Cechy i funkcja
opakowań.
Wyk. Natalia Rząp, kl. III TH
Opakowanie - to wyrób, który stanowi dodatkową warstwę zewnętrzną określonego towaru, mając chronić go, ułatwić przemieszczanie, magazynowanie, jak i sprzedaż i użytkowanie oraz ma oddziaływanie na wyobrażenie nabywcy.
Funkcje opakowań:
f. informacyjna - dzięki danym umieszczonym na opakowaniach klient zapoznaje się z rodzajem i właściwościami towarów, sposobem użytkowania i zastosowania, może zidentyfikować wyroby i producentów;
- IDENTYFIKACJA PRODUKTU,
- INFORMACJA O PRODUKCIE (ZAWARTOŚC OPAKOWANIA, SKŁAD SUROWCOWY, WARTOŚC OdżYWCZA, SPOSÓB UżYCIA, DATA PRODUKCJI, PRZYDATNOŚć DO SPOżYCIA, NAKŁAD PRODUKCYJNY, NR PARTI);
f. reklamowa - opakowania podnoszą wartości estetyczne towarów, pozwalają na właściwe reprezentowanie masy towarowej w sklepie, zachęcają do kupna;
f. promocyjna - opakowania mogą być mocnym punktem popularności wyrobu na rynku, wpływać na akceptację produktów przez konsumentów, zwiększają konkurencyjność i popyt;
f. ekologiczna - opakowania powinny być możliwe do wycofania z obrotu handlowego i nadawać się do utylizacji, ale były przyjazne dla środowiska naturalnego;
F. OCHRONNa - ZAPEWNIENIE WŁAŚCIWYCH WARUNKÓW DO UTRZYMANIA ODPOWIEDNICH WŁAŚCIWOŚCI PRODUKTU:
- OBOJETNOŚC CHEMICZNA WOBEC PRODUKTU,
- BARIEROWOŚĆ (OCHRONA PRZED: TLENEM I INNYMI GAZAMI, AROMATAMI, UTRATĄ LUB NABIERANIEM WILGOCI, MIGRACJą TŁUSZCZU, DZIAŁANIEM ŚWIATŁA),
- OCHRONA MECHANICZNA (ZABEZPIECZENIE PRZED: MECHANICZNYM NISZCZENIEM, ZGNIECENIEM, ROZERWANIEM, ITP. np.: SZKODNIKAMI),
- Ochrona przed: OSOBAMI TRZECIMI - GWARANCJA PIERWSZEGO OTWARCIA, NAGRZEWANIEM SIĘ, NP. LODY, WYCHŁODZENIEM, NP. JAJKA W WYTŁOCZANKACH;
f. MARKETINGOWa:
- PRZYCIĄGNIĘCIE UWAGI (KSZTAŁT, SZATA GRAFICZNA),
- WZBUDZENIE CHęCI POSIADANIA DANEGO PRODUKTU,
- DOPROWADZENIE DO ZAKUPU (PROMOCJE, KUPONY, KONKURSY),
- ZWIEKSZENIE ZADOWOWLENIA KONSUMENTA (MOŻLIWOŚC UMIESZCZENIA RÓŻNYCH OZNACZEŃ; MOŻLIWOŚC WIELOKROTNEGO OTWIERANIA I ZAMYKANIA; MOŻLIWOŚC WYKORZYSTANIA DO INNYCH PRODUKTÓW);
F. dystrybucyjna - umożliwienie przemieszczania produktów, magazynowania i użytkowania ze względu na ujemne oddziaływania środowiska (wilgoć, temperatura, promienie świetlne). Do przewożenia i składowania produktów służą palety, kontenery, komory chłodnicze, sklepowe lady i domowe lodówki.
Cechy opakowań:
1) Opakowania PAPIEROWE:
- SĄ TANIE;
- DAJĄ SIĘ ŁATWO FORMOWAĆ;
- DUŻA RÓŻNORODNOŚC MATERIAŁOWA;
- BARDZO LEKKIE, ELASTYCZNE, SZTYWNE;
- SĄ BARDZO ŁATWE DO ZADRUKOWANIA;
- MOŻNA TWORZYĆ MATERIAŁY WIELOSKŁADNIKOWE;
- MOGĄ BYĆ LAMINOWANE, USZLACHETNIANE W PEŁNYM PRZEKROJU;
- JEST MATERIAŁEM EKOLOGICZNYM;
- DAJą SIĘ WPROWADZIĆ W RECYKLING;
- MNIEJSZA WYTRZYMAŁOŚĆ;
- CHARAKTERYZUJą SIĘ MAŁĄ BARIEROWOŚCIĄ;
- SA MAŁO ESTETYCZNE.
2) Opakowania szklane:
- Są ODPORNE NA DZIAŁANIE CHEMICZNE;
- SĄ OPAKOWANIAMI BIERNYMI;
- WYSTĘPUJą JAKO JEDYNE OPAKOWANIA NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH;
- Są DOMINUJąCYMI OPAKOWANIAMI NA KONSERWY WARZYWNE;
- DO PRODUKTÓW GASTRONOMICZNYCH (PULPETY, SOSY);
- DO SOKóW, ODŻYWEK DLA NIEMOWLĄT;
- POPRZEZ ODPOWIEDNIE DODATKI (WŁAŚCIWOŚCI OPTYCZNE) MOŻNA ZWIĘKSZYć ODPORNOŚĆ SZKŁA NA
PRZEPUSZCZALNOŚć ŚWIATŁA I PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE;
- SĄ TRAKTOWANE JAKO OPAKOWANIA ESTETYCZNE;
- POPRZEZ ZASTOSOWANIE ODPOWIEDNICH FORM MOŻNA NADAWAĆ OKREŚLONE KSZTAŁTY, FORMY;
- SZKŁO WYKORZYSTUJE SIĘ DO KOSMETYKÓW, NP. PERFUMY;
- Są STOSOWANE W PRZEMYśLE SPOŻYWCZYM JAKO OPAKOWANIE WIELOKROTNEGO UżYTKU;
- OPAKOWANIA SZKLANE SA UWAŻANE ZA EKOLOGICZNE, NIE ZANIECZYSZCZAJĄ ŚRODOWISKA;
- JEST TO NAJCIĘŻSZE OPAKOWANIE, O NAJWIęKSZEJ MASIE;
- Są TO OPAKOWANIA SZTYWNE;
- POSIADAJą STOSUNKOWO DUŻĄ WYTRZYMAŁOŚĆ, MOGĄ WYTRZYMAć CIŚNIENIE NAWET DWUDZIESTU ATMOSFER;
- SĄ TO OPAKOWANIa WIELOELEMENTOWE.
3) Opakowania metalowe:
- CHARAKTERYZUJą SIĘ DUŻĄ WYTRZYMAŁOŚCIĄ;
- STOSOWANE Są Z KONIECZNOŚCI LUB JAKO OPAKOWANIA PODNOSZĄCE WARTOŚĆ;
- SĄ STOSOWANE NA PRODUKTY STERYLIZOWANE, A WIęC DAJE TO MOŻLIWOŚĆ DŁUGOTRWAŁEGO
PRZECHOWYWANIA, NAWET KILKA LAT;
- NIE Są WRAŻLIWE NA UDERZENIA (MOGĄ SIĘ JEDYNIE WGNIEŚĆ);
- OPAKOWANIA METALOWE DAJĄ SIĘ UKŁADAĆ W STOSY, SA BARDZO WYGODNE;
- NAJISTOTNIEJSZą CECHĄ JEST BARDZO WYSOKA BARIEROWOŚĆ, WYNIKA TO Z BUDOWY KRYSTALICZNEJ;
- UNIEMOżLIWIAJĄ PRZENIKANIE INNYCH PŁYNÓW;
- BARDZO ŁATWO NADAWAĆ IM RÓźNE KSZTAłTY;
- UWAŻANE Są ZA OPAKOWANIA EKOLOGICZNE;
- Są TO OPAKOWANIA JEDNOKROTNEGO UŻYTKU;
- Są TO OPAKOWANIA NAJDROŻSZE;
- NIE SĄ ODPORNE NA RDZĘ;
- Są PODATNE NA KOROZJĘ;
- TRUDNO SIĘ ZADRUKOWUJĄ (POWIERZCHNIE TRZEBA ODPOWIEDNIO PRZYGOTOWAĆ);
- SĄ ŚREDNIO CIĘŻKIE (SĄ LŻEJSZE OD OPAKOWAŃ SZKLANYCH);
- Są NIEPRZEŹROCZYSTE.
4) OPAKOWANIA Z TWORZYW SZTUCZNYCH:
- termoplastyczność (umożliwia wielokrotne formowanie wyrobów o dowolnych kształtach);
- niska masa właściwa;
- duża odporność chemiczna;
- barierowość na przenikanie pary wodnej i gazów;
- przezroczystość i możliwość barwienia;
- nadają się do recyklingu;
Tworzywa sztuczne znalazły zastosowanie do wyrobu opakowań jednostkowych. Stosuje się je do:
- wytwarzania gotowych opakowań metodą wytłaczania, rozdmuchu (butelki, pudełka, słoje),
- wyrobu opakowań metodą termoformowania (fiolki, kubki, tacki),
- uszlachetniania innych tworzyw opakowaniowych,
- wyrobu elementów przeciwwstrząsowych.
Do opakowań z tworzyw sztucznych, jako nierozkładalnych biologicznie duże zastrzeżenia ma ekologia. Najwięcej zastrzeżeń budzi polichlorek winylu, który w procesach spalania wydziela wysoce toksyczne związki (dioksyny, furanty), a w postaci zmiększonej może powodować migracje toksyn do żywności.
5) Opakowania drewniane:
- dobra wytrzymałość mechaniczna;
- źle przewodzą ciepło i prąd elektryczny;
- mają słabą aktywność chemiczną;
- nieznaczną przenikliwość powietrza;
- higroskopijność ( zdolność wchłaniania wilgoci z otoczenia);
- są łatwo palne;
- niekiedy wydzielają zapach żywicy i mogą tym samym ujemnie oddziaływać na opakowany
towar.
6) Opakowania z tkanin:
- są to worki produkowane z juty, lnu, konopi i wiskozy;
- worki są chyba najlepszym rodzajem opakowań do towarów sypkich, którym należy zapewnić
dopływ powietrza;
- łatwość zanieczyszczenia;
- mała trwałość;
- mała odporność na czynniki zewnętrzne.
7) Opakowania ceramiczne:
- są to opakowania ozdobne o dużym możliwościach reklamowych;
- estetyczny wygląd;
- kruchość;
- wrażliwość na urazy mechaniczne.