1. Podbiegnięcia krwawe
Mechanizm powstania: powstają od czynnego działania narzędzia tępego, tępokrawędzistego lub upadku na taki
przedmiot.
Cechy: wynaczynienie krwi w obrębie tkanki podskórnej lub głębiej leżących tkanek miękkich.
2. Otarcia naskórka
Mechanizm powstania: powstają od czynnego działania narzędzia tępokrawędzistego lub upadku na taki przedmiot.
Narzędzie w miejscu przyłożenia powoduje otarcie skóry z warstwy zrogowaciałej i obnażenie brodawek skóry
właściwej.
Cechy: powierzchnia pokryta brunatnoczerwonym strupem; kierunek rolowania naskórka może wyznaczać kierunek
działania urazu;
3. Rany tłuczone
Mechanizm powstania: powstają od czynnego działania narzędzia tępego, tępokrawędzistego lub upadku na taki
przedmiot.
Cechy:
" kształt nieregularny (wyjątek: jeżeli krawędz
narzędzia ustawiona pod kątem to kształt litery L, V)
" brzegi nierówne z pasem otarcia naskórka
" kÄ…ty nieostre
" w dnie rany widoczne mostki Å‚Ä…cznotkankowe
WyjÄ…tek
Rana tłuczona może przypominać ranę ciętą  gdy narzędzie zadziała skośnie na silnie napiętą skórę na podłożu
kostnym np. na głowie; od rany ciętej różni się jednak obecnością mostków łącznotkankowych w dnie i nieostrych
kątów.
Szczególne przypadki ran tłuczonych
Rana miażdżona  mnogie, łączące się ze sobą rany tłuczone powstałe pod wpływem szczególnie silnych urazów;
stanowi zazwyczaj jeden z elementów zmiażdżenia głębiej leżących tkanek.
Rana darta  powstaje na skutek silnego urazu zadanego narzędziem tępokrawędzistym działającym skośnie lub
stycznie w stosunku do powierzchni skóry; jeden z brzegów rany jest szeroko oderwany od podłoża.
Decollement  powstaje najczęściej podczas wypadków komunikacyjnych; jest to odwarstwienie skóry z
oderwaniem jej od podłoża i wytworzeniem przestrzeni w tkance podskórnej wypełnionej krwią i zmiażdżonymi
tkankami; warunki powstania np. przy wypadkach drogowych
Rana kąsana  zadana szczególnym narzędziem tępokrawędzistym  zębami zwierząt lub ludzi; na podstawie
wyglądu i rozmieszczenia ran można określić typowe cechy uzębienia; pobranie wymazów z okolicy rany  badanie
DNA;
4. Rany cięte
Mechanizm powstania: powstają podczas równoczesnego pociągania i wgniatania ostrza w powierzchnię ciała.
Cechy:
" kształt  linijny (gdy uraz działa prostopadle do powierzchni ciała) lub płatowy (gdy uraz działa stycznie do
powierzchni ciała)
" brzegi gładkie bez otarcia naskórka
" kÄ…ty ostre
" dno w kształcie litery V
" brak lub bardzo nikłe podbiegnięcia w otoczeniu rany  krew z rany wypływa swobodnie
Obrażenia obronne  linijne rany cięte na dłoniowej powierzchni rąk   tonący brzytwy się chwyta
Rany samobójcze  występują na przedniej powierzchni ciała, najczęściej na szyi, przegubach łokciowych i
nadgarstkach; obecne nacięcia próbne; okolice ciała w miejscu rany odsłonięte.
1
Rany zadane ręką obcą  występują w różnych okolicach ciała, brak nacięć próbnych, uszkodzenie odzieży,
obecność innych obrażeń ciała.
5. Rany kłute
Mechanizm powstania: powstają na skutek czynnego działania narzędzi kończystych, ostrokończystych lub upadku
na takie przedmioty.
Cechy:
" posiada miejsce wkłucia, kanał rany, miejsce wykłucia w ranach przeszywających
" kształt rany wkłucia  zależy od przekroju narzędzia: okrągły, owalny, osełkowaty, wrzecionowaty
" gdy przekrój narzędzia zwiększa się od jego końca ku podstawie to w brzegach rany występuje otarcie naskórka
 Ogon jaskółki  rozdwojenie bieguna rany od strony siecznej narzędzia; posiada kształt litery V; powstaje
wskutek częściowego obrócenia narzędzia wzdłuż osi długiej podczas wyjmowania go z rany, albo w wyniku
podwójnego pchnięcia bez całkowitego wyjęcia narzędzia z rany;
Ocena kanału rany kłutej:
" kanał nie może być dłuższy od narzędzia  gdy otwór wkłucia znajduje się w tkankach nieelastycznych np. na
głowie
" kanał rany może być dłuższy od narzędzia  gdy otwór wkłucia znajduje się w tkankach elastycznych np. powłoki
brzucha ( może być widoczny odcisk gardy noża )
" narzędzie jest dłuższe od kanału  gdy rana przeszywająca
W toku oględzin i sekcji zwłok osób zmarłych z powodu ran kłutych należy:
" dokładnie wymierzyć odległość każdej rany od guza piętowego
" starannie opisać przebieg kanału w stosunku do płaszczyzny czołowej i strzałkowej oraz punktów stałych
" zabezpieczyć ewentualne cząstki metalu z miejsca wkłucia
" wykonać próbę na zator powietrzny i na odmę opłucnową
" zabezpieczenie materiału do badań
UWAGA
Nie wolno zgłębnikować kanału rany. Należy badać jej przebieg preparując warstwowo tkanki.
Cechy rany kłutej zadanej ręką obcą:
" lokalizacja  w każdej okolicy ciała
" ilość  najczęściej kilka
" różny przebieg kanału rany
" obecność innych obrażeń ciała, obrażenia obronne
" przebicie warstw odzieży oraz twardych tkanek np. kości, chrząstek
Cechy rany kłutej zadanej ręką własną:
" lokalizacja  najczęściej na przedniej części klatki piersiowej, w międzyżebrzach
" ilość  najczęściej jedna
" odsłonięcie warstw odzieży
" wygląd zaplamień krwi na odzieży
" obecność nacięć próbnych
Rana kłuta powstała wskutek nieszczęśliwego wypadku tzw. nadzianie się na nóż:
" konieczny element stałego unieruchomienia rękojeści noża np. oparcie o biodro, ścianę
" prostopadły przebieg kanału rany
2
6. Rany kłuto-cięte
Powstają od czynnego działania narzędzia ostrokończystego, gdy istnieje możliwość poszerzenia rany przez
przesunięcie ostrza podczas wyjmowania wbitego narzędzia
7. Rany rÄ…bane
Mechanizm powstania: powstają na skutek czynnego działania narzędzi ostrokrawędzistych takich jak np. siekiera,
tasak.
Cechy:
" posiadają cechy zarówno rany ciętej, jak i rany tłuczonej
" od rany ciętej odróżnia je to, że zazwyczaj drążą do głębiej położonych tkanek
" rany samobójcze umiejscowione są zazwyczaj na głowie w otoczeniu linii środkowej ciała
8. Cechy rany wlotowej:
" wewnętrzny rąbek zabrudzenia
" zewnętrzny rąbek otarcia naskórka, tzw kontuzyjny
" w ostrzałach z pobliża rąbek osmalenia oraz różnej średnicy pole wbitych resztek niespalonego prochu
" w bezpośrednim otoczeniu rany wlotowej, żywoczerwone zabarwienie krwi i mięśni, a często także różowe
zabarwienie skóry  objaw Paltauffa (wynik powstania HbCO i mioglobiny tlenkowęglowej działanie gazów)
" kraterowate otwory w kościach
9. Mechanizm odsztancowania lufy.
" wynika z bezpośredniego przyłożenia lufy
" otarcia naskórka
10. PostrzaÅ‚ Krönleina
Rzadko spotykane zjawisko, zdarzające się przy samobójczych postrzałach w głowę lub usta, polegające na
rozerwaniu czaszki i wyrzuceniu mózgu na zewnątrz. Powstaje zwykle przy postrzałach z broni długiej o dużej mocy,
np. broni gładkolufowej lub wielkokalibrowej.
11. Definicja i cechy plam opadowych
Plamy opadowe - krew opada do naczyń niżej położonych zgodnie z siłą ciężkości:
" w śmierci powolnej mogą pojawiać się już w czasie długotrwałej agonii ( róże cmentarne )
" w śmierci nagłej, najwcześniej (niezbyt wyraz
ne) po 20-30 min. p.m.
" wyraz
ne, najwcześniej po 60 min. p.m.
" poczÄ…tek zlewania siÄ™ plam 2 godziny p.m.
" w pełni rozwinięte 6-9 godz. p.m.
" całkowita przemieszczalność do 12 godz. p.m.
" częściowa przemieszczalność do 20 godz. p.m.
" znikanie pod wpływem ucisku palcem do 36 godz. p.m.
" częściowe znikanie pod wpływem silnego ucisku do 36 godz. p.m.
Przy opisie zwracamy uwagÄ™ na:
" lokalizacja plam
" barwa
" intensywność
1) przemieszczalność
2) wyciskalność- do chwili pełnego przejścia plam opadowych w dyfuzyjne, aż do zblednięcia możliwe jest
wykazanie częściowego zblednięcia plam zwłaszcza przy ucisku pincetą.
3) Intensywność, zabarwienie
3
" skÄ…pe/brak - krwotok zewn., wewn.
" silnie wysycone- ciemnoniebieskie, granatowofioletowe- uduszenie gwałtowne w obrębie szyi i głowy
" malinowe- zatrucie CO (+żywoczerwony odcień łożyska paznokci!), rzadziej cyjanowodór
" brunatne- wytworzenie methemoglobiny
" jasnoczerwone- niska temp, następstwo reoksydacji hemoglobiny w następstwie pośmiertnej dyfuzji tlenu z
powietrza do krwi zwłok ochłodzonych.
12. Co to  róże cmentarne
Plamy opadowe pojawiające się już w czasie długotrwałej agonii w śmierci powolnej. Obserwowane w czasie
długotrwałej agonii drobne, sine plamki bladosine marmurkowania okolicy paliczków, bocznych części szyi, barków
sprawiające wrażenie niewyraz
nych, rozpoczynających się plam opadowych. W rzeczywistości są objawem sinicy
obwodowej, spowodowanej zwolnieniem przepływu krwi zawierającej sporo odtlenowanej hemoglobiny.
13. Stężenie pośmiertne a sztywność  różnica
Stężenie pośmiertne
Spowodowane wyczerpaniem się rezerw energetycznych organizmu, głównie ATP - brak resyntezy ATP
Brak ATP - powoduje silne związanie aktyny i miozyny z wytworzeniem aktomiozyny, która jest lepka i
nierozciągliwa i powoduje sztywność.
Po śmierci dochodzi do sztywności mięśni ale nie skurczu.
14. Po co oględziny na miejscu zbrodni
" stwierdzenie zgonu
" określenie czasu zgonu
" ustalenie prawdopodobnej (przypuszczalnej) przyczyny zgonu
" ustalenie tożsamości
" pomoc w poszukiwaniu, zabezpieczeniu i przygotowaniu do wysyłki śladów biologicznych (krew, wymiociny,
kał, nasienie, włosy) lub fizycznych (cząstki prochu, lakieru samochodowego itp.) co może mieć zasadnicze
znaczenie dla sprawy.
15. Cechy przyżyciowe narządów:
1) cechy zapalenia lub gojenia się obrażeń
2) podbiegnięcia krwawe
3) masywny krwotok zewnętrzny lub wewnętrzny z obecnością cech wykrwawienia
4) ogniska zachłystowe w miąższu płuc
5) zator powietrzny serca lub obfite zatory tłuszczowe naczyń krwionośnych płuc (w badaniu mikroskopowym)
16. Cechy przyżyciowe w utonięciu:
" grzybek piany
" skóra blada lub sina
" ostre rozdęcie płuc (płuca duże, ich przednie brzegi zachodzą na siebie, na powierzchni przednio-bocznej płuc
widoczne odciski żeber)
" pod opłucną widoczne niebiesko sinawe lub sino czerwone, nieostre plamy tzw. plamki Paltauffa, które powstają
w wyniku hemolizy wybroczyn krwotocznych pod wpływem wody.
" Rozedma wodna płuc: obraz płuc rozdętych + suchy przekrój + obecność plamek Paltauffa
" w drogach oddechowych obecność piany, piasku lub mułu oraz wodorostów.
" Objaw Wydlera- obecność treści pienistej w żołądku
" po zdjęciu opony twardej z podstawy czaszki można niekiedy zauważyć ciemno-sino  niebieskawe przeświecenie
przez cienką tkankę kostną piramidy kości skroniowej, jako wylewu krwi do pneumatycznych jamek kostnych.
" Rozstrzeń prawej komory- następstwo podwyższonego ciśnienia w krążeniu płucnym
" płynność krwi
" przekrwienie bierne wszystkich narządów poza śledzioną
4
17. Cechy przyżyciowe w spaleniu:
Reakcja przeżyciowa:
" aspiracja do dróg oddechowych pyłu i sadzy pochodzącej z pożaru lub płomienia znalezienie tego rodzaju
cząstek w krtani, w tchawicy, w oskrzelach i ew. w płynie aspiracyjnym płuc, a w niektórych przypadkach
także w treści żołądka i dwunastnicy. (odruch łykania)
" odczyn włóknikowo- krwotoczny
" obrzęk w błonie śluzowej gardła i krtani
" powstawanie zatorów tłuszczowych w płucach w przebiegu agonii (małe naczynia włosowate)
" gromadzenie się tłuszczu pod torebkami narządów przypominające obrazy zatorowe jest wynikiem działania
wysokiej temperatury, rozpuszczania się i przesuwania się tłuszczów.
" wykazanie hemoglobiny tlenkowęglowej (HbCO) w próbkach krwi pobranych z głębokich naczyń i serca.
Histopatologicznie:
" obrzęk błony śluzowej
" w obrębie skóry cechy mobilizacji komórkowej i obrzęku podskórnego
18. Cechy śmierci z oziębienia
Jasnoczerwone plamy opadowe, jasne wejrzenie krwi jako następstwo wiązania Hb z O2, przekrwienie narządów
wewnętrznych, wybroczyny i nadżerki na szczytach fałdów błony śluzowej żołądka tzw. plamki Wiszniewskiego. W
obrazach mikroskopowych trzustki można spostrzegać cechy krwotocznego zapalenia z ogniskami martwicy tkanki
tłuszczowej. Histochemicznie stwierdza się znaczne zmniejszenie zawartości glikogenu w komórkach wątroby.
19. Cechy przyżyciowe w śmierci z wychłodzenia
20. Reakcje interletalne :
1) Uderzenie młoteczkiem neurologicznym z przednią powierzchnię uda, 4 palce nad rzepką, skurcz mięśni w ciągu
1,5-2,5h.
2) Uderzenie twardym przedmiotem w mięsień poprzeczny do długiej osi wywołuje zgrubienie, wałek miotoniczny
w okresie 2-3h
3) Pobudzenie prądem elektrycznym mięśni mimicznych wywołuje skurcz w okresie 5-8h pojedyncze drżenia
jeszcze dłużej
4) Wstrzyknięcie pilokarpiny lub acetylocholiny wywołuje wydzielenie potu przez 8-16h po zgonie
5) Reakcje z
renic na środki farmakologiczne pojedyncza reakcja ok 10-20h. Podwójna reakcja o połowę krótsza
6) Reakcja z
renic na te same środki wprowadzone do worka spojówkowego do 4 godzin p.m.
7) Drażnienie mięśni szkieletowych prądem elektrycznym in vivo 4-6h, izolowanych przechowywanych w płynie
Tyroda
8) Drżenie pośrednie przez nerw przez 1,5h
21. Wskazanie do próby na zator powietrzny
Zranienia powodujące otwarcie większych naczyń żylnych (sekcje urazowe z otwartymi zranieniami należy wykonać
badanie na zawartość powietrza w prawym sercu)
{Zatory powietrzne-powstają wskutek dostania się powietrza poprzez uszkodzony układ żylny do krążenia małego i
dużego. Szczególnie często spostrzega się je przy ranach ciętych i kłutych otwierających naczynia żylne większego
rozmiaru, np. szyi, udach w obrębie narządu rodnego u kobiet (sploty przymaciczne), ale także w złamaniach
podstawy czaszki.}
5
22. Różnice powieszenie/ zadzierzgnięcie
Cecha Powieszenie Zadzierzgnięcie
Przebieg bruzdy Z reguły poniżej kości gnykowej, Poniżej chrząstki tarczowej,
na przedniej powierzchni szyi okrężnie na jednym poziomie
Układ plam opadowych Skarpetki i rękawiczki Wzdłuż ciała
Zastój krwi w obrębie głowy nieobecny obecny
Wybroczyny podspojówkowe nieobecne obecna
Przekrwienie bierne narządów i nieobecne obecne
tkanek głowy
Ostre rozdęcie płuc nieobecne obecne
Obecność wybroczyn pod rzadko nieobecne
błonami surowiczymi narządów
klp.
Siła nacisku na pętle Ciężar ciała Ręka obca
Pętla Z mokrego, twardego materiału Z miękkiego materiału
Mechanizm zgonu Zaciśnięcie naczyń żylnych i Zaciśnięcie naczyń żylnych
tętniczych (TT. Kręgowe i szyjne)
23. Zatkanie dróg oddechowych kęsem pokarmowym nazywamy:
Uduszenie gwałtowne w wyniku zatkania dróg oddechowych przez ciało obce.
24. Zatkanie dróg oddechowych przez krew to.
25. Co to plamki Paltauffa
Pod opłucną widoczne niebiesko sinawe lub sino czerwone, nieostre plamy, które powstają w wyniku hemolizy
wybroczyn krwotocznych pod wpływem wody (utonięcie).
26. Plamki Wiszniewskiego
Drobne ogniska martwicy (owrzodzenia), wtórnie nacieczone krwią, powstałe wskutek długotrwałego skurczu naczyń
włosowatych błony śluzowej. Pojawiają się w przypadku śmierci z oziębienia.
27. Objaw Amussata
Poprzeczne pęknięcia błony wewnętrznej tętnic szyjnych wspólnych
28. Objaw Simona
Pojawienie się wybroczyn krwawych na przednich powierzchniach chrząstek międzykręgowych, zazwyczaj w części
lędz
wiowych kręgosłupa (w powieszeniu).
29. Zespół Perthesa
Towarzyszy śmierci w wyniku unieruchomienia klatki piersiowej
" rozległy i nasilony zastój żylny
" sinica twarzy
" liczne, drobne wylewy krwawe w obrębie twarzy, szyi, górnej części klatki piersiowej
" wybroczyny w błonie śluzowej jamy ustnej i mięśniach skroniowych
30. Wskazania do próby na odmę opłucnową.
" Gdy zabieg operacyjny był wykonany w obrębie klatki piersiowej lub wystąpił uraz klatki piersiowej (rany
drążące, upadek z wysokości, wypadek drogowy)
" Należy odpreparować powłoki w taki sposób aby powstało kieszonkowa te zagłębienie pomiędzy płatem skórno-
mięśniowym a klatką piersiową, do którego następnie wlewamy wodę i przekłuwamy przestrzenie
międzyżebrowe. Jeżeli wydobywają się banieczki gazu mamy do czynienia z odmą opłucnową
6
31. Ucisk mechaniczny na narzÄ…dy szyi co to
Zadławienie
Mechanizm:
" zamknięcie dostępu powietrza do płuc (ręka uciska na górny odcinek dróg oddechowych, struny głosowe zbliżają
się do siebie, zmykając szparę głośni, a podstawa języka przygnieciona zostaje ku górze do kręgosłupa)
" w patomechanizmie śmierci z zadławienia nie odgrywa większej roli ucisk na naczynia żylne
32. Utonięcie w wodzie słodkiej:
" woda słodka jest roztworem hipotonicznym w stosunku do płynów ustrojowych
" dostając się do pęcherzyków płucnych, przenika do naczyń krwionośnych, rozcieńcza krew i powoduje hemolizę
" zwiększa się objętość krwi krążącej (hiperwolemia) prowadzi do przeciążenia mięśnia sercowego
" zmiany elektrolitowe: “! Na+, “! Cl-, “! Ca2+, “! biaÅ‚ek, Ä™! K+, Ä™! HGB
" uszkodzenie surfaktantu
33. Utonięcie w wodzie morskiej:
" woda morska jest roztworem hipertonicznym w stosunku do płynów ustrojowych
" w przypadku dostania się jej do płuc rozpoczyna się ucieczka wody z łożyska naczyniowego do światła
pęcherzyków płucnych
" zagęszczenie krwi, hipowolemia
" zmiany elektrolitowe: Ä™! Na+, Ä™! Cl-, Ä™! Ca2+, Ä™! Mg2+, Ä™! K+
" ucieczka białka do pęcherzyków płucnych z następczym powstaniem obrzęku płuc
34. Strefa kontuzyjna
Zewnętrzny rąbek otarcia naskórka (na brzegach zranienia wlotowego). Zazwyczaj większa niż rana, powstaje w
wyniku dużej siły pocisku (2-5M)
35. ZÅ‚amania Messerera
Zderzakowe, klinowe złamanie kości podudzia. Szczyt klina zwrócony w kierunku działania siły, podstawa klina w
miejscu przyłożenia siły. Odkształcenie jest tutaj wyrazem napięcia strony przeciwstawnej (ugięcie osi kości długiej)
przy równoczesnym obciążeniu stopy.
36. Złamanie rzekome   fałszywy trójkąt  klin kostny
Ma wierzchołek nie tak zaostrzony, a boki wypukłościami skierowane w strony przeciwne do jego podstawy.
Wierzchołki tych  fałszywych trójkątów są zwrócone w kierunku przeciwnym do kierunku działania urazu, a
 trójkąty tego właśnie rodzaju powstają wówczas, gdy na kość długą zadziała uraz w dwóch miejscach
równocześnie, z tej samej strony i wzdłuż osi do siebie równoległych.
37. Wskazania do wykonania sekcji sÄ…dowo-lekarskiej:
(Sekcje sądowo-lekarskie wykonywane na zlecenie prokuratury przez lekarzy powołanych do pełnienia czynności
biegłych, na zwłokach osób zmarłych w okolicznościach budzących  podejrzenie przestępczego spowodowania
śmierci , w celu stwierdzenia nie tylko przyczyny śmierci, czasu jej wystąpienia, tożsamości zwłok, ale również
danych, które mogą pozwolić na ustalenie związku przyczynowego pomiędzy śmiercią danej osoby a karygodnym
działaniem lub zaniechaniem działania ze strony osób drugich)
" ustalenie czasu śmierci
" przyczyny śmierci
" rodzaju obrażeń z określeniem narzędzi od których powstały
" charakter obrażeń i okoliczności w jakich mogły powstać
" udzielenie odpowiedzi na konkretne pytania prokuratury
7
38. Różnica między śmiercią kliniczną a osobniczą, biologiczną.
Śmierć obywatelska
Trwała utrata świadomości istnienia (śmierć mózgu)  ustanie czynności regulacyjnych, koordynacyjnych i
psychicznych.
Śmierć biologiczna
Nieodwracalne ustanie czynności mózgu (psychicznych i regulacyjnych) i samodzielnych czynności krążenia i
oddychania
39. Objawy śmierci klinicznej
" brak kontaktu z otoczeniem
" bezruch
" zwiotczenie mięśni
" zanik odruchów
40. Linia kapeluszowa- największy obwód głowy.
Aby ocenić, czy uraz powstał na skutek uderzenia, czy też upadku, wykorzystuje się tzw. zasadę "linii
kapeluszowej". Uznaje się, iż obrażenia powyżej tej linii nie powstają (lub powstają tylko wyjątkowo) w wyniku
upadku. Natomiast obrażenia w linii kapeluszowej i poniżej są najczęściej wynikiem uderzenia głowy o twarde
podłoże.
41. Dodatkowe techniki sekcyjne po wypadku drogowym:
a) poszukiwanie zanieczyszczeń, między innymi odprysków lakieru, odłamków szkła, odłamków armatury,
fragmentów nawierzchni drogi, smaru i innych. Zanieczyszczenia te mogą się znajdować w głębi zranień lub też
być wbite albo przylegać do skóry.
b) wykonanie dokładnego opisu porównawczego, zdjęć fotograficznych oraz rysunków wszystkich zranień i
obrażeń. Warstwowe wypreparowanie powłok i obrażeń, aż do tkanek głębokich. Sekcja powinna przybrać
charakter preparatyki warstwowej (in situ) łącznie ze skórą pleców i z preparatyką pasa biodrowego.
c) Wymagana jest ścisła rewizja całego układu kostnego z preparatyką mięśni i części twardych. Rewizja powinna
uwzględnić działanie sił mechanicznych z rozciągania i przeniesienia. Potrzebne bywa wykonanie maceracji
niektórych fragmentów kostnych w celu uzyskania preparatów i póz
niejszej rekonstrukcji.
d) należy podjąć badania w kierunku zatorów tłuszczowych i powietrznych.
42. Odmienności w technice sekcyjnej w przypadku gwałtu
" Materiał biologiczny zabezpieczony w przypadku przestępstw na tle seksualnym jest bardzo nietrwały. Ofiara
powinna być jak najszybciej poddana badaniu lekarskiemu. Materiał musi być przesłany jak najszybciej do
badania bÄ…dz
zamrożony. Badanie lekarskie nie może się ograniczać tylko do wywiadu i oglądanie zewnętrznych
narządów płciowych, ale wykonania badania mogącego stwierdzić obecność nasienia w narządach rodnych oraz
czy stosunek został dokonany wbrew woli kobiety (podarta odzież, podbiegnięcia krwawe, otarcie naskórka,
wyrywane włosy).
" Badanie ofiary: Popłuczyny lub wymaż z ust ofiary  w przypadku stosunku oralno  genitalnego  zaleca się
płukanie gdyż tak dostarcza się najwięcej plemników; płucze się 10  18 % etanolem intensywnie przez jedna
minutę. Po wypłukaniu ofiara wypluwa wszystko do jednorazowej probówki o pojemności 50 ml. Jeśli ofiara
zezna ze nie było takiego stosunku i tak pobiera się dwa wymazy z ust (wymazywać całą jamę ustną również pod
językiem).
" Następnie ogląda się całe ciało i zwilżoną wymazówką pobiera się wymazy z każdej okolicy ciała które było
lizane, gryzione lub gdzie uwidoczniono zaschniętą spermę (badanie lampą UV), pobiera również się ślady spod
paznokci. Wszystkie włosy wykazujące ślady zlepienia ścina się i pakuje do białej koperty. W celu porównania
wyrywa się i pobiera po 5 włosów z każdej okolicy głowy i od 5  10 z okolicy łonowej. Z pochwy pobiera się po
2 głębokie i 2 płytkie wymazy, ponadto jeden wymaz z szyjki macicy. Wymazy po wysuszeniu (30  60 min. w
temp. pokojowej) powinny być szybko przesłane do badania bądz
zamrożone.
" W przypadku stosunku analnego pobiera się dwa wymazy z odbytu plus oględziny miejsca analnego i pośladków.
8
" Badanie podejrzanego: Ogląda się dokładnie całe ciało podejrzanego w poszukiwaniu śladów pozostawionych
przez ofiarę ugryzień (ślina), krew na ciele, włosy na odzieży. Pobiera się 2  3 wymazy z powierzchni członka i z
rowka zażołędnego, gdyż mogą tam być komórki pochodzące od zgwałconej, wyczesuje się włosy łonowe.
Pobiera się krew na EDTA plus ślinę wg wcześniejszych opisów.
43. Specjalne techniki sekcyjne w śmierci z powieszenia.
" Drobiazgowe preparowanie poszczególnych warstwa tkanek miękkich szyi w celu ujawnienia podbiegnięć
krwawych
"  odkrwienie okolicy szyi w celu uniknięcia powstania wybroczyn pośmiertnych w czasie preparowania (po
wyjęciu mózgu przechyla się głowę silnie ku dołowi ułatwiając odpływ krwi z naczyń głowy i szyi)
" Otwieramy klatkę piersiową, kontrola jamy opłucnej, tniemy poprzecznie tchawicę i naczynia żylne na wysokości
cięcia rękojeści mostka i unosimy głowę do góry, aby krew z naczyń szyjnych wypłynęła do jam opłucnych
" Preparując tkanki miękkie zwracamy uwagę na podbiegnięcia krwawe m.in. ścian tętnic, przyczepów mięśni,
zwłaszcza MOS, złamania kości gnykowej i chrząstek krtani
44. Barwienia w przypadku utonięcia:
Srebrzenie  Gomoriego włókien kratkowych, pozwalających na wykazanie struktury przegród pęcherzyków
płucnych, nawet mimo zaawansowanych zmian pośmiertnych, można określić stopień rozdęcia pęcherzyków
płucnych.
45. Barwienie w przypadku śmierci z wyziębnięcia
Barwienie na glikogen. Utrwalenie w płynie Carnoya.
46. Barwienie w zawale mięśnia sercowego.
" Barwienie fuksyną kwaśną i zielenią brylantową
" Barwienie metodÄ… immunohistochemicznÄ…
" Standardowe barwienie hematoksylinÄ… i eozynÄ…
47. Jak stwierdzić zgon
" zgon człowieka może stwierdzić osobiście lekarz, na podstawie  osobiście wykonanych badań i ustaleń (art. 43
ustawy  poz. 4)
" dokonuje tego w razie śmierci chorego w szpitalu lub będąc  wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego
zachorowania (ż 3. Rozporz.  poz. 5)
" w szczególnych przypadkach stwierdzenie zgonu przez starszego felczera lub felczera oraz położną; położna
może stwierdzić zgon jedynie u pozostającego pod jej opieka noworodka przed upływem 7 dnia jego życia w
sytuacji gdy najbliższa placówka służby zdrowia oddalona jest o więcej niż 4 km. (rozporz.  j. w.)
" w razie śmierci człowieka w szpitalu (potencjalnego dawcy narządów) śmierć pnia mózgu rozpoznaje komisja
lekarska, której działanie, tak jak i całość postępowania transplantacyjnego regulują szczegółowe przepisy
Kryteria śmierci mózgu:
" Rozpoznanie śmierci pnia mózgowego
" Rozpoznanie śmierci pnia mózgu opiera się na stwierdzeniu nieodwracalnej utraty jego funkcji.
" Postępowanie kwalifikacyjne jest dwuetapowe:
" Etap I: Wysunięcie podejrzenia śmierci pnia mózgu
" Etap II: Wykonanie badań potwierdzających śmierć pnia mózgowego
" Spełnienie wszystkich wymogów Etapu I warunkuje przejście do Etapu II.
Etap I obejmuje dokonanie u chorych następujących stwierdzeń:
" chory jest w śpiączce
" sztucznie wentylowany
" rozpoznano przyczynę śpiączki
9
" wykazano strukturalne uszkodzenie mózgu
" uszkodzenie strukturalne mózgu jest nieodwracalne wobec wyczerpania możliwości terapeutycznych i upływu
czasu
Etap I obejmuje dokonanie u chorych następujących wykluczeń:
" chorych zatrutych i pod wpływem niektórych środków farmakologicznych (narkotyki, neuroleptyki, środki
nasenne, usypiające, uspakajające, zwiotczające m.m. poprzecznie prążkowane)
" w stanie hipotermii wywołanej przyczynami zewnętrznymi
" z zaburzeniami metabolicznymi i endokrynologicznymi
" z drgawkami i prężeniami
" dzieci do lat 5
Etap II obejmuje 2-krotne wykonanie przez ordynatora oddziału anestezjologii i intensywnej terapii w odstępach 3-
godzinnych następujących badań potwierdzających:
1) nieobecność odruchów pniowych
brak reakcji z
renic na światło
brak odruchu rogówkowego
brak spontanicznych ruchów gałek ocznych, brak ruchów gałek ocznych przy próbie kalorycznej z zimną
wodÄ…
brak reakcji ruchowych na bodziec bólowy w zakresie unerwienia nerwów czaszkowych oraz brak reakcji
ruchowej w obrębie twarzy w odpowiedzi na bodz
ce bólowe w obszarze unerwienia rdzeniowego
brak odruchów wymiotnych i kaszlowych
brak odruchu oczno-mózgowego
2) bezdech
48. Etapy agonii
Agonia - proces bezpośrednio poprzedzający śmierć, nie zawsze kończy się śmiercią.
Życie zredukowane - I stadium agonii- obniżenie sprawności układów niezbędnych do utrzymania człowieka przy
życiu
Życie minimalne - II stadium agonii- tak niski poziom czynności krążenia i oddychania, że nie można lub bardzo
trudno zaobserwować jest je rutynowymi metodami lekarskimi.
49. Śmierć pozorna.
Śmierć pozorna (letarg) - przedłużenie stadium II czyli życia minimalnego
Życie minimalne - II stadium agonii- tak niski poziom czynności krążenia i oddychania, że nie można lub bardzo
trudno zaobserwować jest je rutynowymi metodami lekarskimi.
Przyczyny letargu wg Bahrmanna:
" A  anemia, anoxemia
" E  epilepsja
" I  injury
" O  opium
" U  uremia
50. Definicja dzieciobójstwa
Art. 149 kk Matka, która zabija dziecko w okresie porodu pod wpływem jego przebiegu podlega karze pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Okres porodu: od urodzenia płodu do urodzenia popłodu i zamknięcia ujścia.
10
51. Podejrzenie dzieciobójstwa, na jakie pytania podczas sekcji trzeba odpowiedzieć
Dziecko
" czy urodziło się żywe
" jak długo żyło po urodzeniu
" czy było zdolne do życia pozałonowego
" jaka była przyczyna jego zgonu
" czy i jakiej pomocy udzielono mu po porodzie
Kobieta podejrzana o dzieciobójstwo
" czy przebyła ciążę, rodziła  jeśli tak, to kiedy
" czy mogła urodzić dane dziecko (budowa kanału rodnego, serologia, DNA)
52. Podejrzenie zespołu dziecka bitego
" Różnorodność zmian pourazowych
" Różnoczasowy okres trwania obrażeń
" Różnorodność okolic ciała
" Niespójność pomiędzy wyjaśnieniami opiekunów dziecka a wynikami badań lekarskich co do mechanizmu i
czasokresu powstania uszkodzeń ciała
Zespół bitego dziecka Wypadek
Okoliczności zdarzenia Na ogół niejasne lub sprzeczne informacje Zazwyczaj
podawane przez rodziców dziecka dokładnie znane
Natychmiastowe
Szukanie pomocy " Zazwyczaj opóz
nione lub
lekarskiej przez rodziców niepodejmowane w ogóle;
lub opiekunów
" często obrażenia ujawnione w czasie
przypadkowego badania lekarskiego
Lokalizacja obrażeń ciała Różne okolice ciała; obrażenia w obszarze Różne okolice ciała;
niewystających części ciała, na które nie
mogą działać urazy bierne
Rodzaje obrażeń ciała Współistnienie zmian pourazowych o Zazwyczaj
różnych cechach morfologicznych, w jednorodne
różnych stadiach gojenia
Nieobecne
Obecność " Cechy szarpania za włosy
charakterystycznych
" Obrażenia małżowin usznych,
obrażeń ciała
uszkodzenia błony bębenkowej w
następstwie barotraumy,
" Cechy duszenia
" Zmiany pooparzeniowe od działania
papierosów, kuchenek elektrycznych,
53. Cechy zespołu dziecka potrząsanego
Forma przemocy wobec dzieci, która występuje przy gwałtownym potrząsaniu niemowlęciem lub małym dzieckiem,
co powoduje powstanie ruchu przypominającego smaganie batem i wiąże się z powstawaniem urazów akceleracyjno-
deceleracyjnych.
" Wynik pośredniego urazu głowy
" Dzieci poniżej 6 m. ż.
" Dziecko trzymane za klatkę piersiową jest potrząsane aby przestało krzyczeć
" W czasie gwałtownego potrząsania głowa rzucana na wszystkie strony
" Dochodzi do przerwanie drobnych naczyń pomiędzy oponami mózgu i czaszką
" PowstajÄ… wylewy krwawe wewnÄ…trzczaszkowe
" Mogą towarzyszyć złamania żeber, uszkodzenia kręgosłupa szyjnego i szyjnego rdzenia kręgowego
Zespół dziecka potrząsanego jest główną przyczyną śmierci u niemowląt. Oprócz śmierci może spowodować
poważne uszkodzenia mózgu, wiążące się z niepełnosprawnością do końca życia. Szacowana umieralność niemowląt
z SBS waha się od 15 do 38%, a mediana wynosi 20 25%. Do połowy zgonów związanych z maltretowaniem
11
dziecka jest wynikiem zespołu dziecka potrząsanego. Konsekwencje SBS inne niż śmierć obejmują różne stopnie
upośledzenia wzroku (w tym ślepoty), motorycznego (np. porażenie mózgowe) i poznawczego.
54. Określenie podczas sekcji, jak długo po urodzeniu dziecko żyło.
" wynik próby hydrostatycznej  żołądkowo-jelitowej
" obecność smółki w jelitach (2-4 dni)
" stan pępowiny (wysychanie  powrózek po 3 dniach)
" przemiany barwnika krwi w przedgłowiu
" błony szkliste w obrazie histopatologicznym płuc (1-2 godz.)
55. Określenie podczas sekcji, czy dziecko urodziło się żywe.
" próba hydrostatyczna płucna (pływalność płuc  in toto , pływalność fragmentów płuc)
fałszywie (+): reanimacja, zmiany gnilne
fałszywie (-): brak pierwszego oddechu
" badanie histopatologiczne płuc
" próba hydrostatyczna żołądkowo-jelitowa
rozmieszczenie gazów w jelitach
połknięte naturalnie
gnilne (objaw harmonijkowy)
56. Czym różni się dojrzałość od donoszenia dziecka?
Czy dziecko było dojrzałe
" wymiary i masa ciała (granica: 1500 g/3200 g, 35 cm/45 cm)
" cechy dojrzałości
lanugo, owłosienie główki, podściółka tłuszczowa skóry, wykształcone chrząstki, paznokcie, przyczep
pępowiny w środku brzucha, jądra w worku mosznowym, wargi sromowe większe zakrywające mniejsze
jądra kostnienia w nasadzie dalszej kości udowej i piętowej, ciemiączko małe prawie zamknięte
Czy dziecko było zdolne do życia pozałonowego
" prawidłowość narządów wewnętrznych
" zmiany chorobowe i wady rozwojowe
Donoszenie  pojęcie wyłącznie kliniczne  oznacza przeciętny czas trwania ciąży.
57. Typy zastępczego zespołu Munchausena.
ZastÄ™pczy zespół Münchhausena (przeniesiony zespół Münchhausena, zespół Münchhausena per procuram; ang.
Münchhausen syndrome by proxy)  zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeÅ„ pozorowanych, wystÄ™pujÄ…ce zazwyczaj
u rodziców lub opiekunów dzieci, polegające na wywoływaniu u bliskiej, zależnej osoby objawów zaburzeń
somatycznych, w celu umotywowania poddania tej osoby zabiegom diagnostycznym lub leczniczym. Działania te
mogą być ryzykowne dla zdrowia lub życia dziecka i nie mają na celu uzyskania korzyści materialnych (np.
odszkodowania).
Typy zespołu Munchausena
" Typ krwotoczny
Histeria krwotoczna (Syndroma haemorrhagicum histrionicum). Prezentowane objawy to najczęściej
wymioty krwią, krwotok z płuc lub objawy hemofilii. Osoby z tą formą zaburzenia prowokują krwawienia
z nosa lub połykają krew zwierzęcą i prowokują wymioty.
" Typ brzuszny
Wędrująca operacja jamy brzusznej (Laparotomia migrans). Powodem operacji jest najczęściej podejrzenie
niedrożności jelit, spowodowane połknięciem ostrego przedmiotu. Osoby z tą formą zaburzenia mają
często bogate doświadczenie pacjentów chirurgicznych.
12
" Typ neurologiczny
Neurologiczny zespół diabelski (Syndroma neurologicum diabolicum). Symulowane objawy to napady
bólów głowy, utraty świadomości i padaczkopodobne.
" Typ skórny
Symulacja dotyczy chorób skóry.
58. Co to jest przemoc w rodzinie?
Przemoc w rodzinie to zamierzone i wykorzystujące przeciwwagę sił działanie przeciwko członkowi rodziny,
naruszajÄ…ce prawa i dobra osobiste, powodujÄ…ce cierpienie i szkody.
59. Co to jest próba Erba, barwienie.
60. Co to sÄ… smugi anemizacyjne?
Smuga przejaśnienia przy zasinieniu spowodowanym działaniem długiego narzędzia (np. pręt).
61. ZÅ‚amanie wybuchowe.
Złamanie wybuchowe kręgu jest odmianą złamania typu kompresyjnego. Najczęściej dotyczy odcinka szyjnego oraz
lędz
wiowego kręgosłupa. Dochodzi do niego na skutek działania dużej siły osiowo na kręgosłup.
62. Złamanie typu koła szprychowego.
Kiedy uderzamy w czaszkę narzędziem szerszym (np. deską) lub przy upadku z wysokości, mogą powstać złamania
wskutek wgięcia blaszki wewnętrznej do środka w momencie spłaszczenia kości. Pęknięcia wówczas występują
najczęściej w miejscach najmniej odpornych lub wzdłuż linii promieniście rozchodzących się od miejsca urazu. Przy
sile działającej z jednej strony (np. upadku z wysokości) możemy czasem zaobserwować również linie pęknięcia "w
poprzek" linii promienistych, tzw. "układ koła ze szprychami".
63. Człowiek po zawale IV klasa NYHA jaka to niezdolność do pracy
1) Trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań do odzyskania
zdolności do pracy.
2) okresową niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej istnieją rokowania odzyskania
zdolności do pracy.
3) Zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do
pracy.
4) W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność potrzeb
życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Osoba niezdolna do pracy:
1) Niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy
zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po
przekwalifikowaniu.
2) Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
3) Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z
poziomem posiadanych kwalifikacji.
64. Borelioza u rolnika jaka to kwalifikacja choroby
Okresowa niezdolność do pracy, choroba zawodowa.
65. Utrata oka gdy drugie było niewidzące jaka to kwalifikacja karna
Art. 156 kk.
Ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci pozbawienia człowieka wzroku
13
66. Co jest podstawowÄ… zasadÄ… przy orzekaniu w sprawie karnej
67. Kiedy wypadkiem w pracy nazwiesz zawal
Jeżeli zawał nastąpił na przykład na skutek nadmiernego przemęczenia pracą lub silnego wzburzenia emocjonalnego
(stresu) w pracy, istnieją podstawy ku temu, aby zdarzenie uznać za wypadek w pracy. Jeżeli jednak ma ono związek
ze schorzeniem samoistnym u danego pracownika  już nie.
68. Jaki akt prawny reguluje odpowiedzialność cywilna (?)
Kodeks cywilny
69. Na podstawie jakich artykułów/prawa opiniuje się o uszczerbku na zdrowiu w orzecznictwie cywilnym?
Ustawa o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. 20/75)
70. Cechy znacznej niepełnosprawności.
" znaczna: naruszona sprawność organizmu w sposób uniemożliwiający podjęcie zatrudnienia, albo zdolnej do
podjęcia zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej, niezbędna stała lub długotrwała opieka innej osoby
" umiarkowana: naruszona sprawność organizmu, zdolna do wykonywania zatrudnienia na specjalnym
stanowisku, niezbędna częściowa lub okresowa opieka innej osoby;
" lekka: naruszona sprawność organizmu, zdolna do wykonywania zatrudnienia;
71. Jak nazywa się uszczerbek na zdrowiu w kodeksie cywilnym: stały lub długotrwały.
" stały uszczerbek na zdrowiu- takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności
organizmu nie rokujÄ…ce poprawy
" długotrwały uszczerbek na zdrowiu- takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie
czynności organizmu na okres przekraczający 6 msc. Mogący jednak ulec poprawie.
72. Co to choroba zawodowa:
Choroba znajdująca się w urzędowym wykazie chorób zawodowych.
73. Co to wypadek przy pracy:
Zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, które zaszło w związku z pracą.
74. W rolnictwie niezdolność do pracy
Za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia
sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Całkowitą
niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za trwałą, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania
zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Natomiast w przypadku, gdy ubezpieczony
rokuje odzyskanie zdolności do pracy - całkowitą niezdolność do pracy uznaje się za okresową.
75. Wymień przykłady ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w kodeksie karnym.
" pozbawienie człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
" inne ciężkie kalectwo, ciężka choroba, nieuleczalna lub długotrwała, choroba realnie zagrażająca życiu, trwała
choroba psychiczna, całkowita lub znaczna trwała niezdolność do pracy w zawodzie lub trwałe, istotne
zeszpecenie lub zniekształcenie ciała,
76. Uszkodzenie a naruszenie funkcji tkanek :
Uszkodzenie ciała  efekt działania przestępczego powodującego przerwanie ciągłości anatomicznej powłok
Naruszenie funkcji narządu  następstwo zmiany pourazowej, które prowadzi do upośledzenia czynności
określonego narządu
14
77. Kiedy lekarz może nie zachować tajemnicy lekarskiej:
" jeśli pacjent lub jego opiekun wyraz
nie zezwolÄ… na jego ujawnienie
" bez zgody pacjenta lekarz może ujawnić informację w sytuacji, gdy zachowanie tajemnicy mogłoby spowodować
istotne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia samego chorego lub jego otoczenia (np. konieczność izolacji w
przypadku poważnej choroby zakaz
nej).
" w szczególnych przypadkach lekarz ma obowiązek powiadomić odpowiedni organ o faktach ustalonych przez
siebie w zwiÄ…zku z wykonywaniem zawodu.
" tak, np. o niektórych, chorobach zakaz
nych lekarz obowiązany jest donieść powołanym do tego placówkom
służby zdrowia, a o zabójstwie i uszkodzeniu ciała powstałym w związku z przestępstwem zawiadamia się władze
powołane do ścigania przestępstw.
78. Zadania lekarza sÄ…dowego
" Przystosowanie szeroko pojętej wiedzy medycznej do potrzeb wymiaru sprawiedliwości
" Prawidłowy poziom ekspertyz sądowo-medycznych jest jednym z elementów gwarantujących praworządność i
rzutujących na społeczne odczucie sprawiedliwości
" Medycyna komunikacyjna
" Medycyna pracy
" Medycyna ubezpieczeniowa
" Higiena społeczna
" Opiniodawstwo sÄ…dowo-medyczne
79. Inna nazwa na medyka sadowego
" biegły medycyny sądowej
" koroner
" obducent
" medyk prawa
80. Różnice między narzędziem a przedmiotem.
Narzędziem może być każdy otaczający, upostaciowany fragment świata zewnętrznego będący w ruchu. Narzędzie
w bezruchu nazywamy przedmiotem.
15