr 14,

poz. 76.) ukazało się

Rozporządzenie Ministra

Edukacji Narodowej w sprawie

zasad organizowania zajęć

rehabilitacyjno-wychowawczych

dla dzieci i młodzieży

upośledzonych umysłowo w

stopniu głębokim.

Bibliografia:

 Czerepaniak–Walczak M., „Autonomia czy izonomia? O prawach osób

sprawnych inaczej” [w:] W. Dykcik (red.) „Społeczeństwo wobec
autonomii osób niepełnosprawnych”, Poznań 1996,

 Deutsch Smith D., „Niepełnosprawność intelektualna (upośledzenie

umysłowe)”, rozdział 5. (podrozdziały od 5.6. do 5.7.2), 2009

 Dykcik W., „Funkcjonowanie społeczne osób niepełnosprawnych

w lokalnym środowisku (szansą integralnego humanizmu oraz poczucia
życiowego ukierunkowania)”, [w:] J. Fenczyn, J. Wyczesany (red.)
„Edukacja i integracja osób niepełnosprawnych”, Kraków 1994,

 Firkowska–Mankiewicz A., Szumski G., „Pedagogika specjalna i system

kształcenia osób z niepełnosprawnościami w Polsce”, rozdział 7.
(podrozdziały 7.3. do 7.6.), [w:] Deutsch Smith D., „Pedagogika
specjalna”, t. 2, Warszawa 2009,

 Konieczna E., „Arteterapia w teorii i praktyce”, Kraków 2003,
 Kościelska M., „Oblicza upośledzenia”, Warszawa 1998,
• Piszczek M., „Edukacja uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym”,

Warszawa 2000,

• Piszczek M. (red), „Metody komunikacji alternatywnej w pracy z osobami

niepełnosprawnymi”, Warszawa 1997,

• Wyczesany J., „Placówki rewalidacyjne dla osób upośledzonych umysłowo

w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim”, [w:] Wyczesany J.,
„Pedagogika upośledzonych umysłowo”, Kraków 1999, s. 113-149.

Źródła prawne internetowe:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12

lutego 2002 r., on line [dostęp 3.03.2011], dostępny World Wide
Web: kuratorium.bialystok.pl/kuratorium 2/akty_prawne/7.pdf

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 25

lutego 2004 r., (Dz. U. z dnia 16 marca 2004 r., nr 43, poz. 393),

• www.kuratorium.gda.pl