Anatomia wykład 20.06.2012

Układ wegetatywny decyduje o pracy narządów wew. i o przemianie materii.

W układzie somatycznym w odruchu muszą uczestniczyć 2 komórki (czuciowa i ruchowa)

W układzie autonomicznym nie ma własnych komórek i dróg czuciowych, informacje czuciowe są dostarczane przez komórki i włókna układu somatycznego.

Układ autonomiczny dzieli się na

• współczulny (sympatyczny)

• przywspółczulny (parasympatyczny)

Neuron ruchowy pierwszy układu współczulnego znajduje się w rogu pośrednio bocznym w rdzeniu kręgowym w odcinku piersiowym.

Obok rdzenia znajduje się pień współczulny a jego rozszerzenie nazywa się zwojem przykręgowym w którym znajduje się drugi neuron ruchowy. Dalej włókna biegną do unerwianego narządu (rysunek)

Włókna przedzwojowe (pierwsze) są krótkie i mają osłonkę mielinową (są białe)

Włókna zazwojowe (drugie) są długie i nie mają osłonki mielinowej (są szare)

Pień współczulny znajduje się po obu stronach kręgosłupa

Drugi neuron może znajdować się poza zwojem przykręgowym w tzw zwoju przedkręgowym (leżą na tylnej ścianie jamy brzusznej pozaotrzewnowo) i dalej do narządu.

Układ współczulny pobudza wszystkie narządy do działania, przyspiesza przemianę materii, pobudza akcję serca, zwiększa liczbę oddechów, rozszerza źrenice, podnosi ciśnienie krwi. Hamuje tylko układ pokarmowy.

Włókna zazwojowe tworzą sploty (np. trzewny, nerkowy, podbrzuszny)

Mediatorami są adrenalina, noradrenalin i dopamina

Układ przywspółczulny (parasympatyczny) – jest nazywany układem czaszkowo-krzyżowym.

Jego neuron pierwszy (przedzwojowy) znajduje się w obrębie mózgowia (śródmózgowie, rdzeń przedużony) i biegnie razem z nerwami czaszkowymi (III, VII, IX, X).

Pierwszy neron (przedwojowy) może znajdować się w odcinku krzyżowym rdzenia kręgowego (S2-S4)

Włókna przedzwojowe układu przywspółczulnego są długie i docierają do zwoju który umieszczony jest w obrębie ściany narządu który unerwia (zwój śródścienny)

Włókna zazwojowe są krótkie

Mediatorem jest acetylocholina

Układ przywspółczulny działa hamująco na narządy, zwalnia tempo przemian metabolicznych, pobudza narządy układu pokarmowego.

Zwój autonomiczny – to skupienie ciał komórek nerwowych które leżą na zewnątrz ośrodkowego układu nerwowego a na ich drodze znajdują się włókna układu autonomicznego