1. Substancje optycznie czynne – substancje, które posiadają zdolność skręcania płaszczyzny światła spolaryzowanego. Np.

• Kwarc

• Białka

• Roztwory cukrów

• Enzymy

• Aminokwasy

2. Współczynnik retencji w GC, LC, TLC

• GC – t_R

• LC - R_f

• TLC – R_f

3. Prawo Lamberta-Beera – jeżeli rozpuszczalnik nie absorbuje promieniowania w badanym zakresie fal to absorbancja wiązki promieniowana monochromatycznego przechodzącego przez jednorodny roztwór jest wprost proporcjonalna do stężenia roztworu (c) i grubości warstwy absorbującej (l)

A = k ^. c ^. l

4. Rodzaje dozowników:

• z dzieleniem strumienia próbki (gazu) - split

• bez dzielenia strumienia próbki (gazu) - splitless

• automatyczne

• bezpośrednio do kolumny

5. Gdzie stosujemy całkowite wewnętrzne odbicie? Zjawisko fizyczne zachodzące dla fal i występujące na granicy ośrodków o różnych współczynnikach załamania. Zjawisko to jest wykorzystywane w pryzmatach oraz światłowodach.

6. Metoda pozwalająca na preparatywny rozdział polisacharydów. – chromatografia planarna bibułowa

7. Identyfikacja związków metoda chromatografii gazowej polega na zjawisku występowania oddziaływań międzycząsteczkowych między związkami chemicznymi będącymi składnikami analizowanej mieszaniny i wypełnieniem kolumn.

8. Barwniki Witta – barwne związki organiczne zawsze zawierają grupy chromoforowe: azowa, nitrowa, nitrozowa, karbonylowa, tionowa, etylenowa.

9. Czym musi być poprzedzona analiza jakościowa? Porównaniu czasu retencji t_R badanego związku do czasu retencji t_Rw substancji wzorcowej.

10. Na czym opiera się analiza ilościowa chromatografii? Na proporcjonalności zawartości poszczególnych substancji do powierzchni lub wysokości pików. Istota analizy ilościowej polega na porównaniu wielkości piku oznaczanego składnika z wielkością piku odpowiadającego znanej ilości tego składnika.

11. Co możemy mierzyć refraktometrem Abbego? Współczynnik załamania światła

12. Za pomocą polarymetru mierzymy kąt skręcenia płaszczyzny polaryzacji z tej wartości możemy obliczyć skręcalność właściwą w jednostce stopień ^. ml/g ^.dm oraz proporcjonalność kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła to stężenia substancji w jednostce g/100ml.

13. Test Dixona – odrzucanie wartości skrajnych, test na wykrycie wyniku obarczonego dużym błędem.

Q_L=X₂-X₁/R Q_P=X_n-X_n-1/R R=X_n-X₁

14. Zwykle pomiary wyników uśrednia się za pomocą : średnia arytmetyczna, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności

15. Rodzaje detektorów :

• Płomieniowo-jonizacyjny (FID) - nieselektywne

• Przewodnictwa cieplnego (TCD) – nieselektywne (uniwersalne)

• Wychwytu elektronowego (ECD) - selektywny

• Płomieniowo-fotometryczny (FDP) - selektywny

• Foto-jonizacyjny (PID) – selektywny

• Termojonowy (TID)-selektywny

16. Zastosowanie wewnętrznego odbicia - Zjawisko to jest wykorzystywane w pryzmatach, światłowodach, jubilerstwie oraz światłach odblaskowych.

17. Podział mechanizmów retencji.

• Czas retencji t_R – czas liczony od momentu wprowadzenia próbki do pojawienia się na chromatogramie maksimum sygnału związku, stąd całkowita objętość retencji: V_R=t_R ^. F_C

• Martwy (zerowy) czas retencji t_M – czas przebywania substancji na kolumnie, która nie oddziałuje z fazą stacjonarną, stąd zerowa objętość retencji: V_M=t_M ^. F_C

• Zredukowany czas retencji – czas retencji pomniejszony o czas martwy t`_R=t_R-t_M

• Zredukowana objętość retencji – całkowita objętość retencji pomniejszona o zerową objętość retencji V`_R=V_R - V_M

• Współczynnik retencji – stosunek ilości czasu jaki substancja rozpuszczona spędza w fazie stacjonarnej i ruchomej. k=t`_R / t_M

• Indeks retencji Kowltza – 100-krotność liczby atomów węgla w cząsteczce.

18. Praktyczne zastosowanie polarymetru:

• Analityka lekarska – wyznaczanie stężenia glukozy w moczu osób chorych na cukrzycę

• Przemysł cukrowniczy-badanie zawartości sacharozy w syropach, soku buraczanym

• Identyfikacja i oznaczanie substancji

• Badanie równowagi i mechanizmów reakcji

1. Wykorzystywane izotopy:

• Wodór ¹H

• Węgiel ¹²C , ¹³C

• Azot ¹⁴N , ¹⁵N

• Chlor ³⁵Cl , ³⁷Cl

• Tlen ¹⁶O , ¹⁸O

• Fosfor ³¹P

• Siarka ³²S , ³³S , ³⁴S

2. Co wyczytujemy z widma NMR H1

• Liczba sygnałów-liczba protonów nierównocennych chemicznie

• Względna intensywność grupy sygnału-liczba protonów w poszczególnych sygnałach

• Przesunięcie chemiczne

3. 2 przykłady wzorców i rozpuszczalników

• Wzorce: ¹⁴N, ¹⁵N – nitrobenzen, ³¹P – kwas fosforowy

• Rozpuszczalniki : D₂O, CDCl₃

4. Rozszczepienie sygnału absorpcji

• Jest nazywane multipletowością sygnału absorpcji

• Jest obserwowane w widmach ¹³C -NMR

5. Jednostka sprzężenia spin-spin to Hz , a jego zakres to 0-20 Hz i przesunięcia chemicznego – ppm

6. Jaki obraz w NMR 2D. – obraz w postaci map

7. Przesunięcie chemiczne – Δδ jest stosunkiem różnicy między częstością absorpcji danego typu jąder w substancji badanej (V_x(s)), a częstością adsorpcji tych jąder w substancji wzorcowej (V_x(w))do częstości podstawowej spektometru NMR (V_NMR) i pomnożoną przez czynnik 10⁶

8. Uporządkować metody określenia białek.

• Chromatografia sitowa

• SH typu FT-IRC

• Sm z analizatorem kwadrupolowym

• Elektroforeza w warunkach denaturujących

9. Zastosowanie MS

• Dokładny pomiar masy cząsteczkowej związków

• Ustalanie składu pierwiastkowego, izotropowego badanych substancji

• Wyznaczanie struktury i budowy chemicznej związku przez jego fragmentację

• Wyznaczanie wzoru sumarycznego związku

• Pomiar masy kompleksów wielobiałkowych przy bardzo łagodnej jonizacji

10. EI – jonizacja elektronami

• EI powoduje wybicie elektronów

• Jon macierzysty = jon molekularny

• Jonizacja wiązką elektronów o energii 70eV

• Jonizacja w próżni

• Powoduje fragmentację badanych cząsteczek i na widmie MS jon macierzysty ma małą intensywność lub jest niewidoczny

• Produkty fragmentacji są użyteczne do analizy strukturalnej związku

• Małą wydajność jonizacji 1/1000

• Pole wychwytuje jony, ogniskuje je i przyspiesza , kieruje strumień jonów do analizatora MS

11. CI – jonizacja chemiczna

• Jonizacja łagodna, miękka, niski stopień fragmentacji cząsteczek

• Jon lub jony pseudomolekularne jako addukty H+

• Gaz reagujący (metan, amoniak), który ulega jonizacji elektronami. Tak utworzone jony metanu tworzą plazmę jonizującą i jonizują cząsteczki analityczne

• Najczęściej powstają jony dodatnie AH+, a także ujemne (A-H-)-

12. Jakie jony w MALDI. – H⁺ , Na²⁺ , K⁺

13. Wymienić detektory w MS i jaka jest ich rola

• Puszka Faradaya - jony po uderzeniu w dynodę konwersyjną powodują emisję elektronów.

• Powielacz elektronowy – elektrony uderzają wielokrotnie w ściany powodując emisję kolejnych elektronów, wzmocnienie sygnału rzędu 10⁶-10⁷, przepływ prądu, który jest mierzony.

• Detektor mikrokanalikowy – jony wpadają do kanalików, zderzają się ze ścianami otworów powodując emisję elektronów, powstający sygnał jest mierzony.

• Detektor fotopowielaczowy – po uderzeniu elektronu w ekran fluorescencyjny emitowane są fotony, które trafiają na fotopowielacz. wzmacnia on sygnał, który jest potem rejestrowany.

14. Widmo, spektrum – wyniki działania spektrometru mas. y- względna intensywność, x-stosunek m/z

• Pik główny (podstawowy) – pik o największej intensywności określany jako 100%

• Pik jonu molekularnego (macierzysty) – odpowiada masie cząsteczkowej badanego związku

• Pik izotopowy- towarzyszy jonowi molekularnemu, powstaje w wyniku różnego składu izotopowego związku

15. Obrazowanie technika MRI

• ¹H NMR – jądro atomu wodoru mające spin ½ i występujące powszechnie w obiektach biologicznych w cząsteczkach wody, płynach ustojowych, tłuszczowych

• Identyfikacja różnych typów tkanek (różna zawartość wody)

• Diagnostyka chorób serca, wątroby, trzustki, nowotworów

• Mierzenie objętości krwi wysyłanej do organizmu w czasie jednego pulsu serca

• Choroby demielinizacyjne, udar mózgu

16. Wyznaczamy względną intensywność jonów krzywą wzorcową. Stosunek m/z jest na osi x , a abundacja na osi y.