Metody, technologie i

urządzenia

do zatrzymywania

zanieczyszczeń pyłowych i

gazowych powstających w

źródłach emisji – odpylanie

gazów, usuwanie składników

gazowych

Co to jest powietrze?

Glob ziemski otoczony jest

płaszczem gazowym zwanym

atmosferą. Składa się ona z 78,09

% azotu, 20,95 % tlenu, 0,93 %

argonu, 0,03 % dwutlenku węgla

i niewielkiej ilość wodoru oraz

gazów obojętnych.

W powietrzu występuje jeszcze

wiele innych związków stałych

i gazowych jako zanieczyszczenia.

Czym jest zanieczyszczenie

powietrza?

Zanieczyszczanie powietrza jest procesem

wprowadzania do powietrza substancji stałych, ciekłych

lub gazowych. Mogą one ujemnie wpływać na zdrowie

ludzi, klimat, przyrodę żywą, glebę, wodę, lub mogą

powodować inne szkody w środowisku.

Źródła zanieczyszczeń atmosfery dzielimy na:



naturalne - wynikające z procesów zachodzących w

przyrodzie,



sztuczne - powodowane są działalnością człowieka.

Zanieczyszczenia naturalne

Związane są przede wszystkim z procesami zachodzącymi

w skorupie ziemskiej.

Źródłami tych zanieczyszczeń są:



pożary lasów i stepów, które puszczają w obieg duże ilości
dymów
i pyłów,



wybuchy wulkanów, które obok popiołów i dymów emitują
toksyczne gazy takie jak metan, dwutlenek węgla,
siarkowodór i inne,



huragany, cyklony, powodzie, burze piaskowe i pyłowe,
procesy erozji gleby.

Zanieczyszczenia sztuczne

Zanieczyszczenia antropogeniczne są bardzo zróżnicowane i

występują powszechnie, zagrażając zdrowiu ludzi, zwierząt i

roślin.

Podstawowymi źródłami powstawania substancji

zanieczyszczających powietrze są:



zakłady przemysłowe, ciepłownie i kotłownie lokalne, oparte na

spalaniu węgla kamiennego lub brunatnego,



transport,



małe rozproszone stacjonarne źródła punktowe, np. paleniska

domowe, kotłownie lokalne, zakłady rzemieślnicze.

Zanieczyszczenie w Polsce

W Polsce powietrze

atmosferyczne

zanieczyszcza przed

wszystkim przemysł

70%, na drugim

miejscu kotłownie

osiedlowe

i paleniska

indywidualne

15-20%, na trzecim

transport, zwłaszcza

samochodowy.

Podobnie dzieje się w

krajach sąsiednich.

Przemysł; 70%;
70,00%

Kotłownie
osiedlowe i
paleniska
indywidualne;
20%; 20,00%

Transport; 10%;
10,00%

Zanieczyszczenia w krajach wysoko

rozwiniętych

W krajach wysoko

rozwiniętych, w

Zachodniej Europie,

USA i Kanadzie,

większość

zanieczyszczeń

pochodzi z transportu

samochodowego 50-

55%,

z przemysłu 15% ,

podobne wielkości są

ze źródeł cieplnych, a

około 18% pochodzi

jeszcze z innych

źródeł.

Transport; 52,00%

Przemysł; 15,00%

Źródła ciepła; 15,00%

Inne źródła; 18,00%

Zanieczyszczenie powietrza…

… atmosferycznego w następstwie przemysłowej

działalności człowieka jest zjawiskiem młodym.

Stało się szczególnie groźne w XX wieku i

niebezpieczeństwo to wzrasta z każdym rokiem.

W emisji zanieczyszczeń gazowych czołową

pozycję zajmuje przemysł energetyczny

dostarczający do atmosfery 88 % dwutlenku

siarki.

W wyniku produkcji przemysłowej (hutnictwo,

przemysł maszynowy, chemia i inne) do

atmosfery emitowane jest

9,5 % dwutlenku siarki.

Przemysł paliwowo-

energetyczny…

… emituje głównie popioły, złożone w

większości

z krzemionki, związków wapnia oraz

innych,

w składzie których jest sód, potas, cynk

i inne metale ciężkie.

Przemysł materiałów budowlanych

emituje głównie pyły,

w których przeważają związki klinkieru i

cementu, a w nich metale lekkie.

Pyły zakładów hutniczych są najbardziej

zróżnicowane pod względem

chemicznym. Zakłady hutnictwa żelaza i

stali emitują głównie tlenki żelaza z

domieszką innych metali.

W procesach spalania…

… i innych procesach

technologicznych emitowane

są bardzo zróżnicowane pod

względem chemicznym

zanieczyszczenia gazowe. Do

najbardziej uciążliwych

zaliczyć należy tlenki siarki,

tlenki azotu i tlenki węgla.

Emisja tych związków jest

miernikiem zanieczyszczenia

powietrza atmosferycznego w

skali lokalnej, państwa,

kontynentu, globu.

Składniki zanieczyszczeń

powietrza:



Dwutlenek siarki



Tlenek diazotu O



Dwutlenek węgla

 

Dwutlenek siarki

 

To nieorganiczny związek

chemiczny z grupy tlenków

niemetali. Bezbarwny gaz

o ostrym, gryzącym i

duszącym zapachu, silnie

drażniący drogi

oddechowe. Dwutlenek

siarki jest trujący dla

zwierząt i szkodliwy dla

roślin. Jest produktem

ubocznym spalania paliw

kopalnych, przez co

przyczynia się do

zanieczyszczenia

atmosfery-smog.

Tlenek diazotu O

 

Jest trwałym gazem wytwarzanym przez silniki

spalinowe, elektrownie. Pojazdy stanowią głównie

źródło emisji NO

i produktem jego utlenienia jest O. Tlenek ten

uszczupla warstwę ozonową, tworzy kwaśnie deszcze

oraz ogólnie przyczynia się do skażenia powietrza.

 

Dwutlenek węgla

 

to nieorganiczny związek chemiczny z

grupy tlenków, jest produktem spalania

i oddychania. Stężenie dwutlenku węgla

w atmosferze ziemskiej w roku 2011

wyniosło średnio ok. 392 ppm i jak

pokazuje krzywa Keelinga, wzrasta

systematycznie od roku 1959, kiedy

rozpoczęto pomiary. Przy oddychaniu

powietrzem zawierającym dwutlenek

węgla w małych stężeniu zwiększa się

ciśnienie we krwi. Przy zwiększaniu się

jego stężenia dochodzi do bólów

i zawrotów głowy, szumu w uszach

Stężenia powyżej 20% powodują śmierć

w ciągu kilkunastu minut, a powyżej

30% śmierć natychmiastową.

Źródła emisji zanieczyszczeń

Wyróżniamy trzy typy źródeł

emisji:



źródła punktowe



źródła liniowe



źródła powierzchniowe

Źródła punktowe

Charakteryzują się stałą

wielkością emisji i ustaloną

temperaturą emitowanych

zanieczyszczeń w

przypadku zakładów

przemysłowych np.

kominy, szyby

wentylacyjne. Innymi

źródłami punktowymi są

gospodarstwa domowe, dla

których wszystkie

parametry emisji zmieniają

się w czasie i do obliczeń

powinny być uśredniane.

Źródła liniowe

Odnosi się on głównie do

autostrad i dróg

szybkiego ruchu, jak też

do otwartych kanałów

ściekowych.

W przypadku dróg

publicznych wielkość

emisji zmienia się w

czasie

w zależności od pory

dnia. W obliczeniach

emisja taka może być

traktowana jako zespół

źródeł punktowych

rozłożonych wzdłuż linii.

Źródła powierzchniowe

Zaliczamy do nich

zbiorniki

sedymentacyjne,

wysypiska odpadów czy

też bagna. Wielkość

emisji zanieczyszczeń

z takich źródeł zależy

od ich wymiarów

geometrycznych oraz

od procesów

zachodzących

wewnątrz zbiorników.

Przykładowe rodzaje

zanieczyszczeń:



Transport (głównie

samochodowy)



Smog klasyczny



Smog fotochemiczny



Ołów

Transport samochodowy

Ostatnie dziesięciolecia

cechuje gwałtowny rozwój

środków transportu.

Najbardziej zanieczyszczają

środowisko pojazdy o silnikach

spalinowych (paliwo ciekłe-

benzynę lub olej napędowy,

„diesel”). Do najczęściej

występujących zanieczyszczeń

z silników zalicza się aerozole

zawierające sadzę i związki

ołowiu oraz gazy, w tym tlenek

węgla, tlenek siarki, aldehydy,

węglowodory aromatyczne.

Smog klasyczny

Smog jest zjawiskiem zanieczyszczenia powietrza miejskiego,

występującego w różnych odmianach zależnie od sytuacji

lokalnej. Smog klasyczny związany jest ze stosowaniem

tradycyjnego paliwa tj. węgla. Charakteryzuje się on

obecnością w powietrzu dużego stężenia niespalonych

cząstek sadzy oraz zwiększoną zawartością ditlenku siarki.

Ciekawostka: Pod koniec 1952 roku w Londynie wystąpił

groźny smog, trwający kilka tygodni, który spowodował śmierć

ponad 4000 osób,

w większości w wyniku ostrej niewydolności układu

oddechowego.

Smog fotochemiczny

Typ smogu powstający w

słoneczne dni przy dużym

ruchu ulicznym. Brunatna

mgła, która zwykle pojawia się

nad miastami podczas gorącej,

słonecznej pogody, kiedy to

mieszanka czynników

zanieczyszczających powietrze,

zwłaszcza spalin wchodzi w

reakcję ze światłem

słonecznym, w wyniku czego

powstaje trujący gaz, czyli

ozon. Gaz ten może być

przyczyną trudności w

oddychaniu.

Ołów

Jest jedną z najgroźniejszych trucizn

wprowadzanych do atmosfery.

Ołów pochodzący ze spalin

samochodowych gromadzi się w

powierzchniowej warstwie gleby

i kumuluje się w roślinności.

Zatrucia ołowiem mogą następować

drogą pokarmową lub oddechową.

Wpływ zjawisk metrologicznych na

rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń

W warunkach pogody bezwietrznej wznoszenie się

dymu jest rezultatem dwóch czynników. Jednym z nich

jest prędkość, z jaką zanieczyszczenia są emitowane do

atmosfery. W tym przypadku komin pracuje tak, jak

dysza, a więc im większa jest prędkość emisji, tym

wyżej wynoszone są zanieczyszczenia. Innym

czynnikiem jest wypór termiczny, którego wielkość jest

kształtowana przez termiczną stratyfikację

otaczającego powietrza w taki sposób, że im szybciej

temperatura powietrza obniża się z wysokością, tym

też zanieczyszczenia są transportowane na większą

wysokość.

Wpływ temperatury

W warunkach adiabatycznego wznoszenia się mas powietrza

temperatura obniża się z wysokością. Dla zagadnienia

transportu zanieczyszczeń istotny jest rzeczywisty gradient

temperaturowy oraz szybkość i kierunek zmian temperatury.

Czynniki te warunkują występowanie termicznych ruchów

powietrza, a przez to także cząsteczek zanieczyszczeń. W

warunkach adiabatycznego pionowego gradientu temperatury

nie występuje pionowe przemieszczanie się cząsteczek

powietrza i jest to stan idealnej równowagi stałej atmosfery. Na

cząsteczkę zanieczyszczenia, przesuniętą z pierwotnego

położenia w górę lub w dół, nie działa wtedy siła statycznego

wyporu, która mogłaby spowodować jej dalsze pionowe

przemieszczanie. Taką atmosferę określa się mianem neutralnej.

Cząsteczki zanieczyszczeń również nie wykazują tendencji do

ruchów pionowych, lecz poruszają się wraz z masami powietrza i

są transportowane przez wiatr w kierunku poziomym.

Turbulencje i wiatr

Oprócz turbulencji generowanej przez gradient temperatury,

czyli tzw. turbulencji konwekcyjnej, rozprzestrzenianiu się

zanieczyszczeń sprzyja także turbulencja dynamiczna. Przepływ

powietrza ma wtedy charakter burzliwy

i zanieczyszczenia są transportowane w atmosferze w wyniku

dyfuzji turbulencyjnej, której skala przestrzenna może

obejmować znaczne odległości od źródła emisji. Występowanie

dyfuzji turbulencyjnej jest spowodowane przez tarcie, jakie

zachodzi wskutek przepływu powietrza nad powierzchnią terenu.

Dyfuzja turbulencyjna jest kształtowana przez zjawisko wiatru i

wzmacniana

w wyniku rozpraszania zanieczyszczeń na centrach turbulencji.

Blisko powierzchni Ziemi rozpraszanie zanieczyszczeń zachodzi

szybciej, a tym samym zmniejsza się obszar oddziaływania

emitora.

Składowiska odpadów komunalnych jako

powierzchnie źródła zanieczyszczeń powietrza

atmosferycznego

Składowiska odpadów komunalnych stanowią potencjalne źródła zanieczyszczeń

powietrza atmosferycznego bezpośrednio nad składowiskiem (wysypiskiem) oraz

obszarami przyległymi do składowiska.

Na podstawie wieloletnich obserwacji i badań na terenach składowania odpadów –

starych wysypisk i nowo budowanych – można stwierdzić, że decydujące znaczenie

w rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń w atmosferze mają następujące czynniki:



właściwa lokalizacja składowiska uwzględniająca lokalne warunki terenowe,



uwarunkowania meteorologiczne w przyziemnej warstwie atmosfery (prędkość i

kierunki

wiatru, warunki pogodowe o małej wymianie powietrza),



warunki topograficzne, mikroklimat, obecność i jakość barier antymigracyjnych.

Modele matematyczne rozprzestrzeniania

zanieczyszczeń w atmosferze

Modele stanowią ważne narzędzie

w zarządzaniu jakością środowiska.

Są stosowane zarówno do oceny

istniejącego stanu zanieczyszczenia

powietrza – modele diagnostyczne, jak

i do prognozowania mogących

wystąpić stężeń imisyjnych czy

depozycji oraz wynikających z tego

skutków – modele prognostyczne. Rola

modeli nie ogranicza się więc tylko do

odzwierciedlenia zjawisk, jakie już

nastąpiły, lecz umożliwia symulowanie

zdarzeń przyszłych oraz

przewidywanie zagrożeń wywołanych

emisjami losowymi.

Modele matematyczne stanowią zbiór analitycznych lub

numerycznych algorytmów, które opisują fizyczne i chemiczne

aspekty danego problemu. Model matematyczny najczęściej

wynika jednak z modelu fizycznego. W dalszym ciągu – grupę

modeli matematycznych można podzielić na statystyczne i

deterministyczne. Podczas gdy modele statystyczne wynikają z

półempirycznych, statystycznych zależności przy uwzględnieniu

dostępnych danych i po wykonaniu niezbędnych pomiarów,

modele deterministyczne są oparte na podstawowym

matematycznym opisie procesów atmosferycznych, w których

pewne skutki, np. zanieczyszczenie powietrza, mają swoją

przyczynę, np. emisja.

Modele matematyczne
rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w
atmosferze

Modelowanie rozprzestrzeniania się

zanieczyszczeń w atmosferze



Modele fizyczne - procesy zachodzące w rzeczywistej atmosferze są

symulowane w mniejszej skali w laboratorium przy wykorzystaniu tuneli

wiatrowych lub

zbiorników wodnych



Modele matematyczne:

– modele empiryczne - korzystają z danych pomiarowych, które służą do

ustalenia empirycznych zależności opisujących procesy atmosferyczne

– modele deterministyczne -wykorzystują matematyczny opis

fizycznych i chemicznych procesów zachodzących w atmosferze.

Metody, technologie

i urządzenia

do oczyszczania powietrza

z zanieczyszczeń

Odpylanie gazów

Z definicji odpylanie jest to

proces oczyszczania gazu z

drobnych cząstek ciał

stałych zwanych pyłami

powodując ich wydzielenie

i osadzenie za pomocą

urządzeń zwanych

odpylaczami, bądź cząstek

ciekłych – za pomocą

skraplaczy.

W zależności od zasad

odpylania wyróżnia się

odpylacze suche, mokre

oraz elektryczne.

Odpylacz grawitacyjno-inercyjny

Odpylanie prowadzone jest w wyniku
działania sił grawitacyjnych przez
komorę osadczą (pyłową), a opadające
cząstki gromadzą się na dnie komory.
W komorach mogą być umieszczone
półki pionowe z zadaniem zmiany
kierunku przepływu gazu i zwiększenia
działania sił na cząstki. Odpylacze
grawitacyjno-inercyjne stosowane są
do usuwania cząstek dużych
rozmiarów, zwykle jako odpylacze
wstępne. Charakteryzują się prostotą
działania
i konstrukcji, brakiem części
ruchomych
i niewielkim zapotrzebowaniem energii
do przeprowadzenia procesu
odpylania.

Cyklony

W stosowanych do oczyszczania suchego

cyklonach, zwanych również odpylaczami

odśrodkowymi wykorzystuje się spiralny lub

wirowy ruch strumienia do wywołania

działania siły odśrodkowej na cząstki.

Zanieczyszczony pyłem gaz wpada do

cylindrycznej komory i wiruje w niej, w wyniku

czego unoszące się

w gazie cięższe od niego składniki są

odrzucane na zewnątrz, a w wyniku ocierania

o ścianki cyklonu wytrącają prędkość i

opadają. Powietrze czyste wypływa przez

ułożony centralnie kanał w górę.

Odpylacz

filtracyjny

Najczęściej stosowane są odpylacze filtracyjne, czyli inaczej zwane

filtry. Cząstki aerozolowe wydzielane są w warstwie pyłu. Warstwa

filtracyjna tworzy się na cząstkach uprzednio wydzielonych w

przegrodzie filtracyjnej, porowatej. Filtry należą do grupy odpylaczy

wysoko- sprawnych, stosowanych do usuwania z gazów cząstek

mniejszych od 10μm.

Wyróżnia się:



Filtry tkaninowe – workowe, kopertowe, ramowe z tkanin tkanych lub

filcowanych; należą do najdroższych metod odpylania gazu a zarazem
wymagają dużych powierzchni, jednak ich niemal 100% skuteczność
rekompensuje te niedogodności;



Filtry włókniste – wykonywane w postaci mat lub siatek zestawionych

w pakiety;



Filtry warstwowe – stanowiące luźne lub zwarte warstwy materiałów

w postaci ziaren, granul lub porowatych kształtek ceramicznych,
metalowych i innych.

Elektrofiltry

Za usuwanie pyłu z gazu technologicznego poprzez wykorzystanie siły

elektrostatycznej działającej na cząstki tego pyłu odpowiedzialne są

elektrofiltry. Cząstki pyłu niesione przez gaz są z natury elektrycznie

obojętne i aby proces oczyszczania mógł zachodzić muszą zostać

naelektryzowane. Ładunek elektryczny jest nadawany ziarnom pyłu

poprzez wykorzystanie ulotu, tj. opuszczania elektrody przez ładunek

elektryczny wskutek wyładowania elektrycznego w niejednorodnym

silnym polu elektrycznym, z zastosowaniem napięć rzędu dziesiątek

kV. Ziarna pyłu uzyskują ładunek elektryczny od zjonizowanych przez

ulot cząsteczek gazu. Obdarzone ładunkiem elektrycznym wędrują

(migrują) do elektrody o ładunku przeciwnym, na której się osadzają –

elektrody osadczej bądź zbiorczej.

Elektrofiltry

Elektrofiltry używane są do

odpylania strumieni gazów

w energetyce, gdzie muszą

spełniać wysokie

wymaganie odnośnie

stopnia odpylania.

Odpylacze mokre

W odpylaczach mokrych wydzielanie cząstek aerozolowych odbywa się:



na kroplach cieczy poruszających się w strumieniu aerozolu;



na warstewkach cieczy spływającej lub przepływającej przez powierzchnie

stałe;



z pęcherzyków gazu poruszających się w cieczy;



ze strumieni aerozolu zderzających się w środowisku strug lub kropel

cieczy;



ze strumieni aerozolu uderzających o ciekłą lub zwilżoną powierzchnię

stałą.

Odpylacze mokre zapewniają dobrą sprawność odpylania dla cząstek powyżej

1μm wydzielanych na kroplach i włóknach (cylindrach) oraz dla cząstek

powyżej 5μm wydzielanych w skruberach odśrodkowych i zderzeniowych. W

zależności od energii doprowadzonej do procesu odpylania wyróżnia się

odpylacze nisko-, średnio- i wysokoenergetyczne.

Odpylacze mokre

Wśród mechanicznych odpylaczy mokrych można wyróżnić płuczki wieżowe,

cyklony mokre, płuczki obrotowe, czy odpylacze ze zwężką Venturiego.

Zasada ich działania polega na wykorzystaniu zjawisk występujących przy

zetknięciu się zapylonego gazu z cieczą płuczącą, takich jak:



zjawisk kondensacji pary wodnej;



dyfuzji;



zderzenia się kropel cieczy z ziarnami pyłu;



zjawisk elektrostatycznych;



rozdrobnieniu gazu;



osadzania się pyłu.

Oczyszczanie gazów

z zanieczyszczeń gazowych

Do usuwania zanieczyszczeń gazowych ze strumieni gazów stosowane są

procesy: absorpcyjne, spalania, kondensacyjne i biochemiczne bądź ich

kombinacje z udziałem innych procesów wspomagających. Wybór metody

i technologii oczyszczania gazu zależy od rodzaju zanieczyszczeń i ich

charakterystyki, wielkości strumienia gazu, wymaganej sprawności

oczyszczania i warunków lokalnych.

Metody absorpcyjne

Absorpcja jest procesem dyfuzyjnego

przenoszenia cząsteczek gazu do

cieczy na skutek istnienia w układzie

gradientu stężenia dyfundujących

składników. Do tego procesu

wykorzystuje się absorbery

natryskowe, półkowe oraz absorbery

z wypełnieniem w postaci różnego

kształtu elementów wsypywanych

luźno lub układanych,

jak i z wypełnieniem regularnym

bądź tzw. ruchomym.

Schemat blokowy absorbera powierzchniowego

Spalanie

termiczne

Spalanie termiczne jest procesem bardzo energochłonnym i

kosztownym. Przeprowadza się je w temperaturach

800÷1200ºC. Należy kontrolować temperaturę spalania,

ponieważ, w czasie wysokotemperaturowego spalania powyżej

1400ºC powstają tlenki azotu na skutek spalania azotu z

powietrza, powodujące wtórne zanieczyszczenie atmosfery. W

przemyśle rafineryjnym

i petrochemicznym stosuje się spalanie odlotowych gazów

palnych samych lub

z dodatkiem paliwa gazowego. Spalanie takie odbywa się w

pochodniach, które są charakterystyczne dla tych zakładów.

Spalanie

katalityczne

W przypadku niskich stężeń węglowodorów w gazach odlotowych

stosuje się spalanie katalityczne. Katalizą nazywa się zjawisko

zmiany szybkości reakcji chemicznych w wyniku oddziaływania na

reagenty substancji zwanych katalizatorami, które to zwiększają

szybkość osiągnięcia stanu równowagi reakcji chemicznej,

poprzez obniżenie jej energii aktywacji. W procesie spalania

katalitycznego strumień gazu przepuszcza się przez ziarno

katalizatora

w podwyższonej temperaturze. Katalityczne spalanie

węglowodorów przebiega w temperaturach znacznie niższych niż

spalanie termiczne (ok. 400ºC). Katalitycznie nie mogą być

spalane gazy zanieczyszczone cząstkami aerozolowymi.

Kondensacja

Jest to metoda usuwania z gazów odlotowych substancji o

wysokich temperaturach wrzenia przez chłodzenie wodą lub

powietrzem w wymiennikach ciepła. Jest to technika separacji, w

której najbardziej lotny składnik mieszaniny gazowej jest

wydzielany na skutek zwiększenia prężności i przejścia do stanu

nasycenia oraz zmiany stanu fazowego na ciekły. W przypadku

lotnych rozpuszczalników znajduje ona zastosowanie, gdy nie

jest wymagane bardzo dokładne oczyszczanie gazu do stężeń

kilku ppm. Konieczność wymrażania gazu w końcowym etapie

oczyszczania tą metodą ogranicza jej zastosowanie.

Metoda ta nie nadaje się do oczyszczania gazów emitowanych

do atmosfery

.

Oczyszczanie biologiczne

Stosowane jest jako metoda alternatywna do

poprzednich, gdy stężenie zanieczyszczeń w

strumieniu powietrza jest małe, zanieczyszczenia są

łatwo biodegradowalne i strumień gazu jest w miarę

stabilny. Proces oczyszczania biologicznego zachodzi

w trzech głównych etapach :

1. Ujęcie gazów odlotowych ze źródła emisji, ich

transport rurociągiem, zwykle ssącym, przez

odpylacz wstępny filtracyjny do wentylatora

(sprężarki);

2. Kontrola temperatury strumienia i jego podgrzanie

lub schłodzenie, przez skierowaniem do nawilżania

w komorze lub skruberze natryskowym;

3. Podanie strumienia gazu i równomierne jego

rozpraszanie na przekroju bioreaktora.

Instalacja oczyszczania biologicznego

gazów odlotowych: 1-skruber, 2-biofiltr,

3-warstwa bioaktywna.

Odsiarczanie

Jest to proces związany z przetwarzaniem surowców palnych,

organicznych

i mineralnych, takich jak: węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny, drewno, torf.

W gazie ziemnym siarka występuje w postaci zredukowanej jako

siarkowodór (H2S), a także w innych związkach, które usuwane są w

procesach oczyszczania

i rafinacji przed skierowaniem ropy i gazu do dalszego przerobu.

Wyróżnia się dwie zasadnicze kategorie procesów oczyszczania gazów

procesowych związanych z gazownictwem:



jednoczesne usuwanie H2S i CO2 łącznie z innymi związkami siarki;



selektywne usuwanie tylko H2S z pozostałymi związkami siarki.

Ochrona powietrza może być realizowana

przez podejmowanie działań takich jak:



Instalowanie wydajnych filtrów kominowych. Nawet w

przypadku starszych technologii urządzenia takie zatrzymują
znaczną część zanieczyszczeń,
w przypadku nowszych technologii filtry zazwyczaj są
montowane seryjnie;



Wdrażanie nowych, czystszych technologii przemysłowych. W

praktyce nowsze technologie są czystsze (mniejsza emisja
gazów/pyłów) oraz mniej energochłonne. Cześć szkodliwych
substancji stosowanych w przemyśle zastępowana jest przez
inne, bezpieczniejsze (np. zamienniki freonów);

Ochrona powietrza może być realizowana

przez podejmowanie działań takich jak:



Modyfikacja istniejących technologii i większa hermetyzacja produkcji. W

praktyce oznacza to np. odsiarczanie węgla przed jego spaleniem, czy też
dbałość o odizolowanie produkcji od środowiska. W przypadku ogrzewania
domów korzystna jest zmiana paliwa na mniej emisyjne (np. gaz ziemny
zamiast węgla) oraz ocieplanie budynków;



Inwestowanie w ekologiczne środki transportu i modyfikacja już

istniejących. Oznacza to nowsze nie emisyjne, lub nisko emisyjne samochody
wyposażone w lepsze katalizatory, modyfikowane paliwa (np. bezołowiowe),
rozbudowę transportu elektrycznego (np. szynobusy, trolejbusy). Ważna jest
także promocja transportu rowerowego, czy wodnego oraz wdrażanie nowych
technologii w transporcie lotniczym;



Budowanie izolacyjnych pasów zieleni wokół zakładów przemysłowych.

Zieleń zatrzymuje pewną ilość zanieczyszczeń gazowych, szczególnie pyłów.

Ochrona powietrza przed

substancjami zapachowymi

Ochrona powietrza atmosferycznego przed różnego rodzaju skażeniami stanowi jedno

z najważniejszych zagadnień w całokształcie ochrony środowiska naturalnego.

Zanieczyszczenia zmieniające naturalny skład powietrza, mogą powodować przykre i

szkodliwe efekty.

Metody usuwania nieprzyjemnych zapachów można podzielić na:



metody absorpcyjne (absorpcja z reakcją chemiczną lub w kombinacji z biodegradacją),



ozonizacja (oparta na procesie tlenowego rozkładu w świetle ultrafioletowym),



maskowanie zapachów (przez dodatek silnej pachnącej substancji),



termicznie i termo katalityczne spalanie,



metody adsorpcyjne.

Przepisy prawne dotyczące

emisji zanieczyszczeń

Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska z dnia 31 stycznia 1980 r., Dz. U. Nr 49

z 1994 r., poz. 196, z późniejszymi zmianami, przewiduje, że jednostki organizacyjne

wprowadzające zanieczyszczenia do powietrza atmosferycznego powinny posiadać

decyzję

o dopuszczalnej emisji. Zakłady powinny ograniczyć emisję do poziomu nie

powodującego przekroczeń stężeń dopuszczalnych, określonych w rozporządzeniu

MOŚZNiL z dnia 28 kwietnia 1998 r. w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń

substancji zanieczyszczających

w powietrzu, Dz. U. Nr 55 z 1998 r., poz. 355. Dodatkowo, wielkość emisji zanieczyszczeń

z procesów energetycznego spalania paliw jest ograniczona przez rozporządzenie

MOŚZNiL

z dnia 8 września 1998 r. w sprawie wprowadzania do powietrza substancji

zanieczyszczających

z procesów technologicznych i operacji technicznych, Dz. U. Nr 121 z 1998 r., poz. 793,

które to rozporządzenie określa maksymalne stężenia zanieczyszczeń w spalinach.

Bibliografia

B.J. Alloway D.C. Ayres „Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska”

B. Głowiak E. Kempa T.Winnicki „Podstawy ochrony środowiska”

B. Prandecka „Interdyscyplinarne podstawy ochrony środowiska

przyrodniczego”

D. Cichy W. Michajłow H. Sander „Ochrona i kształtowanie środowiska”

R. Paczuski „Prawo ochrony środowiska”

Rozprawa doktorska mgr inż. Jerzy Krzysztof Michalczyk

http://www.pzits.not.pl/docs/ksiazki/Pol_2008/Telenga-Kopyczynska%20179-

182.pdf

http://www.upresins.org/upload/documents/webpage/safety-

guidelines/polish/Guide-9.pdf

http://www.pzits.not.pl/docs/ksiazki/Pol_2008/Wielgosinski%20187-190.pdf