Wzór kapłana

Nasz Dziennik, 2008-09-27

Michał Sopoćko urodził się 1 listopada 1888 r. w Nowosadach w powiecie oszmiańskim na Wileńszczyźnie w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Na jego rozwój duchowy wpłynęła postawa moralna jego rodziców, ich głęboka pobożność i pielęgnowanie tradycji patriotycznych. Po ukończeniu szkoły miejskiej w Oszmianie wstąpił w 1910 roku do Seminarium Duchownego w Wilnie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1914 roku. Swoją posługę jako wikariusz rozpoczął w parafii Taboryszki. Poświęcił się tam pracy duszpasterskiej z dziećmi, które przygotowywał do Pierwszej Komunii Świętej, tworzył sieć szkół, kompletował bibliotekę. Jednak w 1918 roku wyjechał do Warszawy, by podjąć studia w zakresie teologii moralnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył magisterium w 1923 roku, 3 lata później uzyskał tam tytuł doktora teologii. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej jako kapelan wojskowy organizował pomoc społeczną dla wdów po żołnierzach i sierot wojennych. W latach 1922-1924 studiował w Wyższym Instytucie Pedagogicznym. Poświęcił je badaniom wpływu alkoholizmu na rozwój intelektualny i emocjonalny młodzieży. Stał się tym samym jednym z pierwszych polskich duchownych zaangażowanych w działalność trzeźwościową.

W 1924 roku powrócił do diecezji wileńskiej. W 1927 roku został mianowany ojcem duchownym w Seminarium Duchownym w Wilnie. W 1928 roku otrzymał stanowisko zastępcy profesora na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie oraz wykładowcy w Seminarium Duchownym. Wykładał historię filozofii, pedagogikę, homiletykę i katechetykę. W tym czasie rozpoczął pracę nad skryptami dla studentów teologii, gdyż brakowało dobrych podręczników. Na początku lat 30. ks. Sopoćko poprosił o zwolnienie go z obowiązków ojca duchownego seminarium. Chciał się bardziej poświęcić pracy akademickiej. Od 1932 r. ks. Sopoćko w ramach obowiązków seminaryjnych w Wilnie pełnił funkcję spowiednika sióstr zakonnych. W 1933 r. jedną z jego penitentek została siostra Faustyna Kowalska ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia. W 1934 roku habilitował się na Uniwersytecie Warszawskim w zakresie teologii pastoralnej i uzyskał stopień docenta. Pozytywnie zaopiniowany do tytułu profesora, nie uzyskał jednakże nominacji, z powodu trudności finansowych istniejących na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego. Pracy dydaktyczno-naukowej oddawał się aż do zamknięcia Uniwersytetu i Seminarium w czasie II wojny światowej. Jego dorobek naukowy z tego okresu ujawnił się w licznych publikacjach z dziedziny teologii pastoralnej, homiletyki, katechetyki i pedagogiki. Pozostawił też liczne opracowania popularnonaukowe z zakresu problematyki religijno-społecznej. W lipcu 1934 r. ks. Sopoćko został rektorem kościoła św. Michała w Wilnie. Tam 4 kwietnia 1937 r. został poświęcony i umieszczony pierwszy obraz Jezusa Miłosiernego z napisem "Jezu, ufam Tobie". Prace nad obrazem, który miał powstać ściśle według widzeń Faustyny, ks. Sopoćko zlecił Eugeniuszowi Kazimirowskiemu, zaprzyjaźnionemu malarzowi. Od śmierci s. Faustyny w 1938 r. ks. Sopoćko jeszcze bardziej poświęcił się propagowaniu kultu Miłosierdzia Bożego. Publikował w prasie katolickiej artykuły, wydawał kolejne broszury z tekstem Koronki i reprodukcją obrazu.
W 1940 r. zgłosiła się do ks. Sopoćki Jadwiga Osińska, która wyznała, że chciałaby założyć nowe zgromadzenie zakonne. Mając na uwadze prośby Jezusa skierowane do s. Faustyny o założenie nowej rodziny zakonnej, zgodził się zostać kierownikiem duchowym nowej wspólnoty. Przez całą okupację prowadził w tajemnicy spotkania formacyjne dla kandydatek do zgromadzenia. W 1941 r. Jadwiga Osińska za pozwoleniem ks. Sopoćki złożyła prywatne śluby czystości, przyrzeczenia ubóstwa i posłuszeństwa. W 1944 r. uczyniły tak pozostałe kandydatki. Gdy za ukrywanie Żydów groziło mu więzienie, zdołał uciec z Wilna w przebraniu i przez ponad 2 lata ukrywał się w okolicach Wilna w Czarnym Borze. Tam rozpoczął pracę nad swoim największym dziełem - traktatem "Miłosierdzie Boże w dziełach Jego", które zostało opublikowane w emigracyjnych wydawnictwach w Rzymie, Paryżu i Londynie w latach 1959-1967. W Czarnym Borze powstawały także liczne teksty formacyjne dla kandydatek do nowego zgromadzenia zakonnego..
W 1944 roku po wznowieniu działalności Seminarium Duchownego w Wilnie wykładał w nim aż do jego zamknięcia w 1945 roku przez władze sowieckie. Jednocześnie udzielał się w duszpasterstwie przy kościele św. Jana, zorganizował potajemnie kurs katechetyczny. W roku 1947 wobec groźby aresztu wyjechał do Białegostoku. Tam rozpoczął wykłady w seminarium ze swych specjalności: pedagogiki, katechetyki, homiletyki, teologii pastoralnej, teologii ascetycznej. Uczył też języka łacińskiego i rosyjskiego.
W latach 50. usilnie starał się propagować i rozpowszechniać kult Miłosierdzia Bożego. Jednak - w wyniku błędnego przetłumaczenia "Dzienniczka" s. Faustyny - Stolica Apostolska w 1959 r. wydała zakaz krzewienia kultu według jej objawień.
Przez wiele lat prowadził intensywną działalność trzeźwościową w ramach Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego. Organizował szereg miesięcznych i rocznych kursów katechetycznych dla zakonnic i osób świeckich, wykłady otwarte o tematyce religijnej przy parafii farnej w Białymstoku. W 1962 roku przeszedł na emeryturę, poświęcając się pracy duszpasterskiej w kaplicy przy domu zakonnym Sióstr Misjonarek św. Rodziny. Niemalże do końca swych dni uczestniczył aktywnie w życiu diecezji, pracował naukowo, publikował. Zmarł w domu Sióstr Misjonarek przy ul. Poleskiej 15 lutego 1975 roku.
Jego proces beatyfikacyjny na szczeblu diecezjalnym prowadzony był w latach 1987-1993. W 2002 roku dokumentacja procesu wraz z obszerną biografią ks. Sopoćki - tzw. positio, została przekazana do Kongregacji ds. Świętych w Rzymie. W roku 2004 komisja teologów powołana przez Kongregację pozytywnie oceniła opracowanie positio, a następnie komisja kardynałów przyjęła i potwierdziła orzeczenie teologów. W następstwie tych prac Kongregacji w dniu 20 XII 2004 r. w Watykanie został ogłoszony uroczyście w obecności Ojca Świętego dekret o heroiczności cnót Sługi Bożego. W grudniu 2007 roku został zatwierdzony w Watykanie cud za przyczyną Sługi Bożego.

MMP