Ergonomia (gr. ergos – praca + nomos – prawo) jest to nauka o pracy, według której powinna ona być wykonywana przy możliwie niskim koszcie biologicznym i najbardziej efektywnie, co uzyskuje się m.in. poprzez eliminację źródeł chorób zawodowych.
Z ergonomią nieustannie styka się każdy człowiek – siedząc przy biurku w pracy, jedząc posiłek przy stole, prowadząc samochód czy odpoczywając na kanapie. Od kilku lat można zaobserwować wzrost zainteresowania tematem ergonomii w rożnych dziedzinach życia. Nieustannie jesteśmy zasypywani ofertami ergonomicznych produktów, zarówno tych codziennego użytku, jak i wysoce specjalistycznych. Nikogo nie dziwi ergonomiczne krzesło, klawiatura komputera czy zwykła łyżeczka do herbaty. Produkt opatrzony naklejką „ergonomiczny”, nabiera tajemniczego wdzięku. W ostatnich latach ergonomia zyskuje coraz większe znaczenie, gdyż zaczynamy uświadamiać sobie, jak bardzo codziennie używane sprzęty oddziałują na nasze życie. I chodzi tu nie tylko o ergonomię stanowiska pracy, ale również o wyposażenie kuchni, łazienki czy zabudowę szafy w garderobie. Dzięki ergonomii staramy się stworzyć optymalne warunki do życia i pracy, mówiąc wprost, jest to dziedzina zajmująca się dostosowaniem elementów otoczenia do potrzeb człowieka.
Urządzając mieszkanie czy przygotowując własne stanowisko pracy, staramy się, aby nasze otoczenie było wygodne i funkcjonalne, dlatego z większą uwagą zaczynamy przyglądać się wybieranym przez nas urządzeniom i sprzętom. Oprócz walorów czysto estetycznych i jakości zaczynają mieć znaczenie również: funkcjonalność, ekologia i oddziaływanie na nasze zdrowie. Świadomość ergonomiczna tworzy się wraz z rozpoznaniem naszych indywidualnych potrzeb i oczekiwań. I tu zaczynają się problemy. Większość produktów zaprojektowano dla tzw. „przeciętnego” odbiorcy w oparciu o uśrednione dane antropometryczne. Często zdarza się, iż niektóre z nich nie odpowiadają na nasze indywidualne potrzeby.
Przeprowadźmy analizę jednego z produktów jakim jest nosidełko do dziecka.
Sposobów przenoszenia dziecka jest wiele. Jednym z nich jest korzystanie z nosidełka. Nosidełko ma dwie szelki zakładane na ramiona oraz pas zapinany wokół bioder. Nie może ono zawierać metalowych części, a na pierwsze tygodnie życia dziecka powinno posiadać miękki podgłówek, który potem można zdjąć. W pierwszych tygodniach życia dziecko jest noszone z przodu, z główką zwróconą w stronę rodzica. Kiedy stanie się bardziej ciekawskie, można je odwrócić tyłem albo nosić na plecach. Elementy konstrukcji, na które warto zwrócić uwagę: usztywnione plecy, otwory na nóżki (powinny być na tyle szerokie, aby nie uciskały ud dziecka), materiał (trzeba zwrócić uwagę, czy ma odpowiednie atesty, a także czy można je prać, oraz czy jest miły dla dziecka w dotyku i nie będzie podrażniał jego skóry), szelki – powinny być mocne, szerokie i z możliwością regulacji. Nosidełko jest dość praktycznym rozwiązaniem. Można używać go w domu oraz na spacerze. Niezaprzeczalną zaletą nosidełka jest to, że mama staje się bardziej mobilna. Dużo łatwiej jest wejść do sklepu, na pocztę, czy do lekarza. Kolejną zaletą nosidełek jest to, że dziecko czuje się w nim bezpieczne, bo jest blisko rodzica, odczuwa też przyjemne uczucie ruchu.
Czy nosidełka mają wady? Zastanówmy się, jaki wpływ na kręgosłup będzie mieć noszenie go np. na spacerze, przez powiedzmy 2 godziny. Kolejna sprawa to zdrowie dziecka. Po pierwsze maluch nie powinien zbyt długo przebywać w nosidełku (maks. 2 godziny). Po drugie powinno być ono odpowiednio dobrane do masy i wieku dziecka. Decydując się na zakup nosidełka, należy pamiętać, że można w nich nosić dzieci umiejące samodzielnie trzymać główkę (od około 3. do 5. miesiąca życia). Dodatkowo dzieci powyżej 18. miesiąca życia powinny być noszone w nosidełkach ze stelażem, na plecach.
Porównanie nosidełek.
Nosidełko COMFORT jest przeznaczone dla dzieci od 3 do 24 miesiąca życia (o wadze od 5 do 13 kilogramów) Nosidełko Comfort zostało stworzone z myślą o najbardziej wymagających niemowlakach. Umożliwia ono noszenie dziecka w wielu pozycjach: twarzą do opiekuna w pozycji siedzącej na środku, na boku i na biodrze- pozycja szczególnie polecana najmłodszym, gdyż specjalny daszek oraz warstwa usztywniająca na plecach wspiera główkę i kręgosłup maluszka; plecami do matki – pozycja idealna dla starszych, bardziej ciekawych świata pociech – wystarczy zdjąć daszek i wywinąć górną część nosidełka; w pozycji leżącej, bokiem do matki – jako wygodna pozycja do usypiania lub karmienia dziecka. Specjalny pas biodrowy odciąża ramiona opiekuna, zwiększając przy tym stabilność i bezpieczeństwo pociechy. Specjalnie skonstruowany daszek zabezpiecza malucha nie tylko przed figlarną pogodą, ale jest także ochroną dla wrażliwych oczu przed słońcem i uszu przed nadmiernych hałasem. Nosidełko Comfort jest idealnym rozwiązaniem dla karmiącej mamy. Dzięki niemu, gdziekolwiek się znajduje, może wygodnie i dyskretnie karmić piersią. Nosidełka WOMAR spełniają surowe Europejskie Standardy Bezpieczeństwa zgodnie z normą PN-EN 13209- 2:2006. Zgodnie z przepisami poddawane są różnorodnym testom. Użyte do ich produkcji tkaniny posiadają certyfikaty Őko-Tex Standard 100 lub Certyfikat Higieniczny, gwarantujące bezpieczeństwo dla zdrowia dziecka oraz najwyższą jakość użytych tkanin.
Nosidełko "Babytrage Go" . Wygodne nosidełko umożliwiające przenoszenie dziecka od 4 miesiąca życia. Nosidełko charakteryzuje się szerokim oparciem dla dziecka, oddychającym materiałem oraz specjalną podporą na plecach zapewniającą optymalne oparcie dla kregosłupa i poprawną pozycję siedzenia. Zalety nosidełka: jest praktycznym i komfortowym nosidełkiem, po urodzeniu dziecko nosi się twarzą do matki, od około 4. miesiąca można przenosić dziecko również w odwrotnej pozycji; kieszeń Touch-Me zapewnia uspokajający kontakt dziecka z matką; nosidełko wyposażone w śliniaczek, który osłania odzież; regulacja długości wyściełanych ramion do noszenia; oparcie - z regulacją położenia zapewnia komfortową pozycję podczas spaceru czy snu..
Nosidełko ergonomiczne BabyBjorn COMFORT - Wykonane z bawełny organicznej; przeznaczone dla dzieci w wieku od ok. 3 m-cy do 2 lat, wadze od 6 kg do 14 kg, minimalnym wzroście 55 cm. Zaprojektowane we współpracy z pediatrami - miękkie - dopasowuje się do ciała dziecka, zapewnia odpowiednie podparcie dla głowy, szyi i bioderek; specjalna konstrukcja nosidełka odciąża kręgosłup dziecka, zapewniając mu odpowiednie podparcie oraz utrzymując bioderka dziecka w optymalnej pozycji - pozycji żabki; nóżki dziecka są odpowiednio ugięte i odchylone. Maksymalny komfort dla rodzica: ergonomiczny, szeroki pas biodrowy i szerokie wyściełane pasy naramienne rozkładające ciężar dziecka równomiernie na ramiona i biodra noszącego. Bardzo łatwe w użyciu - wymaga tylko jednego zapięcia i regulacji pasów z możliwością noszenia dziecka zwróconego przodem do opiekuna (z szerokim lub normalnym rozstawem nóżek), jak również noszenia dziecka zwróconego przodem do świata (tylko z normalnym rozstawem nóżek przy maksymalnej wadze dziecka 12 kg). Nosidełko spełnia wymagania europejskiej normy bezpieczeństwa EN 13209-2:2005. Istnieje również możliwość dokupienia miękkiego śliniaczka chroniącego nosidełko przed śliną dziecka.
Tula-nosidełko ergonomiczne. Nosidełko do noszenia dzieci i niemowląt od 7- 20 kg. Właściwości: noszenie z przodu i z tyłu, rozmiar panela: 39 cm wys; 37 cm szerokości, łatwy w użyciu, szerokie siedzisko zapewnia naturalną pozycję fizjologicznej żabki, wspomaga zdrowy rozwój stawów biodrowych, nie usztywniony panel zapewnia naturalnie zaokrąglone plecki, wysokiej jakości 100 % bawełna, szyte w Polsce, kieszonka na pasie biodrowym, kapturek podtrzymujący główkę śpiącego dziecka, zasłaniający słońce lub wiatr, pozwalający na swobodne karmienie piersią. Nosidła Tula posiadają certyfikat Öko-Tex Standard 100, nie zawierają również czynników rakotwórczych, barwników azotowych i alergizujących. Użyte do ich produkcji tkaniny to w 100% bawełna mająca właściwości ocieplające i termoregulacyjne, której wartość pH odpowiada wartości pH skóry. ,
Nosidełko Lenny Mei-Tai. Najpopularniejszą grupą nosideł miękkich, przeżywających swój renesans w Europie są nosidła azjatyckie. Jest to kawałek materiału mocowanego do ciała za pomocą dwóch lub czterech długich pasów. Nie posiadają żadnych usztywnień dzięki czemu umożliwiają noszenie dziecka zgodnie z fizjologią niedojrzałego kręgosłupa. Lenny Mei-Tai (w skrócie MT) to rodzaj nosidła wywodzącego się z Chin. Jego budowa nie jest skomplikowana : prostokątny pas materiału posiadający cztery ramiona, którymi mocuje się dziecko do ciała rodzica. Proste w użyciu, często bogato ozdobione, stanowią również ulubioną cześć garderoby młodej mamy i nieprzeciętnego taty. Okazuje się, że w wielu przypadkach nosidło Mei-Tai jest łatwiejszy w obsłudze od długiej, wiązanej chusty tkanej. Bardzo dobrze sprawdza się gdy zaczynamy nosić, a nasze dziecko jest już nieco starsze (8-15 miesięcy) i troszkę cięższe od noworodka (8-16 kg). Zdecydowanie lepiej nosić takie dziecko na plecach co prościej opanować w MT, również nieprzyzwyczajone do noszenia dziecko łatwiej zaakceptuje nowy środek lokomocji. Mei-Tai to nosidło w którym możemy nosić dziecko z przodu oraz na plecach. Ich główną zaletą jest materiał z jakiego są wykonane. Jest to materiał tkany na specjalne zamówienie, a jego szczególne właściwości to umiarkowana elastyczność dzięki której nosidło doskonale dopasowuje się do ciałka dziecka jednocześnie dokładnie je otulając. Technologia wykonania materiału, użytego do wykonania najnowszej kolekcji, jest taka jak w chustach tkanych, jest to bawełniana tkanina o splocie skośno – krzyżowym robiona z przędzy najlepszej jakości. Podstawowym problemem w dopasowaniu MT jest często rozmiar panela. W tym przypadku taki problem nie istnieje gdyż cienka i przewiewna bawełna doskonale dopasowuje się i układa tak jak chusta. Dzięki temu nawet malutkie dziecko w odpowiednio zawiązanym MT ma prawidłowo ułożone nóżki.
Opinie:
Tula jest lekkie, super komfort noszenia nawet dla osób o niewielkiej postawie, Prosto się zakłada i reguluje. Posiada wszelkie zabezpieczenia, więc dziecko jest w nim naprawdę bezpieczne i zadowolone." materiał jest fajny, miły w dotyku, jednocześńie gruby i miękki, wydaje się być dość wytrzymały, długość pasa biodrowego pasująca nawet na osoby o większych gabarytach- super pomysł z gumkami żeby długie tasiemki się ciągle nie majtały- super jakość szycia- miękki i lekki materiał- komfort noszenia i bliskości taki sam jak w chuścieBabytrage Go- trzyma malucha stabilnie, a co najważniejsze dziecko ma stały kontakt z rodzicem. Nosidełko jest bezpieczne, wygodne i nie boli po nim kręgosłup jak po zwykłym noszeniu na rękach. Posiada ono mocne pasy które z łatwością można swobodnie regulować i dostosowywać do wzrostu dzieciaczka. Bardzo podobaja mi sie szelki które są miękkie i nie wpijają sie na ramionach tylko krzyzują na plecach dzieki czemu nasz kregosłup nie jest tak obciązony a to wązne po porodach. Wady: ciężkie i zbyt wysoka cena. Mei-Tai są odpowiednie dla niemowląt które już same siadają. Wcześniej tylko w wyjątkowych wypadkach na krótkich dystansach pod warunkiem że dziecko stabilnie samo trzyma główkę - nie wcześniej niż w wieku 4-5 miesięcy. Na dłuższe dystanse siadające samodzielnie niemowlaki, a po drugie - chodzi o dopasowywanie się materiału do naturalnej krzywizny dziecka - wbrew powszechnie szerzonym opiniom rozwojowi kręgosłupa nie służy leżenie na sztywnym czy też usztywnianie plecków w nosidłachważne, aby dziecko noszone czy to w chuście, czy w nosidle miało nóżki szeroko rozłożone i odwiedzione, tzn. kąt między nóżkami powinien być ok 90 stopni, lekko ugięte w kolankach, kolanka na wysokosci powyżej pępka dziecka i kąt między udami a pionem powinien wynosić 120 stopni, a nóżki... w nosidłach tzw."tradycyjnych" czyli tych które widzimy na codzień wiszą sobie i noszący bardzo łatwo może narobić szkody dziecku a dokładnie jego stawom biodrowym. BabyBjörn zapewniają niemowlęciu komfortową pozycję oraz naturalne ułożenie nóg i rąk, dające swobodę ruchów. Swoboda ta ma szczególne znaczenie dla "szóstego zmysłu" dziecka, czyli zmysłu równowagi, sterowanego przez układ przedsionkowy. Nosidełka BabyBjörn pozwalają dziecku ćwiczyć zmysł równowagi i sprzyjają jego rozwojowi motorycznemu, bowiem wykonuje ono ruchy zsynchronizowane z ruchami matki lub ojca, a jednocześnie może swobodnie poruszać rękoma i nogami.
Równie wygodne jak i ergonomiczne są chusty. Oto porównanie kilku z nich.
RAPALU to rodzaj chusty wiązanej. Posiada ona najwięcej możliwości ułożenia dziecka niezależnie od wieku i wagi.
Początkowo wiązanie wydaje się trudne, ale po kilku próbach każdy rodzic z łatwością sobie z nią poradzi. Rapalu daje ogromny komfort noszenia – ciężar rozkłada się na obu ramionach oraz na pasie biodrowym. Można w niej nosić dziecko w wielu pozycjach: na leżąco (w pozycji kołyskowej) od momentu narodzin oraz w pionie z przodu. Dziecko półroczne można nosić na biodrze oraz na plecach. Rapalu jest mniej wygodna od chust kółkowych do karmienia, ale jest to możliwe w pozycji kołyskowej. Specjalny skośno-krzyżowy splot zapewnia idealne podtrzymanie dziecka, dokładne dopasowanie się do niego, a rodzicom zapewnia ogromną wygodę.
LULU - chusta typu „kołyska” Do noszenia dzieci od momentu narodzin aż do osiągnięcia wagi 12kg. Noszenie rekomendowane jest szczególnie na pierwsze miesiące życia dziecka – bardzo łatwa w zakładaniu, świetna do noszenia noworodków i małych dzieci, głównie w pozycjach kołyskowych. Łatwa w użyciu szczególnie dla mam tuż po porodzie, które nie mają jeszcze siły na mocne dociąganie i wiązanie chusty. Można w niej również nosić samodzielnie siedzące dzieci na boku oraz na plecach (powyżej roku). Komfort noszenia większych dzieci jest jednak mniejszy niż przy Rapalu. Bardzo wygodna dla mam karmiących piersią – dzięki tej chuście można dyskretnie nakarmić maluszka w każdym miejscu. Jeśli chodzi o materiał Lulu jest szyta z bardzo miękkiego sztruksu lub specjalnie tkanego materiału o unikalnej strukturze. Wykonana jest z tkaniny posiadającej CERTYFIKAT Öko-Tex Standard 100, świadczący o najwyższych właściwościach tkanin, m.in. antyalergicznych, antybakteryjnych, antystatycznych, ekologicznych i biodegradalnych. Chusta polecana w pierwszym etapie życia dziecka (do pół roku) oraz Rapalu dla dzieci starszych (powyżej pół roku).
HAMALU - chusta kółkowa. Do noszenia dzieci od momentu narodzin aż do osiągnięcia wagi 12kg. Polecana do noszenia malutkich dzieci oraz starszaków. Łatwo się zakłada, nieco trudniej niż w Lulu układa się w niej noworodka. Dzięki szerokiemu „ramieniu” wygodnie nosi się w niej starsze dzieci – siedzące samodzielnie na biodrze, a starszaki powyżej roku na plecach. Świetna na krótkie wypady, przejścia do sklepu, czy po domu. Nie polecana jednak na długie spacery – należy pamiętać, ze ciężar obciąża tylko jedno ramię, – co przy cięższym dziecku może być mało komfortowe. Szczególnie dobra dla mam karmiących piersią. Długi „ogon” umożliwi nam osłonięcie siebie i dziecka. Zaopatrzona jest również w specjalna kieszonkę na końcu chusty, gdzie można schować chusteczki, telefon, klucze albo ulubioną zabawkę. Szyta jest z lnu lub specjalnie tkanego materiału o strukturze skośno-krzyżowej. Jest wykonana z tkanin posiadających CERTYFIKAT Öko-Tex Standard 100, świadczący o najwyższych właściwościach tkanin, m.in. antyalergicznych, antybakteryjnych, antystatycznych, ekologicznych i biodegradalnych.
KANGALU - chusta typu „pouch” do noszenia dzieci od momentu narodzin aż do osiągnięcia wagi 12kg. Jest genialna w swej prostocie – zszyty pas materiału tworzący swoistą „kieszonkę” na dziecko. Bardzo łatwo się ją zakłada bez regulowania i wiązania. Można ułożyć w niej noworodka w pozycji kołyskowej, samodzielnie siedzącego malucha w pozycji na biodrze, a starszaka powyżej roku – na plecach. Kangalu zajmuje mało miejsca i z powodzeniem mieści się w torbie czy plecaku. Minusem tej chusty jest to, że rodzice o różnych rozmiarach nie mogą nosić dziecka w jednej chuście. Przez brak regulacji nieco trudniej niż w pozostałych naszych chustach karmi się niemowlę. Kangalu szyta jest ze 100% bawełny lub miękkiego sztruksu. Tkaniny posiadają CERTYFIKAT Öko-Tex Standard 100, świadczący o najwyższych właściwościach tkanin, m .in. antyalergicznych,antybakteryjnych, antystatycznych, ekologicznych i biodegradalnych.
Opinie:
Dobra chusta żeby służyła kręgosłupowi i dziecka i mamy najczęściej niestety musi być droga. Te drogie zaś mogą nosić naprawdę ciężkie dzieci do 3 roku po kilka godzin z dużym poczuciem odciążenia mamy, to lepsze niż dźwiganie na rękach. Polecane przez mamy są chusty wiązane (nieelastyczne, bo te są dobre na bardzo krótko potem dziecko pod wpływem swego ciężaru opada w nich), tkane skośnokrzyżowym splotem: bardzo dobre firmy to Babylonia, Hoppediz, Lenny Lamb, Storchenwiege.
Chusty czy nosidełka?
Znany większości Paweł Zawitkowski fizjoterapeuta bardzo odradzał nosidełka, zdecydowanie inaczej koncentrują one ciężar dziecka obciążając jego odcinek kręgosłupowy, miednicowy. Natomiast polecał chusty, które podpierają dziecko w odpowiedni sposób na całej jego powierzchni. W Jego opinni nosidełko można zastosować raz na miesiąc , gdyż jest niekorzystne. Wybór należy jednak do matek. Każda matka może porównać, posłuchać opinii na forach i wtedy zdecydować najwygodniejszy sposób noszenia dziecka.
Z ergonomią mamy do czynienia wszędzie tam, gdzie powstaje potrzeba dopasowania projektowanych sprzętów do fizjonomii człowieka. Potrzeba takiego dopasowania wynika z różnych czynników, do głównych należy wygoda oraz bezpieczeństwo użytkowania, szczególnie w odniesieniu do produktów, z którymi człowiek ma bezpośredni kontakt fizyczny. Produkcja tego typu wyrobów obwarowana jest niejednokrotnie odpowiednio ustalonymi normami i certyfikatami, jakie musi spełniać dany produkt. Jednocześnie odpowiednie zaprojektowanie produktu, uwzględniające zarówno ergonomiczne wymodelowanie powierzchni jak i jego estetykę jest kluczem do sukcesu sprzedaży. W sytuacji tej nie powinno dziwić, iż liczący się producenci posiadają własne wzorcownie oraz biura projektowe zatrudniające specjalistów różnych dziedzin w tym także antropologów (ergonomistów). Biura te mają za zadanie projektowanie coraz to nowych ładniejszych, wygodniejszych i bezpieczniejszych wyrobów, lepszych od wyrobów konkurencji.
Czym powinien się charakteryzować ergonomiczny produkt?
Produkt, który ma spełniać zasady ergonomii, powinien:
• być dostosowany do naszych indywidualnych parametrów: budowy ciała, wzrostu, wagi, wieku, rodzaju wykonywanych czynności (pracy), indywidualnych możliwości i ograniczeń (np. leworęczność czy niepełnosprawność);
• minimalizować negatywne skutki: choroby, zmęczenie, wypadki itp.;
• mieć dobry wpływ na nasze samopoczucie: zapewnić pozytywne wrażenia estetyczne, wpływać na nasze dobre nastawienie, dawać satysfakcję z użytkowania.