Ogólna charakterystyka polityki społecznej i socjalne prawa człowieka
Wykład 3
Ogólna charakterystyka polityki społecznej zawiera info:
- przedmiocie
- celach
- środkach instrumentach
- podmiotach
- adresatach
- zasadach
Przedmiot polityki społecznej
- praca ( zajęcie, dochód, budżet państwa)
- dobrobyt ( dostatek, zamożność, poziom zaspokojenia potrzeb)
- kultura ( materialna/ niematerialna, film, teatr, literatura)
- ład społeczny ( stan funkcjonowania i pewne zachowania społeczne, maja zapewnic rozwój i funkcjonowanie społeczeństw i pewne zachowania/ demokracja, wolność,
Cele polityki społecznej
Podejście praktyczne „ Polityka spol to działalność państwa, samorządów terytorialnych i org pozarządowych, których celem jest poprawa położenia materialnego, asekuracja przed ryzykiem życiowym i wyrównanie szans życiowych gr społ ekonomicznie i socjalnie najsłabszych „
Instrumenty w polityce społecznej
To narzędzia, środki działania, które oddziały wuja na zachowania tych ludzi do których kieruje ona swe programy, jak i tych, którzy są ich wykonawcami lub tworzą środowisko spol, w którym programy społ są realizowane. Instrumenty te wzmacniają, osłabiają, modyfikują, zachowania dotychczasowe.
Rodzaje instrumentów:
- prawne - ekonomiczne - informacyjne
Katalog świadczeń społecznych
Ubezpieczenia społeczne - emerytury, zasiłki, dodatki, rehabilitacja
Pomoc społeczna- zasiłki, ekwiwalenty, pobyt w domach pomocy, wyżywienie, opał, odzież, praca socjalna
Ochrona zdrowia- pobyt w szpitalu, lekarstwa, protezy, profilaktyka powszechna, zbiegi, pogotowie
Rehabilitacja niepełnosprawnych- sprzęt rehabilitacyjny, zabiegi , zajęcia sportowe, bilety ulgowe
Edukacja- stypendia, wyżywienie, internaty, pożyczki,
Kultura- nagrody, dotacje, imprezy masowe
Rekreacja i kultura fizyczna- stypendia, nagrody, sprzęt, schroniska, kolonie, turystyka
Rynek pracy- zasiłki, finansowanie robót, pośrednictwo, szkolenia
Mieszkalnictwo- dodatki mieszkaniowe, mieszkania socjalne i schroniska, pomoc w spłacie kredytu
Podmioty polityki społecznej
- państwo - samorząd terytorialny - org pozarządowe
Wg kryteriów rodzajów podmiotu pol społ dzielimy:
- ustawodawcze (parlament)
- wykonawcze ( adm rządowa i samorządowa)
- kontrolne (NIK, RPO, RPD, PIP)
- sądownicze ( sądy pracy i ubezpieczenia społecznego, sady rodzinne i opiekuńcze, trybunał konstytucyjny)
Adresatami pol społecznej są:
- robotnicy, pracownicy najemni
- osoby słabsze pod względem ekonomicznym i/lub społecznym
- wszyscy obywatele
Zasady w pol społecznej
1 zasada przezorności
2 samopomocy
3 solidarności społecznej
4 pomocniczości (subsydiarności)
5 partycypacji (uczestnictwa)
6 samorządności
7 dobra wspólnego
8 wielosektorowości
Wielość def pol spol ( odniesienie do typologii pojęciowej)
Def nawiązują do :
- dobrobytu społecznego
- potrzeb społecznych
- bezpieczeństwa socjalnego
- struktury społecznej
-integracji społecznej
- kwestii społecznej
- socjalnych praw człowieka
- sprawiedliwości społecznej
- postępu społecznego podzielic natypologie
Dobrobyt społeczny
Polityka społeczna powstała jako metoda i teoria przezwyciężania niedostatku, jako szukanie sprawiedliwości w społeczeństwie i zapewnienie warunków zycia w względnym dobrobycie wszystkim obywatelom państwa bez względu na ich pozycje w społ , wykształcenia i wykonywany zawód.
- miernik PKB
- konsumpcja
Pol społ oraz Pol rządu dotycząca działanie mające bezpośredni wpływ na dobrobyt obywateli przez dostarczenie im usług lub dochodu
6,4 PKB- w Polsce opieka zdrowotna
15%PKB w Pol społecznej
Potrzeby społeczne
Pol społ obejmuje wszystkie zakresy działania których bezpośrednim celem jest zaspokojenie ważnych potrzeb szerokich warstw ludności, a jej podstawowy cel to zaspokojenie potrzeb ludzkich w tym szerokim zakresie, który decyduje o prosperowaniu jednostek, a przez to o prawidłowym rozwoju całego społ.
Z rozwojem potrzeby wiąże się insytujonalna Pol społ
Deprywacja- brak zaspokojenia potrzeb, stan ciężkich warunków bytowania.
Piramida Maslowa- p fizjologiczna, bezpieczeństwa, miłości i przynależności, szacunku i uznania, samorealizacji
Fazy potrzeb w poszczególnych etapach życia
I faza- wiek dziecięcy (0-6) żłobki, szkoła - odżywienie, ochrona zdrowia
II faza - nauki i przygotowania do życia społeczno - zawodowego (7- 18 /7- 24)
Uzależnione od decyzji edukacyjnych system szkolnictwa, wypoczynek, kwestie trudnej młodzieży
III faza- aktywność zawodowa i życie rodzinne (18- 65)
Godne warunki pracy, wypoczynek, dostarczanie miejsc pracy
IV faza- okres wtórnej bierności zawodowej (pow 65)
ZUS- renty, emerytury
Domy pomocy społecznej
Hospicja
Bezpieczeństwo socjalne
Pol społeczna to celowa działalność państwa i innych org w dziedzinie kształtowania warunków życia i pracy ludności oraz stosunków społecznych mających na celu zapewnienie ładu społecznego.
Struktura społeczna
Pol społ oznacza celową działalność państwa i innych podmiotów społecznych zmierzajaca do wywołania pożądanych zmian struktury społecznej
Pol społ jest zinstytucjonalizowaną kontrola usług, agend i organizacji, służą utrzymywaniu lub zmienianiu struktury społ i wartości
Klasa 0
Struktura społ - rozumiana jako zorganizowany zespół społecznych zależności w które uwikłani są w różny sposób członkowie społeczeństw lub konkretnych gr
Zawiera ona w sobie zarówno aspekt realizacji jak i dystrybuty (rozkład pewnych społ pożądanych, a ograniczanych wartości takich jak dobra materialne, przywileje władza, wykształcenie)
Integracje i spójność społeczna
Pol spł - to środki i wysiłki, które powinny chronić równowagę społeczną poprzez wpływanie na społeczną organizację narodu o wzajemne stosunki należących do gr społ oraz ich relacje do całości narodu i państwa
Kwestie i problemy społeczne
P społ- od początku swego istnienia nastawiona była na poszukiwanie sposobów rozwiązywania najbardziej palących problemów społecznych
Z powstaniem i rozwojem tej nauki łączy się pojęcie kwestii społecznej, stanowiącej punkt wyjścia zarówno badań naukowych, jak i praktycznych działań mających na celu łagodzenie konfliktów i napięć.
Wykład 4
Socjalne prawa człowieka-współczesna polityka społeczna bazuje na akcentowanym przez społeczność międzynarodową-personalizmie, asekurowanym poprzez prawa socjalne człowieka. Polityka społeczna to polityka państwa mająca na celu ochronę, poszukiwanie i realizację praw społecznych człowieka i obywatela. -równość kobiet i mężczyzn; -prawo do pracy; -prawo do nauki; -prawo do pomocy rodzinie; -prawo do strajku.
Sprawiedliwość społeczna -Konstytucja RP. Polityka społeczna jest procesem redystrybucji dóbr i usług wg pewnych normatywnych założeń zwanych sprawiedliwością społeczną. Równy dostęp do dóbr i usług, aby obywatele mogli prowadzić godne życie. Rodzaje: dystrybutywna, wymienna, proceduralna. Spraw społ odnosi się do : równości wg zasług- model marginalny, model motywacyjny; - równość wg potrzeb- model opiekuńczy
Postęp społeczny-realizacja potrzeb społecznych, rozwój całych grup, doskonalenie rozwoju społecznego. Polityka społeczna to umiejętność wyboru podstawowych celów rozwoju społecznego na bliższą i dalszą perspektywę i ustalenia kryteriów oceny bieżącej działalności publicznej jako celowe organizowanie postępu społecznego. Celem polityki społecznej jest postęp społeczny, mierzony poprawą warunków życia ludności oraz doskonaleniem stosunków międzyludzkich. Przeciwieństwem postępu jest regres społeczny, postęp społ mierzony jest wskaźnikami HDI
HDI (wskaźnik rozwoju społecznego): -przeciętne dalsze trwanie życia- edukacja; -ogólny wskaźnik solaryzacji- może mieć wartość brutto lub netto; -wskaźnik umiejętności czytania i pisania; -PKB przypadający na jednego mieszkańca. Wartość brutto uwzglednia edukację przesuniętą w czasie- edukacja
Skolaryzacja brutto= ilość wszystkich studentów na wszystkich uczelniach/liczba całej populacji powyżej 19 r.ż
Wartość netto uwzględnia edukację prawidłową (prawidłowy tok nauczania)
Skolaryzacja netto= liczba studentów idących normalnym tokiem nauczania/liczba populacji w wieku 19-25 r.ż
HDI może przyjmować wartości z przedziału 0-1, co oznacza:
-0 - 0,5 kraj słabo rozwinięty Afryka
- 0, 501 - 0,8 kraj średnio rozwinięty Azja, Am Płd
- 0,801 - 1,0 kraj wysoko rozwinięty Polska, Japonia, Korea Płd, Ameryka Płd kraje Europy
Wzrost pkb powoduje wzrost wskaźnika hdi
Definicje polityki społecznej a sfery polityki społecznej
Powyższe definicje odnoszą się do sfer oddziaływania polityki społecznej. Sfery mają charakter: - ekonomiczny 1,2,3,- socjologiczny 4,5,6- normatywny 7,8,9
Następuje przenikanie się tych trzech sfer, a Pol społ org działania w tych sferach i koordynuje je- podmioty realizujące Pol społ. Jest to system naczyń połączonych.
Polityka społeczna w kontekście ekonomicznym
Desygnaty (oznaczenia) pojęcia polityka
- Po pierwsze polityka dyskursywna oznacza jeden z trzech podstawowych wymiarów funkcjonowania społeczeństwa obok gospodarki i kultury. W tym znaczeniu polityka jest ujmowana jako podsystem systemu społecznego, którego atrybutem jest władza. Władza nad zmianami.
-Po drugie polityka strukturalna oznacza władze nad systemem politycznym
-Po trzecie polityka behawioralna oznacza zachowania odbywające się na scenie politycznej władza nad procesem decyzyjnym.
-Po czwarte polityka funkcjonalno- techniczna oznacza określaną dziedzinę działania władzy publicznej jak np. polityka oświatowa, czy polityka bezpieczeństwa publicznego , polityka społeczna. Władza nad zasobami.
Zarówno Pol społ jak i Pol gospodarcza SA częścią Pol publicznej jako obszaru wieloaspektowego, celowego działania władzy publicznej.
Polityka publiczna realizuje się przez zastosowanie specyficznych technik, w tym m.in. przy użyciu dostępnych środków, uzasadnień podejmowanych działań, wiedzy czy umiejętności jakimi dysponuje władza. Obszar działania Pol pub wiąże się z odpowiedzialnością za wspólna organizacje życia społecznego oraz finansowaniem ze środków publicznych jest działalnością podmiotów wypełniających zobowiązania wobec społ. Istota Pol pub jest proces polityczny, czyli przyczynowo- skutkowy ciąg zjawisk (faktów i zdarzeń) związanych ze zdobyciem i utrzymaniem władzy- jest to proces długofalowy. Proces Pol jest procesem społecznym w którym biorą udział przedstawiciele władzy oraz wielkich grup społecznych i jest to ciąg zachowań na linii władza- społeczeństwo, np. konsultacje społeczne- władza powinna uwzględnić głos społeczeństwa na dany temat. Wszelkie działania w ramach polityki publicznej dokonuje się w przestrzeni terytorialno - podmiotowej np. poziom kraju, poziom województwa, gminy, powiatu.
Polityki publiczne ( takie jak społeczna, ekonomiczna, zdrowotna itd.) odnoszą się do realizacji zdrowotnych potrzeb obywateli i przejawiają się jako wieloetapowy proces zarówno na poziomie centralnym, jak i lokalnym. Obejmują diagnozowanie-> ocenę sytuacji społ-> uwzględnianie i podejmowanie decyzji-> inicjatyw i działań pozytywnym wpływających na jakość życia społeczeństwa oraz wspierającym aktywność jednostek, grup sformalizowanych struktur. W procesie każdej polityki publicznej wyznaczane sa cele i instrumenty ich osiągania oraz plany realizacji tej Pol. Następnie ustalenia przechodzą przez proces legislacyjny w wyniku którego na poziomie krajowym jako procedury polityki powstają ustawy gwarantujące wdrążenie mechanizmów regulujących organizacje i finansowanie systemu Pol spol na poziomie lokalnym powstają uchwały. Często implementacja ta nie jest jasno określona w ustawodawstwie a decyzje SA podejmowane w wielu ogniwach systemu politycznego (JST)
Pomiędzy polityka społeczna a Pol ekonomiczna występuje sprzężenie zwrotne.
marginalizacja
wykluczenie
społeczeństwo
Polityka społeczna
Kontynent normatywny sprawiedliwość i prawa ludzkie
Kontynent socjologiczny struktura stosunków międzyludzkich
Kontynent ekonomiczny
Zaspokojenie potrzeb ludzi