Interakcja społeczna - wzajemne oddziaływanie na siebie jednostek społecznych, najczęściej przy użyciu języka i innych kodów kulturowych. Model ten pojawił się pod

koniec XIX wieku i tłumaczył on istnienie społeczeństwa nie jako tworu, który jest wynikiem wrodzonych atrybutów jednostek, ale jako byt, który istnieje dzięki wzajemnym

oddziaływaniom jednostek.

Osobowość - jest układem stałych cech jednostki wyznaczających i regulujących zachowanie, mające charakter biologiczny, psychiczny i

środowiskowy.

Osobowość demokratyczna cechuje się tolerancją i umiejętnością dyskutowania. Występowanie różnych opinii uważa za zaletę grupy, a nie jej

mankament. Jest skłonna do zawierania kompromisu, ale jednocześnie charakteryzuje ją poleganie na sobie i zdolność do niezależnego zachowania, do otwartego prezentowania własnych

poglądów.

Osobowość autorytarna charakteryzuje się przywiązaniem do siły jako metody rozwiązywania konfliktów, brakiem skłonności do

zawierania kompromisów, uznawaniem własnych poglądów i przekonań za jedyne dopuszczalne. Nie toleruje ona osób inaczej myślących, wymaga od innych podporządkowania i uległości.

Grupa społeczna - to zbiór ludzi powiązanych systemem więzów społecznych lub stosunków społecznych.

W grupie społecznej:

- min. 3 osoby,

- więź,

- wspólny cel,

- świadomość przynależności,

- hierarchia.

Rodzaje:

I. Liczby członków:

a) Małe - liczą od kilku do kilkudziesięciu członków:

- rodzina,

- grupa koleżeńska.

b) Duże - liczą powyżej kilkudziesięciu członków:

- związek zawodowy,

- partia polityczna,

- naród.

II. Rodzaju członkostwa:

a) Pierwotne - członkowie grupy należą w wyniku urodzenia:

- rodzina

- grupa religijna

b) Wtórne - członkowie grupy należą w wyniku własnego wyboru:

- grupa sportowa

- studenci

- państwo

III. Rodzaju więzi:

a) Nieformalne - oparte na więzi nieokreślonej przez prawo lub inne normy:

- grono przyjaciół

- koło hobbystów

b) Formalne - oparte na więzi sformalizowanej przez prawo i inne normy:

- stowarzyszenie, - wojsko

- organizacja gospodarcza.

Warstwa społeczna - jest grupą ludzi, którzy zajmują tę samą lub zbliżoną pozycję w hierarchii

społecznej.

Warstwa społeczna może być rozumiana jako:

- część klasy społecznej,

- kategoria społeczno-zawodowa,

- grupa ludzi żyjących w podobnych warunkach i posiadających podobne obyczaje.

Klasa społeczna – podstawowy składnik struktury społecznej

wyróżniona na podstawie kryteriów ekonomicznych: wysokości dochodów, własności środków produkcji, rodzaju wykonywanej pracy, kwalifikacji zawodowych.

Stratyfikacja społeczna - inaczej "uwarstwienie społeczne" - pojęcie wyrażające fakt, że wszelka społeczność składa się z poziomów pozostających ze sobą w relacjach nadrzędności i podporządkowania.

Status społeczny - pozycja jaką zajmuje jednostka bądź grupa w hierarchii społecznej.

Struktura społeczna - układ stosunków społecznych pomiędzy poszczególnymi osobami, kategoriami społecznymi lub organizacjami.

Czynniki kształtujące strukturę:

- poziom rozwoju ekonomicznego,

- społeczny podział pracy,

- zasoby siły roboczej,

- stosunki własnościowe,

- proporcje między sektorami gospodarki.

Rodzaje struktur:

1) Funkcjonalna - struktura społeczna uznawana jest za system stosunków i wzajemnych zależności wynikających z podziału funkcji i wymiany usług.

2) Dychotomiczna - przyjmuje postać dwuczłonowego podziału biegunowego społeczeństwa na klasy o przeciwstawnych celach (pracujących-nie pracujących, posiadających-nieposiadających itp.), zakłada, że cele te są antagonistyczne. Opisuje również jednostronne zależności typu władzy lub decydowania o czyichś losach przy użyciu środków przymusu.

3) Gradacyjna - struktura społeczna jest tu ujmowana jako system stosunków porządkujących, opartych na zasadach klasyfikacyjnych - społeczeństwo dzieli się ze względu na stopień posiadania przez nie cechy.

Ruchliwość społeczna - przemieszczanie się jednostek społecznych lub kategorii społecznych w strukturze społecznej.

Ruchliwość pozioma oznacza przemieszczanie się jednostek i grup w obrębie tej samej warstwy społecznej lub tego samego poziomu hierarchii. Najczęściej jest to ruchliwość związana ze zmianą miejsca pracy, bez zmiany stanowiska lub zmiana miejsca zamieszkania.

Ruchliwość pionowa oznacza przechodzenie w dół (degradacja) lub w górę (awans społeczny) względem struktury klasowej, klasowo-warstwowej czy ogólnie w hierarchii społecznej.

Ruchliwość wewnątrzpokoleniowa oznacza przemieszczanie się jednostek lub grup miedzy poziomami hierarchii poprzez podnoszenie swoich kwalifikacji przez jednostki, nabywanie majątku czy zdobywanie wyższego wykształcenia.

Ruchliwość międzypokoleniowa to ruchliwość całych kategorii społecznych względem pozycji zajmowanych przez ich rodziców, np. ruchliwość miedzypokoleniowa nauczycieli, księży itd.

Ruchliwość strukturalna to rodzaj ruchliwości wynikający ze zmiany składu społeczno-zawodowego kolejnych pokoleń.