KONTO KSIĘGOWE - podstawowe urządzenie księgowe służące bieżącemu i systematycznemu rejestrowaniu (ewidencjonowaniu) operacji gospodarczych powodujących zmiany w stanie majątkowym podmiotu gospodarczego (zmiany określonych składników aktywów, pasywów czy też wyniku - kosztów, przychodów, strat bądź zysków firmy) umożliwiające:
ewidencję stanu początkowego poszczególnego składnika aktywów i pasywów,
aktualne ujęcie aktywów i pasywów,
wyznaczenie stanu końcowego poszczególnego składników aktywów i pasywów.
Konto-
jest podstawowym narzędziem systemu rachunkowości, które służy
do ewidencjonowania operacji gospodarczych ( ilustruje wzrost lub
spadek danej kategorii np. majątku trwałego) w przedsiębiorstwie.
Może przybierać formę np.: stron w księdze oprawnej ( tabelaryczna forma księgowości ); luźnych kart kontowych; nośnika magnetycznego (rachunkowość komputerowa).
Podstawowymi elementami konta z reguły są: nazwa konta, symbol numeryczny oraz dwie strony: strona debetowa (Dt) i strona kredytowa (Ct )( Strony te służą do ewidencjonowania zwiększeń i zmniejszeń danej kategorii dla której utworzono konto);saldo początkowe, saldo końcowe.
Saldo końcowe konta to różnica pomiędzy sumą obrotów (debetowych i kredytowych).
Na koncie księgowym zbiera się zatem informacje związane ze stanem danego składnika, w szczególności z wyodrębnieniem jego zwiększeń i zmniejszeń. Taka aktualna rejestracja zmian wartości aktywów i pasywów przy pomocy konta księgowego daje nam możliwość stworzenia zbiorczego ich zestawienia na dzień bilansowy. Stąd też konto księgowe jest kluczowym narzędziem księgowości.
Ze względu na pełnione funkcje konta dzielimy m.in. na:
Korygujące
Wyróżniamy główne elementy konta księgowego:
nazwa konta dostosowana do charakteru przedstawionych na nim elementów czy zjawisk gospodarczych,
symbol konta (z reguły cyfrowy) określony na bazie miejsca występowania konta w zakładowym planie kont,
dwie przeciwstawne strony konta: lewą i prawą,
salda konta,
obroty konta,
suma kontrolna konta.
Sumę zapisów na poszczególnych stronach konta będziemy nazywali obrotem konta a mianowicie: suma zapisów po stronie debet (lewej) konta to Obrót Dt oraz suma zapisów po stronie credit (prawej) konta to Obrót Ct.
Natomiast różnicę między obrotami wyodrębnionych stron konta - od wyższego obrotu odejmujemy niższy nazywać będziemy saldem konta. Rozróżniamy tu z kolei dwa przypadki:
saldo konta debetowe gdy Obroty Dt > Obroty Ct
saldo konta kredytowe gdy Obroty Ct > Obroty Dt
Z kolei o takich samych kwotach po obu stronach zamkniętego konta księgowego informuje nas suma kontrolna konta.
Konto księgowe może zawierać saldo początkowe (Sp), czyli stan wartości aktywów lub pasywów na początek okresu rozliczeniowego, bądź też saldo końcowe (Sk), czyli stan wartości aktywów lub pasywów na koniec okresu rozliczeniowego.
Określenie nazwy konta i jego symbolu nadanego w zakładowym planie kont to założenie konta. W chwili zaksięgowania stanu początkowego z bilansu otwarcia następuje otwarcie konta.
Budowa konta i jego forma może przybierać różnorakie postacie zależnie od przeprowadzanych form i technik księgowości. Konto księgowe może występować w układzie paginowanym (jednostronnicowym) bądź też w układzie foliowanym (dwustronnicowym).
|
NAZWA KONTA |
KWOTA |
|||
|
DATA |
NR DOKUMENTU |
TREŚĆ |
WINIEN |
MA |
|
|
|
|
|
|
|
NAZWA KONTA |
|||||||
|
WINIEN |
MA |
||||||
|
DATA |
NR DOKUMENTU |
TREŚĆ |
KWOTA |
DATA |
NR DOKUMENTU |
TREŚĆ |
KWOTA |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Najbardziej jednak obrazowo strukturę konta księgowego widać na najprostszym układzie (stosowanym w dydaktyce) o kształcie litery T (konto teowe):
|
SYMBOL - NAZWA KONTA |
|
|
Winien (Wn) Debet (Dt) Obciążenie konta Zapisanie w ciężar konta |
Ma Credit (Ct) Uznanie konta Zapisanie na dobro konta |
|
Obrót debet (Dt) |
Obrót credit (Ct) |
|
Saldo Dt lub Ct |
|
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
otwarcie konta – zaksięgowanie stanu początkowego z bilansu otwarcia, a jeżeli dany składnik nie występuje w bilansie otwarcia, to zaksięgowanie pierwszej związanej z nim operacji gospodarczej. W zależności od charakteru konta , stan początkowy, nazywany te z saldem początkowym, może być naniesiony po stronie Wn lub Ma.
Otwarcie konta polega na zapisaniu na danym koncie po jednej ze stron (debetowej lub kredytowej):
salda początkowego (oznaczamy skrótem Sp) przyjętego z bilansu otwarcia (bilansem otwarcia jest bilans sporządzony za poprzedni okres sprawozdawczy). Saldo początkowe konta aktywnego (czyli dotyczącego składnika aktywów) występuje po stronie Winien (Debet - skrót Dt), natomiast saldo początkowe konta pasywnego (czyli dotyczącego składnika pasywów) zapisujemy po stronie Ma (Credit - skrót Ct),
konkretnej kwoty operacji gospodarczej jeśli dany składnik nie występował w bilansie otwarcia.
zamknięcie konta – podsumowanie stron konta i ustalenie salda końcowego. Zamknięcie konta następuje na koniec okresu sprawozdawczego poprzez: ustalenie obrotów konta (podsumowanie obu stron konta) -ustalenie salda końcowego (różnica pomiędzy obrotami konta): debetowego, jeżeli większa jest suma na stronie Debet (Wn) kredytowego, gdy większa jest suma na stronie Credit (Ma) zerowego, gdy sumy obrotów po obu stronach są równe(saldo końcowe nie występuje) -zapisanie salda końcowego na stronie wykazującej mniejszą sumę - dwukrotne podkreślenie zrównoważonych obrotów konta. Ustalone saldo końcowe konta przenosi się do bilansu zamknięcia i stanowi ono jednocześnie saldo początkowe tego konta w następnym okresie sprawozdawczym. W rachunkowości ze względu na treść ekonomiczną zapisów księgowych wyróżnia się cztery kryteria podziału kont
--------------------------------------------------------------------------------------------------
Saldo początkowe (skrót Sp.) - występuje ono na koncie na początku danego okresu, np.: na początku roku.
Saldo końcowe (skrót Sk.) - występuje ono na koncie na koniec okresu, np.: na koniec roku. Saldo końcowe danego roku jest zarazem saldem początkowym w następnym okresie.
---------------------------------------------------------------------------------------------
Zasada dwustronnego (podwójnego) zapisu wynika z dwoistego rozpatrywania majątku podmiotu gospodarczego - według form (postaci) występowania majątku i według źródeł finansowania (pochodzenia) tego majątku, a w konsekwencji z dwoistego znaczenia każdego zdarzenia gospodarczego zaliczanego do operacji gospodarczych. Jest to jedna z najstarszych zasad stosowanych w rachunkowości wykorzystywanych bez względu na technikę, również prowadzonej przy użyciu komputera.?