Lista nr 1:

1. Czy charakteryzuje się tradycja euklidesowo-kartezjańska w nauce?

Euklideosowo-kartezjańska=aksjomatyczno-dedukcyjna, podejście opierające się o założenia i dedukcje wyników badań, atomizm, myślenie redukcyjne, badanie małych części systemu, badanie pojedycznych podmiotów gospodarczych, dualizm- kategoryzowanie zjawisk na zasadzie przeciwstawienia, zjawiska wyjaśniane za pomocą matematycznych formułi wnioskowanie deukcyjne

1. Czym charakteryzuje się tradycja babilońska w nauce?

Talmudyzm, stoicyzm, włączenie norm i wartości, holizm-całościowe podejście, prawa logiki występują w pojedynczych elementach systemu, słabe elementy rozumowania wynikające z niepweśnoći – nie sa się zastosować uniwersalnych praw matematycznych, wnioskowanie indukcyjne

1. Wymień instrumenty wykorzystywane przez merkantylistów.

Cła, zakazy importu, monopolizacja, ograniczenie wywozu kruszców, korporacje, powstawanie pierwszych giełd

1. Uzasadnij negatywną postawę merkantylistów wobec konkurencji.

Negatywna postawa wobec konkurencji bo ogranicza możliwości handlowe człowieka, konkurencja doprowadza do walki wewnątrz gospodarki, gospodarka powinna być nastawiona na eksport

1. Czym jest produkt czysty u fizjokratów?

Produkt czysty jest terminem używanym przez XVIII wiecznych ekonomistów zwanych fizjokratami na określenie wartości wytworzonej wskutek pracy w rolnictwie, która stanowiła nadwyżkę ponad inwestycje poczynione przez pozostałe klasy społeczne na uprawę rolną przedsiębraną przez tzw. klasę produkcyjną.

Według fundamentalnego poglądu fizjokratów jedynym źródłem bogactwa była ziemia i dlatego tylko z niej mógł powstać produkt czysty. Fizjokraci uważali, że praca niezwiązana z rolnictwem polega wyłącznie na przekształceniu jednego dobra w inne, nie jest więc wartościotwórcza

1. Jak nazywa się i kto opracował pierwszy model w ekonomii?

Tablice ekonomiczne , Quensay

1. Wymień trzech prekursorów myśli klasycznej – uzasadnij swój wybór.

Thomas Mun, William Petty, David Hume – poglądy bliskie klasykom

Np Petty zerwał z podejściem merkantylistów –wprowadzenie pojęcia bogactwa narodowego.Rola handlu zagranicznego zostaje ograniczona i ustępuje miejsca procesowi produkcji. Dla nowego ujęcia istosty tworzenia bogactwa narodowego Petty wprowadził czynniki produkcji.

1. Jaki przykład wykorzystuje Adam Smith do prezentacji korzyści ze specjalizacji?

W bogactwie narodów jest opis manufaktury produkującej szpilki. W zakładzie tym obowiązuje podział czynności technicznych i specjalizacja robotników. Smith dowodzi wyższości manufaktur nad zakładem rzemieślniczym, w którym ten sam pracownik wykonuje różne czynności techniczne. Wydajność manufaktury przewyższa wydajność warsztatu. Podział i specalizacja pracy jest metodą pomnażania bogactwa narodów

1. Na czym polega dogmat Smitha?

Związanie wartości z kosztami produkcji ( sumą płacy, zysku renty).

1. Jaką rolę wyznaczył Smith państwu?

Państwo powinno ingerować, gdy jest niedobrze. Obrona narodowa, infrastruktura transportowa, tworzenie systemu prawnego, edukacja

1. Czego dotyczy i jakie są implikacje teorii ludnościowej Malthusa?

Teoria ludnościowa opiera się o idee, że posiadamy skończoną ilość dóbr

Liczba ludności jest ograniczona przez środki utrzymania

Liczba ta wzrasta wraz ze wzrostem środków utrzymania (żywności)

Liczba ludności jest hamowana przez podaż żywności

1. Kto był pierwszym profesorem ekonomii politycznej w Wielkiej Brytanii?

Malthus

1. Kto był pierwszym profesorem ekonomiki (economics)?

Alfred Marshall

1. Czym jest stan stacjonarny gospodarki u Davida Ricardo?

Stan stacjonarny u Ricarda – moment gdzie gospodarka przestaje się rozwijać i dzieje się to bo przestajemy akumulować kapitał

1. Jak brzmi spiżowe prawo pracy Ricarda?

W tym prawie płaca to cena minimalna, dająca możliwość utrzymania robotnika , nie zwiększając ilości robotników , robotnik otrzymuje płacę równą minimum społecznego, wraz z rozwojem to minimum się podnosi

1. Który z socjalistów utopijnych uważał, że kryzysy gospodarcze są cechą gospodarki kapitalistycznej wynikającą z nadprodukcji?

Marks

1. Omów zasady działania falangi Fouriera.

Falanga- zreszenie producentów i konsumentów którzy wspólnie gospodarują koncepcja Fouriera gdzie wszyscy będą użyteczni . Falangi zreszały do 2000 osób i miały formę spółki akcyjnej. Można było w nie inwestować i czerpać zyski. Był podział na akcjonariuszy (kapitalistów) i socjatariuszy (robotników), którzy dzięki właśnej pracy mogli zostać akcjonariuszami. Praca w falandze była dobrowolna i wybierana samodzielnie

1. Wymień czterech myślicieli socjalistycznych tworzących przed Karolem Marksem.

De Saint-Simon, de Sismondi, Fourier, David Dale, Robert Owen

1. Kto opracował koncepcję rezerwowej armii pracy i co ona opisuje?

rezerwowa armia pracy, ekon. kategoria ekonomii marksowskiej, oznaczająca ogół bezrobotnych;

K. Marks uważał, że zjawisko bezrobocia w kapitalizmie jest stałe, nieuchronne, niezbędne, że zapewnia dyscyplinę pracy i świadczy o cykliczności rozwoju gospodarki kapitalistycznej; wg Marksa rezerwowa armia pracy maleje w okresach ożywienia gospodarczego, powodując wzrost płac (w związku z czym spadają zyski), co przyczynia się do zmniejszenia tempa akumulacji kapitału i spadku produkcji; kryzys gospodarczy uzupełnia rezerwową armię pracy, powodując spadek płac i redukcję zatrudnienia, co ma wpływ na wzrost zysków i wznowienie procesów inwestycyjnych.

1. Jak wylicza się stopę zysku i wyzysku u Karola Marksa?

Stopa zysku N/C+V

Stopa wyzysku N/V

N- wartość dodatkowa ( źródło zysku, nieopłacona czesć pracy robotników)

C- kapitał stały

V- kapitał zmienny

1. Jak dzielił dobra Carl Menger?

Dobra dzielą się na ekonomiczne i wolne ( nieograniczone np. woda)

Ekonomiczne z kolei na pierwszej i dalszej potrzeby. Dobra pierwszej potrzeby to dobra konsumpcyjne, które można od razu wykorzystać i dalszej potrzeby z których powstają dobra konsumpcyjne. Dobra dalszej potrzeby nie istnieją samodzielnie bo nie mają w sobie wartości

1. Na czym polega trójkąt Mengera i do czego służy?

Nagłówki kolumn – grupy potrzeb

Nagłówki wierszy – ilość nabywanych dóbr danej klasy potrzeb

Liczby w rubrykach – poziom użyteczności

W prawo wartość dóbr jest coraz mniejsza, im więcej konsumujemy użyteczność jest malejąca

1. Co to jest „agio” u Böhm-Bawerka?

Teoria psychologiczna, agio- nadwyżka, wartość dóbtr posiadanych dzisiaj nad dobrami, którę będą w przyszłości

1. Czym jest czysta ekonomia polityczna Leona Walras?

Ekonomia czysta przedstawia relację wymiany, stosunek między rzeczami- to ukazywanie związków obiektywnie istaniejących pomiędzy znanymi ekonomicznymi oderwanymi od polityki, relacje można wyróżnić za pomocą formuł matematycznych, na modelach nauk ścisłych.

1. Wymień brytyjskich i amerykańskiego kontynuatorów myśli Williama Jevonsa.

Marshall, Edgeworth, Wickseed, Clark( Amerykanin)

1. Jakie okresy analizy wyróżniał Alfred Marshall i czym się one charakteryzują?

-okres rynkowy- superkrótki, tu i teraz, podaż jest stała

-krótki wsytepuje nachylenie podaży, gdy zwiększy się popyt to mżna podnieść ceny, ale również zwiększyć produkcję

-długi zmiana popytu wpłynie na produję

-okres spekulacyjny – zmiana pokoleniowa, nie wiemy co będzie, nie wiemy jak wyglądać będzie podaż

1. Jaki trzy czynniki produkcji wyróżniali klasycy, a jaki czwarty czynnik wprowadził do swoich rozważań Marshall?

Praca, kapitał, ziemia + organizacja

1. Co oznacza quasi-renta u Marshalla?

quasi-renta - to renta ekonomiczna odnosząca się tylko do krótkiego okresu, związana z niedostatkiem umiejętności (znika ona gdy ten niedostatek zostanie uzupełniony, czyli pracownicy nabędą niezbędne umiejętności)

1. Co oznacza system przejściowy u Fridricha Lista?

List proponował rozwój przemysłu narodowego, oparty na systemie przejściowej ochrony celnej, jako specjalna ochrona przez państwo słabo rozwiniętych gałęzi gospodarki

1. Dlaczego List nazywany jest ojcem amerykańskiego protekcjonizmu?

List wyjechał do USA, od 1825 do 1830/32, odkrył tam, że system gospodarczy jest podobny do niemieckiego, ochrona granic przed napływem tanich towarów .

Friedrich List twierdził, że klasycznej teorii ekonomicznej nie można stosować do wszystkich czasów i kultur. Wg niego, wnioski Smitha były słuszne - ale tylko dla wysoko rozwiniętej gospodarki Anglii. Natomiast w przypadku krajów takich jak ówczesne USA czy Niemcy było konieczne kierownictwo państwa oraz stosowanie zaawansowanego protekcjonizmu i ceł. Oczywiście dopóki te gospodarki nie rozwiną się wystarczająco

1. Wymień trzech przedstawicieli starszej niemieckiej szkoły historycznej.

Wilhelm Roscher, Bruno Hildebrand, Karl Knies

1. Jaką nazwę nosi niemiecka odmiana merkantylizmu?

kameralizm

1. Na czym polegała pruska droga do kapitalizmu?

W państwach niemieckich panują stosunki feudalne, więc Niemcy chcą przeprowadzić reformy by wprowadzić kapitalizm : nadano przywileje szlacheckie, które miały zwiększyć możlwiosći uczestnoczenia w życiu gospodarczym, zniesiono poddaństwo chłopów, wprowadzono zachęty- zwiększenie przedsiębiorczości kupieckiej

1. Wymień trzy książki napisane przez Veblena.

Teoria klasy próżniaczej – 1899

The Theory of Business Enterprise – 1904

The Place of Science in Modern Civilization – Why is Economics Not an Evolutionary Science – 1919

The Engineers and the Price System - 1921

1. Wymień dwóch ekonomistów działających na przełomie XIX i XX wieku, którzy powoływali się na Charlesa Darwina i jego teorię doboru naturalnego?

2. Kto stworzył nazwę ekonomia dobrobytu?

Sidgwick

1. Wymień 5 obszarów, które według Henry’ego Sidgwicka lub Arthura Pigou powinny być regulowane przez państwo

2. Jakie są niekorzyści związane z działalnością państwa według Sidgwicka (wymień 5)?

Korupcja, nepotyzm, problemy z nadzorem,wzrost obciążenia podatkowego, brak bodźców dla urzedników

1. Omów krańcową skłonność do konsumpcji rozwiniętą przez J.M. Keynesa.

Krańcowa skłonność do konsumpcji to część przyrostu dochodu, którą konsumujemy, jest mniejsza od 1 i jest stała i jest to nachylenie funkcji konsumpcji

Krańcowa skłonność do konsumpcji (ang. marginal propensity to consume) – parametr opisujący, jaką część przyrostu dochodu do dyspozycji gospodarstwo domowe jest skłonne przeznaczyć na zwiększenie konsumpcji.

1. Wymień dwie książki napisane przez Johna M. Keynesa.

The Economic Consequences of the Peace (1919)

A Tract on Monetary Reform – 1923

The Economic Consequences of Mr. Churchill 1925

Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza 1936

How to Pay for the War 1940

1. Jakie są trzy motywy popytu na pieniądz u Keynesa?

- transakcyjny – ilość pierwotna zależna od gospodarki-od ilości transakcji w niej zawieranych, popyt- dokonywane są transakcje za, które płacimy

-przezornościowy- uzależniony od ilości transakcji, zabezpieczenie, wprowadza pojęcie niepewności, przetrzymujemy pieniądz

-spekulacyjny to popyt zależy od stopy procentowej

1. Wymień dwie szkoły powstałe w oparciu o dokonania Keynesa oraz podaj po jednym przedstawicielu.

Nowa szkoła keynesowska po II wojnie światowej

postkeynesist

1. Jakie okoliczności zadecydowały o rozpowszechnieniu teorii Keynesa?

Wielki kryzys, ekonomczna szkoła szwedzka, przemiany w Niemczech

1. Jakie okoliczności spowodowały rozpowszechnienie teorii monetaryzmu?

Wzrost popularności monetaryzmu i spadek popularności keynesizmu wynikał z teoretycznej niemożności wyjaśnienia przez keynesizm fenomenu jednoczesnej inflacji i wzrostu bezrobocia w wielu krajach, w latach 60. i 70. XX wieku. Według teorii Keynesa takie zdarzenie nie mogło po prostu mieć miejsca. Teoria Keynesa zakładała tłumienie podaży dóbr w okresie niskiego bezrobocia i wysokiej inflacji oraz pobudzanie podaży w okresie wysokiego bezrobocia i niskiej inflacji, nie wyjaśniała jednak co robić w sytuacji jednoczesnej wysokiej inflacji i bezrobocia.

1. Jakie dwie inne nazwy nosi szkoła racjonalnych oczekiwań?

Nowa klasyczna ekonomia

1. Na czym polega kalibrowanie?

2. Dlaczego dorobek Alfreda Marshalla został nazwany neoklasycznym, a dorobek Johna Hicksa i Paula Samuelsona syntezą neoklasyczną?

Marshall połączenie teorii klasycznej z neoklasyczną Twórcy tej teorii uważali że między poszczególnymi czynnikami produkcji istnieje ścisła współzależność gdyż ich wielkości harmonicznie się dopasowują w procesie gospodarczym. To dopasowanie zapewnia równowagę przy pełnym wykorzystaniu potencjału produkcyjnego. Wszelkie twierdzenia o zjawiskach społecznych należy redukować do twierdzeń o zachowaniu jednostek. To podejście badawcze zwane jest inaczej indywidualizmem metodologicznym.

Do najważniejszych ekonomistów związanych ze szkołą neoklasyczną należeli William Stanley Jevons i Alfred Marshall. W badaniach neoklasycy wykorzystywali metodę równowag cząstkowych. Zdecydowana większość modeli zakładała doskonałą konkurencję. poglądów będących kombinacją neoklasycznej mikroekonomii i keynesowskiej makroekonomii.

Model zaproponowany przez keynesistów interpretuje teorię J.M. Keynesa (Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza 1935–36) jako uzupełnienie neoklasycznej teorii równowagi makroekonomicznej o brakującą analizę równowagi w krótkim okresie w gospodarce, charakteryzującej się długim okresem dostosowań po stronie płac i cen. Powstał zainicjowany debatą w Towarzystwie Ekonometrycznym w Oksfordzie (1936) nad Ogólną teorią.... Keynesa, w tym nad trafnością jego krytyki myśli klasycznej. Model IS-LM, zaproponowany przez J.R. Hicksa w eseju Mr Keynes and the „Classics” (1937), rozwijany i uzupełniany (A. Hansen 1949), dominował w makroekonomii do końca lat 60.

Synteza neoklasyczna- makroekonomia keyenesa + mikroekonomia szkół marginalnych, przypisywanie keynesowskiej makroekonomii na podstawach mikro

1. Jaka szkoła wprowadziła rozróżnienie między wielkościami realnymi i nominalnymi i na czym ono polega?

Monetaryzm

Wartość nominalna – jest to wartość danego dobra wyrażona najczęściej w pieniądzu bez uwzględnienia wpływu innych czynników takich jak np. inflacja.

Wartość realna, wartość danego dobra, usługi lub innej rzeczy wyrażona najczęściej w pieniądzu, wyznaczona przez ceny i uwzględniająca wpływ czynników zewnętrznych, np. inflacji.

1. Jaka współczesna szkoła ekonomii wśród swoich prekursorów wymienia Michała Kaleckiego?

Ekonomia radykalna

1. Wymień po 2 przedstawicieli dwóch współczesnych szkół instytucjonalnych: historycznego instytucjonalizmu i nowego.

Nowy instytucjonalizm –, Ronald Coase, Oliver Williamson

Historyczny instytucjonalizm Gunnar Myrdal, John Kenneth Galbraith

Lista nr 2:

1. Autorem jakiego podejścia we współczesnej metodologii nauk jest Paul K. Feyerabend?

Anarchizm metodologiczny- odrzucenie metod badawczych, metody badawcze uniemozliwają poznanie prawdy

1. Czym różni się metodologii warsztatowa od filozoficznej?

Warsztatowa – intrumentalna skupia się ba metodach i technikach badawczych, wybór narzędzi badawczych

Filozoficzna – epistemologiczna – ogólna refleksja nad warsztatem badawczym, nad zasadami i koncepcjami nauki, co nauką jest, a co nie jest

1. Co przyczyniło się do narodzin merkantylizmu?

Pojawiają się zmiany wywierające wpływ na realia gospodarcze, odkrycia geograficzne, szlaki kupieckie z Azją, kolonializm, sprowadzanie towarów z nowych ziem, rozwija się handel-pojawiają się kupcy

Rozwój handlu międzynarodowego

Rozwój banków

Rozwój kantorów wymiany walut

Wzrost znaczenia kupców

1. Co przyczyniło się do schyłku merkantylizmu?

W 1752 r. David Hume zwrócił po raz pierwszy uwagę na słabość koncepcji merkantylistycznych. W krytyce skoncentrował się głównie na skutkach dopływu złota do gospodarki, co doprowadziło go do sformułowania ilościowej teorii pieniądza. W 1776 r. do grona krytyków merkantylizmu dołączył Adam Smith, podważając przede wszystkim założenie, że handel międzynarodowy jest grą o sumie zerowej. Wychodząc od tej krytyki sformułował teorię kosztów absolutnych, która jest pierwszą całościową teorią wymiany międzynarodowej (por. Budnikowski 2006: 40). Uważa się, że to Adam Smith swoim atakiem na politykę gospodarczą zakończył erę merkantylizmu (por. Galbraith 1991: 57).

Rewolucja przemysłowa

Rewolucja amerykańska

Bogactwo narodów Adama Smitha

1. Objaśnij zasady działania tablic ekonomicznych.

2. Omów zalecanie Thomasa Muna.

Mun podkreślał rolę handlu zagranicznego w tworzeniu dobrobytu . Uważał, że handel zagraniczny nie musi być jednostronny. Importować z jak najdalej odległych krajów. Należy odpowiednio kreować handel. Drogo sprzedawać to co wyprodukujemy jako monopol, gdy mamy to co nasi sąsiedzi sprzedajemy tanio= konkurencja.

1. Wymień źródła dobrobytu według Adama Smitha.

Praca, kapitał, ziemia

1. Gdzie Smith prezentuje stosowana przez siebie metodę i na czym ona polega?

Teoria uczuć moralnych- meotda współodczuwanie- polega na tym, że możemy widzieć rzeczy z różnego punktu widzenia, obserwujemy zachowania własne z punktu widzenia bezstronnego widza

1. Jaki jest główny temat rozważań podejmowany przez Davida Ricardo?

trzy podstawy teorii Ricarda:

Smithowska teoria wzrostu związana z akumulacją kapitału;

Malthusowskie prawo ludnościowe

Teoria renty

1. Omów teorię podziału Davida Ricardo.

Podział dochodu pomiędzy klasy

.1 Teoria podziału D. Ricardo

Zgodnie z poglądami Davida Ricardo podział dochodu to najważniejsze zagadnienie, jakim powinna zajmować się ekonomia. Ustalenie zasad, według których ma się odbywać ten podział pomiędzy pracowników a kapitalistów (właścicieli kapitału), jest podstawowym problemem ekonomii. Odpowiednie sterowanie podziałem dochodu może mieć wpływ na tempo rozwoju gospodarczego, zaś ten z kolei decyduje o dobrobycie całego społeczeństwa i pozycji państwa w świecie.

Ricardo uważał, że praca i kapitał to czynniki decydujące o wielkości produkcji, a w konsekwencji o poziomie zysku dla kapitalisty i wynagrodzenia dla pracownika. Ziemia stanowiła według niego czynnik stały. Zwiększanie nakładów pracy i kapitału powoduje przyrost produkcji, jednak krańcowy produkt wykazuje tendencję malejącą - każda kolejna jednostka pracy/kapitału powoduje coraz mniejszy przyrost wielkości produkcji.

1. Jak według Johna S. Milla będzie wyglądał rozwój gospodarczy?

2 sfery gospodarki : produkcja – ludzie nie mają wpływu- prawa natutalne

Dystrybucja- zależna od ludzi, uzalęzniona od instytucsi społecznych

Trzeba pozwolić ludziom kontrolować własne życie będąc włąscielami drobnej własności

Własność rolna, produkcyjna, spóldzielcza, rootnicy jako współwłaściele firm, to dostarcza bodziec do działania, postęp społeczny dokonuje się gdy osiągamy wysoki poziom nasycenia dobrami materialnymi

1. Jakie dwie grupy przyczyn niskiego przyrostu ludności wyodrębnił Thomas Malthus?

Przyczyny zapobiegawcze – staramy się utrzymać niski poziom urodzin

Przyczyny pozytywne- zwiększanie stopy śmierci poprzez głód i wojny

1. Jaka jest rola przedsiębiorcy w teorii Jean-Baptiste Say’a?

Przedsiębiorca ma decydującą rolę w procesie produkcji, tworzy przedsiębiorstwo, dostrzega okazję do rozwoju, motor postępu

1. W jaki sposób ludzie mogą i powinni kierować dystrybucją według Milla?

Dystrybucja- zależna od ludzi, uzalęzniona od instytucsi społecznych

Trzeba pozwolić ludziom kontrolować własne życie będąc włąscielami drobnej własności

Własność rolna, produkcyjna, spóldzielcza, rootnicy jako współwłaściele firm, to dostarcza bodziec do działania, postęp społeczny dokonuje się gdy osiągamy wysoki poziom nasycenia dobrami materialnymi

1. Który z klasyków widział możliwość występowania nadprodukcji w gospodarce i z czego to wynika?

Malthus uważał, że możliwa jest nadprodukcja i jst to spowodane oszczędzaniem kapitalistów

1. Jakie dwie sfery gospodarowania wyróżnił Mill i czym się one różniły?

Produkcja i dystrybucja

1. Co przyczynia się do pojawienia się stanu stacjonarnego u Ricardo?

Stan stacjonarny jest to moment, w którym gospodarka przetaje się rozwijać dzieje się to bo przestajemy akumulować kapitał

1. Omów dialektykę Hegla.

Hegl patrzył na rozwój jako na proces ciągłych zmian, równowaga to incydent na tle większych zmian. Zajmował się ideami. Idea rozwija się tak, że jest teza i to idea z którą wszyscy się zgadzają. Gdy pojawaiają się wątpliwości wtedy może być sformułowana antyteza, pojawia się konflikt powstaje synteza , która z czasem staje się tezą = dialektyka

1. Jak Karol Marks tłumaczy mechanizm powstawania kryzysów w gospodarce?

Dwie przyczyny kryzysu:

-organiczny skład kapitału to udział kapitału stałego w całości kapitału, wartość powstaje przez pracę, kapitaliści zwiększają udział kapitału stałego , zmniejsza się wartość dodatkowa, mniejszy zysk, mniejsza zdolność produkcyjna

-zbyt gwałtowna akumulacja kapitału, która dostarcza nadwyżkę produkcji, powstają towary, których nikt nie kupi

1. Jak według Marksa tworzone są monopole w gospodarce kapitalistycznej?

W kapitalizmie kapitał żeby przetrwał łączy się z innym powstają monopole

Wraz z rozwojem gospodarczym siły konkurencyjne słabną i wzrastają siły monopolu. To prowadzi do wzrostu koncentracji kapitału. Konkurencja między większymi przedsiębiorstwami doprowadzi do wyeliminowania z rynku mniejszych. Tworzą się monopole i oligopole

1. Jakie formy przyjmuje krążący w gospodarce kapitał w teorii Marksa?

Kapitał przyjmuje różne wielkości, z jednej strony są to pieniądzei środki produkcji i kapotał w procesie produkcji i dobra

Produkcja: departament I – dobra kapitałowe służą kapitalistom

Dobra konsumpcyjne służą kapitalistom i robotnikom

1. Na poglądy których klasyków powoływał się Marks?

Marks czerpał od Ricarda i Smitha tutaj wartość oparta o pracę i cenił Milla,a ale Mill nie cenił Marksa

1. Czym różni się popyt u Leona Walrasa od popytu u Marshalla?

entralną częścią doktryny ekonomicznej Marshalla zajmuje teoria popytu, podaży i równowagi. Jest ona syntezą dorobku ekonomii klasycznej i koncepcji szkół kierunku marginalistycznego. Marshall znalazł wyjście kompromisowe między tymi dwoma podejściami, wskazując na współzależność popytu, podaży i ceny. Owe prawo popytu głosi, że im większa jest ilość towaru, zaoferowana na sprzedaż, tym mniejsza jet cena, po jakiej znajdzie on nabywców. Marshall wprowadził do ekonomii ważne pojęcie elastyczności popytu. Tłumaczy ono reakcję nabywców na zmiany cen różnych rodzajów dóbr i reakcję samej ceny na zmiany w popycie efektywnym. W ramach teorii popytu mieści się koncepcja renty konsumenta. Marshall twierdził, że konsument czerpie korzyści w warunkach wolnego rynku. Jeśli drugi konsument jest w stanie zapłacić za dane dobro wyższą cenę, to ta nadwyżka nad ceną zaoferowaną przez pierwszego konsumenta daje mu szczególna rentę, której wielkość jest bardzo trudna do oszacowania, gdyż ma ona charakter subiektywny.

Teoria podaży zawiera kilka istotnych twierdzeń na temat kosztów produkcji i wynagrodzenia czynników produkcji. Oprócz tradycyjnych trzech czynników produkcji Marshall wprowadza czwarty, czyli organizację.

Równowagę rynkową osiąga się przy przecięciu krzywych popytu i podaży, którym to odpowiada dany poziom ceny. Marshall rozpatrywał ją w wymienionych wcześniej czterech okresach. Twierdził, że siły wpływające na równowagę działają inaczej w każdym z nich.

Prawo Walrasa - reguła dotycząca równowagi ogólnej, według której na doskonale konkurencyjnym rynku podaż i popyt na konkretnych mniejszych rynkach sumują się w jedną całość. Innymi słowy, wartość zagregowanej nadwyżki popytu zawsze wynosi 0. Prawo Walrasa implikuje, że jeżeli n - 1 rynków znajduje się w równowadze, to i n-ty rynek musi być zrównoważony.

p*z(p)=0\;

gdzie:

p - cena

z(p) - zagregowana nadwyżka popytu

Na przykład, jeżeli mamy do czynienia z dwoma rynkami, załóżmy, że jeden to rynek pieniądza, a drugi to rynek dóbr, to jeśli na rynku dóbr zaznacza się nadwyżka popytu, czyli popyt przewyższa podaż, to na rynku pieniądza sytuacja musi wyglądać odwrotnie - podaż przewyższa popyt. Istnieją pieniądze do wydania na dobra, ale niedostatecznie dużo dóbr zostało zaoferowanych, aby zaspokoić popyt na nie.

Prawo Walrasa jest aktualne w dzisiejszych czasach przede wszystkim przy analizie łącznych modeli makroekonomicznych, kładzie także solidny fundament pod wyprowadzanie kluczowych twierdzeń mikroekonomicznych, jak na przykład dowód egzystencji czy stabilność ogólnej równowagi. Na przykład jeśli zajmujemy się planowanymi transakcjami na czterech rynkach w gospodarce zamkniętej, to dzięki prawu Walrasa wystarczy, gdy poddamy analizie tylko trzy z nich.

Równowaga walrasowska oznacza gospodarkę w „stanie spoczynku”, to jest bezczasowo wyraża się w wielkości i strukturze produkcji, czynników produkcji i poziomie cen, w którym popyt na produkcję i czynniki produkcji jest równy ich podaży. Nawiązuje do optimum Pareta, ponieważ nie występują tutaj podmioty zainteresowane zmianą tego stanu. Istnieje również całkowite podporządkowanie mechanizmowi rynkowemu z wykluczeniem ingerencji zewnętrznej.

1. Model równowagi ogólnej jest fikcją metodologiczną, na jakich opiera się założeniach.

Równowaga ogólna to równowaga systemu gospodarczego, koncentruje się na wymianie. Walras wiedział, że to nie wystąpi w rzeczywistości, ale to ideał do , którego należy dażyć

Budując model wziął założenia: sposoby działania podmiotów gospodarczych, konsumenci- maksymalna użyteczność, producenci - zysk maksymalny

1. Czym różni się koncepcja użyteczności Johna B. Clarka od koncepcji użyteczności Mengera, czy Jevonsa?

Menger- użyteczność dobra wnika z użytczności dla konsumenta, im więcej konsumujemy użyteczność maleje ( trójkąt Menegera)

Jevons- użyteczność jest policzalna, wzrasta wraz z konsumpcją ( wraz ze wzrostem konsumocji użyteczność maleje)

Clark – definiuje użyteczność efektywną – wartość jaką danemu dobru przypisuje społeczeństwo , to subiektywna opinia

1. Jak kształtuje się podział bogactwa u Johna B. Clarka?

Poziom wynagrodzenia jest jest wyznaczany przez produktywność najmniej produktywnego pracownika

1. Które szkoły marginalistyczne powoływały się na dorobek Gossena i kto wprowadził jego nazwisko do praw użyteczności krańcowej?

Szkoła austriacka, lozańska, jego naziwsko wprowadził Wieser

1. Jak powstaje cena u Alfreda Marshalla?

Cena powstaje z działania popytu i podaży

1. Na jaki nauki poza ekonomią w swojej twórczości powoływał się Alfred Marshall?

Fascynował się biologią

1. Na czym polega różnica między równowaga ogólną Walrasa a równowagami cząstkowymi Marshalla?

2. Omów teorię potencjału produkcyjnego Fridricha Lista.

Powinniśmy na równych zasadach traktować kapotał produkcyjny, materialny i intelektualny

Odrzucenie podziału napracę produktywną i nieproduktywną i nieproduktywną bo ludzie nauki, kultury i sztuki przczyniają się do podtrzymania ducha narodu

1. Jakie są trzy główne różnice między metodą szkoły austriackiej i niemieckiej?

Szkoła austriacka- nie jest zmatematyzowana, oparta o psychologię, pomija ekonomię,

Permanentne odrzucanie, najpierw przez myślicieli „szkoły historycznej”, a obecnie przez historyków generalnie, refleksji teoretycznej. podczas gdy ekonomiści szkoły austriackiej podkreślają podstawową rolę refleksji teoretycznej w badaniach ekonomicznych (wiedza historyczna uzupełnia refleksję teoretyczną - ma rolę pomocniczą).

Wykorzystywanie przez ekonomistów szkół historycznych (a także marksistów) historycystycznej i organicystycznej koncepcji Władzy (głównie Państwa) dla uzasadniania różnych form interwencjonizmu w gospodarce[3].

1. Wyjaśnij koncepcję instytucji, która stanowi kategorie analizy wykorzystywana przez ekonomistów instytucjonalnych.

Definicja instytucji- kompleks nawykówmyślowych i konwencjonalnych zachowań, regularne zachowania ludzi, które łączą się ze zwyczajami np. własność prywatna, rodzina, religia, prawo

To wyznacza granice naszego zachowania

Instytucje społeczne – czyli nawyki myślowe czy sposoby ujmowania zjawisk – które kierują ludzkim życiem, pochodzą z przeszłości, bliżej lub bardziej odległej, ale zawsze z przeszłości (s. 171).

Te instytucje, to utarte zwyczajowo sposoby regulowania procesów życiowych społeczeństwa w odniesieniu do środowiska, w którym żyje

1. Na czym polega reforma socjalna postulowana i wprowadzana przez Johna R. Commonsa?

- reforma powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, zakaz pracy dzieci, płaca minimalna dla kobiet, wprowadzenie zasiłków dla bezrobotnych, wprowadzenie ustawy o bezpieczeństwie pracy,

1. Na czym polega rozwój/postęp cywilizacyjny u Thorsteina Veblena?

Świat biznesu ogranicza postęp, więc przypisuje dobre cechy inżynierom i technologom

Technolodzy to osby, które uczestniczą w procesie produkcji , wprowadzenie innowacji do produkcji, a to jest tożsame z postępem cywilizacynym – napędem postępu sa innowacje i rozwój techniki

1. Jaki konflikt opisuje stosunki w systemie kapitalistycznym opisanym przez Veblena i na czym on polega?

Istnieje konflik pomiędzy światem interesu, a światem przemysłu

1. Omów różnicę między bogactwem a dobrobytem.

Wartość rynkowa związana jest z bogactwem ( wartość rynkowa to cena)

1. W jaki sposób wielkość inwestycji zależy od nominalnej podaży pieniądza?

1. W jakim dziele pojawił się po raz pierwszy model ISLM i kto przeniósł go na grunt amerykański?

Model IS-LM został wprowadzony po raz pierwszy przez Hicksa w artykuł 4 Keynes i klasycy, upowszechnił go w USA Alvin Hansen

1. Omów krzywą IS w modeli ISLM.

Krzywa IS - jest krzywą równowagi na rynku towarowym tzn. zawiera takie kombinacje dochodu i stopy procentowej, przy których rynek dóbr i usług jest zrównoważony.

Krzywa IS ma nachylenie ujemne, gdyż wraz ze wzrostem stopy procentowej spada dochód narodowy, który to spadek wywołany jest wzrostem skłonności do oszczędzania kosztem skłonności do konsumpcji. Nachylenie krzywej IS zależy od wrażliwości zagregowanego popytu na zmiany stopy procentowej.

Im bardziej zagregowany popyt wrażliwy jest na zmianę stopy procentowej - współczynnik nachylenie krzywej IS maleje - tym bardziej płaska jest krzywa IS.

Każda kombinacja musi spełniać warunek równowagi zagregowanego popytu z produkcją. Równowaga na rynku dóbr i usług występuje wtedy, gdy oszczędności (S) są równe inwestycjom (I)

1. Omów krzywą LM w modeli ISLM.

Krzywa LM równowaga na rynku pieniężnym

Krzywa LM - jest krzywą równowagi na rynku pieniężnym tzn. zawiera wszystkie kombinacje stopy procentowej i dochodu, zapewniające zgodność popytu na pieniądz z jego podażą, czyli przy których rynek pieniężny znajduje się w równowadze.

Rynek pieniądza znajduje się w równowadze, gdy popyt na realne zasoby pieniądza "L" jest równy realnej podaży pieniądza "M". Krzywa LM stanowi graficzną ilustrację funkcji płynności pieniądza LM.

1. Którzy ekonomiści byli zwolennikami stosowania matematyki w ekonomii, a którzy uważali, że matematyka może być jedynie pomocna w tworzeniu twierdzeń ekonomicznych, ale nie powinna stanowić ich podstawy?

Walras był matematykiem

Marshall przetłumaczył podręcznik Milla na język matematyki

1. Omów długoterminową krzywą Phillipsa autorstwa Miltona Friedmana i Edmunda Phelpsa.

Chcąć ograniczyć bezrobocie – zwiększenie inflacji, zmniejszenie bezrobocia kosztem poziomu cen

1. W jakim kontekście pojawiają się racjonalne oczekiwania w teorii Johna Mutha?

Teoria racjonalnych oczekiwań głosi, że podmioty gospodarcze podejmują swoje decyzje w oparciu o wszystkie dostępne informacje o aktualnych uwarunkowaniach ekonomicznych oraz o potencjalnych skutkach tych decyzji. Posiadają również umiejętność wyciągania wniosków ze zdarzeń w przeszłości, co pozwala im przewidywać możliwe scenariusze wydarzeń w przyszłości.

Ceny nie podążają wzorcem bo dostępna informacja na temat rynku jest wbudowana w decyzje sprzedaży lub zakupu

Racjonalność oczekiwań- są logicznie wynikają z modelu, nie jest konieczne by oczekiwania były identyczne i nie ma konieczności by były prawdziwe , jeśli wynikają z modelu

1. Kto postulował wprowadzenie 100% rezerwy obowiązkowej i czym to argumentowano?

3. Kto postulował ujemny podatek dochodowy i czym to argumentował?

Negative Income Tax (NIT), dosłownie: „ujemny podatek dochodowy”[potrzebne źródło] – zasiłek wypłacany ludziom najmniej zarabiającym.

Koncepcja NIT została wypracowana w latach 40. XX wieku przez Juliet Rhys-Williams. Chodziło o dofinansowanie ludzi najmniej zarabiających, którym nie przysługiwało prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Ulgi podatkowe nie były wystarczające, aby zapewnić minimum socjalne najniżej uposażonym osobom pracującym. Wypłata NIT była zasadna ekonomicznie, gdyż państwo płaciło mniej niż w przypadku kwoty zasiłku dla osoby bezrobotnej (nie dotyczy to sytuacji, kiedy państwo w ogóle nie wypłaca zasiłku dla bezrobotnych). NIT był też formą wspierania mniej zamożnych pracodawców.

1. Czym są wielkie korporacje w teorii Johna Galbraitha?

Wielkie korporacje sa elementem pośrednim pomiędzy rynkiem, a sferą publiczna, pojawia się koncepcja równowagi społecznej to równowaga podaży dóbr publicznych a podaży dóbr prywatnych

1. Wymień trzy współczesne szkoły heterodoksyjne i wyjaśnij takie ich zakwalifikowanie.

Ekonomia heterodoksyjna (z gr. heteros 'inny', heterodoksia - u Platona lekceważąco o filozofii innej niż jego własna). Kierunki w ekonomii niezaliczane do ekonomii głównego nurtu ze względu na odmienność metody badawczej oraz na przedmiot analizy.

Twórcy heterodoksyjni stosują opisową i historyczną metodę badawczą. Odrzucają koncepcję homo oeconomicus. Analizują zjawiska gospodarcze w wielu aspektach (społecznych, politycznych, psychologicznych, historycznych itp.). Stosują ewolucyjne podejście do gospodarki.

Do ekonomii heterodoksyjnej zalicza się: szkołę historyczną, instytucjonalizm wraz z jego współczesnymi odmianami, ekonomię ewolucyjną, szkołę neoaustriacką oraz teorię wyboru publicznego Jamesa M. Buchanana

Historyczna, instytucjonalna, austriacka

1. Wymień dwa spory prowadzone w ekonomii, omów ich główny punkt niezgody.

Spór o metodę – Menger vs Schmoller, istotą sporu jest odmienne podejście do badań ekonomicznych będące następstwem zapatrywań na ekonomię jako naukę

Menger uważał, że ekonomia jest nauką teoretyczną, dedukcyjną, Schmoller, że jest nauką historyczną i uznawał podejście empiryczne, indukcyjne opisu ekonomicznej rzeczywistości

Spór o politykę gosodarczą Marksiści vs historycy młodsi

1. Którzy współpracownicy Keynesa rozwijali jego myśl w ramach szkoły postkeynesowskiej?

Joan Robinson Paul Davidson Hyman Minsky

Lista nr 3:

1. W której współczesnej metodologii można znaleźć tzw. pogląd standardowy i co on oznacza?

2. Wyjaśnij podział na ekonomię ortodoksyjna i heterodoksyjną.

3. Jakie są główne różnice między paradygmatami Kuhna a naukowymi programami badawczymi Lakatosa?

4. Jaki okres w historii nazywamy bulionizmem i z czego to wynika?

5. Jak fizjokraci (Francois Quesnay) dzielili społeczeństwo na klasy i dlaczego?

6. Jaką rolę widzieli fizjokraci dla rzemiosła?

7. Kto w XX wieku rozwinął koncepcje tablic ekonomicznych w rezultacie czego został laureatem Nagrody im. A. Nobla w ekonomii?

8. Co określa bogactwo narodu we wczesnej fazie merkantylizmu, a co w późniejszej?

9. Jaki tytuł nosi i czego dotyczy pierwsza książka Adama Smitha wydana w roku 1759?

10. Na czym polega dogmat Smitha?

11. Jak kształtuje się wartość według Jean-Baptiste Say’a i czym się to podejście różni od innych klasyków?

12. Jak uzasadniał Say prawo rynków?

13. Który z klasyków popierał prawo rynków Saya, a który się z nim nie zgadzał? Dlaczego?

14. Który z klasyków był prekursorem teorii popytu efektywnego?

15. Czego dotyczyły przeciwstawne poglądy Malthusa i Ricarda?

16. Jak argumentował David Ricardo konieczność zniesienia ustaw zbożowych, a jak Thomas Malthus konieczność ich pozostawienia?

17. Omów teorię rozwoju gospodarczego Milla i wymień warunki konieczne do jej wystąpienia.

18. Kto opracował koncepcję systemu industrialnego i na czym ten system polega?

19. Wymień trzech ekonomistów klasycznych lub socjalistycznych, którzy omawiali problem kryzysów gospodarczych.

20. Omów metodę Karola Marksa zaczynając od materializmu historycznego po dialektykę systemową?

21. Co oznacza organiczny skład kapitału u Karola Marksa i jakie ma znaczenie w jego teorii?

22. Omów proces powstawania wartości autorstwa Karola Marksa.

23. Którzy marginaliści powoływali się na Gossena, a którzy na Cournota?

24. Kto sformułował ordynarną a kto kardynalną teorię użyteczności i czym się one różnią od siebie?

25. Omów psychologiczną teorię procentu Böhm-Bawerka.

26. Jak brzmi prawo Wiesera?

27. Kto opracował krzywą obojętności, kto mapę obojętności i do czego służy ta mapa?

28. Omów różnicę między ceną zamknięcia a progiem rentowności.

29. Na czym polega różnica między wewnętrznymi i zewnętrznymi korzyściami skali u Marshalla?

30. Przedstaw koncepcję podziału dochodu według Johna B. Clarka.

31. Który ze starszych historyków niemieckich twierdził, że nie istnieją ani prawa ekonomiczne, ani prawidłowości statystyczne i co proponował w zamian?

32. Które dwie szkoły w ekonomii powoływały się na filozofię Hegla?

33. Wymień trzy główne różnice między niemiecką szkołą historyczną a marksizmem.

34. Dlaczego przedstawicieli młodszej szkoły historycznej nazywano socjalistami z katedry?

35. Na czym polega krytyka ekonomii ortodoksyjnej Thorsteina Veblena?

36. Omów, wykorzystując teorię instynktów, konflikt między światem technologii i biznesu.

37. Co jest przyczyną cykli koniunkturalnych u Veblena, a co u Mitchella?

38. Karol Marks i Thorstein Veblen opisywali konflikty występujące w gospodarce kapitalistycznej. Omów różnice występujące między tymi dwoma poglądami.

39. Wyjaśnij działanie efektów zewnętrznych u Arthura Pigou, przy pomocy produktów krańcowych – podaj przykłady.

40. Wymień trzech ekonomistów wykorzystujących endogeniczne przyczyny powstawania cykli koniunkturalnych.

41. Do jakich zjawisk doprowadza nierównowaga między krańcowym produktem prywatnym i społecznym? Wyjaśnij te zjawiska opisane przez Pigou.

42. Od jakich wielkości zależy cykl koniunkturalny u Keynesa?

43. Krańcowa stopa substytucji i ujawnione preferencje – przez kogo zostały opracowane i wobec czego stanowią alternatywę?

44. Dlaczego model ISLM nie odpowiada twierdzeniom Johna M. Keynesa?

45. Omów pułapkę płynności i wyjaśnij, które twierdzenie klasyczne ten model obala.

46. Omów w jaki sposób sfera pieniężna wpływa na sferę realną w teorii Keynesa.

47. W jaki sposób zwiększenie podaży pieniądza może wpłynąć na ograniczenie bezrobocia wg Keynesa?

48. Jakie relacje pokazuje krzywa oryginalnie skonstruowana przez Albana Phillipsa, a jakie modyfikacje wprowadzili do niej Samuelson i Hicks?

49. Jaka jest różnica przyczyn występowania cykli koniunkturalnych w teorii racjonalnych oczekiwań i w szkole realnego cyklu koniunkturalnego?

50. Czym wartość cenowa różni się od przemysłowej u Clarence’a Ayersa?