Kosmetologia Pielęgnacyjna mgr Alla Adamek
METODY USUWANIA ZBĘDNEGO OWŁOSIENIA
1. RODZAJE WŁOSÓW
Na ciele człowieka jest około 5-6 milionów mieszków włosowych .
Mieszki włosowe rozwijają się w okresie życia płodowego, a ich rozmieszczenie jest uwarunkowane genetycznie.
Istnieją różne odmiany włosów, które współwystępują na ludzkim ciele.
Przy podziale włosów na ludzkim ciele przyjmując za kryteria długość i grubość, dzielimy włosy na:
Długie (owłosienie głowy, brody, pach i organów płciowych)
Krótkie ( owłosienie szczeciniaste, zalicza się brwi, rzęsy, owłosienie nozdrzy i uszy)
Meszkowate (nazywane potoczne meszkiem, zalicza się cienki i miękki meszek, który pokrywa resztę skóry, z wyjątkiem wnętrza dłoni, podeszew stóp, warg, narządów płciowych)
2.OWŁOSIENIE – PODZIAŁ
Przyjmując za kryterium moment powstawania, dzielimy włosy ludzkie na :
owłosienie pierwotne
owłosienie wtórne
owłosienie ostateczne
Owłosienie
pierwotne - rozwija się w trzecim miesiącu
życia płodowego a
zanika albo jeszcze przed urodzeniem
dziecka, albo tuż po nim.
U wcześniaków można jeszcze
zobaczyć owłosienie twarzy.
Owłosienie
wtórne - różne rodzaje włosów owłosienia
wtórnego rozwija
się w różnym czasie. Owłosienie wtórne
występuje u dziecka
aż do dojrzałości płciowej.
Owłosienie
ostateczne (terminalne) - zaczyna wyrastać wraz
z rozpoczęciem
dojrzewania płciowego. Pojawia się pod pachami,
na brodzie i w
okolicach łonowych oraz na piersiach i twarzy mężczyzny. W
starszym wieku owłosienie umacnia się, zwłaszcza w nosie i uszach
u mężczyzn oraz na twarzach niektórych kobiet (tzw. kobiece wąsy),
co ma związek z zachodzącymi w ich organizmie zmianami
hormonalnymi.
FAZY WZROSTU WŁOSA
anagen
Macierz włosa wytwarza ciągle nowe komórki – włos rośnie.
Związany jest ściśle z brodawką włosa.
W tej fazie kształtowana jest budowa włosa, kolor, grubość.
Okres trwania: 3-5 lat u mężczyzn, 6-7 lat u kobiet.
Liczba włosów w fazie wzrostu w stosunku do wszystkich włosów na głowie wynosi 80 – 90 %.
katagen
Ta faza jest przejściem od wzrostu do spoczynku.
Brodawka stopniowo wstrzymuje dostawę substancji odżywczych do macierzy.
Podział komórek staje się coraz wolniejszy, by w końcu całkowicie ustać.
Komórki macierzy odłączają się od brodawki i przesuwają się wraz z komórkami wewnętrznej osłonki korzenia w kierunku ujścia mieszka włosowego.
Jest to czas gdy włosy przestają rosnąć.
Faza przejściowa trwa od 2 do 4 tygodni, znajduje się w niej około 1% naszych włosów.
telogen
Włos odłączony jest już od brodawki, dolna część korzenia grubieje, przypominając kształtem kolbę, dlatego włosy w tej fazie nazywane są kolbowymi.
W tej fazie komórki przygotowują się do wzrostu nowego włosa.
Faza spoczynku trwa od 2 do 4 miesięcy, po tym okresie włos kolbowy zostaje wypchnięty przez nowo rosnący.
W fazie spoczynku znajduje się około 10 – 15% włosów.
BUDOWA WŁOSA
W pełni rozwinięty włos można podzielić wzdłuż na:
korzeń włosa (radix pili) tkwiącego w mieszku włosowym
trzon (corpus pili), zwany łodygą włosa
koniec włosa, który jest ostro zakończony
Korzeń to dolna część włosa, znajdująca się w mieszku włosowym, do którego uchodzi gruczoł łojowy. Jego najważniejszą częścią jest macierz, w której znajdują się żywe komórki włosa. W tych komórkach zachodzą intensywne procesy metaboliczne i bardzo intensywny podział, w wyniku którego stare komórki są wypychane ku górze, co powoduje ich obumieranie i rogowacenie. Ich miejsce zajmują młode komórki.
Widoczna część włosa to trzon, zbudowany z martwych komórek, nie jest ukrwiony ani unerwiony, dzięki czemu obcinanie włosów nie jest bolesne. Wnętrze włosa jest wypełnione keratyną, czyli białkiem bogatym w siarkę. W centrum włosa znajduje się rdzeń zawierający glikogen i białka bogate w aminokwasy.
5. NADMIERNE OWŁOSIENIE
Hirsutyzm - to występowanie u kobiet i dzieci nadmiernego owłosienia typu męskiego w tzw. okolicach androgenozależnych.
Hipertrychoza - to występowania nadmiernego owłosienia na całej skórze lub na pewnych okolicach ciała, nie jest zależna od androgenów. Często występuje rodzinnie, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn bez jakichkolwiek zaburzeń hormonalnych.
NADMIERNE OWŁOSIENIE - POSTACIE
Rozróżnia się nadmierne owłosienie uogólnione i ograniczone.
W postaci uogólnionej może być:
owłosienie wrodzone – występuje bezpośrednio po urodzeniu i polega głównie na przeroście włosków meszkowych, które stają się długie i miękkie. Występuje na całym ciele łącznie z twarzą. Najczęściej dotyczy okolicy krzyżowo-lędźwiowej oraz międzyłopatkowej.
owłosienie nabyte – od powyższego różni się tym, że występuje w wieku dojrzałym. Jest przedmiotem szczególnego zainteresowania kosmetologii i dotyczy przede wszystkim kobiet.
WYSTĘPOWANIE
Miejsce występowania ograniczonego owłosienia u kobiet to:
twarz – górna warga, broda, policzki i podbródek
okolice brodawek sutkowych
klatka piersiowa
barki, plecy
linia biała brzucha
wzgórek łonowy ( owłosienie typu męskiego)
kończyny górne i dolne
Miejsca występowania ograniczonego owłosienia u mężczyzn to:
klatka piersiowa
plecy, barki
kończyny górne i dolne
6. METODY USUWANIA
Metody usuwania nadmiernego owłosienia:
mechaniczne
chemiczne
fizykalne
Mechaniczne metody usuwania nadmiernego owłosienia:
pęsetą
wosk (ciepły, zimny, twardy)
depilatory
pasta cukrowa
ścieranie pumeksem
golenie
Chemiczne metody usuwania nadmiernego owłosienia:
depilatory chemiczne (kremy depilujące)
Fizykalne metody usuwania zbędnego owłosienia:
elektroliza
termoliza
metoda blend
metoda laserowa
DEPILACJA WOSKIEM
Woski używane w kosmetyce to przeważnie preparaty azulenowe, pszczele oraz rozpuszczalne na bazie wody i oleju. Włosy usuwane są wraz z cebulką, odrastają zdecydowanie słabsze i jest ich mniej.
Skórę przed depilacją należy odtłuścić. Wosk nakłada się na owłosione części ciała, np. na twarzy, w dołach pachowych, linii bikini, nogach zgodnie z kierunkiem wzrostu włosów.
Następnie na wosk nakłada się paski materiału, które zrywa się szybkim ruchem w kierunku przeciwnym do wzrostu włosa.
Włosy w miejscach przeznaczonych do depilacji powinny mieć długość:
na kończynach – 6 mm
na linii bikini i pod pachami – 10 mm
na twarzy – 4 mm
PRZECIWWSKAZANIA DO DEPILACJI WOSKIEM
stany zapalne i ropne skóry
ubytki naskórka i rany na skórze
zapalenie żył, żylaki
cukrzyca, epilepsja
choroby skóry (łuszczyca)
zmiany skórne ( obrzęki, świeże blizny)
słaba krzepliwość krwi
stany gorączkowe, menstruacja
zaawansowana ciąża
stwierdzone uczulenie na wosk
bezpośrednio po kąpieli
bezpośrednio po ekspozycji na słońcu lub UV
zbyt krótkie włoski
w trakcie leczenia pochodnymi kwasu wit. A i do 6 miesięcy po jego zakończeniu
DEPILACJA PASTĄ CUKROWĄ
Wywodzi się z krajów Bliskiego Wschodu. Jest równie skuteczna jak depilacja woskiem.
Polega na nakładaniu specjalnej pasty z ziół, cukru, wody i soku z cytryny.
Pasta cukrowa przylega tylko do włosków, a nie do skóry, dlatego metoda ta jest mniej bolesna.
Zalety metody:
długotrwały efekt
usuwana jest cała długość włosa
szybkie usuwanie włosów także na większych powierzchniach
można stosować przy żylakach
zabieg mało bolesny
EPILACJA
Epilacja to całkowite i stałe usunięcie włosa poprzez osłabienie cebulki i mieszków włosowych.
Wyróżnia się następujące metody:
elektroliza
termoliza
metoda blend
mikroliza
Elektroliza, termoliza, metoda blend - to techniki zatwierdzone przez FDA ( Food and Drugs Administration) jako całkowicie, trwale usuwające każdy rodzaj włosów, niezależnie od fototypu skóry.
ELEKTROLIZA
W przypadku elektrolizy wykorzystuje się prąd galwaniczny, czyli prąd stały o niskim natężeniu.
Prąd wprowadzony do mieszka włosowego przy pomocy igły ( katody) powoduje wytworzenie sody kaustycznej, która niszczy komórki rozrodcze włosa.
Włos jest niszczony wskutek reakcji chemicznej.
Zniszczenie jednego mieszka włosowego wymaga około 30 sekund.
Elektroliza może wywołać przebarwienia, ropne zapalenie mieszków włosowych.
Po pierwszym zabiegu część włosów odrasta, ale są słabsze i jaśniejsze.
W celu utrwalenia efektu elektrolizę trzeba powtórzyć, by osiągnąć trwały skutek.
TERMOLIZA
W przypadku termolizy wykorzystuje się prąd zmienny o wysokiej częstotliwości.
Jego podstawowe parametry to: czas i natężenie mierzone w amperach. Wytworzona energia (ciepło) wywołuje efekt termo-koagulacyjny w cebulkach i niszczy komórki rozrodcze włosa.
W termolizie dochodzi do uszkodzenia mieszka włosowego wskutek reakcji termicznej.
Usunięcie jednego mieszka włosowego to kilka sekund, a zabieg należy kilkakrotnie powtórzyć.
Najlepiej sprawdza się na małych powierzchniach ciała, np. nad górną wargą lub na brodzie.
Wytwarzane w nim jest dość intensywne ciepło, dlatego istnieje ryzyko ewentualnych poparzeń i podrażnień.
METODA BLEND, MIKROLIZA
Metoda blend – to jednoczesne zastosowanie prądu stałego i prądów wysokiej częstotliwości( tzw. prądy łączone). Jest metodą wolniejszą, stosowaną przy włosach zdeformowanych i grubych.
Mikroliza - to metoda z wykorzystaniem prądu o wysokiej częstotliwości. Prąd elektryczny powoduje wniknięcie do mieszka włosowego specjalnego żelu zawierającego roślinne ekstrakty i olejki. Dzięki temu zostaje zapoczątkowany proces uszkadzania mieszka włosowego.
Powikłania po zabiegach elektroepilacji:
bolesność
odbarwienia
przebarwienia pozapalne
powstawanie blizn, bliznowce
rumień, obrzęk
zakażenia wirusowe i bakteryjne
Przeciwwskazania do zabiegów elektroepilacji:
ciąża
rozrusznik serca
uczulenie na prąd galwaniczny
choroby skóry
METODA LASEROWA
Do usuwania owłosienia stosuje się różnego rodzaju lasery.
Różnią się one między sobą długością fali emitowanego światłą monochromatycznego.
Lasery działają, opierając się na zjawisku selektywnej fototermolizy.
Ściśle określona długość fali emitowana przez laser jest absorbowana przez chromofory ( w przypadku usuwania owłosienia – melaninę).
Energia świetlna zmienia się wtedy w cieplną, a chromofor jest termicznie niszczony.
Stąd w nazwie:
„foto” – światło
„termo” – ciepło
„liza” – rozpad
Otaczające tkanki nie absorbują światła laserowego i dlatego jest nazwa „selektywna”.
7. TYPY LASERÓW
Do laserów usuwających zbędne owłosienie zalicza się:
laser rubinowy ( długość fali 694 nm)
laser diodowy ( długość fali 800 nm)
laser aleksandrytowy ( długość fali 755 nm)
laser neodymowo – YAG ( długośc fali 1064 nm)
intensywne światło pulsacyjne (IPL)
MECHANIZM DZIAŁANIA
Ze względu na mechanizm działania , sprzęt epilacyjny można podzielić na dwie grupy:
Największa grupa laserów, diodowy, aleksandrytowy oraz należący do rodziny laseropodobnej IPL, działają na barwnik włosa. Pod wpływem ciepła emitowanego przez maszynę dochodzi do rozpadu melaniny (fotoepilacja selektywna) zawartej w mieszku włosowym oraz termicznego zniszczenia mieszka włosowego i brodawki. Im ciemniejszy włos, tym lepszy efekt.
Druga grupa laserów, której przedstawicielem jest laser neodymowo – yagowy działa na naczynka budujące brodawki włosa. Światło lasera uszkadza naczynko, a konsekwencji powoduje obumarcie włosa.
Powikłania po zabiegach epilacji laserowej:
Oparzenia
Odbarwienia skóry
Blizny, obrzęk
Przeciwwskazania do wykonania zabiegu epilacji laserowej
Trwałe usunięcie owłosienia za pomocą lasera nie jest niestety metodą dostępną dla wszystkich.
Trwałe przeciwwskazania to:
włosy rude, siwe, blond
przewlekłe choroby skóry, np. bielactwo, łuszczyca
cukrzyca
epilepsja
wszczepiony defibrylator lub stymulator serca
nadwrażliwość na światło
nietypowe zaburzenia pigmentacji
choroby nowotworowe
choroby endokrynologiczne
choroby serca
skórne tendencje do powstawania przebarwień lub bliznowców
Czasowe” przeciwwskazania to:
ciąża (chyba, że po porodzie nadal istnieją inne przeciwwskazania)
opalenizna
owłosienie usunięte depilatorem, woskiem, plastrami lub pęsetą
picie herbatek ziołowych (szczególnie dziurawca i nagietka – działanie fotouczulające)
przyjmowanie leków antydepresyjnych, psychotropowych lub sterydów
zażywanie witaminy A i jej pochodnych
wykonane w przeszłości zabiegi chirurgiczne lub dermatologiczne
przyjmowanie przez ostatnie sześć miesięcy Roaccutanu oraz stosowanie wszelkich terapii retinoidami
dermabrazja laserowa wykonana w ciągu ostatnich trzech miesięcy na powierzchni wybranej do zabiegu
peeling chemiczny bądź mechaniczny wykonany w ciągu dwóch tygodni od zabiegu
stosowanie leków z retinolem i antybiotyków z grupy tetracyklin
przyjmowanie leków fotouczulających (metronidazol, biseptol, niektóre antydepresanty, leki neurologiczne)
ULTRADŹWIĘKI
W usuwaniu zbędnego owłosienia wykorzystuje się też ultradźwięki.
Za pomocą sonoforezy wprowadza się do mieszka włosowego enzymy. Skóra powinna być wcześniej wydepilowana woskiem. Enzymy zaburzają funkcję komórek odpowiedzialnych za odrost włosów oraz rozpuszczają keratynę. Zabieg działa na włosy w fazie anagenu, należy kilkakrotnie powtarzać.