1. Definicje:

• Bezpieczeństwo - termin bezpieczeństwo określany jest, jako:

• Stan niezagrożenia, spokoju, pewności;

• Stan i poczucia pewności, wolności od zagrożeń.

• Zagrożenie

• Zagrożenie to stan psychiki lub świadomości wywołany postrzeganiem zjawisk, które oceniane są jako niekorzystne lub niebezpieczne.

• Źródło szkody lub sytuacja potencjalnie szkodliwa w kategorii obrażeń ciała, szkody na zdrowiu, bądź szkody własności, szkody środowiskowej lub kombinacji ww. (wg Safety Cert).

• Ryzyko

• Kombinacja częstości i prawdopodobieństwa wystąpienia określonego zdarzenia wywołującego zagrożenie i konsekwencji związanych z tym zdarzeniem.

• Kombinacja prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia zagrażającego oraz ciężkości urazu oraz pogorszenia stanu zdrowia pracowników powodowanego tym zdarzeniem

• Ryzyko zawodowe

Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych, w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

• Bezpieczeństwo narodowe

Oznacza zdolność państwa i jego społeczeństwa do zapewnienia warunków jego istnienia i rozwoju, integralności terytorialnej, niezależności politycznej, stabilności wewnętrznej oraz jakości życia. Zdolność ta jest kształtowana poprzez działania polegające na wykorzystaniu szans, podejmowaniu wyzwań, redukowaniu ryzyka oraz eliminowaniu zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych, co zapewnia trwanie, tożsamość, funkcjonowanie i swobody rozwojowe państwa i narodu.

• Sytuacja kryzysowa

Sytuację wpływająca negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków.

• Infrastruktura krytyczna

Systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców.

Infrastruktura krytyczna obejmuje systemy:

• Zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa,

• Łączności,

• Sieci teleinformatycznych,

• Finansowe,

• Zaopatrzenia w żywność,

• Zaopatrzenia w wodę,

• Ochrony zdrowia,

• Transportowe,

• Ratownicze,

• Zapewniające ciągłość działania administracji publicznej,

• Produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych.

• Europejska infrastruktura krytyczna

Systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia i instalacje kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców, w zakresie energii elektrycznej, ropy naftowej i gazu ziemnego oraz transportu drogowego, kolejowego, lotniczego, wodnego śródlądowego, żeglugi oceanicznej, żeglugi morskiej bliskiego zasięgu i portów, zlokalizowane na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, których zakłócenie lub zniszczenie miałoby istotny wpływ na co najmniej dwa państwa członkowskie.

• Ochrona infrastruktury krytycznej:

Wszelkie działania zmierzające do zapewnienia funkcjonalności, ciągłości działań i integralności infrastruktury krytycznej w celu zapobiegania zagrożeniom, ryzykom lub słabym punktom oraz ograniczenia i

neutralizacji ich skutków oraz szybkiego odtworzenia tej infrastruktury na wypadek awarii, ataków oraz innych zdarzeń zakłócających jej prawidłowe funkcjonowanie;

• Planowanie cywilne:

• Całokształt przedsięwzięć organizacyjnych mających na celu przygotowanie administracji publicznej do zarządzania kryzysowego,

• Planowanie w zakresie wspierania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie ich użycia oraz planowanie wykorzystania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego;

• Siatka bezpieczeństwa

Należy przez to rozumieć zestawienie potencjalnych zagrożeń ze wskazaniem podmiotu wiodącego przy ich

usuwaniu oraz podmiotów współpracujących.

• Mapa zagrożenia

Należy przez to rozumieć mapę przedstawiającą obszar geograficzny objęty zasięgiem zagrożenia z uwzględnieniem różnych scenariuszy zdarzeń.

• Mapa ryzyka

Należy przez to rozumieć mapę lub opis przedstawiający potencjalnie negatywne skutki oddziaływania

zagrożenia na ludzi, środowisko, mienie i infrastrukturę.

2. Struktura systemu ochrony pracy w Polsce (jakie instytucje wchodzą w jego skład):

3. Przykłady wytycznych wdrażania systemów zarządzania bezpieczeństwem pracy:

• PN-N-18001

• OHSAS 18001

• ISRS

• BS 8800:1996

• SCC 2004/4 Safety Certificate Contractors – Certyfikacja Bezpieczeństwa Podwykonawców

• NPR 5001

• Międzynarodowe Biuro Pracy, Wytyczne do systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy ILOOSH 2001

• Safety Management Achievement Program (Safety MAP)

• Complete Health and Safety Evaluation (CHASE)

• Diekemper & Spartz (D&S)

• Method for Industrial Safety and Health Activity Assessment (MISHA)

4. Struktura systemów zarządzania bezpieczeństwem pracy:

Struktura systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wg. BS 8800:

Struktura systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy według OHSAS 18001:

Struktura systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy według NPR 5001:

Struktura systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy według PN-N-18001:

5. Podsystemy wykonawcze systemu bezpieczeństwa narodowego:

Podsystemy wykonawcze to siły i środki przewidziane do realizacji zadań w obszarze bezpieczeństwa narodowego, pozostające w dyspozycji organów kierowania bezpieczeństwem. Dzielą się one na podsystemy: operacyjne (obronny i ochronne) oraz wsparcia (społeczne i gospodarcze). Podsystemy operacyjne przeznaczone są do wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania ryzyk i przeciwdziałania zagrożeniom o charakterze polityczno-militarnym i pozamilitarnym. Podsystemy społeczne i gospodarcze zasilają je odpowiednimi zdolnościami i zasobami.

Podsystemy wykonawcze - przykłady: sprawy zagraniczne, ochrona narodowa, administracja publiczna i sprawy wewnętrzne, sprawiedliwość, gospodarka, transport, służby specjalne, terenowe organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego.

6. Klasyfikacja i kryteria bezpieczeństwa państwa:

Podstawą dla typologii są trzy główne kryteria: podmiotowe, przedmiotowe, oraz funkcjonalne (procesualne)

• Kryterium podmiotowe (czyje bezpieczeństwo):

  • Bezpieczeństwo jednostki,

  • Bezpieczeństwo grup społecznych i narodu jako całości,

  • Bezpieczeństwo państwa jako suwerennej organizacji politycznej

• Kryterium przedmiotowe (treść):

  • Bezpieczeństwo polityczne,

  • Bezpieczeństwo militarne,

  • Bezpieczeństwo ekonomiczne (możemy je podzielić między innymi na surowcowe, finansowe, technologiczne, rolne, żywnościowe),

  • Bezpieczeństwo społeczne,

  • Bezpieczeństwo ludzkie,

  • Bezpieczeństwo informacyjne,

  • Bezpieczeństwo ekologiczne,

  • Bezpieczeństwo kulturowe,

  • Bezpieczeństwo ideologiczne,

• Kryterium funkcjonalne (procesualne), pozwala obserwować zmienność w czasie subiektywnych i obiektywnych aspektów bezpieczeństwa:

  • Stan bezpieczeństwa,

  • Proces bezpieczeństwa.

7. Strategiczne kierunki transformacji systemu bezpieczeństwa narodowego:

• Odpowiedzialność wszystkich organów i podmiotów za funkcjonowanie SBN,

• Budowanie zintegrowanego, sprawnego i wydajnego SBN gwarantującego skuteczne przeciwstawienia się współczesnym zagrożeniom,

• Konieczność modyfikacji i doskonalenia uwarunkowań prawnych funkcjonowania SBN,

• Kompetencje, profesjonalizm, umiejętności i wiedza uczestników SBN,

• Doskonalenie SBN: szkolenia, ćwiczenia, przeglądy SBN.

8. Podsystem kierowania bezpieczeństwem narodowym:

Podsystem kierowania bezpieczeństwem narodowym tworzą organy władzy publicznej i kierownicy jednostek organizacyjnych, które wykonują zadania związane z bezpieczeństwem narodowym oraz organy dowodzenia Sił Zbrojnych RP.

Szczególna rola w kierowaniu bezpieczeństwem narodowym przypada:

• Parlamentowi,

• Prezydentowi RP,

• Radzie Ministrów,

9. Zadania podsystemu kierowania bezpieczeństwem narodowym:

• Zapewnienie ciągłości podejmowanych decyzji i działań w celu i działań w celu utrzymania bezpieczeństwa narodowego,

• Monitorowanie źródeł, rodzajów, kierunków i skali zagrożeń

• Zapobieganie powstawaniu szkód zagrożeń bezpieczeństwa narodowego na terytorium RP oraz poza jej granicami,

• Zapobieganie skutkom tych zagrożeń oraz ich usuwaniem.

10. Stany nadzwyczajne i ich klasyfikacja:

Stan nadzwyczajny w państwie to stan szczególnego zagrożenia. Wymaga on sięgnięcia poszczególne środki prawne. Konstytucja RP przewiduje trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych:

• Wojenny,

• Klęski żywiołowej,

• Wyjątkowy

11. Cechy stanów nadzwyczajnych:

• Wprowadzane są w sytuacji szczególnego zagrożenia, kiedy nie wystarczają obowiązujące regulacje prawne,

• Wprowadzenie każdego ze stanów wymaga wydania ustawy, w drodze rozporządzenia,

• Ustawy wprowadzające stany nadzwyczajne określają zasady działania organów władzy publicznej,

• Ustawy wprowadzające stany nadzwyczajne określają w jakim zakresie mogą ulec ograniczeniu prawa i wolności człowieka i obywatela,

• Ustawa wprowadzająca może, ale nie musi określić sposoby wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia praw i wolności,

• Działania podejmowane w związku z wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego muszą być proporcjonalne, oznacza to, że środki użyte muszą odpowiadać zaistniałym potrzebom,

• Działania podejmowane w trakcie trwania stanu nadzwyczajnego mają zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa,

• W czasie stanów nadzwyczajnych nie może zostać zmieniona:

  • Konstytucja,

  • Ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego,

  • Ustawa o wyborze Prezydenta,

  • Ustawa o stanach nadzwyczajnych.

• W czasie trwania stanu nadzwyczajnego i w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może zostać:

  • Skrócona kadencja Sejmu,

  • Przeprowadzone wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego,

  • Przeprowadzone wybory na Prezydenta,

  • Przeprowadzone referendum krajowe.

• Kadencje wspomnianych organów państwowych ulegają automatycznemu wydłużeniu.

12. Zasady działania organów władzy publicznej w czasie stanów nadzwyczajnych:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w czasie stanu wojennego w szczególności:

• Postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o przejściu organów władzy publicznej na określone stanowiska kierowania,

• Postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o stanach gotowości bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
  Określa, na wniosek Rady Ministrów, zadania Sił Zbrojnych w czasie stanu wojennego,

• Może mianować, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych,

• Zatwierdza, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, plany operacyjnego użycia Sił Zbrojnych,

• Uznaje, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, określone obszary Rzeczypospolitej Polskiej jako strefy bezpośrednich działań wojennych.

Rada Ministrów w czasie stanu wojennego w szczególności:

• Zarządza uruchomienie systemu kierowania obroną państwa,

• Zarządza przejście na wojenne, określone w odrębnych przepisach, zasady działania organów władzy publicznej,

• Określa, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, zasady działania organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych,

• Może zawiesić funkcjonowanie organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych,

• Może przekazać organom wojskowym określone kompetencje organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych.

Minister Obrony Narodowej w czasie stanu wojennego w szczególności:

• Dokonuje oceny zagrożeń wojennych i możliwości obronnych oraz formułuje i przedstawia właściwym organom propozycje dotyczące obrony państwa,

• Koordynuje realizację zadań organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego wynikających z zadań dotyczących obrony państwa,

• Przedstawia właściwym organom potrzeby w zakresie świadczeń organów państwowych i jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych, na rzecz Sił Zbrojnych i obrony państwa,

• Sprawuje ogólny nadzór nad realizacją zadań obronnych wykonywanych przez organy
  administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego,

• Organizuje mobilizacyjne rozwinięcie, uzupełnianie i wyposażanie Sił Zbrojnych,

• Współdziała z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych w zakresie świadczeń, o których
  mowa w ustawie,

• Koordynuje realizację zadań państwa-gospodarza wynikających z umów międzynarodowych.

• Wojewoda w czasie stanu wojennego w szczególności:
  Ocenia zagrożenia,

• Wprowadza, w zakresie nienależącym do właściwości innych organów, ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela oraz łagodzi i uchyla te ograniczenia,

• Występuje z wnioskami do właściwych organów o wprowadzenie ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela, jak również o ich złagodzenie lub uchylenie,

• Określa zadania wynikające z przepisów stanu wojennego,

• Koordynuje i kontroluje działalność organów władzy publicznej, przedsiębiorców oraz innych jednostek organizacyjnych działających na obszarze województwa,

• Może nakładać zadania i nakazywać jednostkom samorządu terytorialnego dokonywanie określonych wydatków, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Jeżeli organy gminy, powiatu lub samorządu województwa nie wykazują dostatecznej skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych lub w realizacji działań wynikających z przepisów o wprowadzeniu stanu wojennego, Prezes Rady Ministrów, na wniosek właściwego wojewody, może zawiesić te organy do czasu zniesienia stanu wojennego lub na czas określony i ustanowić w ich miejsce zarząd komisaryczny sprawowany przez komisarza rządowego.

• Komisarza rządowego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody.

• Komisarz rządowy z dniem powołania przejmuje wykonywanie zadań i kompetencji zawieszonych organów gminy, powiatu lub samorządu województwa.

• Stan zawieszenia organów gminy, powiatu lub samorządu województwa ustaje z upływem czasu określonego przez Prezesa Rady Ministrów oraz z mocy prawa z dniem zniesienia stanu wojennego.

Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych w szczególności:

• Dowodzi siłami, o których mowa w ust. 2, w celu odparcia zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

• Zapewnia współdziałanie podległych mu Sił Zbrojnych z siłami sojuszniczymi w planowaniu i prowadzeniu działań wojennych,

• Określa, w ramach swojej właściwości, potrzeby Sił Zbrojnych w zakresie wsparcia ich przez pozamilitarną część systemu obronnego państwa,

• Wyznacza organy wojskowe do realizacji zadań administracji rządowej i samorządowej w strefie bezpośrednich działań wojennych oraz określa, z wyjątkiem postanowień Rady Ministrów, o których mowa w ustawie, ich zadania i kompetencje.

13. Podstawowa charakterystyka zarządzania kryzysowego:

Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na:

• Zapobieganiu sytuacjom kryzysowym,

• Przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań,

• Reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych,

• Usuwaniu ich skutków,

• Odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej.

14. Metody ochrony infrastruktury krytycznej:

• Ochrona fizyczna i techniczna,

• Ochrona osobowa,

• Ochrona teleinformatyczna,

• Ochrona prawna,

• Wsparcie etapu odbudowy.

15. Zadania z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej:

Zadania z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej obejmują:

• Gromadzenie i przetwarzanie informacji dotyczących zagrożeń infrastruktury krytycznej;

• Opracowywanie i wdrażanie procedur na wypadek wystąpienia zagrożeń infrastruktury krytycznej;

• Odtwarzanie infrastruktury krytycznej;

• Współpracę między administracją publiczną a właścicielami oraz posiadaczami samoistnymi i zależnymi obiektów, instalacji lub urządzeń infrastruktury krytycznej w zakresie jej ochrony.

16. Kryteria jakie musi spełniać europejska infrastruktura krytyczna:
Elementy, które mogą się znaleźć w europejskiej infrastrukturze krytycznej, będą musiały spełniać odpowiednie kryteria:

• Kryterium sektorowe – czyli spełnianie parametrów, jakie poda Komisja Europejska,

• Weryfikacja, czy dany system lub obiekt ma znaczenie dla utrzymania np. bezpieczeństwa,

• Ocena, czy zakłócenie lub zniszczenie danego systemu może mieć istotny wpływ na co najmniej dwa państwa Unii Europejskiej.

• Kryterium przekrojowe – spełnienie progów liczbowych, które ustali KE. Dotyczy to takich elementów, jak liczba ofiar w ludziach, skutki ekonomiczne, skutki społeczne.

Kryteria sektorowe – przybliżone progi liczbowe ustalone przez Komisję Europejską i państwa członkowskie Unii Europejskiej, charakteryzujące parametry, wchodzących w skład systemów infrastruktury krytycznej obiektów, urządzeń oraz instalacji lub funkcje realizowane przez te obiekty, urządzenia oraz instalacje, warunkujące identyfikację infrastruktury krytycznej.

Kryteria przekrojowe – w zakresie przybliżonych progów ustalonych przez Komisję Europejską i państwa członkowskie Unii Europejskiej – obejmujące:

• Kryterium ofiar w ludziach – oceniane w odniesieniu do ewentualnej liczby ofiar śmiertelnych lub liczby rannych,

• Kryterium skutków ekonomicznych – oceniane w odniesieniu do znaczenia strat ekonomicznych lub pogorszenia jakości towarów lub usług, w tym potencjalnych skutków ekologicznych,

• Kryterium skutków społecznych – oceniane w odniesieniu do wpływu na zaufanie opinii publicznej, cierpień fizycznych osób i zakłócenia codziennego życia, w tym utraty podstawowych usług.

Progi tych kryteriów ustalane są przez państwa członkowskie, które na swoim terytorium posiadają wytypowaną infrastrukturę krytyczną. Na państwa został również nałożony obowiązek prawny polegający na corocznym informowaniu Komisji Europejskiej o liczbie infrastruktur w poszczególnych sektorach. Kryteria sektorowe określają natomiast charakterystyczne cechy infrastruktury krytycznej państw członkowskich. Obejmują progi liczbowe parametrów charakterystycznych oraz funkcje infrastruktury krytycznej. Kryteria te są niejawne i fakultatywne dla państw UE.

17. Sektory w których wyznaczana jest europejska infrastruktura krytyczna:

Europejska infrastruktura krytyczna, zgodnie z przepisami Dyrektywy, wyznaczana jest w dwóch sektorach:

• Energii, podzielonym na podsektory:

  • Energii elektrycznej,

  • Ropy naftowej,

  • Gazu,

• Transportu, podzielonym na podsektory:

  • Transportu drogowego,

  • Transportu kolejowego,

  • Transportu lotniczego,

  • Transportu wodnego śródlądowego,

  • Żeglugi oceanicznej, żeglugi morskiej bliskiego zasięgu i portów.

Zgodnie z przepisami dyrektywy w przyszłym roku będzie poddana przeglądowi, w którego ramach poruszona zostanie również kwestia poszerzenia zakresu dyrektywy o inne sektory. Priorytet nadano sektorowi technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Dyrektywa Rady 2008/114/WE z dnia 8 grudnia 2008 r. w sprawie rozpoznawania wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony.

18. Klasyfikacja i charakterystyka stopni alarmowych:

Prezes Rady Ministrów, ministrowie i kierownicy urzędów centralnych oraz wojewodowie, w drodze zarządzenia, mogą wprowadzić odpowiedni stopień alarmowy.

Lp.	Nr stopnia alarmowego	Oznaczenie stopnia alarmowego
1.	Pierwszy stopień alarmowy(stopień ALFA według terminologii NATO)	Ma zastosowanie w przypadku uzyskania informacji o możliwości wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub sabotażowym, którego rodzaj i zakres jest trudny do przewidzenia. Jego wprowadzenie ma charakter ogólnego ostrzeżenia, a okoliczności nie usprawiedliwiają uruchomienia przedsięwzięć zawartych w wyższych stopniach alarmowych. Wszystkie organy administracji publicznej i służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo powinny być w stanie wprowadzić i utrzymać przedsięwzięcia tego stanu alarmowego na czas nieograniczony.
2.	Drugi stopień alarmowy (stopień BRAWO według terminologii NATO)	Ma zastosowanie w przypadku uzyskania informacji o możliwości wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub sabotażowym. Stopień ten jest wprowadzany w przypadku zaistnienia zwiększonego i przewidywalnego zagrożenia działalnością terrorystyczną lub aktem sabotażu, jednakże konkretny cel ataku nie został zidentyfikowany. Wszystkie organy administracji publicznej i służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo powinny posiadać możliwość utrzymania tego stopnia do chwili ustąpienia zagrożenia, nie naruszając swoich zdolności do bieżącego działania.
3.	Trzeci stopień alarmowy (stopień CHARLIE według terminologii NATO)	Ma zastosowanie w przypadku jeżeli zaistniało konkretne zdarzenie, potwierdzające cel potencjalnego ataku terrorystycznego lub w przypadku uzyskania informacji o osobach (grupach) przygotowujących działania terrorystyczna lub sabotażowe, albo też wystąpiły zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub sabotażowym godzące w bezpieczeństwo innych państw i stwarzające potencjalne zagrożenie dla Polski. Wprowadzenie przedsięwzięć tego stopnia na dłuższy czas może spowodować utrudnienia i będzie miało wpływ na funkcjonowanie służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa.
4.	Czwarty stopień alarmowy (stopień DELTA według terminologii NATO)	Ma zastosowanie w przypadku wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub sabotażowym, powodującego zagrożenie bezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej lub bezpieczeństwa innych państw i stwarzającego zagrożenie dla Polski, albo też wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia takich działań na terytorium RP.

Stopnie alarmowe:

• I ALFA

  • Zadania realizowana na rzecz ochrony zagrożonej infrastruktury:

  • Informowanie i dostępność personelu,

  • Kontrola pojazdów i osób na terenie obiektów,

  • Sprawdzanie obiektów i pomieszczeń,

  • Sprawdzanie środków łączności i systemu alarmowego,

  • Przegląd procedur i zadań

  • Zadania realizowane na rzecz ochrony ludności:

  • Kontrola miejsc skupisk ludzi i obiektów użyteczności publicznej,

  • Informowanie służb o zauważonych nietypowych oznakach zachowania lub działalności.

• II BRAVO

Przedsięwzięcia stopnia pierwszego plus:

• Na rzecz ochrony infrastruktury:

• Ostrzeżenie personelu,

• Odsunięcie pojazdów od obiektów i kontrola parkowania,

• Wzmocnienie ochrony obiektów,

• Kontrola osób, bagażu i przesyłek pocztowych do urzędów,

• Ochrona środków transportu służbowego,

• Przegląd zapasów i sprzętu,

• Na rzecz ochrony ludności:

• Kontrola pojazdów, ludzi i obiektów,

• Akcja informacyjno - instruktażowa dla społeczeństwa.

• III CHARLIE

Wszystkie przedsięwzięcia I i II stopnia oraz:

• Na rzecz ochrony infrastruktury:

• Dyżury dla osób funkcyjnych,

• Ścisła kontrola osób i pojazdów, ograniczenie ogólnego dostępu,

• Wzmocnienie służby ochronnej, uzbrojenie uprawnionych osób ochrony,

• Dodatkowe procedury ochrony i osłony kontrwywiadowczej,

• Dodatkowe procedury ochrony w placówkach dyplomatycznych,

• Na rzecz ochrony ludności:

• Wzmocnienie ochrony imprez masowych (odwołanie imprez),

• Przegląd bazy i środków medycznych,

• Zaktualizowanie danych o zaopatrzeniu w wodę i miejscach tymczasowego pobytu ludności.

• IV DELTA

Przedsięwzięcia I, II i III stopnia plus:

• Na rzecz ochrony infrastruktury:

• Zapewnienie ciągłości pracy sztabów kryzysowych,

• Zidentyfikowanie wszystkich pojazdów na terenie obiektu,

• Wprowadzenie pełnej kontroli dostępu do obiektu,

• Prowadzenie częstych kontroli na zewnątrz obiektu i na parkingach,

• Ograniczenie liczby podróży służbowych i wizyt,

• Na rzecz ochrony ludności:

• Wprowadzenie ograniczeń komunikacyjnych w rejonach zagrożonych,

• Wprowadzenie zakazu organizacji imprez masowych,

• Przygotowanie zaplecza logistycznego i medyczno-sanitarnego.

19. Zadania z zakresu planowania cywilnego:

• Przygotowanie planów zarządzania kryzysowego:

• Przygotowanie struktur uruchamianych w sytuacjach kryzysowych;

• Przygotowanie i utrzymywanie zasobów niezbędnych do wykonania zadań ujętych w planie zarządzania kryzysowego;

• Utrzymywanie baz danych niezbędnych w procesie zarządzania kryzysowego;

• Przygotowanie rozwiązań na wypadek zniszczenia lub zakłócenia funkcjonowania infrastruktury krytycznej;

• Zapewnienie spójności między planami zarządzania kryzysowego a innymi planami sporządzanymi w tym zakresie przez właściwe organy administracji publicznej, których obowiązek wykonania wynika z odrębnych przepisów.

Zadania te powinny uwzględniać:

• Zapewnienie funkcjonowania administracji publicznej w sytuacji kryzysowej;

• Zapewnienie funkcjonowania i możliwości odtworzenia infrastruktury krytycznej;

• Zapewnienie ciągłego monitorowania zagrożeń;

• Racjonalne gospodarowanie siłami i środkami w sytuacjach kryzysowych;

• Pomoc udzielaną ludności w zapewnieniu jej warunków przetrwania w sytuacjach kryzysowych.

20. Struktura i cele planów zarządzania kryzysowego:

Plan główny zawierający:

• Charakterystykę zagrożeń oraz ocenę ryzyka ich wystąpienia, w tym dotyczących infrastruktury krytycznej, oraz mapy ryzyka i mapy zagrożeń,

• Zadania i obowiązki uczestników zarządzania kryzysowego w formie siatki bezpieczeństwa,

• Zestawienie sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych,

• Zadania określone planami działań krótkoterminowych, o których mowa w

art. 92 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska

Zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowych, a w tym:

• Zadania w zakresie monitorowania zagrożeń,

• Tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków, uczestniczących w realizacji planowanych przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej,

• Procedury reagowania kryzysowego, określające sposób postępowania w sytuacjach kryzysowych,

• Współdziałanie między siłami, o których mowa w ustawie,

Załączniki funkcjonalne planu głównego określające:

• Procedury realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego, w tym związane z ochroną infrastruktury krytycznej,

• Organizację łączności,

• Organizację systemu monitorowania zagrożeń, ostrzegania i alarmowania,

• Zasady informowania ludności o zagrożeniach i sposobach postępowania na wypadek zagrożeń,

• Organizację ewakuacji z obszarów zagrożonych,

• Organizację ratownictwa, opieki medycznej, pomocy społecznej oraz pomocy psychologicznej,

• Organizację ochrony przed zagrożeniami charakterystycznymi dla danego obszaru,

• Wykaz zawartych umów i porozumień związanych z realizacją zadań zawartych w planie zarządzania kryzysowego,

• Zasady oraz tryb oceniania i dokumentowania szkód,

• Procedury uruchamiania rezerw państwowych,

• Wykaz infrastruktury krytycznej znajdującej się odpowiednio na terenie województwa, powiatu lub gminy, objętej planem zarządzania kryzysowego,

• Priorytety w zakresie ochrony oraz odtwarzania infrastruktury krytycznej.

Cele planów zarządzania kryzysowego (jak w poprzednim):

• Zapewnienie funkcjonowania administracji publicznej w sytuacji kryzysowej;

• Zapewnienie funkcjonowania i możliwości odtworzenia infrastruktury krytycznej;

• Zapewnienie ciągłego monitorowania zagrożeń;

• Racjonalne gospodarowanie siłami i środkami w sytuacjach kryzysowych;

• Pomoc udzielaną ludności w zapewnieniu jej warunków przetrwania w sytuacjach kryzysowych.

21. Częstotliwość aktualizacji planów zarządzania kryzysowego:

Plany zarządzania kryzysowego podlegają systematycznej aktualizacji, a cykl planowania nie może być dłuższy niż dwa lata.

22. Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej (cele i zadania):

• Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej określa:

• Narodowe priorytety, cele, wymagania oraz standardy, służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania infrastruktury krytycznej;

• Ministrów kierujących działami administracji rządowej i kierowników urzędów centralnych odpowiedzialnych za systemy, o których mowa w ustawie;
  Szczegółowe kryteria pozwalające wyodrębnić obiekty, instalacje, urządzenia i usługi wchodzące w skład systemów infrastruktury krytycznej, biorąc pod uwagę ich znaczenie dla funkcjonowania państwa i zaspokojenia potrzeb obywateli.

23. Zadania Rządowego Centrum Bezpieczeństwa:

• Planowanie cywilne, w tym:

  • Przedstawianie szczegółowych sposobów i środków reagowania na zagrożenia oraz ograniczania ich skutków,

  • Opracowywanie i aktualizowanie Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego, we współpracy z właściwymi komórkami organizacyjnymi urzędów obsługujących ministrów oraz kierowników urzędów centralnych,

  • Analiza i ocena możliwości wystąpienia zagrożeń lub ich rozwoju,

  • Gromadzenie informacji o zagrożeniach i analiza zebranych materiałów,

  • Wypracowywanie wniosków i propozycji zapobiegania i przeciwdziałania zagrożeniom,

  • Planowanie wykorzystania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań, o których mowa w art. 25 ust. 3,

  • Planowanie wsparcia przez organy administracji publicznej realizacji zadań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;

• Monitorowanie potencjalnych zagrożeń;

• Uzgadnianie planów zarządzania kryzysowego sporządzanych przez ministrów kierujących działami administracji rządowej i kierowników urzędów centralnych;

• Przygotowanie uruchamiania, w przypadku zaistnienia zagrożeń, procedur związanych z zarządzaniem kryzysowym;

• Przygotowywanie projektów opinii i stanowisk Zespołu;

• Przygotowywanie i obsługa techniczno-organizacyjna prac Zespołu;

• Zapewnienie koordynacji polityki informacyjnej organów administracji publicznej w czasie sytuacji kryzysowej;

• Współdziałanie z podmiotami, komórkami i jednostkami organizacyjnymi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej oraz innych organizacji międzynarodowych, odpowiedzialnymi za zarządzanie kryzysowe i ochronę infrastruktury krytycznej;

• Organizowanie, prowadzenie i koordynacja szkoleń i ćwiczeń z zakresu zarządzania kryzysowego oraz udział w ćwiczeniach krajowych i międzynarodowych;

• Zapewnienie obiegu informacji między krajowymi i zagranicznymi organami i strukturami zarządzania kryzysowego;

• Realizacja zadań stałego dyżuru w ramach gotowości obronnej państwa;

• Realizacja zadań z zakresu zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;

• Współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;

• Realizacja zadań planistycznych i programowych z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej oraz europejskiej infrastruktury krytycznej, w tym opracowywanie i aktualizacja załącznika funkcjonalnego do Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego dotyczącego ochrony infrastruktury kry-tycznej, a także współpraca, jako krajowy punkt kontaktowy, z instytucjami Unii Europejskiej i Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz ich krajami członkowskimi w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej;

• Przygotowanie projektu zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7 ust. 4;

• Informowanie, zgodnie z właściwością, podmiotów, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 3, o potencjalnych zagrożeniach oraz działaniach podjętych przez właściwe organy;

• Współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publicznej.

24. Skład i zadania Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego:

W skład Zespołu wchodzą:

• Prezes Rady Ministrów – przewodniczący;

• Minister Obrony Narodowej i minister właściwy do spraw wewnętrznych – zastępcy przewodniczącego;

• Minister właściwy do spraw administracji publicznej;

• Minister Spraw Zagranicznych;

• Minister Koordynator Służb Specjalnych – jeżeli został powołany.

Do zadań Zespołu należy:

• Przygotowywanie propozycji użycia sił i środków niezbędnych do opanowania sytuacji kryzysowych;

• Doradzanie w zakresie koordynacji działań organów administracji rządowej, instytucji państwowych i służb w sytuacjach kryzysowych;

• Opiniowanie sprawozdań końcowych z działań podejmowanych w związku z zarządzaniem kryzysowym;

• Opiniowanie potrzeb w zakresie odtwarzania infrastruktury lub przywrócenia jej pierwotnego charakteru;

• Opiniowanie i przedkładanie Radzie Ministrów Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego;

• Opiniowanie projektu zarządzenia Prezesa Rady Ministrów.

25. Zadania wojewódzkich, powiatowych i gminnych zespołów zarządzania kryzysowego:

Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie województwa jest wojewoda.

Organem pomocniczym wojewody w zapewnieniu wykonywania zadań zarządzania kryzysowego jest wojewódzki zespół zarządzania kryzysowego, powoływany przez wojewodę, który określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy, zwany dalej „zespołem wojewódzkim”.

Do zadań wojewody w sprawach zarządzania kryzysowego należy:

• Kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie województwa,

• Realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:

  • Wydawanie starostom zaleceń do powiatowych planów zarządzania kryzysowego,

  • Zatwierdzanie powiatowych planów zarządzania kryzysowego,

  • Przygotowywanie i przedkładanie do zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego,

  • Realizacja wytycznych do wojewódzkich planów zarządzania kryzysowego;

• Zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu zarządzania kryzysowego,

• Wnioskowanie o użycie pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań, o których mowa w ustawie;

• Wykonywanie przedsięwzięć wynikających z dokumentów planistycznych wykonywanych w ramach planowania operacyjnego realizowanego w województwie,

• Zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym – współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;

• Organizacja wykonania zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.

Do zadań komórki organizacyjnej właściwej w sprawach zarządzania kryzysowego w urzędzie wojewódzkim należy w szczególności:

• Gromadzenie i przetwarzanie danych oraz ocena zagrożeń występujących na obszarze województwa;

• Monitorowanie, analizowanie i prognozowanie rozwoju zagrożeń na obszarze województwa;

• Dostarczanie niezbędnych informacji dotyczących aktualnego stanu bezpieczeństwa dla wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego, zespołu zarządzania kryzysowego działającego w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz Centrum;

• Współpraca z powiatowymi zespołami zarządzania kryzysowego;

• Zapewnienie funkcjonowania wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego, w tym dokumentowanie jego prac;

• Realizacja zadań stałego dyżuru w ramach gotowości obronnej państwa;

• Opracowywanie i aktualizacja wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego;

• Przygotowywanie, w oparciu o analizę zagrożeń w poszczególnych powiatach, zaleceń wojewody do powiatowych planów zarządzania kryzysowego;

• Opiniowanie oraz przedkładanie do zatwierdzenia wojewodzie powiatowych planów zarządzania kryzysowego;

• Gromadzenie i przetwarzanie informacji dotyczących infrastruktury krytycznej zlokalizowanej na terenie województwa;

• Planowanie wsparcia innych organów właściwych w sprawach zarządzania kryzysowego;

• Planowanie użycia pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań, o których mowa w ustawie;

• Planowanie wsparcia przez organy administracji publicznej realizacji zadań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Do zadań zespołu wojewódzkiego należy w szczególności:

• Ocena występujących i potencjalnych zagrożeń mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo publiczne i prognozowanie tych zagrożeń;

• Przygotowywanie propozycji działań i przedstawianie wojewodzie wniosków dotyczących wykonania, zmiany lub zaniechania działań ujętych w wojewódzkim planie zarządzania kryzysowego;

• Przekazywanie do wiadomości publicznej informacji związanych z zagrożeniami;

• Opiniowanie wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego;

Do zadań wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego należy:

• Pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia przepływu informacji na potrzeby zarządzania kryzysowego;

• Współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publicznej;

• Nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania ludności;

• Współpraca z podmiotami realizującymi monitoring środowiska;

• Współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze, poszukiwawcze i humanitarne;

• Dokumentowanie działań podejmowanych przez centrum;

• Realizacja zadań stałego dyżuru na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa;

Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na obszarze powiatu jest starosta jako przewodniczący zarządu powiatu. Starosta wykonuje zadania zarządzania kryzysowego przy pomocy powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego powołanego przez starostę, który określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy, zwanego dalej „zespołem powiatowym”.

W skład zespołu powiatowego, którego pracami kieruje starosta, wchodzą osoby powołane spośród:

• Osób zatrudnionych w starostwie powiatowym, powiatowych jednostkach organizacyjnych lub jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży powiatowych;

• Przedstawicieli społecznych organizacji ratowniczych.

Do zadań starosty w sprawach zarządzania kryzysowego należy:

• Kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie powiatu;

• Realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:

  • Opracowywanie i przedkładanie wojewodzie do zatwierdzenia powiatowego planu zarządzania kryzysowego,

  • Realizacja zaleceń do powiatowych planów zarządzania kryzysowego,

  • Wydawanie organom gminy zaleceń do gminnego planu zarządzania kryzysowego,

  • Zatwierdzanie gminnego planu zarządzania kryzysowego;

• Zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu zarządzania kryzysowego;

• Wykonywanie przedsięwzięć wynikających z planu operacyjnego funkcjonowania powiatów i miast na prawach powiatu;

• Zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym – współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie przeciwdziałania, zapobiegania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;

• Organizacja i realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.

Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie gminy jest wójt, burmistrz, prezydent miasta.

Organem pomocniczym wójta, burmistrza, prezydenta miasta w zapewnieniu wykonywania zadań zarządzania kryzysowego jest gminny zespół zarządzania kryzysowego powoływany przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, który określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy, zwany dalej „zespołem gminnym”.

W skład zespołu gminnego, którego pracami kieruje wójt, burmistrz, prezydent miasta, wchodzą osoby powołane spośród:

• Osób zatrudnionych w urzędzie gminy, gminnych jednostkach organizacyjnych lub jednostkach pomocniczych;

• Pracowników zespolonych służb, inspekcji i straży, skierowanych przez przełożonych do wykonywania zadań w tym zespole na wniosek wójta, burmistrza, prezydenta miasta;

• Przedstawicieli społecznych organizacji ratowniczych.

• W skład zespołu gminnego mogą wchodzić inne osoby zaproszone przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta.

Do zadań wójta, burmistrza, prezydenta miasta w sprawach zarządzania kryzysowego należy:

• Kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie gminy;

• Realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:

  • Realizacja zaleceń do gminnego planu zarządzania kryzysowego,

  • Opracowywanie i przedkładanie staroście do zatwierdzenia gminnego planu zarządzania kryzysowego;

• Zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu zarządzania kryzysowego;

• Wykonywanie przedsięwzięć wynikających z planu operacyjnego funkcjonowania gmin i gmin o statusie miasta;

• Zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym – współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie przeciwdziałania, zapobiegania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;

• Organizacja i realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.

Wójt, burmistrz, prezydent miasta zapewnia na obszarze gminy (miasta) realizację następujących zadań:

• Całodobowe alarmowanie członków gminnego zespołu zarządzania kryzysowego, a w sytuacjach kryzysowych zapewnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia przepływu informacji oraz dokumentowania prowadzonych czynności;

• Współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publicznej;

• Nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania ludności;

• Współpracę z podmiotami realizującymi monitoring środowiska;

• Współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze, poszukiwawcze i humanitarne;

• Realizację zadań stałego dyżuru na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa.

26. Proces oceny ryzyka wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa narodowego

Zagrożenia muszą być systematycznie monitorowanie i analizowane. Dlatego proces oceny ryzyka w resortach, urzędach centralnych i województwach musi być prowadzony w sposób systematyczny. Odbywa się on w cyklu dwuletnim. Zgodnie z art. 5a ustawy o zarządzaniu kryzysowym, „Raport jest przyjmowany uchwałą Rady Ministrów, nie rzadziej niż raz na dwa lata”. W proces tworzenia Raportu zaangażowanych jest wiele podmiotów. Biorą w nim udział wszyscy ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie. Każdy z nich w zakresie swojej właściwości opracowuje raport cząstkowy, w którym wskazuje najistotniejsze zagrożenia, dokonuje oceny ich ryzyka oraz wskazuje możliwe sposoby przeciwdziałania. Tak szerokie spektrum zaangażowanych podmiotów pozwala na spojrzenie na zagrożenia z różnych perspektyw. Daje to też możliwość poznania jak wygląda percepcja ryzyka z poziomu centralnego a jak z regionalnego.

Punktem wyjścia dla oceny ryzyka jest wskazanie działu administracji w jakim dane ryzyko się mieści. Następnie wskazywane są istotne zagorzenia zagrożenia. Dla każdego zagrożenia wskazywane są jego możliwe scenariusze (od 2 do 3) wraz z ich szczegółowym opisem. W opisie znaleźć się muszą potencjalne miejsca wystąpienia oraz możliwe przyczyny (np.: intencjonalne lub nieintencjonalne), Następnie dla każdego scenariusza analizowane są skutki dla ludności, gospodarki, mienia i infrastruktury oraz środowiska. Dla każdej z tych kategorii wskazuje się zarówno skutki bezpośrednie (odczuwalne od razu) jak i pośrednie (odłożone w czasie).