Pytania na egzamin z Historii myśli 15 (1)

Lista nr 1:

Czy charakteryzuje się tradycja euklidesowo-kartezjańska w nauce?

1.Metodologia nauki mówi o dwóch tradycjach euklidesowo-kartezjańskiej i babilońskiej (stoickiej). Czym one różnią się i jakie ma to znaczenie dla nauki ekonomicznej? Tradycja euklidesowo-kartezjańska (aksjomatyczno-dedukcyjna) – w tej tradycji mieści się myślenie redukcyjne, określane czasem jako atomizm, a polegające na dzieleniu badanego obiektu na coraz mniejsze części. Występuje tu również dualizm, a więc skłonność do dwoistego ujmowania zagadnień, jak np. prawda – fałsz, logiczne – nielogiczne, pozytywne – normatywne.

Czym charakteryzuje się tradycja babilońska w nauce?

Tradycja babilońska (talmudyzm i stoicyzm) została zrodzona przez filozofów stoików i doktrynę religijną judaizmu, opartą na wykładzie talmudu babilońskiego, jest to próba wyjaśnienia świata bez emocji, w zgodzie z przyrodą i rozumem oraz podkreśleniem znaczenia norm moralnych w życiu człowieka. Różnice - uznaje się występowanie praw logiki wyłącznie w ramach podukładu, zamiast atomizmu stosuje się holizm, ujęcie całościowe badanego zagadnienia. Z tej teorii wychodzi, że w rzeczywistości trzeba liczyć się z błędami przez niepewność.

Wymień instrumenty wykorzystywane przez merkantylistów.

Cła, zakazy importu – protekcjonizm przed zalewem produktów z innych krajów w

skrajnych przypadkach zakaz importu

◦ Patenty na monopole – wspieranie ich powstawania, wyznaczanie monopolistów np.

Wielka Brytania

◦ Ograniczanie eksportu złota i srebra

◦ Nadwyżka bilansu handlowego – stale utrzymywana

◦ Korporacje – np. British Indian Company zajmuje się handlem zagranicznym, typowe

przedsiębiorstwo merkantylistyczne. Jest przykładem pierwszej korporacji opartej na zasadzie monopolistycznej. Handlowała ona z Indiami. Pojawiają się towarzystwa giełdowe

–pozyskiwanie kapitału, np. towarzystwo Johna Lo - Kampania Missisipi – (złoto w

Luizjanie, ale go nie znaleziono) lub towarzystwo do eksploatacji perpetuum mobile

Uzasadnij negatywną postawę merkantylistów wobec konkurencji.

-negatywna postawa wobec konkurencji (bo ogranicza możliwości handlowe człowieka, bo konkurencja doprowadza do walki wewnątrz gospodarki, bo gospodarka powinna być nastawiona na eksport)

Czym jest produkt czysty u fizjokratów?

Ziemia i gospodarowanie na niej dają produkt czysty - nowe dobra. Zgodnie z poglądami fizjokratów jedynym źródłem bogactwa była ziemia, dlatego też produkt czysty powstawał w wyniku pracy na roli.

Jak nazywa się i kto opracował pierwszy model w ekonomii?

Tablicę Ekonomiczną, czyli pierwszy model ekonomiczny całej gospodarki.

Twórcą tej doktryny był nadworny lekarz francuskiego Ludwika XV - Françoise Quesnay (1694-1774).

Wymień trzech prekursorów myśli klasycznej – uzasadnij swój wybór.

, William PETTY Bernard MANDEVILLE Richard CANTILLON David HUME

Jaki przykład wykorzystuje Adam Smith do prezentacji korzyści ze specjalizacji?

Robotnik nie przygotowany do udziału w podziale pracy w fabryce, nie zaznajomiony ze sprzętem w tej fabryce wykorzystywanym, może wytwarzać jedna szpilkę nawet jeden dzień, a z pewnością nie wykona więcej niż 20 szpilek dzienne (...). Pracownicy nie wykształceni, ale zaznajomieni z maszynami wykorzystywanymi w fabryce i korzystający z podziału pracy mogli wyprodukować 12 funtów szpilek (48 000)

Na czym polega dogmat Smitha?

dogmat Smitha dotyczy ceny - Cena jest wypadkową płacy, zysku i renty. Podkreśla, iż w społeczeostwach praca jest głównym elementem bogactwa narodów. W społeczeostwach rozwiniętych na bogactwo składa się kapitał, praca, ziemia

- bogactwo łączy z dwoma źródłami: ceną, która w społeczeństwach pierwotnych wynika z nakładu pracy, a w społeczeństwach zaawansowanych wszystkich trzech czynników produkcji: kapitału pracy, ziemi

Jaką rolę wyznaczył Smith państwu?

Państwo – stróż nocny

Państwo jest odpowiedzialne za : -ustalanie prawa/reguł (system instytucjonalny)

-obronę narodową

-instytucje/pracę publiczną

Czego dotyczy i jakie są implikacje teorii ludnościowej Malthusa?

Teoria ludnościowa T.R. Malthusa – wyraźny wzrost populacji w czasach Malthusa, szczególnie w Irlandii związany był ze wzrostem ilościowego spożycia tanich ziemniaków uprawianych na stosunkowo niewielkim areale, co w porównaniu z „ignorancją i nędzą ludzi, które ich skłaniają do ulegania swym instynktom, mimo braku innych perspektyw poza samym utrzymaniem się przy życiu, zachęcały w takim stopniu do małżeństwa, że liczba ludności znacznie przekroczyła możliwości gospodarki i zasobów kraju”. Malthus uważał, że liczba ludności ograniczana jest przez środki utrzymania, a ponadto rośnie w tempie geometrycznym, gdy przyrost żywności – w tempie najwyżej arytmetycznym. Różnica ta nie może być zniwelowana poprzez dobroczynność ani podobnego typu działalność.

Kto był pierwszym profesorem ekonomii politycznej w Wielkiej Brytanii? Tomas Malthus
Kto był pierwszym profesorem ekonomiki (economics)? Marshal????
Czym jest stan stacjonarny gospodarki u Davida Ricardo?

Stan stacjonarny gospodarki-wynika z zaprzestania akumulacji kapitału. Wynik-ograniczenia zysków na rzecz właścicieli ziemskich.

Jak brzmi spiżowe prawo pracy Ricarda?

robotnik zawsze będzie otrzymywał minimum społeczne („żelazne prawo płac”). Minimum społeczne – granicą ubóstwo. Ale z biegiem lat to minimum będzie się podnosid. Jeśli płaca wzrasta powyżej tego minimum to robotnicy się reprodukują.

Który z socjalistów utopijnych uważał, że kryzysy gospodarcze są cechą gospodarki kapitalistycznej wynikającą z nadprodukcji?
Omów zasady działania falangi Fouriera.

Falanga - zrzeszenie producentów i konsumentów, którzy wspólnie gospodarują - koncepcja Fouriera, gdzie wszyscy będą użyteczni. Falangi zrzeszały do 2000 osób, miały formę spółki akcyjnej. Można było w nie inwestować, czerpać dochody. Podział na akcjonariuszy(kapitalistów) i socjatariuszy(robotników), którzy własną pracą mogli zostać akcjonariuszami. Praca w falandze była dobrowolna i wybierana samodzielnie. Można było ją zmieniać nawet podczas jednego dnia. Brak wizji równości konsumpcyjnej i majątkowej.

Wymień czterech myślicieli socjalistycznych tworzących przed Karolem Marksem.

Pierwsi socjaliści: Claude Henri de Rouvroy de Saint-Simon, Jean Charles Leonard de Sismondi, Charles Fourier, Robert Owen, David Dale.

Kto opracował koncepcję rezerwowej armii pracy i co ona opisuje?

Marks głosił, iż, żeby system kapitalistyczny był stabilny musi być rezerwowa armia pracy (tj. bezrobotni, którzy podejmą pracę za niższe wynagrodzenie).

Jak wylicza się stopę zysku i wyzysku u Karola Marksa?

Stopę wyzysku obliczamy dzieląc wartość dodatkową lub zysk kapitalisty przez wartość siły roboczej.

W swoim podstawowym dziele zatytułowanym „Kapitał”, Marks dzieli kapitał na dwie części: Stały, który oznaczymy s, zużywany na zakup lub wynajem narzędzi pracy, budynków, curowca, energii itp. Kapitalista przekazuje go innym kapitalistom. Ta część kapitału nie jest przedmiotem walki klasowej. Zmienny albo ruchomy, oznaczany k. Jest przedmiotem walki klas. Zużywany jest na zakup siły roboczej (jest to koszt pracy).

p-wartosc dodatkowa stopa zysku Sz = p : (k + s)

stopa wyzysku Sw = p : k

Jak dzielił dobra Carl Menger?

Dzieli dobra na kategorie. Dobra pierwszej potrzeby to dobra konsumpcyjne. Dobra drugiej potrzeby to dobra produkcyjne. Ich połączenie daje dobra pierwszej potrzeby. Dobra konsumpcyjne dają satysfakcje, która jest najwyższa dla dobra pierwszej potrzeby, a najniższa wraz z przesuwaniem się w dół skali dóbr. Wraz ze wzrostem konsumpcji odczucie satysfakcji maleje. Dokonujemy wyborów, aby mied jak najwyższą satysfakcje. Wartośd dóbr produkcyjnych jest światłem odbitym od dóbr konsumpcyjnych. Jest warte tyle ile jest warte dobro pierwszej potrzeby.

Potrzeby ludzkie można zhierarchizować (I, II,… rząd).

I II III IV V ….. X

10 9 8 7 6 … 1

9 8 7 6 5 …… 0

8 7 6 5 4

7 6 5 4 3

6 5 4 3 2

5 4 3 2 1

4 3 2 1 0

3 2 1 0

2 1 0

1 0

Badamy od dołu do góry

kolumny-potrzeby wiersze-dany dochód

Na czym polega trójkąt Mengera i do czego służy?

Trójkąt Mengera pokazuje, że człowiek różnym potrzebom nadaje różne rangi. Istotą „trójkąta” jest pokazanie, w jaki sposób konsument maksymalizuje całkowitą użyteczność posiadanych dóbr. Konsument ocenia wartość dobra, posługując się znajomością rangi swoich potrzeb i stopniem ich zaspokojenia. Wyboru dokonujemy by otrzymać jak najwyższą satysfakcję. Wartość wg Mengera zależy od ostatniego wykorzystanego dobra, czyli od Uk (użyteczności marginalnej) Trójkąt Mengera pokazuje, że człowiek różnym potrzebom nadaje różne rangi. Dobra zaspokajające te potrzeby są podzielone na 10 rang, którym są przyporządkowane liczby rzymskie od I do X. W ocenie wartości dobra Menger wyróżniał moment obiektywny i subiektywny. Moment obiektywny okreśłał granicę dostępności dóbr, podczas gdy subiektywny wydzielał klasy potrzeb w zależności od ich ważności.

Co to jest „agio” u Böhm-Bawerka?

Böhm-Bawerk przyjął, że wartość całkowita zapasu dóbr jest sumą użyteczności wszystkich dóbr tego zapasu. Ludzie wyżej cenią dobra teraźniejsze niż dobra przyszłe. Powstaje przez to nadwyżka (agio) wartości dóbr teraźniejszych w stosunku do dóbr przyszłych. W ocenie dóbr preferuje się dobra teraźniejsze z przyczyn psychicznych (słabość wyobraźni, skończoność życia), ekonomicznych (niedostatek) i ze względu na pozytywne efekty wydłużonej produkcji.

Czym jest czysta ekonomia polityczna Leona Walras?

-czysta ekonomia polityczna: relacja wymiany, stosunek rzecz – rzecz; można sformalizować i przedstawić w formie modelu matematycznego

Ekonomia czysta to stosunek wymiany między rzeczami – relacje te można wyróżnić za pomocą formuł matematycznych, ukazanie związków obiektywnie istniejących między zmiennymi ekonomicznymi, abstrahujące od polityki gospod., tworzone na wzór nauk ścisłych. Czysta ekonomia przedstawia obiektywne związki pomiędzy zmiennymi abstrahując od elementu ludzkiego. W ten sposób przedstawia wzajemne sprzężenia w gospodarce- pojawia się koncepcja równowagi ogólnej rynku.

Walras jako pierwszy podjął próbę stworzenia ekonomii „czystej”. Czystość oznaczała tutaj naukę o charakterze ścisłym, uwolnioną od problemów praktycznych zastosowań jej tez w polityce gospodarczej, a także wolną od wszelkich problemów społecznych. Według Walrasa głównym zadaniem ekonomii jest badanie relacji między popytem a podażą przy cenie, która zapewnia ich równość i prowadzi do ustalenia równowagi przy najlepszej możliwej alokacji zasobów. Równowagę ogólną badał w ujęciu statycznym przy założeniu stałych wielkości pozaekonomicznych,

Wymień brytyjskich i amerykańskiego kontynuatorów myśli Williama Jevonsa. Niem kontunuatowow??????
Jakie okresy analizy wyróżniał Alfred Marshall i czym się one charakteryzują?????
Jaki trzy czynniki produkcji wyróżniali klasycy, a jaki czwarty czynnik wprowadził do swoich rozważań Marshall?

Oprócz pracy, kapitału i ziemi – wprowadził 4 czynnik produkcji – zwany organizacją.

Co oznacza quasi-renta u Marshalla?

Quasi-renta - to renta ekonomiczna odnosząca się tylko do krótkiego okresu, związana z niedostatkiem umiejętności (znika ona gdy ten niedostatek zostanie uzupełniony, czyli pracownicy nabędą niezbędne umiejętności)

Co oznacza system przejściowy u Fridricha Lista?

Fridrich List opisywał system przejściowy oraz system ekonomiczny. System przejściowy, miał służyć potrzebom narodu pozostającego w tyle za innymi pod względem poziomu rozwoju, potrzebom tzw. wychowania przemysłowego. W takich tylko warunkach jego zdaniem można zaakceptować indywidualistyczny i kosmopolityczny system ekonomii klasycznej.

Dlaczego List nazywany jest ojcem amerykańskiego protekcjonizmu?
Wymień trzech przedstawicieli starszej niemieckiej szkoły historycznej.

Wilhelm Roscher, Karl Knies i Bruno Hildebrand

Jaką nazwę nosi niemiecka odmiana merkantylizmu?

kameralizm

Na czym polegała pruska droga do kapitalizmu?

Reformy w Niemczech –przyzwoleniu szlachcie na uczestniczenie w życiu ekonomicznym. Nie ma się ona skupiać na własności ziemi. Zostaje zniesione poddaństwo chłopów. Wprowadzone zostają zachęty do prowadzenia aktywnej działalności kupieckiej i przemysłowej.

Wymień trzy książki napisane przez Veblena.

Teoria klasy próżniaczej (The Theory of the Leisure Class), Teorii przedsiębiorstwa The Theory of Business Enterprise (1904)

Instynkt dobrej roboty (The Instinct of Workmanship, 1914)

The Engineers and the Price System (1921)

Wymień dwóch ekonomistów działających na przełomie XIX i XX wieku, którzy powoływali się na Charlesa Darwina i jego teorię doboru naturalnego?
Kto stworzył nazwę ekonomia dobrobytu?

Arthur Pigou

Wymień 5 obszarów, które według Henry’ego Sidgwicka lub Arthura Pigou powinny być regulowane przez państwo.

Jego zdaniem rząd działa korygująco mogąc zapobiegać skutkom homo economicus.

Państwo jest potrzebne, ponieważ powinno zapewnić dobrobyt społeczny, dobro publiczne, efekty społeczne. Bogactwo jest cechą indywidualną ale zsumowanie bogactwa innych osób to jeszcze nie wealth vs. welfare.

Państwo powinno korygować działania, które są nieopłacalne: badania naukowe, opieka zdrowotna, opłaty za dobra publiczne za które nie jest w stanie wyegzekwować w pełni opłat. Jego zdaniem państwo niekoniecznie jest przeszkodą na rynku. Może być użyteczne, gdy rynek jest niedoskonały.

Państwo jednak nie powinno być zaangażowane permanentnie, gdyż działalność państwa jest również obarczona niedoskonałościami np. korupcja, faworyzowanie niektórych grup społecznych, nadmierne wydatki. Sidgwick jest zwolennikiem rynku i uważa, że państwo powinno działać tylko w określonych sytuacjach.

Jakie są niekorzyści związane z działalnością państwa według Sidgwicka (wymień 5)?

Dostrzegał niedoskonałości pastwa jak np. korupcję, faworyzowanie niektórych grup społecznych, nadmierne wydatki, problemy z nadzorem, nadmierne obciążenie podatkami, brak bodźców dla urzędników. Mamy do czynienia z moralnym postęp państwa – niedoskonałości zostaną usunięte. Będzie miejsce wtedy dla większej aktywności państwa.

Omów krańcową skłonność do konsumpcji rozwiniętą przez J.M. Keynesa.

Krańcowa skłonność do konsumpcji - MPC (ang. Marginal Propensity to Consume). Opisuje zależność między dochodem, a konsumpcją. Dokładniej - ukazuje, jaką część przyrostu rozporządzalnego dochodu gospodarstwa domowe pragną przeznaczyć na konsumpcję (jeżeli dochód wzrasta np. o 1 funta, a MPC jest równe 0,7 - planowana konsumpcja wzrasta o 70 pensów, a 30 pensów przeznaczone jest na oszczędności). MPC jest wartością stałą, nie zmienia się mimo wzrostu dochodu, zakładamy bowiem, że w danym okresie gospodarstwa domowe przeznaczają na konsumpcję stałą część swego dochodu. MPC jest liczbą dodatnią i mieści się w przedziale od 0 do 1.

MPC=∆C/∆Y (C-konsumpcja, Y-dochód) MPC+MPS=1

Wymień dwie książki napisane przez Johna M. Keynesa.

Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza,

"Ekonomiczne skutki pokoju"

Jakie są trzy motywy popytu na pieniądz u Keynesa?

powód transakcyjny rodzi popyt transakcyjny, który wynika z konieczności posiadania pieniądza w celu dokonywania operacji handlowych;

powód przezornościowy (ostrożnościowy) rodzi popyt przezornościowy (ostrożnościowy), który wynika z niepewności co do przyszłych dochodów i wydatków oraz dążenia do bezpieczeństwa;

powód spekulacyjny rodzi popyt spekulacyjny, który polega na dążeniu do posiadania pieniądza przynoszącego zysk w przyszłości;

powód portfelowy rodzi popyt portfelowy, który jest konsekwencją występowania skłonności do posiadania pieniądza w sytuacji niechęci do podejmowania ryzyka.

Wymień dwie szkoły powstałe w oparciu o dokonania Keynesa oraz podaj po jednym przedstawicielu.

POST-KEYNESIZM M. Kalecki J. Hicks

NEO-KEYNESIZM Paul Samuelson

Jakie okoliczności zadecydowały o rozpowszechnieniu teorii Keynesa?

Wielki kryzys

Ekonomiczna Szkoła Szwedzka (Myrdal, Lindahl), Michał Kalecki

Przemiany w Niemczech

Jakie okoliczności spowodowały rozpowszechnienie teorii monetaryzmu?

Wzrost popularności monetaryzmu i spadek popularności keynesizmu wynikał z teoretycznej niemożności wyjaśnienia przez keynesizm fenomenu jednoczesnej inflacji i wzrostu bezrobocia w wielu krajach

Jakie dwie inne nazwy nosi szkoła racjonalnych oczekiwań?

lub nowa ekonomia klasyczna

nazywany także nową ekonomią klasyczną, radykalną odmianą monetaryzmu lub szkołą racjonalnych oczekiwań

Na czym polega kalibrowanie?

Kalibrowanie to metoda, która polega na wnioskowaniu o wartości parametrów modelu na podstawie badań empirycznych na poziomie mikro oraz wiedzy o długookresowych charakterystykach gospodarki.

Dlaczego dorobek Alfreda Marshalla został nazwany neoklasycznym, a dorobek Johna Hicksa i Paula Samuelsona syntezą neoklasyczną?
Jaka szkoła wprowadziła rozróżnienie między wielkościami realnymi i nominalnymi i na czym ono polega?
Jaka współczesna szkoła ekonomii wśród swoich prekursorów wymienia Michała Kaleckiego?
Wymień po 2 przedstawicieli dwóch współczesnych szkół instytucjonalnych: historycznego instytucjonalizmu i nowego.

???????

Nowy instytucjonalizm przedstawicele: O.E. Williamson, Ronald Coase, B. Klein, E.G. Furabotn, Douglas North, Elinor Ostro, Geoffrey, Hodgson, S. Pejovoich

Lista nr 2:

Autorem jakiego podejścia we współczesnej metodologii nauk jest Paul K. Feyerabend?

autor programu filozofii nauki zwanego przez niego samego anarchizmem metodologicznym lub kontrindukcjonizmem

Czym różni się metodologii warsztatowa od filozoficznej?

róznice w metodologii instrumentalnej i filozoficznej .Instrumentalna (warsztatowa) odpowiada na pytanie „jaki instrument najpełniej wyjaśni nam zjawisko” (bada procedury metody i techniki stosowane w badaniach) natomiast filozoficzna metodologia odpowiada na pytanie „jaki jest cel badania? Czego chcemy się dowiedzieć?” (bada zasady, koncepcje, teorie)

Co przyczyniło się do narodzin merkantylizmu?

Rozwój handlu międzynarodowego-Rozwój banków-Rozwój kantorów wymiany walut-Wzrost znaczenia kupców

Co przyczyniło się do schyłku merkantylizmu?

O zakończeniu epoki kupców decydują następujące wydarzenia:

rewolucja przemysłowa - przenosi władzę w ręce właścicieli

kapitałów/przemysłowców,rewolucja amerykańska

Objaśnij zasady działania tablic ekonomicznych.

Zgodnie z poglądami fizjokratów jedynym źródłem bogactwa była ziemia, dlatego też produkt czysty powstawał w wyniku pracy na roli. Fizjokraci uważali, że praca niezwiązana z rolnictwem polega wyłącznie na przekształceniu jednego dobra w inne i dlatego nie jest wartościotwórcza. Quesnay porównał obieg dóbr i pieniędzy w społeczeństwie do obiegu krwi w organizmie. Duży obieg dotyczył relacji między naturą a społeczeństwem, natomiast mały zawierał się w ramach trzech klas społecznych. Cyrkulacja odbywa się według następującego cyklu:

Roczne nakłady inwestycyjne w rolnictwie wynoszą 3 mld liwrów. Ponieważ jednak przyroda potęguje nakłady ludzkie, klasa produkcyjna otrzymuje produkt wartości 5 mld liwrów. Dodatkowe 2 mld liwrów to produkt czysty.

1. Klasa produkcyjna oddaje produkt czysty właścicielom ziemskim w postaci 2 mld liwrów czynszu dzierżawnego

2. Właściciele ziemscy wydają otrzymane 2 mld liwrów: 1 mld oddają klasie jałowej w zamian za wyroby rzemieślnicze; 1 mld oddają klasie produkcyjnej w zamian za produkty rolne

3. Klasa jałowa oddaje otrzymany 1 mld liwrów klasie produkcyjnej w zamian za żywność

4. Klasa produkcyjna zakupuje u klasy jałowej wyroby rzemieślnicze za 1 mld liwrów. Klasa jałowa wydaje otrzymany 1 mld liwrów na zakup surowców u klasy produkcyjnej.

1) I klasa: farmerzy (nie chłopi, tylko ludzie którzy ziemię dzierżawią – czyli produkują produkt na sprzedaż) – najważniejsza klasa

2) II klasa: właściciele ziemscy (feudałowie, wszystko wydają na swoje potrzeby)

3) III klasa: jałowa – cała reszta

● Chcieli opodatkować tylko i wyłącznie klasę która produkuje produkt czysty

Omów zalecanie Thomasa Muna.

pisze książkę na temat handlu zagranicznego z którym wiąże bogactwo Wielkiej Brytanii, mówi, aby sprzedawać cudzoziemcom drogo to czego nie mają, a tanio to co mają, uważał, że należy handlować z kimś kto jest daleko, zawsze wg niego trzeba używać swojego transportu. mun wskazuje na popyt jako bardzo istotny element procesów gospodarczych

Wymień źródła dobrobytu według Adama Smitha.

Praca ludzka????

Gdzie Smith prezentuje stosowana przez siebie metodę i na czym ona polega?

???? metoda dedukcji

opis historyczny

charakter kontekstowy modelu

obiektywne prawa ekonomiczne

homo oeconomicus

leseferyzm

Jaki jest główny temat rozważań podejmowany przez Davida Ricardo?

Teoria wartości, pojecie zysku ????

Omów teorię podziału Davida Ricardo.

Zgodnie z poglądami Davida Ricardo podział dochodu to najważniejsze zagadnienie, jakim powinna zajmować się ekonomia. Ustalenie zasad, według których ma się odbywać ten podział pomiędzy pracowników a kapitalistów (właścicieli kapitału), jest podstawowym problemem ekonomii. Odpowiednie sterowanie podziałem dochodu może mieć wpływ na tempo rozwoju gospodarczego, zaś ten z kolei decyduje o dobrobycie całego społeczeństwa i pozycji państwa w świecie.

Ricardo uważał, że praca i kapitał to czynniki decydujące o wielkości produkcji, a w konsekwencji o poziomie zysku dla kapitalisty i wynagrodzenia dla pracownika. Ziemia stanowiła według niego czynnik stały. Zwiększanie nakładów pracy i kapitału powoduje przyrost produkcji, jednak krańcowy produkt wykazuje tendencję malejącą - każda kolejna jednostka pracy/kapitału powoduje coraz mniejszy przyrost wielkości produkcji.

Jak według Johna S. Milla będzie wyglądał rozwój gospodarczy?

Istnieją dwie sfery gospodarowania: produkcje i dystrybucja. Produkcja zależna od czynników produkcji, na którą ludzie nie mają wpływu, PRAWA NATURALNE. Natomiast dystrybucja zależna jest od decyzji człowieka. Podział dochodu zależy od instytucji społecznych. Aby zwiększył się dobrobyt ludzie powinni dysponować czynnikami produkcji- zwolennik drobnej własności produkcyjnej- nawiązanie do socjalizmu. Drobna własność dostarcza bodźców do racjonalnego działania. Mill nie jest zwolennikiem własności wspólnej- wg niego komunizm niszczy bodźce do racjonalnego działania. Wzrost gospodarczy nie jest zawężony do kwestii powiększania kapitału. Pogoń za bogactwem należy zastąpić harmonijnym rozwojem społeczeństwa. Wg niego powinny rozwijać się równocześnie różne klasy społeczne. Postęp społeczny nastąpi w momencie wysokiego stanu nasycenia dobrami produkcyjnymi. Po nasyceniu ma miejsce myślenie kategoriami indywidualnymi. Pojawi się myślenie wspólnotowe- dążenie do dobrobytu społeczeństwa ( edukacja, poprawa jakości życia).

Poglądy Milla:

Rozwinął teorię kosztów komparatywnych i dostrzegł, że elastyczność popytu, która jest wskazówką do projektowania instytucji politycznych. Opracował model ‘terms of trade’ w handlu zagranicznym, w którym dostrzegł możliwość osiągnięcia równowagi w skali międzynarodowej, a także koszty transportu. W skali międzynarodowej tylko popyt i podaż kształtują cenę. Widział znaczenie wszystkich trzech czynników produkcji- popierał Smitha- jednak miały one wartość tylko w gospodarce narodowej.

Mill wykazał, że w gospodarce naturalnej, opartej na wymianie barterowej, nie może być nadprodukcji, albowiem decyzja o dostarczeniu towarów na rynek przyjmuje z góry istnienie popytu na towary. Nie zmienia tego wprowadzenie pieniądza, jako środka wymiany. Nadmiar podaży może wystąpić natomiast wtedy, kiedy pieniądz funkcjonuje, jako środek do przechowywania wartości.

Jakie dwie grupy przyczyn niskiego przyrostu ludności wyodrębnił Thomas Malthus?

Thomasa R. Malthus był przeciwny dobroczynności, ponieważ sądził, że nie są to naturalne procesy regulowania liczby ludności. Określił on sposoby utrzymania liczby ludności:

1. Zapobiegawcze - utrzymanie niskiej stopy urodzeń; Malthus przesunął wiek zamążpójścia.

2. Pozytywne - zwiększenie stopy śmierci spowodowanej głodem, wojnami, nędzą.

Jaka jest rola przedsiębiorcy w teorii Jean-Baptiste Say’a?

Przedsiębiorca uważany jest przez Saya za najważniejszy podmiot przy tworzeniu relacji gospodarczy, gdyż jest siłą motoryczną zmian i postępów. PRZEDSIĘBIORCA nie równa się jednak kapitaliście. Wg. Saya przedsiębiorca to „ktoś kto korzysta z wiedzy, żeby stworzyć produkt użyteczny (powiększa użyteczność, gdyż wg Saya przedmiotów się nie stwarza, lecz przetwarza się materię – przyp. Autora). Jest to rolnik, rękodzielnik czy kupiec, lub jeśli chce się ich określić wspólnym mianem, przedsiębiorca

przemysłowy. Ten co chce stworzyć dla siebie, dla własnego zysku i na własne ryzyko jakikolwiek produkt.” Przedsiębiorcą nie może być najemnik, lecz człowiek, który działa na własną rękę.

Kapitalista zaś to ktoś kto daje kapitał – dlatego też jest uprawniony do dochodu.

W jaki sposób ludzie mogą i powinni kierować dystrybucją według Milla?

Dystrybucja zależy od człowieka i instytucji społecznych, na które ludzie mają wpływ. Uważa on, że ludzie powinni dysponować czynnikami produkcji w formie drobnej własności, uważa, że w ten sposób ludzie będą mogli kontrolować własne życie.

Który z klasyków widział możliwość występowania nadprodukcji w gospodarce i z czego to wynika?

Był to J. S Mill (każda podaż znajdzie swój popyt, ale tylko, gdy mamy barter dobro za dobro, prostą wymianę pieniężną, gdy pojawi się kredyt prawo rynków Say’a nie działa (możliwa jest nadprodukcja)

Jakie dwie sfery gospodarowania wyróżnił Mill i czym się one różniły?

Mill rozróżniał dwie sfery gospodarowania: produkcję i dystrybucje

Dla Mill’a prawa naturalne występują tylko w produkcji ( w przeciwieństwie do wszystkich klasyków) . Produkcja uzależniona jest od czynników, na które człowiek nie ma wpływu. Mamy wpływ tylko na dystrybucję, który prowadzony jest przez instytucje społeczne - czyli człowiek może na nie wpływać

Co przyczynia się do pojawienia się stanu stacjonarnego u Ricardo?

Stan stacjonarny gospodarki-wynika z zaprzestania akumulacji kapitału. Wynik-ograniczenia zysków na rzecz właścicieli ziemskich.

Stan stacjonarny (zastój, brak wzrostu gospodarczego, stopa zysków zero, ogromne renty gruntowe) jest wynikiem ograniczenia zysku na rzecz właścicieli ziemskich. Można temu zapobiec poprzez wprowadzenie do rolnictwa technologii. W tym czasie rośnie liczba ludności, a na przyroście ludności ubogiej najbardziej zyskują właściciele ziemscy. Kapitaliści nie mogą akumulować kapitału, a bez tego niemożliwy jest wzrost (Ricardo wiązał wzrost gospodarczy z akumulacją kapitału). Następuje redystrybucja dochodów od kapitalistów na rzecz właścicieli ziemskich (płace robotników nie zmieniają się).

Omów dialektykę Hegla.

W każdym danym punkcie czasu istnieje akceptowana idea, czyli teza, wkrótce zostaje jednak ona zakwestionowana przez swoje przeciwieństwo, czyli antytezę. Z tego konfliktu idei rodzi się synteza, reprezentująca wyższą formę prawdy, ktora staje się nową tezą. Nowej tezie w podobny sposob przeciwstawia się jej antyteza, przekształcając ją w nową syntezę itd. Tak, więc w nigdy nie kończącym się łańcuchu idei, zbliżających się coraz bardziej do prawdy, dokonuje się ewolucja historii w procesie bez końca, w którym wszystko staje się coraz bardziej doskonałe pod wpływem zmian wywoływanych przez konflikty. Proces ten, jak też metodę jego badania, Hegel nazwał dialektyką.

Jak Karol Marks tłumaczy mechanizm powstawania kryzysów w gospodarce?

Inwestycje w kapitał stały kosztem zmiennego ograniczają zyski kapitalistów co prowadzi do ograniczeń produkcji, a następnie do kryzysu. Kryzys wynika z akumulacji kapitału stałego. Wyjście z kryzysu jest możliwe poprzez zwiększenie kapitału zmiennego, który niesie wartość.

Kryzys może wynikać również z nadprodukcji. Gdy pojawia się nadprodukcja część firm nie jest w stanie sprzedać swoich produktów i bankrutuje, a przez to tworzy się kryzys. Obydwie przyczyny kryzysów przyczyniają się do wzrostu wyzysku klasy robotniczej, a to prowadzi do rewolucji.

Jak według Marksa tworzone są monopole w gospodarce kapitalistycznej?

Monopolizacja, centralizacja, koncentracja.

 akumulacja kapitału jest konieczna do przetrwania w warunkach konkurencji, pozwoli

ona na uniemożliwienie eliminacji naszego przedsiębiorstwa,

 poprzez łączenie majątków kapitalistów (centralizacja i koncentracja kapitału)

powstają wielkie kapitały, które opanowywują rynek, co powoduje zniknięcie małych

przedsiębiorstw. Proces ten jest nazywany procesem monopolizacji.

Jakie formy przyjmuje krążący w gospodarce kapitał w teorii Marksa?

Wg Marksa kapitał może przyjąć formę: - zysku - sumy pieniądza - środków produkcji Kapitał wykorzystywany jest do: reprodukcji kapitału i powiększania kapitału.

Na poglądy których klasyków powoływał się Marks?

Smith Ricardo

Czym różni się popyt u Leona Walrasa od popytu u Marshalla?

Chociaż to popyt na dany produkt zależy od jego ceny, tradycyjnie cenę produktu zaznaczamy na osi pionowej, natomiast ilość produktu na osi poziomej - jest to krzywa popytu według A. Marshalla. Istnieje też sposób przedstawiania krzywej opracowany przez L. Walrasa, w którym osie są zamienione, oś pozioma reprezentuje cenę, natomiast pionowa - nabytą ilość. Nietrudno zatem zauważyć, że sposób L. Walrasa jest funkcją odwrotną do sposobu marshallowskiego (bardziej popularnego).

Model równowagi ogólnej jest fikcją metodologiczną, na jakich opiera się założeniach.

- model równowagi ogólnej – układ kilkunastu równań, przy czym liczba równan jest równa liczie niewiadomych, więc model jest wyliczalny i jest też stabilny =>Wybicie systemu z równowagi czyli zmiana jednego czynnika powoduje zmianę innych czynników i osiągnięcie nowego punktu równowagi. ale wiedział że jest to model który jest fikcją metodologiczną : założenia – wszyscy uczestniczy maksymalizują swoje cele, ceny równoważą popyt i podaż , ceny dóbr są równe ceną produkcji, zysk normalny (nie daje nam żadnych nadwyżek ponad koszt alternatywny) korzyści skali są stałe, model skonstruowany bez pieniądza

Czym różni się koncepcja użyteczności Johna B. Clarka od koncepcji użyteczności Mengera, czy Jevonsa?

Clark przedstawia swoja wersję użyteczności krańcowej (efektywna) wartość jaką społeczeństwo nadaje dobru, odmiennie do podejścia europejskiego, gdzie było indywidualne subiektywne podejście. (chodziło o to że Clark jako amerykanin patrzył na wartość jako na użyteczność jako ogół, a eurpejczycy jako użyteczność pojedynczej jednostki.)

Jak kształtuje się podział bogactwa u Johna B. Clarka?

Teoria podziału Clarka - jest to koncepcja sformułowana przez amerykańskiego

ekonomistę Johna Batesa Clarka. Jest to teoria wynagradzania czynników produkcji

zgodnie z ich produkcyjnością krańcową. Opiera się ona na prawie malejących produktów

krańcowych, przy założeniach doskonałej konkurencji i doskonale mobilnych czynników

produkcji. Ziemia jest dla Clarka takim samym dobrem kapitałowym, jak maszyny i

urządzenia produkcyjne, które przynosi jej właścicielowi tego samego typu nadwyżkę, jak

kapitaliście działającemu w przemyśle. Renta gruntowa jest tu więc tożsama z procentem,

uzyskiwanym przez kapitalistę przemysłowego za zaangażowanie kapitału w produkcji

pozarolniczej.

Upraszcza to koncepcję podziału:

1. dochody dwóch czynników produkcji - kapitału i pracy

2. dwa rodzaje dochodów dysponentów czynników produkcji:

------> procent, jako wynagrodzenie kapitału, pobierany przez kapitalistów i właścicieli

ziemskich z tytułu własności

------> płaca robocza, jako wynagrodzenie pobierane przez robotników w zamian za pracę

oraz wynagrodzenie właścicieli przedsiębiorstw za pracę we własnym przedsiębiorstwie.

1. Na gruncie tych przesłanek i założeń powstają dwa prawa:

------> prawo malejącej produkcyjności pracy

------> prawo malejącej produkcyjności kapitału

Które szkoły marginalistyczne powoływały się na dorobek Gossena i kto wprowadził jego nazwisko do praw użyteczności krańcowej?

Nazwę użyteczność marginalna stworzył Hermann Heinrich Gossen, niemiecki ekonomista. Istnieją dwa prawa Gossena:

1. W miarę wzrostu konsumpcji danego dobra użyteczność krańcowa każdej kolejnej jednostki maleje. Prawo to znane jest także pod nazwą prawa malejącej krańcowej użyteczności.

2. W celu osiągnięcia największej sumy zadowolenia konsument stara się tak podzielić dostępne mu środki, aby stosunki użyteczności krańcowych poszczególnych dóbr do ich cen były sobie równe. Prawo to znane jest także pod nazwą prawa wyrównywania użyteczności krańcowych.

Jevonce Friedrich von Wieser,Austriacka- psychologiczna ,Lozanska -matematyczna

Jak powstaje cena u Alfreda Marshalla?

Wartość powstaje jako wynik interakcji popytu i podaży.????? Według Marshalla płace wyznaczają ceny a nie odwrotnie

Na jaki nauki poza ekonomią w swojej twórczości powoływał się Alfred Marshall?

Twierdził że gospodarka tak samo jak biologia rozwija się ewolucyjnie, porównywał życie gosp. do przyrody, branżę do lasu a przedsiębiorstwo do drzewa w tym lesie.

Ciężko jest zdefiniować nauki, które wykorzystywał Alfred Marshall w swojej prezentacji ekonomii. Z jednej strony był z wykształcenia matematykiem, z drugiej chciał prezentował klarowny obraz ekonomii – czytelny dla przeciętnego człowieka. Dlatego też starał się ograniczać rolę matematyki jedynie do narzędzia analizy, od którego zaczynał pracę. Dopiero potem ubierał wszystko w słowa i podawał przykłady. Często używał słowa ekonomika zamiast ekonomia, co podkreślało jej rolę jako nauki ścisłej. Marshall korzystał również z nauk społecznych, często odnosząc się w swoich pracach do ludzkich, konsumenckich zachowań. Na tym budował swoje teorie – określając w jaki sposób zachowa się człowiek w danej, ekonomicznej sytuacji.

Na czym polega różnica między równowaga ogólną Walrasa a równowagami cząstkowymi Marshalla?

teoria równowagi ogólnej (lata 1874 – 1877), którą stworzył Leon Walras – jego dzieło to ujecie mikro i makroekonomiczne,

teoria równowag cząstkowych (1890 r.), którą sformułował Alfred Marshall – jego ujęcie jest węższe i stało się standardem mikroekonomii.

Omów teorię potencjału produkcyjnego Fridricha Lista.

Teoria potencjału produkcyjnego której F.List był prekursorem narodziła się z krytyki koncepcji bogactwa, gdy zdaniem jego: „ siła tworząca bogactwo jest nieskończenie ważniejszą od samego bogactwa”, a potencjał produkcyjny opiera się nie tylko na zasobach materialnych ( w tym pracy) ale też na „kapitale duchowym narodu”. Obie te teorie legły u podstaw wnikliwej krytyki historycznej dotychczasowych doktryn ekonomicznych (głównie teorii klasycznej) i polityki gospodarczej wybranych państw. W swojej teorii potencjału produkcyjnego podkreślał znaczenie duchowego kapitału narodu, traktując go na równi z potencjałem materialnym; w związku z tym odrzucał klasyczny podział pracy na produkcyjną i nieprodukcyjną. Postulował zjednoczenie niemieckich państw w jeden organizm polityczno-gospodarczy z silnym systemem obrony narodowych interesów oraz rozwój infrastruktury gospodarczej, w tym dróg bitych, kanałów, kolei. Dostrzegał znaczenie armii jako narzędzia przestrzennego ładu gospodarczego, w którym zjednoczone, uprzemysłowione Niemcy opierałyby się na rolno-surowcowym zapleczu państw Europy Wschodniej.

Prace produktywna i nieproduktywna, traktując kapitał intelektualny na równie z kapitałem produkcyjnym. Według Lista tace ludzie jak naukowcy, osoby który są zaangażowane w kulturze, w religię, wychowawcy, nauczyciele, wszystkie te zapożyczają się do utworzenia i utrzymania tła narodu. Więc wszystkie te usługi niematerialne służą dla tego żeby tworzyć się a następnie utrzymywał naród i wszystkie te zasoby produkcyjne, ponieważ tylko połączenia tego pierwiastka niematerialnego z kapitałem produkcyjnym decyduje o potencjale produkcyjnym narodu. Czyli kapitał rzeczowy staje się kapitałem produkcyjnym w momencie połączenia z kapitałem duchowym narodu.

Połączenie materialnego z niematerialnym przekłada się na możliwości produkcyjne danego Państwa. W tej teorii potencjału produkcyjnego bardzo duże miejsce zajmuje analiza wpływu czynników społecznych, politycznych, naukowych, kulturalnych i gospodarczych na możliwości produkcyjne, na wzrost gospodarczy. Takie czynniki decydują o wzroście i rozwoju gospodarczym.

Jakie są trzy główne różnice między metodą szkoły austriackiej i niemieckiej?

???

Wyjaśnij koncepcję instytucji, która stanowi kategorie analizy wykorzystywana przez ekonomistów instytucjonalnych.

Sposób funkcjonowania każdej gospodarki wyznaczony jest przez pewne ramy instytucjonalne, tj. ukształtowane normy i zasady postępowania o charakterze prawnym, społecznym i ekonomicznym (np. prawa własności, podział pracy, zasady podziału produktu społecznego wynikające z istnienia różnych klas społecznych).

Na czym polega reforma socjalna postulowana i wprowadzana przez Johna R. Commonsa?

Reformy socjalne zaproponowane przez J.R.Commons'a:

- ustawa o zasiłkach dla bezrobotnych

- ustawa o bezpieczeństwie pracy

- ustawa o służbie cywilnej

- regulacja usług komunalnych

- ustawa o odszkodowaniach dla pracowników

- ustawa o pracy dzieci

- ustawa o minimalnej płacy kobiet???????

Na czym polega rozwój/postęp cywilizacyjny u Thorsteina Veblena?

postęp cywilizacyjny i społeczno-gospodarczy opera się o innowacje, nowe technologie to siły napędowe rozwoju

Veblen pokazywał ewolucję cywilizacyjną zgodną z jego teorią sprzeczności między technologią a instytucjami. Instytucje są czynnikiem hamującym zmiany cywilizacyjne, których nośnikiem jest postęp techniczny — nie nadążają za zmianami i trudno się do nich dostosowują. Zatem postęp cywilizacyjny uzależniony jest od rozwoju technologii i przemysłu. Veblen badał również rozwój wielkich przedsiębiorstw w formie spółek akcyjnych, postęp w zakresie organizacji kapitałowego rynku cykliczność rozwoju ekonomicznego. Opowiadał się za rozwojem „świata przemysłu”, co zostało wykorzystane w późniejszych teoriach technokracji. (Paradoks Veblena – efekt snoba) (teoria próżniactwa)

Jaki konflikt opisuje stosunki w systemie kapitalistycznym opisanym przez Veblena i na czym on polega?

Teoria klasy próżniaczej. Klasa próżniacza, czyli pewna grupa osób żyjąca z procentu i spekulacji, uzyskująca duże dochody. Żyjąca z czynności nieprodukcyjnych (brak przedsiębiorczości). Klasa myśląca jak nieproduktywnie spędzić czas, bardzo rozrzutna. Uprawiająca konsumpcję na pokaz, niczym niewytłumaczalną. Atrybuty – nie pracujące żony, zwierzęta domowe (psy i koty) na pokaz. Jego zdaniem ludzie nie powinni chcieć przynależeć do tej klasy.

Instynkt rodzicielski (wrodzony) - technolodzy

Instynkt dobrej roboty (wrodzony) - technolodzy

Instynkt bezinteresownej ciekawości (wrodzony) - technolodzy

Instynkt zachłanności - ludzie biznesu

Osoby związane z zajęciami technologicznymi,( np. wynalazcy i inżynierowie), cechuje śmiałość i pomysłowość, natomiast ludzie biznesu przepojeni są kompromisem, ostrożnością, zmową i szykanami. Ale ludzie biznesu wykorzystują społeczność technologiczną , czerpiąc z niej nie zapracowane dochody. Również zdaniem Veblena, wykształcenie naukowe czyni człowieka niezdatnym do biznesu, a doświadczenie biznesu jest nie do pogodzenia ze zdobywaniem wiedzy. Nie oszczędzał również profesorów uniwersyteckich, twierdził, że oni podobnie jak ich odpowiednicy w sferze biznesu, zatracili rozeznanie między środkami i celami.

Omów różnicę między bogactwem a dobrobytem.

Bogactwo (wealth) – wartośd rynkowa, wycena w pieniądzu. Ceny nie koniecznie odzwierciedlają wartości dla danej osoby (np. bochenek chleba).

Dobrobyt (welfare) – dystrybucja w społeczeostwa. Dobrobyt jest uzależniony od dystrybucji i nie ma związku z ceną. Zmiana dystrybucji nie wiążę się z wzrostem dobrobytu.

Bogactwo i dobrobyt nie łączą się bezwzględnie. Bogactwo posiada każdy indywidualnie. Dobrobyt jest natomiast stanem świadomości, nie stanowi on prostej sumy bogactw występujących w danym społeczeństwie. Ponadto, dobrobyt jest uzależniony od dystrybucji bogactwa społeczeństwa.

(Na wykłądzie był podany przykład: Zarówno osoba bogata jak i biedna kupuje chleb po takiej samej cenie, ale dla każdej z nich ma on inną wartość. )

W jaki sposób wielkość inwestycji zależy od nominalnej podaży pieniądza?

Jeżeli rosnie podaz pieniadza, maleja stopy procentowe i ceny, wzrastają inwestycje,

produkcja i ZATRUDNIENIE. Keyensa

W jakim dziele pojawił się po raz pierwszy model ISLM i kto przeniósł go na grunt amerykański?

John hicks.Jest twórcą modelu IS-LM, który jest ilustracją graficzną argumentu przedstawionego przez Johna Maynarda Keynesa w opublikowanej w 1936 roku książce zatytułowanej Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, opisującego w jaki sposób gospodarka może znajdować się w równowadze przy niepełnym zatrudnieniu. Hicks opublikował go jako pierwszy w artykule zatytułowanym Mr. Keynes and the "Classics"; A Suggested Interpretation opublikowanym w 1937 roku. Alvin Hansen)

Omów krzywą IS w modeli ISLM.

Krzywa IS reprezentuje punkty równowagi pomiędzy oszczędnościami a wydatkami na inwestycje ("Investment/Saving equilibrium"). Od 1937 roku zmieniono jej znaczenie, obecnie stanowi ona punkty równowagi, w których całkowite wydatki (wydatki na konsumpcje + zaplanowane prywatne inwestycje + wydatki rządowe + eksport netto) równają się produktowi gospodarki (równoważne z produktem krajowym brutto). Poziom realnego produktu krajowego brutto jest determinowany przez poziom stopy procentowej.

Omów krzywą LM w modeli ISLM.

Krzywa LM jest dodatnio nachylona, reprezentuje ona sytuacje na rynku finansowym i monetarnym. Przedstawia ona kombinacje stopy procentowej i realnego PKB dla których rynek pieniężny jest w równowadze. Skrót LM oznacza "Liquidity/"Money supply"

Którzy ekonomiści byli zwolennikami stosowania matematyki w ekonomii, a którzy uważali, że matematyka może być jedynie pomocna w tworzeniu twierdzeń ekonomicznych, ale nie powinna stanowić ich podstawy?

Za : Walras, Pareto/ Jevons, Pomocna MArshal

Omów długoterminową krzywą Phillipsa autorstwa Miltona Friedmana i Edmunda Phelpsa.

Krzywa Friedmana – Phelpsa (długookresowa krzywa Philipsa – czerwona linia na wykresie) jest korektą krzywej Philipsa. Friedman i Phelps stwierdzili, że krzywa Philipsa jest stała tylko w krótkim okresie (wzrost stopy bezrobocia powoduje spadek stopy inflacji i odwrotnie), ale w długim jest to linia pionowa (nie ma tej wymiany). Krzywa ta przecina oś x w punkcie wyznaczającym naturalną stopę bezrobocia (Friedman).

W jakim kontekście pojawiają się racjonalne oczekiwania w teorii Johna Mutha?

Hipoteza racjonalnych oczekiwań – podmioty gospodarcze kształtują swoje oczekiwania na racjonalnych podstawach: właściwej interpretacji poczynań rządu i dobrej znajomości czynników wywołujących inflację)

Ta hipoteza stanowi podstawę nowego kierunku w ekonomii: NOWA EKONOMIA KLASYCZNA

Teoria racjonalnych oczekiwań głosi, że podmioty gospodarcze podejmują swoje decyzje w oparciu o wszystkie dostępne informacje o aktualnych uwarunkowaniach ekonomicznych oraz o potencjalnych skutkach tych decyzji. Posiadają również umiejętność wyciągania wniosków ze zdarzeń w przeszłości, co pozwala im przewidywać możliwe scenariusze wydarzeń w przyszłości.

Kto postulował wprowadzenie 100% rezerwy obowiązkowej i czym to argumentowano?

Friedman. Zmiany podaży pieniądza powinny być egzogeniczne w stosunku do gospodarki i powinny pozostawać w gestii Banku Centralnego. Nie należy pozwalać, aby banki komercyjne miały wpływ na podaż pieniądza, dlatego też powinny w nich obowiązywać 100% rezerwy.

Kto postulował ujemny podatek dochodowy i czym to argumentował?

Koncepcja Miltona Friedmana. Opodatkowanie powinno zbliżać się do 0 wraz ze spadkiem dochodów społeczeństwa. Jeśli dochód jest niższy niż najniższy poziom dochodu, trzeba zastosować podatek negatywny – państwo wypłaca świadczenie dla obywatela

Czym są wielkie korporacje w teorii Johna Galbraitha?

Wskazał on na ich decydującą nieraz rolę w kształtowaniu celów

publicznych (stosownie do swoich potrzeb), znaczący wpływ na politykę, wreszcie

na kształtowanie i kontrolę popytu oraz cen. Teorię cen administracyjnych, upatrującą przyczyn inflacji w polityce cenowej wielkich korporacji.

Wymień trzy współczesne szkoły heterodoksyjne i wyjaśnij takie ich zakwalifikowanie.

szkołę historyczną, instytucjonalizm wraz z jego współczesnymi odmianami, ekonomię ewolucyjną, szkołę neoaustriacką oraz teorię wyboru publicznego Jamesa M. Buchanana. Ekonomia heterodoksyjna (z gr. heteros 'inny', heterodoksia - u Platona lekceważąco o filozofii innej niż jego własna). Kierunki w ekonomii niezaliczane do ekonomii głównego nurtu ze względu na odmienność metody badawczej oraz na przedmiot analizy.

Twórcy heterodoksyjni stosują opisową i historyczną metodę badawczą. Odrzucają koncepcję homo oeconomicus. Analizują zjawiska gospodarcze w wielu aspektach (społecznych, politycznych, psychologicznych, historycznych itp.). Stosują ewolucyjne podejście do gospodarki.

Wymień dwa spory prowadzone w ekonomii, omów ich główny punkt niezgody.

Methodenstreit (niem. spór o metodę, spór metodologiczny )

Permanentne odrzucanie, najpierw przez myślicieli „szkoły historycznej”, a obecnie przez historyków generalnie, refleksji teoretycznej. podczas gdy ekonomiści szkoły austriackiej podkreślają podstawową rolę refleksji teoretycznej w badaniach ekonomicznych (wiedza historyczna uzupełnia refleksję teoretyczną - ma rolę pomocniczą).

Wykorzystywanie przez ekonomistów szkół historycznych (a także marksistów) historycystycznej i organicystycznej koncepcji Władzy (głównie Państwa) dla uzasadniania różnych form interwencjonizmu w gospodarce[3].

?????Cambridge vs Cambridge

1. Spór o metodę - Menger vs Schmoller

2. Spór o politykę gospodarczą - Marksiści vs Historycy (młodsi)

Którzy współpracownicy Keynesa rozwijali jego myśl w ramach szkoły postkeynesowskiej?

Michał Kalecki – przedstawiciel szkoły postkeynesowskiej.

Lista nr 3:

W której współczesnej metodologii można znaleźć tzw. pogląd standardowy i co on oznacza?

W pozytywizmie logicznym, początek XX wieku. Pogląd standardowy dzieli ekonomię na normatywną oraz pozytywną.

Ekonomia pozytywna – jak jest? Opisuje zjawiska gospodarcze, analizuje je i wyjaśnia.

Ekonomia normatywna – jak powinno być? Czyli szeroko pojęte gdybanie, które zostało uznane za nienaukowe.

Wyjaśnij podział na ekonomię ortodoksyjna i heterodoksyjną.

Ekonomia ortodoksyjna (z gr. ortodoksia, od orthós 'prosty' i dóksa 'opinia, sława') - należą do niej szkoły ekonomiczne rygorystycznie przestrzegające swoich modelowych teorii i założeń przyjętych dla nich przez twórców szkół.

W szkole klasycznej jest to założenie o zmienności cen i płac, osiąganiu równowagi w warunkach wolności gospodarczej i nieingerencji państwa;

W neoklasycznej szkole w ekonomii - pełne wykorzystanie zasobów, maksymalizacja użyteczności i zysku;

W keynesizmie - stałość płac i cen, równowaga w warunkach niepełnego wykorzystania zasobów (bezrobocie), konieczność interwencji państwa przywracająca równowagę.

Przedmiot badań ekonomii ortodoksyjnej dotyczy alokacji zasobów, dystrybucji wytworzonego dochodu, stabilności gospodarki i jej wzrostu. Ekonomia ortodoksyjna w przeciwieństwie do ekonomii heterodoksyjnej nie analizowała zjawisk ekonomicznych w kontekście różnych czynników, oddziałujących na nie. Przyjmowała zjawiska za dane i na ich tle analizowała działalność gospodarczą ludzi. Współcześnie wzbogaciła swoje badania o ten element np.: nowa ekonomia polityczna, teoria wyboru publicznego, ekonomika praw własności.

Ekonomia heterodoksyjna (z gr. heteros 'inny', heterodoksia - u Platona lekceważąco o filozofii innej niż jego własna). Kierunki w ekonomii niezaliczane do ekonomii głównego nurtu ze względu na odmienność metody badawczej oraz na przedmiot analizy.

Do ekonomii heterodoksyjnej zalicza się: szkołę historyczną, instytucjonalizm wraz z jego współczesnymi odmianami, ekonomię ewolucyjną, szkołę neoaustriacką oraz teorię wyboru publicznego Jamesa M. Buchanana

Jakie są główne różnice między paradygmatami Kuhna a naukowymi programami badawczymi Lakatosa?

(lakatros) małe zbiory powiązanych ze sobą teorii, struktura składa się z twardego rdzenia(teorie ktore nie ulegaja zmianie), otoczone pasem ochronnym(czyli teorie zmienne)

Paradygmat – w rozumieniu wprowadzonym przez filozofa Thomasa Kuhna w książce Struktura rewolucji naukowych (The Structure of Scientific Revolutions) opublikowanej w 1962 roku – to zbiór pojęć i teorii tworzących podstawy danej nauki. Teorii i pojęć tworzących paradygmat raczej się nie kwestionuje, przynajmniej do czasu kiedy paradygmat jest twórczy poznawczo – tzn. za jego pomocą można tworzyć teorie szczegółowe zgodne z danymi doświadczalnymi (historycznymi), którymi zajmuje się dana nauka.

Jaki okres w historii nazywamy bulionizmem i z czego to wynika?

teoria mówiąca, że posiadanie metali szlachetnych równa się bogactwu.

Z notatek: Początkowa faza merkantylizmu nazywa jest bulionizmem. W tej fazie uważano że im więcej pieniędzy wpłynie do państwa tym ten kraj stanie się bogatszy

Z internetu: Bulionizm - pochodzący od francuskiego słowa bullion (złoto lub srebro w sztabach) termin określający wczesny etap merkantylizmu powstałego w Europie XV i XVI w., propagowany w większości krajów europejskich. Jego główną zasadą było utożsamianie bogactwa z gromadzeniem w kraju szlachetnych kruszców, przede wszystkim złota i srebra. Wierzono, że posiadanie tych kruszców ułatwia rozwój handlu i zwiększa dochody pieniężne państwa, toteż zakazywano ich wywozu poza granice kraju.

Bulionizm [ang. bullion ‘złoto lub srebro w sztabach’]- polityka gospodarcza prowadzona XV–XVI w. w większości krajów europejskich (wczesny merkantylizm). Bulionizm utożsamiał bogactwo z posiadaniem szlachetnych kruszców — złota i srebra. Według bulionistów kraj może osiągnąć bogactwo, prowadząc politykę dodatniego bilansu płatniczego, którą można zrealizować za pomocą środków administracyjnych, takich jak: zakaz wywozu szlachetnych kruszców poza granice kraju, zakaz wyjazdu kupców za granicę, żeby zapobiec wywozowi pieniędzy, prowadzenie takiej polityki monetarnej, która będzie powodowała podnoszenie cen złota i srebra w pieniądzu krajowym. Obfitość szlachetnych kruszców w kraju ułatwi rozwój handlu i zwiększy pieniężne dochody państwa. Transformacja polityki bulionizmu zaczęła się dokonywać w XVII w. wraz z upowszechnieniem się merkantylizmu. W Polsce w XVI i na początku XVII w. w polityce gospodarczej stosowano pewne elementy bulionizmu, np. zakaz wywozu pieniądza za granicę.

Krótka historia:

Rozwój handlu u schyłku średniowiecza spowodował zwiększenie zapotrzebowania na pieniądz. W wieku XIII nastąpił gwałtowny rozwój zakładów menniczych i powrót do emitowania pieniądza złotego. W wieku XIV i znacznej części wieku XV emisja pieniądza w Europie znacznie zmniejszyła się. Powodem było wyczerpywanie się eksploatowanych dotychczas złóż kruszców szlachetnych. Gospodarka zaczęła boleśnie odczuwać brak gotówki. Radykalną próbą zaradzenia temu problemowi był wprowadzony w 1364 roku w Anglii zakaz wywozu kruszców, który obowiązywał przez prawie trzy wieki, do 1660 roku. W tym okresie kupcy mogli wywozić sztaby, ale ze specjalnym zezwoleniem. Na przykład Kompania Wschodnio-Indyjska wysyłając statek mogła załadować na niego za każdym razem 30 000 funtów w złocie lub srebrze na wydatki. Zobowiązana była jednak w ciągu sześciu miesięcy sprowadzić do kraju kruszec o takiej samej wartości. Poszukiwania nowych źródeł metali szlachetnych były jednym z głównych motywów podjęcia przez Hiszpanię i Portugalię wypraw, które doprowadziły do odkrycia Ameryki i morskiej drogi do Indii oraz na Daleki Wschód. Wtedy wśród teoretyków i praktyków gospodarczych umocniło się przekonanie, że, zgromadzone przez państwo zasoby srebra i złota są wyznacznikiem jego bogactwa. Z nim utożsamiali dochód narodowy, nie biorąc pod uwagę wyprodukowanych dóbr i usług. Pogląd ten został ochrzczony mianem bulionizmu od angielskiego słowa bullion, oznaczającego złoto lub srebro w sztabach. Nie była to jednak teoria czysto ekonomiczna we współczesnym rozumieniu.

Jak fizjokraci (Francois Quesnay) dzielili społeczeństwo na klasy i dlaczego?

1. Klasa produkcyjna oddaje produkt czysty właścicielom ziemskim w postaci 2 mld liwrów czynszu dzierżawnego

2. Właściciele ziemscy wydają otrzymane 2 mld liwrów: 1 mld oddają klasie jałowej w zamian za wyroby rzemieślnicze; 1 mld oddają klasie produkcyjnej w zamian za produkty rolne

3. Klasa jałowa oddaje otrzymany 1 mld liwrów klasie produkcyjnej w zamian za żywność

4. Klasa produkcyjna zakupuje u klasy jałowej wyroby rzemieślnicze za 1 mld liwrów. Klasa jałowa wydaje otrzymany 1 mld liwrów na zakup surowców u klasy produkcyjnej.

1) I klasa: farmerzy (nie chłopi, tylko ludzie którzy ziemię dzierżawią – czyli produkują produkt na sprzedaż) – najważniejsza klasa

2) II klasa: właściciele ziemscy (feudałowie, wszystko wydają na swoje potrzeby)

3) III klasa: jałowa – cała reszta

Jaką rolę widzieli fizjokraci dla rzemiosła?

Przemysł przetwórczy i inne rodzaje działalności pozarolniczej fiziokraci uważali za „jałowe”, ponieważ nie wytwarzały żadnego czystego produktu. Pogląd, iż tylko produkcja rolna jest zdolna do zwracania społeczeństwu większego produktu niż wynoszą koszty społeczne jego wytworzenia, może dzisiaj wydawać się osobliwością, ale można to tłumaczyć faktem, że fizjokraci zajmowali się produkcyjnością fizyczną, a nie w kategoriach wartości. Natomiast na skutek tego, że w połowie XVIII wieku we Francji nie rozwinął się jeszcze przemysł na wielką skalę, jego produkcyjność nie uwidoczniała się w gospodarce fizjokratów.Drobny pracodawca z kilku tylko najemnymi robotnikami nie sprawiał wrażenia, że wytwazra jakąkolwiek nadwyżkę, a jego standard życiowy nie różnił się znacząco od standardu jego pracowników. Ustaliwszy więc, że miarą czystego produktu społeczeństwa jest renta gruntowa.

Kto w XX wieku rozwinął koncepcje tablic ekonomicznych w rezultacie czego został laureatem Nagrody im. A. Nobla w ekonomii?

Wassily Leontief

Co określa bogactwo narodu we wczesnej fazie merkantylizmu, a co w późniejszej?

W średniowieczu powszechne było mniemanie, że źródłem bogactwa jest posiadanie kruszcu.

W związku z tym źródłem bogactwa państwa może być tylko eksport wyrobów gotowych.

??????????

Jaki tytuł nosi i czego dotyczy pierwsza książka Adama Smitha wydana w roku 1759?

„Teoria uczuć moralnych” – ustalenie zasad scalających moralność z działalnością społeczną na zasadach fizyki – ustalenie kryteriów na podstawie których odbywają się osądy moralne – ustalenie jak ludzie, którzy kierują się interesem osobistym tworzą spójne społeczeństwo – wprowadzenie pojęcia współodczuwania – met. Wprowadzona przez Smitha, gdzie obserwujemy swoje zachowanie spoglądając na siebie obiektywnie „z boku” – ustalenie cech ludzi, które umożliwiają budowy społeczeństwa: właściwość postępowania, życzliwość, sprawiedliwość, dobroczynność, roztropność

Na czym polega dogmat Smitha?

Jak kształtuje się wartość według Jean-Baptiste Say’a i czym się to podejście różni od innych klasyków?

Według J.B. Say’a (w przeciwieństwie do Smitha i Ricardo, którzy mówili o wartościującej roli pracy) to subiektywne oceny użyteczności towaru, nadane przez kupującego i sprzedającego, decydują o wartości i cenie danego dobra.

Teoria wartości - Bogactwo powstaje z produkcji rzeczy użytecznych, a więc wartość dla Say’a wiąże się z użytecznością.

Wartość powstaje w wyniku gry popytu i podaży:

-koszty produkcji ->wyznaczają dolna granice ceny

-użyteczność -> wyznacza górna granice ceny

Jak uzasadniał Say prawo rynków?

Prawo rynków mówi o tym, że podaż jest czynnikiem tworzącym popyt U podstaw prawa Saya leży założenie, że produkcja pociąga za sobą wynagrodzenie za pracę, kapitał i ziemię. Dodatkowo, Say traktuje każdą pracę jako produkcyjną (w przeciwieństwie doAdama Smitha), stąd każda przynosi dochód jej wykonawcy. Człowiek u Saya jest niewolnikiem konsumpcji i zawsze będzie wolał nabyć więcej, niż mniej. Nigdy nie ma dosyć dóbr. Wszelkie formy oszczędzania nie są oznakami tezauryzacji, a jedynie odroczeniem momentu konsumpcji w czasie i w końcu zostaną spożytkowane.

Który z klasyków popierał prawo rynków Saya, a który się z nim nie zgadzał? Dlaczego?

Ricardo popierał prawo rynków Saya, a Malthus się z nim nie zgadzał.?????

Który z klasyków był prekursorem teorii popytu efektywnego?

Malthus

Czego dotyczyły przeciwstawne poglądy Malthusa i Ricarda?

Ricardo popierał prawo rynków Saya, a Malthus się z nim nie zgadzał.

Jak argumentował David Ricardo konieczność zniesienia ustaw zbożowych, a jak Thomas Malthus konieczność ich pozostawienia?

Ricardo dużo energii poświęcił walce z tzw. prawami zbożowymi, gdy zasiadał w parlamencie jako przedstawiciel wighów (1819-1823). Atak swój kierował przeciwko cłom zbożowym, które sztucznie podnosząc ceny żywności, przyczyniały się do zwyżki płac, a przez to do zmniejszenia zysków poniżej poziomu w innych krajach. „Nic bardziej nie może spowodować ogólnej poprawy aniżeli obniżenie ceny zboża — mówił w Izbie Gmin Ricardo. — Jest to pierwszy wielki krok na drodze do uczynienia pracy bardziej produkcyjną". Cła zbożowe bowiem — zdaniem Ricarda — odciągały kapitały z przemysłu, gdzie wydajność pracy jest wyższa. Kierowały je tam, gdzie nie skierowałyby się one samorzutnie. Jak słusznie zauważył, wywoływało to szkodliwy podział ogólnych funduszów społeczeństwa oraz ucieczkę kapitałów za granicę, do której nb. przyczyniały się także długi publiczne.

Wg. Malthusa ustawy zbożowe zapewniają ciągły rozwój gospodarki. On był przeciwnikiem wprowadzenia innowacji technologicznych, wprowadzenie maszyn zmniejsza popyt, ale zwiększa produkcje. Uważa, że mamy zbyt dużo produktów na rynku, ale nikt ich nie kupuje. Z nadprodukcją można sobie poradzić. Kapitaliści akumulują kapitał, on zwiększa możliwości produkcyjne. Jeżeli w gospodarce występuję nadprodukcja, to wtedy interesują nas bogate feudały, które swoje dochody otrzymują z renty.

Omów teorię rozwoju gospodarczego Milla i wymień warunki konieczne do jej wystąpienia.

Poglądy Milla:

Kto opracował koncepcję systemu industrialnego i na czym ten system polega?

Saint- Simon Henri de Saint-Simon (1760 - 1825), francuski historyk, filozof, ekonomista

System Industrialny -W przyszłym społeczeństwie najwyższa władzę sprawować będzie warstwa uczonych, inżynierów i przemysłowców (ludzie industrii). Industria i nauka sprawowała by najwyższą władzę, artyści służyliby umocnieniu i uprawomocnieniu ich władzy poprzez kształtowanie postaw ludu. O miejscu w hierarchii społeczne decydowałaby kompetencja i umiejętność. Nie rządzili by ludzie tylko zasady. Normy byłyby powszechnie akceptowane, ponieważ byłyby obiektywne i racjonalne.

Wymień trzech ekonomistów klasycznych lub socjalistycznych, którzy omawiali problem kryzysów gospodarczych.

Marks, Socjaliści zajmujący się kryzysami Karol Marks Veblen Fryderyk Engels

Omów metodę Karola Marksa zaczynając od materializmu historycznego po dialektykę systemową?

Marks Karol (1818–1883), niemiecki filozof i działacz rewolucyjny, ideowy przywódca międzynarodowego ruchu robotniczego, twórca tzw. socjalizmu naukowego – doktryny wyjaśniającej i uzasadniającej konieczność obalenia kapitalizmu w drodze rewolucyjnej walki. Od 1844 współpracował z F. Engelsem, w 1848 wspólnie wydali Manifest komunistyczny – program Związku Komunistów.

Marks organizował i współuczestniczył w założeniu Międzynarodowego Stowarzyszenia Robotników (1864) – I Międzynarodówki. Według Marksa świat jest materialny i rozwija się zgodnie z obiektywnymi prawami materii, stąd jest poznawalny – podstawą naszej wiedzy jest praktyka. Głosił, że każde zjawisko ma w przyrodzie materialne powiązania z innymi (zasada jedności świata), składa się to na jedną całość pozostającą w nieustannym ruchu (dialektyka). Oznacza to, że świat nie tylko jest w stałym rozwoju, ale także przechodzi od form niższych do coraz bardziej doskonałych. Wszystko to odbywa się w bezustannej walce, która jest siłą napędową każdego rozwoju.

Przeniesienie zasad materializmu dialektycznego i metody dialektycznej na badanie życia społecznego określił Marks jako materializm historyczny. Marks doszedł do wniosku, że obalenie kapitalizmu jest nieuniknione, a walka klas prowadzi do dyktatury proletariatu, która jest fazą przejściową do zbudowania społeczeństwa bezklasowego. Poglądy Marksa wywarły duży wpływ na myśl polityczną XIX i XX w., stając się podstawą doktryny marksizmu-leninizmu.

Co oznacza organiczny skład kapitału u Karola Marksa i jakie ma znaczenie w jego teorii?

Organiczny skład kapitału (Q) określa intensywność kapitałową przedsiębiorstwa. Czym jest wyższy tym przedsiębiorstwo jest bardziej chłonne co do kapitału stałego i tym mniej rentowne w dłuższej perspektywie.

Omów proces powstawania wartości autorstwa Karola Marksa.

Pod względem ekonomicznym Karol Marks jest uczniem Davida Ricarda, na którego teorii o wartości pracy oparł swój własny system, a zwłaszcza teorię wyzysku. Podobnie jak Ricardo, Marks zapatruje się bardzo pesymistycznie na położenie klasy pracującej i przepowiada upadek kapitalistycznego ustroju, wskutek ciągłego wzrostu klasy robotniczej i coraz bardziej zaostrzających się kryzysów (teoria katastrof).

Wykorzystując przejętą z ekonomii klasycznej teorię wartości opartej na pracy, Marks sformułował teorię wartości dodatkowej, wykazując, że źródłem zysku kapitalistów jest wyzysk (nieopłacony czas pracy) robotników, możliwy dzięki posiadaniu przez nich monopolu własności środków produkcji.

Konkurencja między przedsiębiorcami powoduje jednak, że muszą oni płacić robotnikom coraz więcej lub zastępować ich pracę coraz nowocześniejszymi maszynami, co według Marksa wywołuje spadkową tendencję stopy zysku (ogólny kryzys kapitalizmu), a to wcześniej lub później musi doprowadzić do upadku tego ustroju gospodarczego.

Którzy marginaliści powoływali się na Gossena, a którzy na Cournota?

Jevonse –Gossen Walras- Cournot

Kto sformułował ordynarną a kto kardynalną teorię użyteczności i czym się one różnią od siebie?

Vinfredo Pareto - twórca teorii ORDYNALNEJ użyteczności – początkujemy użyteczność, ale jej nie wyliczamy (co preferujemy, ale nie przypisujemy wartości)

William Jerons - twórca KARDYNALNEJ teorii użyteczności; wyliczanie użyteczności kardynalnej – rachunek całkowity do badania użyteczności całkowitej, rachunek różniczkowy do badania zmian krańcowych.

Różnica : ordynalna - nie oblicza się a kardynalna tak.

Omów psychologiczną teorię procentu Böhm-Bawerka.

Teoria procentu – opiera się na stosunku przyszłości do teraźniejszości. Bohm twierdzi, że dobra teraźniejsze posiadają z reguły wyższą subiektywna wartość od dóbr przyszłych tego samego rodzaju i liczby. Ponieważ wynik subiektywnych ocen wartości określa przedmiotową wartość wymienną i cenę, przeto z reguły dobra teraźniejsze posiadają także wyższą wartość wymienną i cenę od dóbr przyszłych tego samego rodzaju i liczby. Istnieje zatem nadwyżka wartości dóbr teraźniejszych w stosunku do dóbr przyszłych, która stanowi procent.

Jak brzmi prawo Wiesera?

PRAWO WEiSERA -> o wartości dobra produkcyjnego decyduje wartość najmniej wartego, użytecznego dobra konsumpcyjnego, które zostało przy jego pomocy wytworzone

Wieser na nowo definiuje prawo użyteczności krańcowej. W prawie tym mówi, że w warunkach ograniczoności dostępnych zasobów trzeba przerwa

proces zaspakajania potrzeb nie w punkcie pełnego nasycenia, ale po zużyciu ostatniego, krańcowego dostępnego dobra i uzyskaniu ostatniej porcji użyteczności. Prawo to umożliwiło mu wykrycie sprzeczności czyli antynomii w liczeniu wartości i użyteczności zapasu dóbr. Użyteczność krańcowa (graniczna) maleje od 0, a użyteczność całkowita rośnie aż do pojawienia się dobra o 0-wej wartości krańcowej.

Sprzeczność pojawiła się podczas szacowania wartości całkowitej zapasu dóbr.

Kto opracował krzywą obojętności, kto mapę obojętności i do czego służy ta mapa?

Mapa obojętności - To system krzywych obojętności, które charakteryzują się innym poziomem zadowolenia konsumenta w porównaniem z krzywą wyjściową, ale jednakowym dla całej krzywej.

Każdy konsument woli mieć więcej dobra niż mniej i dlatego też nie zrezygnuje z wyższego poziomy konsumpcji na rzecz jej niższego poziomu Krzywe obojętności wyrażają jego indywidualne upodobania propozycji konsumowanych dóbr.

Im wyżej jest położona krzywa obojętności tym wyższe jest spożycie obu dóbr. Między tymi dobrami występuje zjawisko substytucyjności.

???????????

Ekonomista Vilfredo Pareto oraz ekonomiści Roy G. D. Allen i John Richard Hicks opracowali teorię krzywych obojętności.

?????????????????????

Omów różnicę między ceną zamknięcia a progiem rentowności.

9. Cena zamknięcia to minimalny poziom ceny, przy którym przedsiębiorstwo może funkcjonować. W krótkim okresie jest ona równa minimalnej wielkości jednostkowych kosz-tów zmiennych. W długim okresie jest ona równa mini-malnej wielkości pełnych kosztów jednostkowych. Długo-okresowa cena zamknięcia jest również nazywana ceną wejścia/wyjścia.

Próg rentowności (opłacalności)  wielkość produkcji, przy której przedsiębiorstwo przechodzi od strat do zysków.

Na czym polega różnica między wewnętrznymi i zewnętrznymi korzyściami skali u Marshalla?

To właśnie A. Marshall utworzył pojęcie korzyści zewnętrznych firmy określając nim korzyści, które wynikaja z otoczenia w jakim firma sie znajduje (territorial externalities). Tworza je producenci zebrani w ramach tego samego zawodu i zamieszkujący te same okolice. Pojecie korzysci zewnetrznych jest przeciwwaga do korzysci wewnetrznych, ktore wynikaja z ogolnego rozwoju przemyslu. Cechą charakterystyczną zewnętrznych korzy- ści skali jest to, że są one jakoby zasobem branżowo specyficznym, który może zo- stać wykreowany, gdy firmy z tej samej branży będą lokować swoją działalność w tym samym regionie. Rozmiar tych korzyści zależy od liczby firm z danej branży skoncen- trowanych w danej lokalizacji. Efektem występowania zewnętrznych korzyści skali są obniżki kosztów jednostkowych w każdej firmie z branży, gdy wzrasta liczba przed- siębiorstw z tejże branży w regionie. wewnętrzne korzyści skali związane z techniką produkcji lub funkcją produk- cji pojedynczego przedsiębiorstwa,

Przedstaw koncepcję podziału dochodu według Johna B. Clarka.