Amoryci – nazwa oznaczający nie konkretny lud, ale grupę plemion zachodnich.

Fenicjanie oraz Kananejczycy.

Kananejczycy to plemiona semickie mieszkające pomiędzy górami Taurus, a półwyspem Synaj. Termin Kanaan nie jest określony w Biblii, jest on terenem, na który prowadzeni są Żydzi przez Mojżesza. Są to różne ludy semickie żyjące na terenie Palestyny. Marli – ważny ośrodek miejski, zostało zdobyte przez Hammurabiego, odnaleziono w nim w XX wieku n.e. archiwum, dzięki któremu zachowano informację o Kananejczykach. Również inskrypcje z terenów Syrii oraz Egiptu przekazują nam informację o Semitach zamieszkujących tamte tereny.

Tereny te znajdowały się pomiędzy silnymi sąsiadami: Hetytami, Asyrią, Babilonem, Egiptem.

Asyryjczycy zajmowali się głównie pasterstwem, podczas gdy Akadyjczycy oraz Sumerowie zajmowali się rolnictwem. Asyryjczycy raz na jakiś czas grabili sąsiadów i wracali do swoich ośrodków w górach. Asyryjczycy tworzyli pierwsze osoby koncentracyjne, masowe przesiedlenia.

Ugarit – odkrycia w XX wieku archiwów pełnych tekstów klinowych.

W piśmie klinowym jeden znak odpowiadał jednemu pojęciu.

Izraelici (12 plemion) wyparło Kananejczyków z ich własnych terenów.

Fenicjanie – o ich istnieniu znajdujemy informację również w Odysei. Jest to nazwa pochodzenia greckiego. Sami siebie uznawali za Kananejczyków. Nie ma pewności czy byli Semitami. Herodot umieszcza ich nad Zatoką Perską. Zasymilowali się pod wpływem długiego pobytu w kręgu kultury semickiej. Założyli takie miasta jak Tyr, Synod, Byblos, Berytos, Amrit, Arados. Od nich alfabet został przejęty przez greków oraz aramejczyków.

„Historia Fenicka” - dzieło Filona z Byblos. Miał on czerpać informację o historii fenickiej od kapłana fenickiego.

Sydon – dominował początkowo wśród państw-miast fenickich. Po 1000 roku do władzy doszedł Tyr. Chiram, król Tyru wspomógł budowe świątyni Jerozolimskiej przez Salomona.

Asyria podbija Fenicję, od VI wieku wchodzą w strefę wpływów Babilonu, potem Perskie, Macedońskie, jak i Rzymskie.

Grupa Aramejska.

Plemiona Aramejskie zaczęły wdzierać się do Mezopotamii, górnej Syrii w drugiej połowie II tysiąclecia. Aramejczycy zamieszkiwali Mezopotamię północną wg Biblii. Tworzyli oni drobne państewka. Zakładają także państwo Ammon, prowadzą wojny za czasów Saula i Dawida z Izraelem. Hamat, Damaszek, Samal, Alpad – państwa aramejskie. Państwa aramejskie jednoczyły się w razie potrzeby by zwiększyć swoją siłę militarną. 732-720 koniec niezależności, podbicie przez króla Syrii. Aramejski staję się jednak językiem politycznym aż do czasu najazdu arabskiego.

Roczniki Asyryjskie, Inskrypcje władców aramejskich, Biblia, Historia Fenicka, Teksty z Ugarit, Traktat o bogini Syryjskiej – źródła wiedzy o aramejczykach.

Grupa Kananejsko-Fenicka.

Doktryna.

Teologia.

Najstarsze informację o bogach zachodniosemickich pochodzą z Ebli. Odkopano tam archiwa z XXIV i XXIII wieku pne. Na podstawie list ofiar oraz imion teoforycznych (imiona w których zawarte jest imię boga) ustalono, że do najważniejszych bogów należeli Dagan (bóg zboża), Addu (bóg burzy), bogini słońce, Raszaf, Asztar (gwiazda polarna), Kamisz, Pan (Adon). Bogowie mieli swoje oddzielne świątynie. Posiadali oni prawdopodobnie 70 bogów. Ninurta (bóstwo asyryjskie).

Źródła z Ugarit dają więcej informacji z racji swej obszerności. Są tam też poematy o bogach. Istniał już wtedy jednolity kanon panteonu kananejskiego.

Kosmiczny bóg stworzyciel – El. Jego partnerka Aszirat. Ważna rolę zaczyna odgrywać Baal – bóg burzy i deszczu, dawca życia.

Adat (dawniej Addu), Eli, Dagan, Raszaf to bogowie którzy pozostali poprzez tysiąc lat w panteonie.

Bogowie mieli lubić uczty, podczas których jadano tłusto, dużo pito i sluchano muzyki. Słabo zaznaczona jest indywidualność bóstw. Funkcję i atrybuty często mieszały się. Przypuszczalnie jest to efekt rozczłonkowania politycznego.

Bóstwa były wymienianie w określonej kolejności, zgodnie ze swą ważnością. El oraz Baal byli wymieniani w pierwszej kolejności. Imiona te były używane do określenia boga oraz pana. Obok tych dwóch głównych bogów wymieniano także Dagana, Koszalote (boginia porodu), Jarich (bóg księżyca), Asztar (bóg wojny), Anat, Asztarte, Szamasz. Zgromadzeniu bogów przewodniczył El.

Dwa kręgi bóstw: jeden skoncentrowany wokół Ela. Na jego następce przewidzany jest Jamma. Drugi krąg skoncentrowany jest wokół Baala, którego uznaję się za syna Dagana. Stąd późniejszy konflikt pomiędzy Jammem, a Baalem. El znany jest z tekstów z Ugarit, jak i Biblii. To najwyższy bóg, stwórca, król i sędzia. Strażnik porządku kosmicznego i politycznego. Jest to też stary bóg mądrości. Był przedstawiany jako byk – symbol sił rozrodczych. Wyobrażano go także jako brodatego mężczyznę z tiara w długiej szacie. To on miał przewodzić zgromadzeniu bogów.

Elad/Aszirat – bogini miłości i wojny. Elementem kultu była rytualna prostytucja. Jej kult łączony jest w biblii z kultem Baala. Kult Aszery był bardzo popularny za czasów Salomona. Aszera – pal wbity do ziemi gdzie czczono boginię o tym imieniu.

Baal – znaczy tyle co Pan, Władca. Stosowano to określenie nie jako imię, lecz epitet, tytuł lokalnych bóstw. Był bogiem deszczu i płodności. Panem niebios. Baal umierał podczas suszy w upale lata. Pora deszczowa jest jego powrotem. Baal walczył z Motem – bogiem świata podziemnego, personifikacja upałów. Baal zostaje pokonany, jest zmuszony być w krainie umarłych. Potem odbija go jego żona Anat, przywraca Baala do życia i przyroda rozkwita na nowo. Zmiany pór roku są efektem walk bogów.

Baal pokonuję Jama dzięki dwóm magicznym maczugom i bierze go do niewoli. Baal staję się w ten sposób królem bogów.