Pytanie 1: Wyjaśnij, co znaczy wyrażenia "własna logika wychowania" i jakie ma znaczenie dla pedagogiki.

Własna logika wychowania – to podstawowa myśl pedagogiczna. Wg J. F. Herbarta pedagogika powinna sobie uświadomić swoje rodzime pojęcia, i wypielęgnować jednocześnie samodzielną myśl. Dzięki temu pedagogika stała by się sama ośrodkiem zakresu badań, unikając niebezpieczeństwa podlegania obcej zwierzchności., jako podległa „prowincja”. Pedagogika nie będzie podległa, ale samodzielna. Np. Etap krystalizacji własnej logiki wychowania na przykładzie pedagogiki pracy:

1. Jedność praktycznego myślenia i działania praca wychowanie, wychowanie praca

2. Wyodrębnienie praktycznie zorientowanych teorii wychowania do pracy, których podstawą działania pedagogicznego nie były płeć, stan społeczny, zawód, lecz ogólne określenie wynikające z samego faktu wychowania jako podstawowej cechy bycia człowiekiem.

(XIII-XIIIIw. Komeński) życie, wychowanie, praca razem;

1. Systematyczne poszukiwanie głównej idei wychowania, która wyraża jego specyfikę w stosunku do mechanizmów rządzących ekonomią, moralnością, religią;

2. Refleksyjne samo upewnienie jako nauki, które może być ukierunkowania albo na wychowanie jako element wspólny dla wszystkich subdyscyplin pedagogicznych, albo na to co scala namysł i empiryczne badania pedagogiczne, ponad podziałami dyscyplinowymi;

Pytanie 2: Zinterpretuj Bennerowskie określenie (definicję) pedagogiki ogólnej jako prakseologicznej teorii myślenia i działania pedagogicznego.

pedagogika ogólna odwołująca się do hermeneutyki, fenomenologii i systematycznej analizy problemowo-historycznej –nawiązując do tradycji dąży się do systematycznego ujęcia

podstawowej idei pedagogicznej i ukazania jej aktualności w dyskursie na temat współczesnych pytań i problemów pedagogicznych, konstruowania zadań wychowania i nauczania oraz wymagań społecznych stawianych udanemu wychowaniu. Benner ale jak to zinterpretować to nie wiem

Pytanie 3: Podaj definicję ludzkiego działania zwanego praxis i ją omów.

Praktyka Praxis gr. praxis- czyn, działanie, sprawność, uzdolnienie praktyczne gr. praktor- sprawca

Definicja praxis D. Bennera

Praxis ma podwójne znaczenie:

->po pierwsze, oznacza możliwość stworzenia czegoś dzięki podejmowaniu aktywności i działania, czyli w sposób świadomy i intencjonalny;

->po drugie, oznacza również konieczność uzupełniania „braków” związanych z ludzką egzystencją.

Def. Praxis D. Bennera- praxis ma podwójne znaczenie, -ma możliwość stworzenia czegoś dzięki podejmowaniu aktywności i działania, czyli w sposób świadomy i intencjonalny-konieczność uzupełniania braków związanych z ludzką egzystencją

Konieczność egzystencjalna-możemy się rozwijać, ale nie możemy zrezygnować z bycia człowiekiem

Dziedziny ludzkiej praxis

Wychowanie(pedagogika) twórczość(sztuka)

Wiara(religia)

Jedność życia i działania moralność(etyka)

Interakcje(polityka) praca(ekonomia)

Prawidłowe pojęcie praxis

Forma zredukowana Forma właściwa Forma przerośnięta

Niedoskonałość niedoskonałość perfekcja jako przezwyciężanie

Jako niepodlegający zmianie stan braku ; jako zdolność do doskonalenia się niedoskonałości

Praxis jest niezależna od teorii, ale dzięki teorii jest bardziej świadoma

Rodzaje wiedzy pedagogiczne wg S Palki

Wiedza pedagogiczna- teoretyczno-praktyczna, meta teoretyczna(teoretyczno-teoretyczna), teoretyczna, (praktyczno-) praktyczna.

Teoria praktyka

Teoria praktyka

Wiedz od praktyki do praktyki, my od praktyki przez teorie do praktyki

Praxis jest starsza niż teoria

-choroby są starsze niż medycyna

-doświadczenie śmierci jest starsze niż teologia

-języki są starsze niż ich filologie

-historia jest starsze niż nauki historyczne

-narody starsze niż etnologia

-sztuka starsza niż estetyka i muzea

-przyroda starsza niż nauki przyrodnicze

Praxis nie jest starsza niż teoria

-fobia szkolna nie jest starsza niż szkoła

-uzależnienie od komputera nie jest starsze niż komputer

Pytanie 4: Wyjaśnij, co znaczy stwierdzenie, że człowiek jest istotą obarczoną brakami i w jaki sposób może im zaradzić.

Pytanie 5: Wymień wyznaczniki (cechy) praxis i zilustruj je w odniesieniu do wychowania.

Wyznaczniki/cechy praxis

Ciało jako organizm cielesność ciało jako maszyna

Wolność wyboru wolność dowolność robie co chce

Człowiek jako ofiara historii historyczność człowiek jako pan historii

Język jako odzwierciedlenie świata werbalność język jako konwencja

Pytanie 6: Odwołując się do dowolnego przykładu z dziejów literatury, przedstaw co najmniej jeden sposób intepretowania ukształcalności.

„Mowa o godności człowieka” w Renesansie napisana przez Giovanni Pico Della Mirandola

Ukształcalność człowieka, człowiek jest w centrum stworzeń, jest nieokreślony, sam się kształtuje, rzeźbiarz ma dać sobie formy(ukształtować),nadawanie sobie jej. Człowiek nadając sobie kształt może się zdegenerować, albo „odrodzić w czymś wyższym”, starożytni postrzegają i nowożytni to wiedzą.

J. Rousseau- człowiek został pozostawiony sam sobie, natura nie doprowadziła do pełni jego doskonałości, czynność-wychowanie. Człowiek ma zdolność wykształcania swojej zdolności, wszystko zależy od wychowania. „Nie wiemy czym natura nasza pozwala nam być” Nie wiadomo co jest w wychowanku nie do nauczenia.

I.Kant-człowiek może stać się człowiekiem poprzez wychowanie. Kim jest człowiek zależy od wychowania, człowiek jest wychowywany tylko przez tych którzy byli wychowywani(podlegali wychowaniu).

Powołanie człowieka- J.G.Fichte

Każdy człowiek ma jakieś powołanie, człowiek kształtuje, wyznacza życiu kierunek sam, powołanie-coś co człowiek kształtuje przez swoje życie, każdy człowiek idzie swoja drogą. „ Człowiek ma się stać dzięki własnym czynom”.

Ukształtowanie-zdolność by iść swoją drogą.

Pytanie 7: Naświetl współczesny spór o rozumienie ukształcalności i podaj jego rozstrzygnięcie

Pytanie 8: Na dowolnym przykładzie zobrazuj aktualność zasady ukształcalności we współczesnym wychowaniu/kształceniu.

Nauczyciel/rodzic powinien wyzwalać w dziecku pewną działalność, budzić go do aktywności, jednocześnie pamiętając o indywidualnych predyspozycjach dziecka. Pomóc mu usamodzielnić się i być gotowym do podejmowania samodzielnych wyborów.

Pytanie 9: Wyjaśnij za pomocą schematu podmiot-przedmiot sens zasady wezwania do własnej aktywności.

Relacja podmiot-przedmiot

P O=P podmiot myśli, to jest związane z nim samym

refleksja

P działanie O#P ktoś rysuje rysunek ale nim nie jest

Sfera łącząca to refleksja, wychowanie to połączenie myślenia i działania. Każde działanie pedagogiczne związane jest z myśleniem i działaniem. Wpływamy na myślenie podmiotu, ale żeby myślał to co chce myśleć, to samo z działaniem, mamy zachęcić do samodzielnego działania i samodzielnego myślenia.

Pytanie 10: Co to znaczy, że dotychczasowa praxis wychowanka, tj. jego myśli/projekty/działania/doświadczenia są jednocześnie ograniczone i otwarte?

Ograniczność ludzkiej praxis

-nasze czynności myślenia są ograniczone przez uprzednie działania, w których przetwarzaliśmy świat

- nasze czynności przetwarzające świat są ograniczone przez akty

Otwartość ludzkiej praxis

-myślenie otwarte na działania

-działanie otwarte na akty myślenia

-projekty otwarte na doświadczenia

-doświadczenia otwarte na projekty

Błędem jest-myślenie to co chciałby ktoś żebym myślał, działanie, robienie tego co inni chcą abym robił, wychowawca ma skłonić wychowanka do myślenia i działania ale samodzielnego a nie takiego jak on chce.

Pytanie 13: Wyjaśnij, co znaczy zasada niehierarchiczności w odniesieniu do funkcji pełnionej w społeczeństwie przez wychowanie.

Pytanie 14: Jakie według J. Dewey'a zadanie ma do spełnienia wychowanie w społeczństwie demokratycznym?

Dorośli uczą się od dorastających, a dorastający od dorosłych.

S. Palka odpowiedź na jedno pytanie apropo jego tekstu

Wymień i krótko opisz 4 rodzaje problemów podejmowanych w badaniach pedagogicznych.

1.Problemy metateoretyczne i metametodologiczne(oraz badania meta teoretyczne i meta metodologiczne). Podejmowane są w toku namysłu nad pedagogiką, jej dyscyplinami, naukowym statusem, teoretycznym stanem rozwoju, miejscem i zaawansowaniem w gronie nauk humanistycznych. Namysł nad stanem i rozwojem metodologii pedagogiki i metodologii badań ped. Empirycznych jakościowo i ilościowo. Rozstrzygane tu jest, w jakim stopniu pedagogika jest nauką teoretyczną(wzbogaca system wiedzy hum.-społ.) a w jakim stopniu służy praktyce, oraz w jakim stopniu praktyka warunkuje rozwój ped. i jej metodologii.

2. Problemy teoretyczne(oraz badania teoretyczne). Problemy budowane w intencji budowania systemu wiedzy teoretycznej, wiedzy pedagogicznej, odkrywania prawidłowości, rozumienie i interpretowanie faktów, zjawisk i procesów pedagogicznych.

3. Problemy teoretyczno-praktyczne. Podejmowane w intencji rozwijania systemu teoretycznej wiedzy pedagogicznej i służenia praktyce. Podejmowane badania mają wzbogacić system teoretyczny, a dzięki wnioskom formułują wskazówki metodyczne dla praktyki.

4. Problemy praktyczne(badania praktyczne). Najsilniej wiążą się z praktycznością wiedzy pedagogicznej, związane z aktualnymi zagadnieniami praktyki na szczeblach lokalnych, w pojedynczych instytucjach pedagogicznych np. diagnoza stanu zagrożeń niepowodzeń szkolnych.

Zaprezentuj mechanizm generowania wiedzy w pedagogice.

Naświetl zjawisko adiaforyzascji i wskaż jego konsekwencje pedagogiczne.

Adiaforyzacja- narzędzie separacji czynów i ocen moralnych. Zerwanie więzi między czynami a poczuciem winy moralnej. Wg. Baumana wpływ a. potęguje się obecnie. Wszystko przez środki masowego przekazu, głównie dzięki TV-wiadomości, seriale kryminalne itp. Obrazy okrucieństwa i cierpienia oglądane, na co dzień w dużych dawkach powodują stępienie wrażliwości, raczej nużą niż szokują. A. wspomaga także elektroniczne pośrednictwo w stosowaniu przemocy(gry). Odpowiedzialność za skutki znika, bo to świat wirtualny, w którym się zabija.

Konsekwencje pedagogiczne-dzieci i młodzież, poprzez TV i gry komputerowe codziennie są znieczulane na ludzką krzywdę, zabójstwa i inne dewiacje, są dla nich czymś, co nie powoduje żadnego poczucia winy moralnej-powstaje znieczulenie, obojętność. Dzieci to co widzą w TV i grze uważają za normalne, i często przenoszą to do własnego realnego życia, nie zdając sobie sprawy, że to już nie gra, i nie będzie można cofnąć czasu, po zrobieniu komuś/sobie krzywdy.

Pyt. 14. Wyjaśnij na czym polega normatywizm i instrumentalny charakter pedagogiki inspirowanej postmodernizmem.

PYTANIE 15: W myśleniu i działaniu pedagogicznym pytanie odgrywa specyficzną rolę. Wyjaśnij tę rolę i przedstaw pytanie, jakie zdaniem Kanta przyświeca nowożytnemu wychowaniu.

PYTANIE 16: Na czym polega jednostronność intencjonalnych i funkcjonalnych teorii wychowania? W jaki sposób da się ją przezwyciężyć?

PYTANIE 17: Przedstaw jednostronność teorii kształcenia materialnego i formalnego. Czy i jak da się ją przezwyciężyć?

PYTANIE 18: Odwołując się do odpowiednich zasad myślenia i działania pedagogicznego, wyjaśnij, na czy polega problem kształcenia.

PYTANIE 19: Wyjaśnij w skrócie koncepcje Ivana Illicha i Niklasa Luhmanna. Jakie zadania stawiają oni instytucjom pedagogicznym?

PYTANIE 20: Jakie dwa pytania muszą równocześnie być uwzględnione w nieafimacyjnej (refleksyjnej) teorii instytucji pedagogicznych?

PYTANIE 21: Przedstaw i wyjaśnij różnicę między wychowaniem przednowożytnym i nowożytnym (współczesnym) ze względu na formy działania pedagogicznego.

PYTANIE 22: Podaj cel i granice przymusu pedagogicznego według Herbarta. Wyjaśnij, co to znaczy, że władza pedagogiczna ma być samonegująca.

PYTANIE 23: Wymień środki samonegującej władzy pedagogicznej i wyjaśnij różnicę między ich sensem przednowożytnym a nowożytnym (współczesnym).

PYTANIE 24: Wyjaśnij, co jest głównym celem nauczania wychowującego. W odpowiedzi odnieś się do konfliktu między edukacją rynkową a edukacją szkolną (T. Bauman).

PYTANE 25: Odwołując się do teorii kształcenia Herbarta, uzasadnij, że rozwijanie wielostronnych zainteresowań kształtuje charakter i prowadzi do samodzielnego myślenia krytycznego.

PYTANIE 26: Wyjaśnij konieczność istnienia we współczesnym wychowaniu doradztwa pedagogicznego jako odrębnej formy działania pedagogicznego. Odwołaj się przy tym do różnicy między starożytną inicjacją a współczesną indukcją.

PYTANIE 27: Przedstaw i wyjaśnij opracowane przez Herbarta etapy kierownictwa/doradctwa pedagogicznego.