TEST NIEDOKOŃCZONYCH ZDAŃ ROTTERA
PRZEZNACZENIE
Został on skonstruowany jako narzędzie przesiewowe do wykrywania osób nieprzystosowanych. Łączy w sobie walory metody obiektywnej (łatwość i rzetelność, możliwość porównywania wyników, oszczędność czasu) i pewne zalety technik projekcyjnych jak swobodna wypowiedź.
NIEPRZYSTOSOWANIE VS PRZYSTOSOWANIE
Nieprzystosowanie wg Rottera oznacza występowanie długotrwałych stanów przygnębienia czy poczucia nieszczęścia, trudności lub nieumiejętności radzenia sobie z frustracją, brak konstruktywnej aktywności lub zakłócenia w podejmowaniu czy konstruowaniu działań, niezdolność do nawiązywania i utrzymywania satysfakcjonujących relacji z ludźmi.
Przystosowanie natomiast w rozumieniu Rottera jest brakiem symptomów psychopatologicznych, ale także zdolnością jednostki do efektywnego działania oraz do nawiązywania i utrzymywania kontaktów interpersonalnych.
PROCEDURA
RISB ma oryginalny system obiektywnej oceny odpowiedzi. Pozwala on na uzyskanie wyniku liczbowego, który stanowi Wskaźnik Ogólnego Przystosowania.
Zaczynając od ogólnych uwag chciałabym zauważyć, że:
-każdą odpowiedź należy oceniać oddzielnie, niezależnie od innych
-jeżeli długość odpowiedzi przekracza 10 słów, dodajemy jeden punkt
-odpowiedzi złożone oceniamy według opisanych w osobnym rozdziale reguł
-jeżeli odpowiedzi zawierają sformułowania „czasami”, „niektórzy”, „w pewnych sytuacjach”, to od przyznanej oceny odejmujemy jeden punkt ( w przypadku odpowiedzi konfliktowych) lub dodajemy jeden punkt ( w przypadku odpowiedzi pozytywnych).
Ogólne zasady przeprowadzania badania
Badanie może odbywać się w grupach dowolnej wielkości lub indywidualnie. Badacz rozdaje arkusze nie udzielając żadnych dodatkowych wskazówek, oprócz powtórzenia wydrukowanej na arkuszach instrukcji.
W wypadku wątpliwości osób badanych można zapewnić o tym, że w teście nie ma odpowiedzi ani dobrych ani złych. Badanie trwa średnio 20- 25 minut.
* W przypadku kiedy badanie zmienia formę z pisemnej na ustną, badacz musi się liczyć ze zmianą sytuacji badania (mam na myśli czynnik interpersonalny, nieobecny przy pisemnym wypełnianiu testu),a co za tym idzie zmiana wyników i ich interpretacji. Autorzy zalecają szczególna ostrożność przy interpretowaniu wyników uzyskanych przy zastosowaniu niestandardowej procedury.
Test Niedokończonych zdań nie jest testem szczególnie inwazyjnym czy wywołującym niepokój badanych. Może natomiast ułatwić im wyrażanie własnych myśli i uczuć.
1. Kategorie:
a) Odpowiedzi konfliktowe:
Są to takie odpowiedzi, które ujawniają złe przystosowanie jednostki, jej zły stan psychiczny. Są to odpowiedzi, które wskazują na pesymizm, lek, negatywna samoocenę, konflikty z otoczeniem, porażki, agresje ucieczkę od świata, objawy psychosomatyczne, a także występowanie wymienionych postaw i doświadczeń w przeszłości.
Odpowiedzi słabo konfliktowe (K1) – 4 pkt.
Są to stwierdzenia wskazujące na trudności badanego w szczegółowych, stosunkowo mało ważnych zakresach, trudności czasami lub w niektórych sytuacjach, kłopoty ,,sercowe”, niepowodzenia szkolne w zakresie poszczególnych przedmiotów, obawy związane z karierą szkolną, sytuacyjne lub bardzo powszechne leki, niezbyt silne negatywne emocje wobec określonych osób, ambiwalentny stosunek do siebie, rodziny, szkoły, innych ludzi, konflikty z rodzeństwem, postulaty wskazujące na niezadowolenie z aktualnego stanu rzeczy, negatywna samoocenę w zakresie pojedynczych lub mało ważnych cech.
Odpowiedzi umiarkowanie konfliktowe (K2) – 5 pkt.
Są to odpowiedzi, które ujawniają dość ogólne problemy i trudności jednostki. Są to stwierdzenia, które wskazują na deprywację podstawowych potrzeb, samotność, ucieczkę od świata i rzeczywistości, bezradność, brak poczucia kontroli, poczucie niższości, poczucie winy, negatywną samoocenę w ważnych zakresach, silną niechęć, a nawet nienawiść do podstawowych rodzajów aktywności życiowej, silnie negatywne mocje wobec rówieśników, znaczące niepowodzenia w kontaktach z osobami płci przeciwnej, poważne konflikty rodzinne, ciężkie choroby, nerwice.
Odpowiedzi silnie konfliktowe (K3) – 6 pkt.
Są to stwierdzenia, które wskazują na tendencje samobójcze, skrajny pesymizm i poczucie beznadziejność, nieszczęście, nienawiść do siebie i ludzi w ogóle, odrzucenie innych ludzi, w tym osób płci przeciwnej, odrzucenie rodziny, zgeneralizowany i bardzo silny lęk, totalny brak samoakceptacji, patologie i poważne zaburzenia psychiczne.
ODPOWIEDZI NEUTRALNE- w oczywisty sposób nie kwalifikuja się ani do odpowiedzi pozytywnych, a ni odpowiedzi konfliktowych
3(N)- neutralne- stwierdzenia opisowe, banały, tytuły piosenek, książek, filmów, powiedzenia, odpowiedzi wskazujące na aktualny i chwilowy ból, mówiące o przeciętności własnej i innych
ODPOWIEDZI POZYTYWNE- ujawniają dobre przystosowanie jednostki, dobry stan psychiczny, odpowiedzi wskazują na dobra samoocenę, pozytywny stosunek do ludzi i świata, optymistyczne nastawienie, dobre kontakty z ludźmi i rówieśnikami, sukcesy w nauce
2(P1)- umiarkowanie pozytywne- stwierdzenia wskazujące na pozytywny stosunek do konkretnych czynności i ludzi, aktywnośc, zadowolenie ze szkoły, radzenie sobie z nauka, zalety własne i innych ludzi, wypowiedzi wskazujące na wrażliwośc społeczną
1(P2)- bardzo pozytywne; stwierdzenia wskazujące na bardzo pozytywny obraz siebie i do różnych aktywności, zachowania prospołeczne, pozytywna samoocena, zadowolenie ze swojej sytuacji, samodoskonalenie, bycie zakochanym i kochanym
0(P3)- silnie pozytywne- wskazujące na afirmację życia, akceptacje ludzi, samoakceptację, optymizm, szczęście, przyjaźń i partnerstwo, entuzjazm wobec szkoły
Na podstawie wyników liczy się stopień przystosowania osoby badanej ze wzoru:
stopień przystosowania = x * 40/n
x- liczba zdobytych punktów
n- ilość odpowiedzi udzielonych przez osobę
Nie ma żadnych norm do tej metody, interpretacja jakościowa polega na analizie konkretnych stwierdzeń, którą można podzielić jakby na 3 grupy:
1) stosunek do siebie
2) relacje z innymi: rodzina, znajomi, inni ludzie
3) cele i dążenia