Prawo gospodarcze wykład 1
03.10.2013r
Gospodarka jako przedmiot regulacji prawnej
Definicja gospodarki:
→ ujęcie przedmiotowe – wszelkie działy generujące dochód narodowy(przemysł, handel, budownictwo, usługi, rolnictwo)
→ ujęcie funkcjonalne – wg teorii ekonomii proces rozstrzygnięć i decyzji, wykorzystanie dostępnych zasobów dla zaspokajania potrzeb społecznych
→ ujecie podmiotowe – uznanie za gospodarkę całokształtu instytucji służących do zaspokajania społecznych potrzeb, każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą
→ ujęcie materialne – system społeczny koordynujący działania jednostek,
ujęcie prostsze: gospodarkę stanowi ogół zasobów produkcyjnych, kapitału, zasobów naturalnych, zasobu ludzkiego
ujęcie drugie: gospodarka jest systemem społecznym zakładającym konieczność koordynacji działań poszczególnych jednostek w celu wygenerowania dochodu narodowego
→ definicja rynku
RYNEK
pewien samoczynnie działający mechanizm wpływający na decyzje przedsiębiorców odnośnie alokacji ich zasobów
instytucjonalne: sieć powiązanych ze sobą sprzedających i kupujących,
→ jest zjawiskiem społecznym, system wymiany informacji o podaży i popycie
SYSTEM GOSPODARCZY
z ekonomicznego punktu widzenia gospodarka jest systemem wg określonej koncepcji
taką koncepcja jest ogół zasad dotyczących tego jak państwo będzie wpływać na wzajemne relacje między uczestnikami rynku
-koncepcja wolnorynkowa
-koncepcja systemu centralnie sterowanego
PGP reguluje stosunki gospodarcze między:
właścicielem środków produkcji a posiadaczami siły roboczej
producentami
producentami a nabywcami
nabywcami towarów i usług(konsumentami, kupcami)
*w prawie gospodarczym chodzi o skutki gospodarcze
*są pewne zasady ogólne, ale nie ma części ogólnej samych przepisów
PAŃSTWO A MODELE GOSPODARKI
→ podstawy doktrynalne i cele:
(neo)liberalizm, ordoliberalizm
(współczesny) interwencjonizm
stanowiska pośrednie: państwo dobrobytu, społeczna gospodarka rynkowa
Liberalizm → najmniej ingerować w stosunki między uczestnikami rynku, XX w przywołał neoliberalizm, F. Von Hayek, brak ingerencji nawet gdy wahania
Ordoliberalizm → mechanizm działa swobodnie, ale w ramach ustalonych przez państwo ; PGP dopuszcza interwencje przez stanowienie prawa, tylko interwencje pośrednie
G. Stigler, Milton Fridman
lata 80 – Niemcy, Anglia, Ameryka
Interwencjonizm
lata 30 wielki kryzys
państwo musi interweniować w mechanizmy rynkowe
ukierunkowanie na zaspokojenie potrzeb społecznych
Kayns
STOSUNEK PAŃSTWA DO GOSPODARKI
ochrona istniejącego typu gospodarki i modelu gospodarczego
korygowanie lub zmiana modelu gospodarczego
zmiana lub stanowienie nowego typu (ustroju) gospodarki
FUNKCJE PRAWA W GOSPODARCE RYNKOWEJ
sterująca → możliwość oddziaływania na zachowania uczestników rynku w celu realizacji zadań publicznych
organizująca → stworzenie zasad i instytucji dzięki którym państwo kontroluje procesy gospodarcze
rozdzielcza → oddziaływanie przez prawo na kształtowanie się rozwoju społecznego
stabilizująca → ustabilizować, utrzymać istniejący stan rzeczy
ochronna → dzięki prawu stanowionemu prawo niweluje konflikty interesów między uczestnikami