DOBÓR METOD PRACY DLA KOMBAJNISTY
Spis treści:
Charakterystyka zawodu
Czynniki szkodliwe
Wpływ na formę pracy, wydatek energetyczny
Zalecenia i wskazania usprawniające efektywność pracy
Słownik terminów
Bibliografia
1.Charakterystyka zawodu
Zadania i czynności
Finalnym etapem uprawy zbóż są żniwa. To w jaki sposób zostaną one przeprowadzone ma niebagatelny wpływ na masę pozyskanego ziarna. Wytycznymi determinującymi wydajność zbiorów na tym poziomie uprawy są: zdarzenia losowe, stan jakościowy zboża, obecność szkodników i chwastów, pogoda i klimat, stan techniczny parku maszynowego, zastosowanie technologii i systemów zmniejszających straty płodów, doświadczenie i umiejętności kombajnisty. O ile na pierwsze trzy czynniki kombajner nie ma wpływu, to już kolejne dotyczą go pośrednio bądź bezpośrednio. Do obowiązków kombajnisty należą:
Przegląd techniczny pojazdu, dbanie o optymalną ilość płynów eksploatacyjnych, zapewnienie odpowiedniego poziomu smarowania.
Dojazd do obsianego obszaru.
Przeprowadzanie żniw. Koszenie zboża i zsypywanie zboża do kontenerów/ przyczep przygotowanych przez klienta.
Utrzymywanie w możliwie wysokiej czystości kombajnu. Każdorazowe czyszczenie jego podzespołów po wykonaniu pracy, w szczególności zestawu żniwnego, gardzieli oraz sit.
Odpowiednie zakonserwowanie kombajnu po sezonie.
Środowisko pracy
Pracę kombajnisty można podzielić na dwie grupy. Pierwsza grupa to zestaw czynności (takich jak dojazd, koszenie, wykonywanie nawrotów) powiązanych z samą charakterystyką żniw. Drugą grupę stanowi zespół prac wykonywanych przez kombajnistę poza obszarem pola na którym pracuje, a mających za cel zminimalizowanie awarii i usterek technicznych.
Kombajner wykonuje pracę o charakterze terenowym. Nie mówi się w takim przypadku o konkretnym stanowisku pracy. Kombajnista ze względu na wagę terminowości pracy winien być przygotowany na wyjazd o różniej porze dnia, również w dni wolne od pracy.
Wymagania zawodu
Wiedza
Znajomość podstaw budowy kombajnu zbożowego
Podstawowe przepisy BHP wykonywanego zawodu
Podstawowa wiedza z zakresu agrokultury
Zainteresowania
Techniczne
Zdolności
Posiadanie uprawnienia do prowadzenia kombajnu zbożowego
Ukończony kurs zawodowy
2.Czynniki szkodliwe
Ze względu na specyfikę pracy kombajnista wystawiony jest na całą masę zagrożeń. Jest on narażony na długotrwałe drgania. Co z kolei, jest powodem częstych zwyrodnień kręgosłupa, ujawniających się wraz z czasem. Innymi czynnikami szkodliwymi są warunki pogodowe na które kombajner nie ma wpływu. Następstwem zbyt intensywnego nasłonecznienia mogą być: rak skóry, postępująca ślepota, udar mózgu. Praca na polu skażonym grzybem lub pleśnią przynosi kolejne zagrożenia. Niektórzy kombajniści mogą być na nie, bądź na zboża uczuleni. Kontakt z materiałem alergizującym może – w skrajnych przypadkach – być tragiczny. Podobne oddziaływają cząstki pyłu unoszące się podczas pracy.
Stopnie zagrożeń ze względu na pył opisuje rysunek 1.
Rys.1 Trzy stopnie zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia.
Długotrwały hałas emitowany przez kombajn może doprowadzić do głuchoty częściowej lub stałej. Operowanie pojazdem na stromych wzniesieniach, szczególnie podczas nawrotów może powodować przechył kombajnu i jego wywrócenie. Należy uwzględniając to ryzyko brać pod uwagę wysoki punkt ciężkości tego typu maszyn.
3.Wpływ na formę pracy, wydatek energetyczny
Praca kombajnisty jest zajęciem sezonowym, uwarunkowanym min. od Szacowanego zbioru, koniunktury gospodarczej, czy pogody. Główne przyczyny postojów w pracy jakie należałoby opisać to: zależności ekonomiczne, pogoda, usterki i awarie podzespołów. Ze względów ekonomicznych gospodarz (klient) może nie wyrazić zgody na rozpoczęcie żniw, oczekując okresu gdy cena płodów będzie nań bardziej opłacalna. Opady atmosferyczne uniemożliwiają zbiór zbóż z przyczyń technicznych. Natomiast długotrwałe zachmurzenia nie pozwalają na wyschnięcie łanów. Częstymi awariami kombajnów są te dotyczące zestawu żniwnego.
Wydatek energetyczny można obliczyć korzystając z tabelki na rys 2.Wynika z tego że przeciętny kombajnista zużywa średnio ok. 675kJ/h
Rys 2. Zestawienie wydatku energetycznego do wykonywanej pracy
4.Zalecenia i wskazania usprawniające efektywność pracy
Istotną rzeczą jaka ma wpływ na efektywność pracy jest sten technologiczny parku maszynowego. Nowoczesne Kombajny zbożowe wyposażone są w hermetyczne kabiny. Posiadają one klimatyzacje i są wyposażone w technologie tłumiące drgania i hałas. Obsługa kombajnu z takiej kabiny odbywa się za pomącą regulowanej do indywidualnych potrzeb kierownicy, oraz ergonomicznych dżojstików. Dźwignie te często wyposażone są w wentylatory zapobiegające poceniu się dłoni. W spółdzielniach prosperujących niskim budżetem, takich jak SKR zakup nowych maszyn może być niemożliwy. Możliwością zażegnania tego problemu jest wyposażenie starej floty w nowe dostosowane do potrzeb kabiny.
Znaczącym aspektem usprawniającym wydajność pracy jest przeszkolony personel. Kombajnista o znacznym stażu lepiej radzi sobie ze zdarzeniami losowymi od „nowicjusza”. Ze względów bezpieczeństwa, ale również i ekonomicznych należy przeprowadzać szkolenia okresowe i doskonalące.
Ważną czynnikiem jest również stan pracowników. Przemęczony kombajnista staje się mniej wydajny. Nasilające się zmęczenie i brak odpoczynku mogą skutkować niskim morale załogi oraz niezadowoleniem. A w skrajnych wypadkach chorobami na tle nerwowym. Stąd wynika że dla osiągnięcia jak najwyższej wydajności należy zapewnić kombajniście odpowiednio długie przerwy.
Niezbędnym warunkiem zachowania wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ekonomii jest stosowanie przez kombajnerów indywidualnych środków ochrony. Do nich zaliczyć można maseczki ochronne, rękawice ochronne, okulary przeciw słoneczne. Natomiast do do środków ochrony zbiorowej wlicza się np. gaśnice.
5.Słownik terminów
Pył całkowity – zbiór cząstek osadzonych na sączku pomiarowym, gdy
prędkość liniowa zasycanego powietrza zawiera się w
przedziale 0,3 – 1,6m/s
Pył respiracyjny – zbiór cząstek przechodzących przez selektor wstępny o
charakterze przepuszczalności według wymiarów cząstek opisanej
logarometryczno-normalną funkcją prawdopodobieństwa, ze średnią wartością
średnicy aerodynamicznej 3,5 + 0,3 mm i z geometrycznym odchyleniem
standardowym 1,5 + 01”
Środkach ochrony indywidualnej - rozumie się przez to wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu.
Środki ochrony zbiorowej - rozumie się przez to środki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach.
SKR- spółdzielcze kółko rolnicze
6.Bibliografia
Apra,Kombajny zbożowe.APRA, 2011