1.Różnice między mikroekonomią i makroekonomią?

Mikroekonomia i makroekonomia są głównymi działami ekonomii. Mikroekonomia poświęcona jest badaniom nad indywidualnym zachowaniem konsumentów, a także rynków i poszczególnych przedsiębiorstw. Poddaje ona szczegółowej analizie decyzje dotyczące sprzedaży i zakupów różnych towarów przez te jednostki. W mikroekonomii państwo bądź tez gospodarka nie jest pojmowana jako jeden, nierozłączny organizm, a zbiorem podmiotów podejmujących swoje własne decyzje. Uznaje się tutaj autonomię każdego człowieka, przedsiębiorstwa czy też rynków.

W makroekonomii uznaje się, że gospodarka jest czymś ogólnym, nierozerwalnym, jest ona całością, której poszczególne elementy działają we współpracy. Najważniejszym tematem dla tego działu ekonomii jest podział i tworzenie narodowego dochodu oraz pojęcia takie jak bezrobocie, bilans płatniczy, inflacja i inwestycje. W makroekonomii istotna jest gospodarka poszczególnych państw i światowa, a także zależności występujące między nimi. Poprzez obserwację wszystkich tych powiązań, makroekonomia jest w stanie przewidzieć tendencje rozwojowe dla ogólnej gospodarki światowej i dla konkretnego państwa.

Makroekonomia dotyczy gospodarki jako całości, zaś mikroekonomia poszczególnymi ogniwami gospodarki.
2.Dlaczego powstała ekonomia i czym się zajmuje?

Ekonomia - jest nauką badającą, w jaki sposób ludzie wykorzystują zasoby będące w ich dyspozycji w celu zaspokojenia różnorodnych potrzeb materialnych i niematerialnych. Celem ekonomii jest poznanie rzeczywistości gospodarczej, opisanie jej i wyjaśnienie przyczyn i natury zjawisk oraz procesów zachodzących w gospodarce rynkowej, w których podmiotem jest człowiek. Za podstawowy problem badawczy uważa się pytanie o sposób dokonywania wyborów ekonomicznych przez uczestników życia gospodarczego oraz o ich skutki w skali gospodarki.

Ekonomia jako nauka zajmuje się badaniem zachowania podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mogą być w rozmaity sposób zastosowane w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji.

Przedmiotem ekonomii są następujące zagadnienia:

• produkcja dóbr i usług

• konsumcja dóbr i usług

3.Wymienić prawa ekonomii i opisać dwa wybrane.

4 kryteria makroekonomiczne ?

• zmienne zewnętrzne - klimat, środowisko, zasoby naturalne - oddziałują na gospodarkę, ale są niepodatne (stosunkowo) na wpływ gospodarki,

• zmienne polityczne - rząd, Bank Centralny, RPP - oddziaływają na gospodarkę i są kształtowane przez nią – narzędzia ekonomiczne

• zmienne indukowane - są produktem - czy też wynikiem - procesu gospodarczego. W zmiennych indukowanych zawierają się wszystkie cele polityki makroekonomicznej: produkcja, zatrudnienie, poziom cen i eksport netto.

5.Pojęcie popytu i podaży.

Popyt oznacza ilość towaru, jaką nabywcy są w stanie kupić w określonym czasie za ustaloną cenę, natomiast podaż oznacza ilość towaru, którą dostawcy mogą dostarczyć na rynek w określonym czasie i po określonej cenie. Wysokość ceny na rynku zostaje ustalona samoczynnie w chwili wymiany informacji między producentami i konsumentami.

Prawo popytu – Przy innych czynnikach danych, zapotrzebowanie na dane dobro w danym okresie zmaleje, jeżeli cena wzrośnie a zwiększy się jeżeli cena spadnie.

6.Analiza popytu i podaży.

POPYT – w ekonomii jest to funkcja odwrotna jest to zapotrzebowanie na dany towar w danych warunkach, przy każdym poziomie ceny tego dobra – inaczej jest tzw. funkcja popytu.

Popyt zależy od: ceny produktu, cen innych produktów (komplementarnych i substytucyjnych), dochodu ludności i firm, liczby potencjalnych nabywców, gustów i upodobań (a te z kolei od mody), przyzwyczajeń i tradycji, reklamy, przewidywań co do przyszłych cen i dochodów.

Podaż zależy od: ceny produktu, kosztów wytworzenia, zmiany kosztów względnych, dostępności środków produkcji i technologii, polityki gospodarczej.

Zależność popytu od ceny:

Różne dobra w różny sposób reagują na zmiany cen.

Popyt może być elastyczny dla dóbr wyższego rzędu.

Popyt elastyczny – kiedy cena jakiegoś dobra wzrośnie o 10% a popyt na nie spadnie o więcej niż 10%.

Popyt nieelastyczny – kiedy cena rośnie o 10% a popyt spada o mniej niż 10%

Popyt sztywny – cena rośnie lub spada, popyt = constans

Popyt anormalny – cena rośnie, popyt też rośnie lub cena spada i popyt spada.

Zależność popytu od cen innych dóbr (komplementarnych i substytucyjnych)

Równowaga między popytem i podażą to sytuacja, w której określona cena ustala się samoistnie, ponieważ wielkość popytu na określony produkt zrównuje się z wielkością jego podaży. Jest to tzw. równowaga rynkowa i najprościej można ją przestawić za pomocą wykresu (cena/popytu lub podaży), na który nanosi się krzywą popytu i krzywą podaży.

Równowaga rynkowa w praktyce oznacza stan, w którym nie pojawiają się nadwyżki i niedobory, zarówno po stronie popytu, jak i po stronie podaży. Wszystkie zaplanowane transakcje kupna i sprzedaży mogą być zrealizowane. Dzięki temu satysfakcja pojawia się zarówno po stronie konsumenta, jak i producenta. Stan równowagi rynkowej stanowi idealne dopasowanie potrzeb konsumentów do możliwości producentów. Stąd wciąż trwają procesy, które dążą do zrównania popytu z podażą.

We współczesnej gospodarce stan równowagi między popytem a podażą jest bardzo trudny do osiągnięcia, występuje on bardzo rzadko. Kiedy już do niego dochodzi następują na rynku zmiany innych czynników niż cena, które powodują kolejne wahania wielkości popytu i podaży. Wówczas rynek ustala cenę równowagi na nowym poziomie.

determinanty popytu:

.cena

·gusty – im bardziej dane dobro jest pożądane przez ludzi tym większy zgłaszają na nie popyt ( gust kształtowane przez reklamę, modę itp.)

· ilość i ceny dóbr substytucyjnych – im wyższe ceny dóbr substytucyjnych względem danego dobra, tym wyższy będzie popyt na to dobro, gdyż ludzie będą odchodzić od droższych substytutów.

·ilość i ceny dóbr komplementarnych, czyli takich, których konsumpcja jest współzależna. Im wyższa cena dóbr komplementarnych względem danego dobra, tym mniej dóbr komplementarnych będzie kupowane, a to oznacza mniejszy popyt na dane dobro.

·dochód – wraz ze wzrostem dochodów ludności popyt na większość dóbr rośnie.

·podział dochodu, – jeśli dochód podlega redystrybucji od ludzi ubogich do zamożnych to popyt na dobra luksusowe będzie wzrastać.

·przewidywane zmiany cen, – jeżeli ludzie spodziewają się wzrostu cen w przyszłości zwiększą zakupy obecnie zanim ceny wzrosną.

Głównym czynnikiem determinującym podaż jest cena. Wszyscy ludzie chcą mieć więcej pieniędzy, producenci będą zwiększać oferowaną ilość danego dobra, gdy jego cena będzie wzrastać, aby mieć większe zyski. Bo przecież im wyższa cena tym bardziej opłacalna staje się jego produkcja. A im dłużej cena będzie się utrzymywać na wysokim poziomie tym więcej firm będzie się podejmować produkcji danego dobra, wywołując tym samym wzrost podaży rynkowej.

Inne determinanty podaży:

·koszty produkcji – im wyższe koszty produkcji tym niższy zysk ze sprzedaży przy każdej cenie. W miarę wzrostu kosztów przedsiębiorstwa będą ograniczały produkcję danego dobra przechodząc na produkcję innych dóbr, których koszty produkcji są niższe. Zmiany kosztów powodują: zmiany cen czynników produkcji, zmiany technologii, zmiany organizacyjne, polityka rządu.

·opłacalność produktów alternatywnych, – jeżeli jakiś produkt alternatywny względem obecnie wytwarzanego staje się bardziej opłacalny, producenci będą przechodzić na produkcję tego dobra alternatywnego. Podaż dóbr alternatywnych wzrośnie, gdy ich ceny wzrosną, a koszty produkcji zmaleją.

·opłacalność dóbr o współzależnej podaży – czasem produkcja danego dobra pociąga za sobą jednoczesne wytwarzanie innego (dobra o współzależnej podaży), np. rafinacja ropy naftowej i produkcja benzyny.

·wypadki losowe i inne nieprzewidziane zdarzenia – czynniki atmosferyczne, zarazy, epidemie wpływające na produkcję rolną, wojny wpływające na import surowców itp.

·cele producentów – przedsiębiorstwo, którego celem jest maksymalizacja zysków będzie dostarczać inną wielkość podaży niż przedsiębiorstwo, którego celem jest maksymalizacja sprzedaży.

·przewidywane zmiany cen – w sytuacji oczekiwanego wzrostu cen producenci mogą czasowo ograniczyć rozmiary podaży, będą gromadzić zapasy, aby sprzedać je później po wyższej cenie.

7.Analiza popytu elastycznego.

Popyt jest elastyczny gdy zmiana ceny powoduje więcej niż proporcjonalną zmianę wielkości zapotrzebowani. (gdy procentowa zmiana popytu jest większa od procentowej zmiany ceny)

Przy wzroście ceny popyt spada, a przy spadku ceny – wzrasta.

Elastyczność popytu służy mieżeniu siły z jaką wielkość popytu reaguje na zmiany czynnika określającego popyt.W zależności ot tego,który z tych czynników wpływa na wielkość popyt

Elastyczność cenowa popytu zależy od:

·Ilości i bliskości substytutów – im więcej substytutów ma dany produkt i im są one bliższe, tym więcej osób sięgnie po substytuty, gdy cena danego dobra wzrośnie. Tym wyższa będzie elastyczność cenowa popytu.

· Udział dobra w naszych wydatkach – im większy jest udział danego dobra w naszych wydatkach, tym bardziej jesteśmy zmuszeni do ograniczenia jego konsumpcji w przypadku wzrostu ceny, czyli tym większy będzie efekt dochodowy oraz wyższa odpowiednio elastyczność cenowa popytu.

·Przedział czasu, – kiedy ceny rosną, ludzie potrzebują trochę czasu, aby dostosować strukturę konsumpcji i znaleźć zamienniki dla drożejących towarów. Elastyczność popytu będzie tym większa im dłuższy jest okres od zmiany cen.

-Popyt nieskończenie elastyczny – krzywa popytu przyjmuje postać linii prostej poziomej.

8.Analiza popytu nieelastycznego.

Popyt jest nieelastyczny gdy zmiana ceny powoduje mniej niż proporcjonalną zmianę wielkości zapotrzebowania.

Zależy od

• ilości i bliskości substytutów

• udziału dobra w naszych wydatkach

• przedziału czasu

- Popyt zupełnie nieelastyczny (sztywny) – krzywa popytu przyjmuje postać linii prostej pionowej

9.Reakcja podaży na wzrost popytu i reakcja popytu na wzrost sprzedaży.

Wzrost ceny powoduje spadek popytu na dane dobro, a obniżka ceny wywołuje wzrost popytu na to dobro.

Wzrost ceny dobra wywołuje wzrost podaży, a obniżenie się ceny - spadek podaży

10.Wymienić modele rynku.

Konkurencja doskonała

dotyczy rynku, na którym:

- znajduje się wielka liczba producentów i konsumentów, toteż żadna firma nie posiada dostatecznej siły ekonomicznej, by wpływać na poziom ceny swojego produktu, jest więc biorcą ceny; nie konkuruje ceną, lecz kosztami;

- istnieje pełna swoboda wejścia na rynek, szczególnie w długim okresie czasu; wejście i opuszczenie rynku nie jest chronione Ŝadnymi barierami; warunek ten wymaga pełnej mobilności zasobów w gospodarce i braku ingerencji rządu w kształtowanie się ceny;

- sprzedawany towar jest homogeniczny (jednorodny) i posiada liczne substytuty, toteż brak istotnych różnic w cechach wyrobów różnych producentów eliminuje także potrzebę konkurencji niecenowej, np. za pomocą reklamy;

- konsekwencją powyższych zjawisk oraz założenia o pełnej informacji rynkowej

jest doskonale elastyczny popyt na dobra i usługi wytwarzane przez poszczególnych producentów.

Monopol jest absolutnym przeciwieństwem konkurencji doskonałej:

- występuje pojedynczy sprzedawca produktu; daje to firmie siłę rynkową umożliwiającą wpływ na kształtowanie się ceny; jest więc dawcą ceny i nie musi konkurować kosztami, szczególnie w krótkim okresie;

- istnieją naturalne lub sztuczne bariery wejścia na ten rynek;

- sprzedawany towar nie posiada bliskich substytutów, toteż zmiany cen i wielkości sprzedaży innych produktów nie wpływają na zachowanie monopolu; podobnie jest z ceną i wielkością produkcji monopolu – zmiany ich poziomu nie są uwzględniane przy podejmowaniu decyzji przez innych producentów;

- rezultatem powyższych zjawisk jest na ogół tosamość krzywej popytu na wyrób monopolu i krzywej popytu rynkowego na ten wyrób; zatem krzywa popytu na produkt monopolu ma nachylenie ujemne, tzn. opada w kierunku osi odciętych.

konkurencja monopolistyczna – podobnie jak w konkurencji doskonałej – istnieje wiele przedsiębiorstw i swoboda wejścia do gałęzi, ale każde przedsiębiorstw wytwarza zróżnicowany produkt, a zatem ma pewną kontrolę nad ceną.

Oligopol – struktura rynku na którym isnieje kilka przedsiębiorstw, które tworzą bariery utrudniające wejście na rynek nowych przedsiębiorstw

Determinanty oligopolu:

- branżę opanowało od kilku do kilkunastu producentów, którzy podejmując decyzję

o wielkości produkcji i poziomie ceny liczą się z reakcją konkurentów – współzależność decyzji;

- istnieją bariery wejścia na rynek; mają one podobny charakter jak w monopolu, chociaż różnią się skutecznością, niekiedy są łatwe do pokonania (np. nowo powstający przemysł), a czasem podjęcie działalności jest prawie niemożliwe (np. olbrzymie wydatki na reklamę);

- sprzedawany produkt może być albo jednorodny (np. stal, aluminium), albo zróżnicowany (np. samochody, komputery);

- ze względu na niepewność zachowania rywala na rynku i konieczność uwzględniania jego

kontrakcji firma zakłada, Ŝe popyt na wyrób firmy jest elastyczny, choć często

domniemany; stopień oligopolistycznej niepewności moŜe róŜnić się w zależności od rynku;

jeśli firma ma na rynku rozeznanie co do reakcji partnerów na jej decyzje produkcyjnocenowe,to jest w stanie wyznaczyć krzywą popytu na swój produkt; możliwe działania

odwetowe.
11.Kryteria istnienia modelu rynku konkurencji doskonałej.

Założania istnienia konkurencji doskonałej:

• w gałęzi jest bardzo duża liczba przedsiębiorstw. W rezultacie pojedyńcze przesiębiirstwo wytwarza bardzo małą część całkowitej podaży gałęzi, a zatem nie ma wpływu na cenę. Jest cenobiorcą – napotyka poziomą krzywą popytu.

• Istniej swoboda wejścia nowych przedsiębiorstw do gałęzi. Istniejące przedsiębiorstwa nie są wstanie powstrzymać nowych firm przed rozpoczęciem działania w gałęzi. Rozpoczęcie takiej działalności wymaga jednak czasu, więc swoboda wejścia ujawnia się dopiero w długim okresie.

• Wszystkie przedsiębiorstwa wytwarzają identyczny produkt. Produkt jest jednorodny. Nie ma zatem żadnych reklam czy marek.

• Producenci i konsumenci dysponują doskonałą znajomością rynku. Oznacza to, że producenci są w pełni świadomi cen, kosztów i możliwości rynkowych. Konsumenci są w pełni świadomi cen, jakości i dostępności produktu.

Niewiele jest gałęzi, które rzeczywiście odpowiadają tym warunkom(rynek warzyw i owoców).

Cecha	Konkurencja monopolistyczna	Konkurencja doskonała	Czysty monopol	Oligopol
Liczba producentów	wielu	dużo	jeden	kilka
Rodzaj produktu	zróżnicowany (firmy wytwarzają produkty nieznacznie różniące się od siebie, jednak produkty jednej firmy posiadają pewne cechy odróżniające je od produktów innych firm)	standardowy (dóbr jednego producenta nie można odróżnić od dóbr wszystkich pozostałych producentów, czyli producenci wytwarzają i sprzedają wyroby homogeniczne)	niepowtarzalny, brak bardzo bliskich substytutów  (firma jest jedynym producentem lub dostawcą danego produktu lub usługi)	standardowy (np. stal, cynk) lub zróżnicowany (np. samochody)
Kontrola nad ceną	pewna, ale w wąskim zakresie (zależy to od stopnia zróżnicowania produktu oraz od liczby i bliskości konkurentów; każde przedsiębiorstwo do pewnego stopnia może wpływać na wielkość swego udziału w rynku, zmieniając własne ceny w stosunku do cen konkurentów)	żadna, cena produktu jest dana i producent nie ma na nią wpływu (konsumenci doskonale wiedzą, jaki jest poziom cen różnych producentów, stąd jest im obojętne, u którego z nich zakupią dobra; ani sprzedający, ani ich klienci nie sądzą, aby ich działania miały jakiś wpływ na poziom ceny rynkowej)	znaczna (firma może podnieść cenę swojego produktu, sprzedając go mniej, lub ją obniżyć, wówczas sprzeda więcej; monopolista jest cenotwórcą)	ograniczona wzajemną współzależnością (decyzja cenowa jednej firmy może w znaczny sposób wpływać na sprzedaż innych firm), znaczna w przypadku zmowy (firmy razem podnoszą lub obniżają ceny)
Warunki wejścia na rynek	względnie łatwe, jednak wiąże się z pewnymi kosztami	bardzo łatwe (koszty wejścia są nieznaczne)	wejście jest bardzo trudne (dzięki zabezpieczeniom w postaci np. barier ekonomicznych, technologicznych, prawnych	poważne przeszkody
Konkurencja niecenowa	znaczny nacisk na reklamę, nazwę lub znak firmy	brak konkurencji niecenowej	jeśli jest podejmowana to przede wszystkim za pomocą reklamy (public relations)	znaczna, związana przede wszystkim ze zróżnicowaniem produktu, odbywa się za pomocą reklamy oraz jakości (ciągłe dążenie do jej poprawy)
Przykłady	handel detaliczny, produkcja sukienek	rolnictwo	telekomunikacja, wodociągi	produkcja samochodów, stali, miedzi, cynku, papierosów

12.Kryteria istnienia modelu rynku pełnego monopolu.

Determinanty konkurencji monopolistycznej:

- dość duża liczba stosunkowo niewielkich firm posiadających mało widoczny udział w rynku,umożliwiający jednak oddziaływanie na cenę produktu; firma działająca na tym rynku należy do dawców ceny nie uwzględniających w podejmowaniu decyzji reakcji swoich konkurentów; jej zachowanie nie określa też kształtu krzywej popytu na wyroby innych firm w krótkim okresie;

- istnieje swoboda wejścia na rynek, szczególnie w długim okresie czasu;

- producenci wytwarzają dobra i usługi zaspokajające te same potrzeby, ale różniące się od siebie np. jakością, wyglądem, stopniem promocji, opakowaniem itp. (przykład w skali lokalnej mogą stanowić restauracje lub salony kosmetyczne, a w skali krajowej fabryki mebli lub odzieży); zachodzi więc konieczność stosowania konkurencji niecenowej

(np. reklama) w celu przyciągnięcia klienta;

- firma może podnieść cenę nie obawiając się utraty wszystkich nabywających jej wyrób,ponieważ niektórzy konsumenci są do niego przywiązani; oznacza to, że krzywa popytu jest opadająca i nachylona do osi odciętych.

Na rynku jest wielu kupujących i jeden sprzedający, monopol podaży (bądź jeden kupujący i - wielu sprzedających, monopol popytu)

Mianem monopolu okreslamy rynek na ktorym znajduje sie tylko jeden, jedyny sprzedawca. Monopol to okreslenie sytuacji na rynku, ktora charakteryzuje sie tym, ze producentem towarow lub uslug powszechnie kupowanych jest jeden podmiot gospodarczy. W takiej sytuacji monopolista moze narzucac ceny swojch produktow pozostalym uczestnikom rynku. Panstwo powolujac do zycja rozne instytucje np. urzad antymonopolowy w Polsce ogranicza mozliwosci monopolisty co do narzucania warunkow sprzedazy pozostalym uczestnikom rynku. Przykladem monopolisty na Polskim rynku jest PKP (Polskie Koleje Panstwowe), w dziedzienie przewozow kolejowych zarowno towarow jak i osob.

13.Jakie są funkcje pieniądza?
Pieniądz pełni w systemie gospodarczym kilka ważnych funkcji. Jest przede wszystkim miernikiem wartości towarów oraz środkiem, umożliwiającym dokonywanie jakichkolwiek transakcji. Jest też środkiem płatniczym, może być używany do gromadzenia oszczędności, wreszcie może ułatwiać wymianę międzynarodową.
1. ŚRODEK WYMIANY
Najstarszą funkcją pieniądza jest wymiana – pośrednictwo w transakcjach, w których dochodzi do równoczesnego wzajemnego przekazania towaru i pieniądza pomiędzy uczestnikami wymiany.
Dzięki sprzedaży towarów lu

b usług otrzymujemy pieniądze, które następnie możemy wymienić na inne potrzebne nam dobra. Specyficzną formą wymiany jest praca: tu w zamian za wykonywane – w ramach umowy – usługi otrzymujemy pieniądze, dzięki którym możliwa jest codzienna egzystencja.

2. MIERNIK WARTOŚCI TOWARÓW
- w jednostkach pieniężnych podawane są ceny, dzięki którym można porównywać różne towary.
Dzięki wprowadzeniu pieniądza stało się możliwe dokładne określanie wartości towarów i usług, co przyczyniło się do szybkiego rozwoju handlu.
Pieniądz pełni też rolę miernika odroczonych płatności – za jego pomocą możemy również mierzyć np. wysokość odsetek, jakie otrzymamy za rok od momentu założenia lokaty bankowej.

3. ŚRODEK PŁATNICZY
To znaczy do dokonywania płatności transferowych lub transakcji, w których przepływ dóbr nie jest równoczesny z zapłatą.
Płatności transferowe to wypłaty, realizowane przez państwo, w zamian za które nie otrzymuje ono bezpośrednio żadnych dóbr czy usług. Typowym przykładem płatności transferowych są wypłaty emerytur i rent z budżetu państwa bądź też płatności zasiłków dla bezrobotnych.
Transakcje wymienne, w których przepływ dóbr nie jest równoczesny z przepływem pieniądza, to na przykład dostawy energii elektrycznej, gazu, usługi telefoniczne, jak również praca na etacie. We wszystkich wymienionych tu przypadkach strony zawierają umowę, na podstawie, której świadczone są określone usługi, a płatność za ich wykonanie następuje nie systematycznie, ale raz w miesiącu lub nawet rzadziej.

4. ŚRODEK GROMADZENIA OSZCZĘDNOŚCI
Jest środkiem tezauryzacji, czyli gromadzenia oszczędności.
Pieniądz można wykorzystywać nie tylko przy realizowaniu bieżących transakcji (konsumpcji), ale również do dokonywania transakcji w przyszłości – w takim przypadku powstaje zjawisko oszczędzania, czyli odkładania pieniądza. Podstawą tej funkcji pieniądza jest zaufanie: jako nabywcy wierzymy, że pieniądze przechowują wartość.
W rzeczywistości pieniądz sam w sobie zmniejsza swoją wartość: na skutek inflacji spada jego siła nabywcza. Dlatego właśnie osoby oszczędzające nie powinny trzymać pieniędzy w domu, ale starać się je rozsądnie zainwestować (ulokować).

5. ŚRODEK WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ
Pieniądz może być środkiem rozliczeń międzynarodowych – tę funkcję spełniają zazwyczaj pieniądze krajów wysoko rozwiniętych, posiadających bardzo stabilną walutę. W takim przypadku pieniądz spełnia wszystkie wcześniej wymienione funkcje (środka wymiany, miernika wartości, środka płatniczego oraz środka gromadzenia oszczędności) w odniesieniu do transakcji, realizowanych pomiędzy poszczególnymi krajami.

Najlepszym przykładem może tu być dolar amerykański (USD), który aż do roku 1971 był wymienialny na złoto, dzięki czemu zdobył duże zaufanie na rynku międzynarodowym. Do dziś wraz z frankiem szwajcarskim jest uważany za bardzo silną jednostkę, określaną często terminem „waluta ucieczki” (zyskuje zwykle na wartości w momentach kryzysu na arenie międzynarodowej).


Istota pieniądza przejawia się w jego funkcjach:
*miernika wartości (jednostki obrachunkowej)
*środka wymiany (cyrkulacji)
*środka płatniczego (realizacji odroczonych płatności)
*środka przechowywania wartości (tezauryzacji)

Dzięki zdolności pieniądza do mierzenia wartości różnych towarów i usług może on równocześnie spełnić drugą ważną funkcję środka wymiany, przy spełnieniu następujących warunków:
Musi być powszechnie akceptowany, tzn. sprzedawcy dóbr muszą być przekonani, że za otrzymane pieniądze bez trudności będą mogli nabyć potrzebne im produkty i usługi;

Musi być łatwo przenośny; nawet pieniądze reprezentujące dużą wartość muszą być wygodne w użyciu – nie mogą być ciężkie i duże objętościowo, gdyż utrudniałoby to ich przechowywanie i przemieszczanie.

Musi być łatwo podzielny na mniejsze jednostki, aby dokonanie zarówno małych, jak i dużych transakcji odbywało się bez zakłóceń.

Musi być trudny do podrobienia, gdyż pieniądze, które łatwo można sfałszować, nie budzą zaufania i szybko tracą wartość.

Obsługuje on transakcje zawierane na rynku między kupującymi a sprzedającymi. Właśnie dzięki wynalazkowi pieniądza cała wymiana zostaje rozdzielona na odrębne akty sprzedaży i kupna w formie: towar-pieniądz i pieniądz-towar1. Korzyści, jakie z tego wynikają, można sobie najlepiej uzmysłowić na przykładzie gospodarki bez pieniężnej, w której wymiana ma charakter barterowy, tzn. bezpośredniej wymiany towar na towar. Wymian dochodzi do skutku tylko wtedy, kiedy kontrahenci uczestniczący w wymianie nawzajem pożądają oferowane towary.

14.Na czym polega równowaga pieniądza?

-Rynek pieniężny

tak jak inne rynki działa pod wpływem różnych praw m.in. krzywej popytu i podaży. Dokonywane są na nim transakcje w okresie przeważnie do jednego roku.

Celem takiego rynku jest kształtowanie płynności finansowej podmiotów, dzięki którym pozwala

funkcjonować różnym podmiotom. Pieniądz jest środkiem płatniczym, jednakże każdy rynek

pieniężny różnych państw cechuje się inną wielkością. Na wielkość rynku pieniężnego wpływa

bardzo wiele czynników, najważniejsze to popyt i podaż na pieniądz. Każde państwo posiadające własną walutę staje przed problemem ile powinno znajdować się danego pieniądza na rynku. W zależności od tego ile takiego środka płatniczego mamy można sterować własną gospodarką, dzięki temu możemy wpływać na eksport i import danych towarów, możemy chronić własne produkty krajowe lub po prostu wspomagać obrót między krajowy. Równowaga na rynku pieniężnym zachodzi, gdy popyt na pieniądz w ujęciu realnym jest równy podaży pieniądza w ujęciu realnym. Popyt na pieniądz to ilość pieniądza, na jaką istnieje zapotrzebowanie zgłaszane przez podmioty gospodarcze. Popyt na pieniądz w ujęciu realnym to ilość dóbr, jaką można kupić za daną kwotę pieniędzy. Mówiąc o popycie na pieniądz mamy na myśli popyt na pieniądz gotówkowy. Ludzie zgłaszają popyt na pieniądz kierując się trzema motywami: motywem transakcyjnym, czyli chęcią trzymania pieniądza w celu dokonywania przewidywanych zakupów dóbr i usług; motywem spekulacyjnym, czyli chęcią trzymania pieniądza w celu dokonywania korzystnych zakupów innych aktywów oraz motywem przezornościowym, który wiąże się realizacją nieprzewidywalnych zakupów dóbr i usług

15.Funkcje banków centralnych. - NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.

Funkcje NBP:
- jest bankiem emisyjnym- ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych w Polsce, sprawdza prawdziwość banknotów i niszczy zużyte
- jest bankiem państwa- otrzymuje dochody z podatków i innych źródeł oraz dokonuje płatności w imieniu państwa, zaciąga pożyczki dla rządu i obsługuje zadłużenia budżetu państwa
- jest bankiem banków- inne banki utrzymują swoje rachunki w NBP, odprowadzają do niego rezerwy obowiązkowe, zaciągają w nim kredyty
- realizują politykę pieniężną i kredytową państwa- ustala wysokośc stopy procentowej kredytów, ustala wysokość rezerw obowiązkowych
- wpływa na politykę obrotu innymi walutami- przechowuje oficjalne rezerwy obcych walut i ustala kurs wymiany złotego w stosunku do innych walut

16.Wytłumaczyć związek między wysokim bezrobociem a niską inflacją.

Bezrobocie, to stan, w którym osoba jest zdolna do wykonywania pracy, ale nie może znaleźć zatrudnienia. Wzrost bezrobocia wiąże się z dużymi kosztami ekonomicznymi, gospodarczymi i społecznymi.

Inflacja to wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce.
 Ekonomiczne skutki bezrobocia:
- utrata części potencjalnej produkcji
- obniżenie dochodów realnych i standardu życiowego bezrobotnych
- trudne do oszacowania skutki społeczne i moralne
- pogorszenie stanu budżetu państwa, które ponosi koszty utrzymania osób pozostających bez pracy

POGLĄDY monetarystów

• krzywa Phillipsa – stopa inflacji zależy od dwóch czynników

  -odwrotności stopy bezrobocia (1/U)– im wyższa stopa bezrobocia, tym niższa stopa inflacji

  -oczekiwanej stopy inflacji(P^e)- im wyższa oczekiwana stopa inflacji, tym wyższy będzie poziom żądań płacowych i tym bardziej przedsiębiorstwa będą skłonne podnieść ceny; stąd tym wyższa będzie faktyczna stopa inflacji i wyżej położona krzywa Phillipsa

POGLĄDY keynesistów

Produkcja i zatrudnienie zależą od poziomu globalnego popytu, a nadmierne zwiększanie popytu prowadzi do inflacji. Istniej odwrotna zależność między inflacją a bezrobocie, nawet w okresie długim.

Przyczyny tej zależności w szczegółach omówione w latach 50-tych i 60-tych. Panujące wyjaśnienie było, że wysokie siły bezrobotnych zatrudnionych zadowolić się mniej płace. To z kolei powoduje spowolnienie cen. W tym samym czas, jeśli sytuacja na rynku pracy jest dobra, a bezrobocie jest niskie, pracownicy łatwiej negocjować sobie wzrost wynagrodzeń która przewyższa wzrost wydajności pracy i tym samym podniesienie cen. Tak więc, niskie bezrobocie ma tendencję do powodować wzrost inflacji, natomiast wysokie bezrobocie towarzyszy niska inflacja.

17.Wytłumaczyć związek między ilością pieniądza w obiegu, a poziomem inflacji.

• ilościowa teoria pieniądza – teoria ta uzależnia poziom cen w gospodarce od podaży pieniądza: im wyższa podaż pieniądza, tym wyższy będzie poziom cen.

Zwiększenie nominalnej podaży pieniądza powoduje inflacje.

Podaż pieniądz zmienia się w zależności od popytu na pieniądz. Kiedy popyt wzrasta, niedobór pieniądza w bankach powoduje wzrost stóp procentowych. Jeśli jednak banki mają nadwyżkę płynności lub są gotowe działać przy niższym wskaźniku rezerw, wykreują więcej kredytów w odpowiedzi na zwiększony popyt i wyższe stopy procentowe, więc podaż pieniądza wzrośnie.

18.Jaki wpływ ma inflacja oczekiwana mierzona przez NBP na decyzje popytowe konsumentów?

Oczekiwania inflacyjne – przewidywanie, jak w przyszłości będzie się zmieniała inflacja. Oczekiwania inflacyjne dotyczą podmiotów profesjonalnie zajmujących się finansami i osób prywatnych. W Polsce badaniem oczekiwań inflacyjnych zajmuje się GUS.

W kształtowaniu rzeczywistego tempa inflacji odgrywają oczekiwania inflacyjne. Im wyższa jest oczekiwana inflacja, tym wyższa będzie inflacjia faktyczna.

19.Analiza krzywej popytu na pracę.

Prostym przykładem ukazującym równowagę między popytem a podażą jest sytuacja na rynku pracy, na którym rolę ceny pełni płaca. Dochodzi do niej, kiedy popyt i podaż na pracę wzajemnie na siebie oddziałują, a więc wówczas, gdy liczba wolnych miejsc pracy równa się liczbie osób poszukujących pracy. W wyniku jego wystąpienia pracodawcy nie mają większych problemów z zaspokojeniem popytu na pracę, a pracownicy poszukujący pracy w krótkim czasie znajdują zatrudnienie.

Popyt na pracę określany jest przez:

• Stawkę pracy, wysokość płacy określa wielkość zapotrzebowania na pracę, tzn. konkretny punkt na krzywej popytu.

• Produkcyjność pracy. Określa ona położenie krzywej na pracę.

• Popyt na dane dobro, im wyższy jest popyt rynkowy na dane dobro, tym wyższa będzie jego cena i wyższy utarg krańcowy, a zatem wyższy krańcowy przychód z pracy.

Popyt na pracę jest popytem pochodnym, tzn. zależnym od popytu na dane dobro

Popyt na pracę jest popytem pochodnym tzn. Zależnym od popytu na wytwarzane dobro. Im wyższy popyt na domy tym wyższa cena, tym weższy popyt na pracę murarzy.

20.Jakie wyróżniamy typy elastyczności w wykorzystaniu zasobów pracy oraz jak elastyczność jest odzwierciedleniem organizacji pracy we współczesnym przedsiębiorstwie?

21. Skutki podniesienia podatków.

Polityka restrykcyjna:
-wzrost bezrobocia (wyższe koszty zatrudnienia)
-zmniejszony popyt konsumpcyjny (ludzie płacą wyższe podatki zatem mniej wydają na konsumpcję)
-spadek inflacji
-spadek wielkości produkcji
-negatywny wpływ na wzrost gospodarczy

Polityka ekspansywna:
-przy nie zmienionych stopach procentowych zmniejszony popyt inwestycyjny (kredyty są droższe)
-wzrost inflacji
-spadek bezrobocia
-pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy
-wzrost wielkości produkcji
-wzrost popytu konsumpcyjnego

Dla budżetu państwa wyższe podatki oznaczają więcej wpływów z tego tytułu, co oznacza, że mając więcej przychodów można więcej wydać lub pokryć zaciągnięte zobowiązania. Wzrost podatków pozwala najczęściej na zwiększenie dotacji w konkretną gałąź gospodarki. Wzrost podatków prowadzi często do pewnej pułapki. Część ekonomistów uważa bowiem, że w efekcie końcowym, budżet państwa traci na ciągłym i wysokim wzroście podatków, gdyż takie działania hamują wzrost gospodarczy, dławią inicjatywy gospodarcze i przedsiębiorczość.

Spadek inwestycji i konsumpcji

Dodatkowo wzrost podatków ogranicza możliwości przedsiębiorców oraz konsumentów. To wszystko doprowadza do tego, że mniej się inwestuje i mniej się konsumuje. Bardzo często również maleje poziom oszczędzania przez gospodarstwa domowe, bo skoro więcej kosztuje bieżące życie, to mniej możemy odłożyć w ramach oszczędności.

Negatywne następstwa wysokich podatków

Skutki wzrostu podatków dla pojedynczej jednostki są dosyć bolesne i zazwyczaj objawiają się zmniejszeniem konsumpcji. Jeśli to ograniczanie kosztów jest znaczące może to powodować również wiele negatywnych następstw. Wśród nich są między innymi, poważne problemy finansowe, utarta majątku, pogorszenie stanu zdrowia. Jak widać trudno jest znaleźć pozytywne skutki wzrostu podatków.