Apel
do Klubowiczów
Na
wstępie pragnę powtórzyć apel, skierowany do Szanownego Grona
Klubowiczów w wątku Wykrywanie przyczyn spadku mocy silnika HDi, o
nadsyłanie na adres e-mail różnego rodzaju materiałów w postaci
zrzutów ekranowych ze skanerów diagnostycznych, ilustrujących
konkretną usterkę lub kod błędu. Nie do pogardzenia byłyby też
fotki, skaningi, rysunki, schematy, itd., najlepiej z krótkim
opisem: typ
silnika, pojemność cylindra, moc, rocznik i czego dotyczy,
np. 407
2,0 HDi, 136 KM, 2006, wydruk z danych diagnostycznych Peugeot
Planet, usterka: odmowa zapłonu, bez trybu awaryjnego,
lub zresztą w sposób dowolny, byle wyraźnie i na temat. Realizację
tego pomysłu widzę tak, że każdy przesłany materiał pozwoliłbym
sobie przefiltrować, posegregować, edytować i wstawić do
poradnika na zasadzie absolutnego woluntariatu, bez żadnych
ograniczeń formalnych, anonimowo, jak na forum (jedynie Nickname),
z wyjątkiem zachowania praw autorskich osób trzecich. Byłby to
szczytny cel opracowania unikatowego, perfekcyjnego i jedynego w
swoim rodzaju kompendium diagnostycznego, pomocnego w każdej
sytuacji losowej, czy to awarii silnika, czy też interpretacji
wykrytych błędów, itd. Jest duża pokusa stworzenia czegoś, co
istnieje wprawdzie na forum, lecz jest nieuporządkowane i ginie w
gąszczu informacji, w dodatku chwilowych, bo wypychanych przez
kolejne, być może setki razy powtarzane, wątki.
Podaję
adres mailowy, na który można nadsyłać swoje prywatne,
indywidualne materiały: czeslaw257@op.pl.
Wysłanie materiałów jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na
dowolne korzystanie z nich w zakresie o którym mowa.
A
teraz przechodzę do tematu.
Wykrywanie
przyczyn odmowy zapłonu lub ciężkiego uruchamiania silnika
HDi
Jeżeli
próbujemy cokolwiek zrobić pożytecznego w kierunku wykrycia
przyczyn odmowy zapłonu nowoczesnego silnika wysokoprężnego hdi,
to musimy na samym początku odpowiedzieć na dwa proste pytania:
1.
Czy silnik nie chce startować, mimo iż słychać wyraźnie kręcenie
rozrusznika lub zapala z trudnościami po wielokrotnych próbach?
2.
Czy silnik jest w trybie awaryjnym pracy (zapala się co jakiś czas
kontrolka check
engine i/lub antipollution
fault)?
Odpowiedź
twierdząca na pytanie
nr 1 wyklucza
z kręgu podejrzeń system doprowadzania powietrza oraz wydalania
spalin jako winnych odmowy zapłonu i trudności rozruchu. W tym
momencie wykluczamy ponad 60% potencjalnych usterek bez
przysłowiowego otwierania maski. Pozostaje 30% na paliwo i elektrykę
oraz 10% na "usterki nierozpoznane". Ten niezwykle
prosty trick pozwala
ustrzec się fatalnych pomyłek diagnostycznych, jak np. wymiana
całkowicie sprawnej turbosprężarki, bo
przecież nie daje się uruchomić, a jak jedzie, to spada moc i
jakieś strzały słychać.
Podczas gdy winę ponosi banalnie zapchany filtr paliwa, który
powoduje ciężki zapłon na zimno, niekiedy nieoczekiwane gaśnięcie,
a także brak zapłonu od pierwszego razu. Gdyby wykonano w/w
prosty zabieg, polegający na wykluczeniu lub nie, systemu
doprowadzenia powietrza, w którego skład wchodzi turbosprężarka,
odsunięto by jako całkowicie sprawną i niewinną odmowy
zapłonu.
Odpowiedź twierdząca na pytanie
nr 2 uzmysławia,
że usterka jest pod kontrolą sterownika i że ma coś wspólnego z
zakłóceniem w spalaniu albo "brak powietrza", "albo
brak paliwa". Palące się kontrolki na pulpicie świadczą
właśnie o całkowitym nadzorze sterownika i podjęciu przez niego
decyzji o odmowie zapłonu poprzez np. odcięcie zasilania
elektrycznego wtryskiwaczy. Na tym polega tryb awaryjny pracy i jest
to tryb nr 2: całkowite zatrzymanie silnika i odmowa zapłonu. Tryb
awaryjny nr 1 skutkuje jedynie celowym pogorszeniem osiągów
silnika, w tym zmniejszeniem dawki wtrysku paliwa.
Jeżeli
odpowiedź jest negatywna (silnik nie jest w trybie awaryjnym, nie
palą się żadne kontrolki), oznacza, że sterownik nie wykrył
żadnej usterki, a mimo to silnik odmawia zapłonu lub ciężko
zapala. Wówczas nasz proces myślenia powinien przebiegać
następująco: jeżeli nie ma trybu awaryjnego tzn. że sterownik
"nie widzi" żadnych problemów ani po stronie paliwa, ani
powietrza, ani spalin i niedomaganie może dotyczyć:
- uszkodzenia
mechanicznego lub elektrycznego, skutkującego brakiem zapłonu i
trudnościami w rozruchu, np. usterka rozrusznika, akumulatora,
zablokowanie sprzęgła, spadek ciśnienia sprężania w cylindrach
(utrata szczelności), pęknięcia tłoków, przestawienie rozrządu,
itp. Czasami połączone są z jakimiś hałasami, odgłosami
stukania, klepania, dzwonienia, choć nie zawsze. Na przykład dziura
w świecy żarowej nie powoduje żadnych hałasów, ale gwałtowny
spadek ciśnienia sprężania w cylindrze i efektem jest brak lub
ciężki zapłon;
- układu
wtryskowego, łącznie z wtryskiwaczami i pompą WC (uszkodzenia
mechaniczne, hydrauliczne, ale nie elektryczne);
- paliwa
złej jakości;
- awarii
całkowitej lub tzw. "częściowej" czujników tzw.
wtryskowych, tzn. o kluczowym znaczeniu w momencie rozruchu. Chodzi o
dwa czujniki, tj. GMP
i prędkości obrotowej wału korbowego oraz czujnika
Halla położenia wałka rozrządu (pkt 1poradnika).
Przy
podejrzeniu o zalaniu paliwa złej jakości lub omyłkowo benzyny,
należy przeprowadzić test zapachowy lub zasilić układ wtryskowy z
osobnego kanistra z czystym paliwem.
Znając
odpowiedzi na powyższe dwa pytania możemy się pokusić o jakąś
procedurę na wypadek: silnik
HDi nie daje się uruchomić lub zapala z trudnościami.
Proponuję
zrealizować to w poniższy sposób (źródło: Układy
wtryskowe Common Rail w praktyce warsztatowej,
Hubertus Günter, str. 100):
1. Jeżeli
dysponuje się testerem diagnostycznym, a silnik nie daje się
uruchomić, można na wstępie wykluczyć usterki najważniejszych
czujników wtryskowych, tj. czujnika
GMP i prędkości obrotowej wału korbowego oraz czujnika
Halla położenia wałka rozrządu:
a)
sprawdzić prędkość obrotową silnika w momencie rozruchu (kluczyk
w położeniu zapłon i
słychać jak rozrusznik kręci):
- jeśli
czytnik pokazuje aktualną prędkość obrotową silnika np. 200
obr/min,
to czujnik
GMP i prędkości obrotowej jest
OK;
- jeśli
czytnik nie pokazuje, czujnik jest uszkodzony (najpierw sprawdzić
jego kable). Stąd odmowa zapłonu silnika, ponieważ komputer nie
orientuje się, gdzie jest GMP cylindra odniesienia i od którego
wtryskiwacza zacząć wtrysk;
b) sprawdzić synchronizację
wału korbowego i wałka rozrządu w momencie rozruchu:
- jeśli
ujawniona jest usterka synchronizacji, ale pokazywana jest prędkość
obrotowa silnika, prawdopodobnie jest uszkodzony czujnik
Halla położenia wałka rozrządu.
Na tej samej zasadzie jak w pkt 1a),
komputer odmawia zapłonu, gdyż nie rozpoznaje cylindrów i nie wie
jaką sekwencję wtrysku zastosować;
- jeśli
synchronizacja wału korbowego z wałkiem rozrządu jest OK i
pokazana jest prędkość obrotowa silnika albo nie ma skanera
diagnostycznego, przejść do punktu 2;
2. Czy
rozrusznik obraca wał korbowy z prędkością n>200
obr/min
a)
jeżeli nie, sprawdzić rozrusznik i akumulator, ewentualnie wymienić
lub naprawić uszkodzone części. Uwaga! do
pomiarów metodą bezstykową rozrusznika najlepiej stosować cęgi
(szczypce) prądowe o dużym zakresie pomiarowym (do400
A)
oraz szybkiej reakcji na przebieg prądu (częstotliwość
minimalna 1
kHz)
;
b)
jeżeli tak, przejść do punktu 3;
3. Sprawdzić
czy w zbiorniku znajduje się olej napędowy:
a) jeżeli
nie, przepłukać cały układ paliwowy, ewentualnie wymienić lub
naprawić uszkodzone części;
b) jeżeli tak, przejść
do punktu 4;
4. Sprawdzić
czy przepustnica dławiąca powietrza jest w położeniu "otwarta"
w momencie rozruchu (jeśli występuje) lub czy w przewodach
dolotowych powietrza nie znajdują się obce przedmioty, jak szmata
lub reklamówka, gdy wymontowano wcześniej przewody powietrza i
zabezpieczano je przed przedostawaniem się kurzu, brudu, itd.
a)
jeżeli przepustnica jest zamknięta, silnik nie zapali, gdyż brak
jest powietrza. Naprawić przepustnicę lub jej sterowanie;
b)
jeżeli istnieje podejrzenie przedostania się obcego przedmiotu do
przewodów powietrza, wymontować poszczególne odcinki rur i
wydostać dany przedmiot. Pozostawienie go doprowadzi w skrajnym
wypadku do zniszczenia sprężarki, a z efektów natychmiastowych
następuje odmowa lub bardzo ciężki zapłon z powodu braku
powietrza w cylindrach ;
c) jeżeli nie ma problemów a) i
b), przejść do punktu 5;
5. Sprawdzić
pamięć sterownika, czy nie zarejestrowano usterek:
a)
jeżeli tak, usunąć usterkę i skasować zawartość pamięci
diagnostycznej;
b) jeżeli nie, przejść do
punktu 6;
6. Sprawdzić
obwód niskiego ciśnienia paliwa. Czy
ciśnienie wstępne, podawane na wejściu do pompy wysokiego
ciśnienia jest prawidłowe (300-600
kPa lub 3-6
bar,
pompa elektryczna zasilająca zanurzona w zbiorniku, układ Bosch .
W układach Delphi i Siemens podciśnienie
między filtrem paliwa a pompą WC: do -20
kPa oraz
podciśnienie między filtrem paliwa a zbiornikiem: od -5 do -10
kPa):
a)
jeżeli jest nieprawidłowe:
- sprawdzić
filtr paliwa, w tym uwaga! czy
na dnie nie pojawiają się opiłki metalu (wióry). Prawie na pewno
winne jest uprzednie zalanie paliwa z niedostatecznymi właściwościami
smarnymi (duże dolewki spirytusu, denaturatu, rozpuszczalnika),
ponieważ tylko wtedy elementy par precyzyjnych w pompie WC
"zeszlifowują się", wydzielając opiłki. Wióry są też
"rozprowadzane" na 100% po całym obwodzie, łącznie z
układem wtryskowym, poprzez system przelewowy do zbiornika. Dlatego
budząca zdziwienie obecność opiłków w filtrze paliwa znajduje
potwierdzenie, że krążą one wraz z paliwem przez cały czas "od
krańca do krańca". Wtryskiwacze mogą ocaleć wskutek
zatrzymania opiłek na wewnętrznych filtrach sztabkowych, tak samo
poszczególne zawory regulacyjne. Naprawa układu paliwa wiąże się
z całkowitym jego przepłukaniem i wyeliminowaniem opiłek ze
wszystkich podzespołów. W przeciwnym razie nawet wymiana zaworów,
pompy WC, czy też wtryskiwaczy na nowe, doprowadzi do wtórnej
awarii;
- jeżeli
filtr jest OK i nie ma wiór, sprawdzić przewody doprowadzające
paliwa, w tym zwłaszcza na obecność pęcherzyków powietrza
(zapowietrzenie). W
wypadku podejrzenia zapowietrzenia układu, wykryć miejsce,
uszczelnić. Jeżeli przewody elastyczne paliwowe są przezroczyste,
łatwo zlokalizować pęcherzyki. Przy przewodach nieprzezroczystych
jedna z metod wykrywania polega na pomiarze manometrem ciśnienia
przed i za filtrem paliwa. Wartość ciśnienia prawidłowego dla
silnika HDi z
pompką elektryczną zanurzoną w zbiorniku, jak w tytule (pkt 6).
W silnikach z układami Siemens oraz Delphi,
gdzie pompki elektryczne niskiego ciśnienia nie występują, między
filtrem a pompą wysokiego ciśnienia pojawia się podciśnienie (nie
nadciśnienie). Wówczas przy pomiarze manometrem podciśnienie nie
powinno przekraczać -20
kPa (-2
bar).
Przy wyższym podciśnieniu należy wymienić filtr paliwa.
Podciśnienie między filtrem paliwa a zbiornikiem z reguły
wynosi -5 do -10
kPa (-0,5 do -1
bar).
Wyższe podciśnienia mogą oznaczać przyblokowane, przytkane,
zagięte przewody dopływowe (ssące) paliwa lub zatkaną rurę wlewu
paliwa oraz odpowietrzenia zbiornika. Jeśli podciśnienie w ogóle
nie występuje lub bardzo słabo, oznacza właśnie zapowietrzenie
układu. Należy sprawdzić szczelność wszystkich przewodów
zasysających, łącznie z rurą wlewu paliwa do zbiornika;
- jeśli
po stronie ssania nie stwierdza się żadnych usterek, należy
zmierzyć ciśnienie przelewu. W
zależności od producenta, ciśnienie przelewu powinno
wynosić 10 do 100
kPa (1 do 10
bar).
Jeżeli ciśnienie przelewu jest znacznie wyższe od tabelarycznego
(należy sprawdzić na podstawie danych producenta, jakie jest
ciśnienie nominalne przelewu, w przeciwnym razie pomiar traci sens),
oznacza zatkanie, zablokowanie lub zagięcie przewodu
przelewowego;
- sprawdzić
pompę elektryczną zasilającą niskiego ciśnienia zanurzoną w
zbiorniku, o ile występuje. Badanie
obejmuje elektrykę oraz hydraulikę pompy. Jeżeli nie włącza się
elektrycznie, sprawdzić napięcie zasilania na bezpieczniku. Jeśli
pompa nie pobiera prądu, sprawdzić przekaźnik pompy na wejściu i
na wyjściu. Gdy prąd wchodzi do przekaźnika, a nie wychodzi w
momencie zapłonu, należy wymienić przekaźnik. Jeżeli pompa
włącza się elektrycznie, sprawdzić pod względem hydraulicznym.
Potrzebny jest manometr do pomiaru ciśnienia. W tym celu zacisnąć
szczypcami przewód przelewowy w pobliżu filtra głównego (raz
przed filtrem i raz za filtrem) i obserwować manometr. Jeśli
ciśnienie szybko wzrasta powyżej 600
kPa (6
bar)
przed filtrem, a nie wzrasta za filtrem, pompa zasilająca jest
sprawna, a uszkodzony jest zaworek
redukcyjny w deklu filtra głównego paliwa.
Jeżeli ciśnienie nie wzrasta przed filtrem, prawdopodobnie albo
jest zapchane przejście paliwa od zbiornika do filtra, albo zasysane
jest "lewe powietrze" przez dziurawy przewód lub inną
nieszczelność. Jeśli ciśnienie nie wzrasta w obu punktach, pomimo
sprawności elektrycznej i hydraulicznej pompy, prawdopodobnie
rozładowany jest akumulator. Słaby aku jest
przyczyną małej wydajności pompy;
b)
jeżeli jest prawidłowe, przejść do punktu 7;
7. Sprawdzić
czujnik ciśnienia paliwa w zasobniku. Przy
dostępie do samodiagnostyki wartość ciśnienia można zawsze
wywołać bezpośrednio na ekran diagnoskopu w trybie diagnostycznym
nr 1. W programie markowym uzyskuje się ponadto ciśnienie zadane w
momencie przekręcenia kluczyka w pozycję osprzęt (bez
zapłonu). Jeżeli nie ma możliwości zbadania programem
zewnętrznym, zmierzyć napięcie sygnału czujnika podczas rozruchu
woltomierzem lub oscyloskopem. Napięcie sygnału przy włączonym
zapłonie powinno wynosić 0,5
V.
Podczas rozruchu silnika po upływie 1
sekundy powinno
wzrosnąć do 1
V,
co odpowiada ciśnieniu paliwa 180-200
bar (18-20
MPa). Przy
ciśnieniu w zasobniku poniżej 180
bar,
wskazanym mylnie przez czujnik, wtryskiwacze nie są włączane przez
sterownik, mimo, iż pompa WC w rzeczywistości takie ciśnienie
podaje! Napięcie
sygnału musi płynnie narastać w miarę zwiększania się ciśnienia
aż do wartości maksymalnej 4,8
V.
Podczas sprawdzania czujnika, trzeba dysponować wartościami
nominalnymi (zadanymi) napięcia w funkcji ciśnienia paliwa, aby
można było stwierdzić, czy czujnik wskazuje prawidłowo, czy
nie.
Jeżeli są rozbieżności pomiędzy wartościami
rzeczywistymi a nominalnymi, może to być przyczyną odmowy lub
utrudnionego zapłonu silnika:
a) jeżeli
wskazuje nieprawidłowo, sprawdzić ciągłość kabli i stan styków,
usunąć usterki. Niesprawny czujnik wymienić;
b) jeżeli
wskazuje prawidłowo, przejść do punktu 8;
8. Sprawdzić
ciśnienie paliwa podczas rozruchu, czy wynosi poniżej 100
bar (10
MPa)
w systemie Bosch lub
poniżej 50
bar (5
MPa)
w systemie Siemens.
Pomiaru dokonuje się za pośrednictwem sprawnego czujnika ciśnienia
paliwa (pkt 7)
oraz bezwarunkowo diagnoskopu:
a) jeżeli wynosi poniżej,
sprawdzić zawory regulacyjne w obwodzie wtryskowym (regulator
wydatku i regulator ciśnienia) elektrycznie i hydraulicznie. Przy
pomiarze oporności powinna ona wynosić 1-3
Ohm.
Jeżeli występuje znaczna różnica, zawory nie są włączane lub
słabo włączane elektrycznie, przez co pompa WC nie może wytworzyć
dostatecznego ciśnienia, mimo całkowitej swej sprawności, ponieważ
paliwo "ucieka" poprzez otwarte przelewy do zbiornika.
Hydraulicznie zbadać, czy nie ma przecieków na pierścieniach
uszczelniających regulatorów. Fakt ten można stwierdzić poprzez
obserwację przelewu pompy WC lub szyny (railu).
Podczas uruchamiania silnika nie powinien występować tam żaden
przelew. Jeżeli paliwo wydostaje się z króćca przelewowego,
oznacza w/w nieszczelność zaworu regulacyjnego wysokiego ciśnienia
lub dozownika. Uszkodzenia naprawić lub wymienić wadliwe
podzespoły;
b)
jeżeli wynosi powyżej, przejść do punktu 9;
9. Sprawdzić
zasilanie elektryczne wtryskiwaczy podczas rozruchu. Stosować
zaciski (cęgi) prądowe, umożliwiające bezstykowy pomiar bardzo
wysokich napięć i prądów wtryskiwaczy. Jako przyrząd pomiarowy
stosować oscyloskop. Miernik uniwersalny jest nieprzydatny przy
szybkich przebiegach prądowych oraz krótkotrwałych przerwach w
zasilaniu (styki chwiejne). Podręcznym sposobem może być użycie
diodowej lampki kontrolnej, podłączonej do styków każdego
wtryskiwacza w momencie rozruchu (kluczyk w pozycji "zapłon").
Jeśli lampka miga, wtryskiwacz jest zasilany elektrycznie, nie miga
= nie jest;
a)
jeżeli zakłócenia zasilania elektrycznego dotyczą pojedynczego
wtryskiwacza, prawdopodobnie wina leży w obwodzie jego zasilania.
Sprawdzić ciągłość kabli, czy nie są zwarte wzajemnie i czy nie
są zwarte z masą. Sprawdzić stan styków (pomiary oporności i
izolacji) oraz elektromagnetyczny lub piezoelektryczny zawór
sterujący, usunąć usterki. W wypadku awarii całkowitej zaworu,
wymienić wtryskiwacz;
b) jeżeli zakłócenia zasilania
elektrycznego dotyczą wszystkich wtryskiwaczy, sprawdzić stan
akumulatora, w tym jego dynamiczny spadek napięcia podczas
uruchamiania silnika. Sprawdzić, czy nie uaktywnia się immobiliser,
czy nie ma przerw w stacyjce, czy nie jest zaktywowany zawór
awaryjnego zatrzymania silnika, czy nie jest uszkodzony czujnik
GMP i prędkości obrotowej wału korbowego oraz czujnik
Halla położenia wałka rozrządu (pkt 1).
W wypadku bezapelacyjnej sprawności w/w podzespołów, podejrzany
może być sam sterownik, w tym zwłaszcza jego zasilanie elektryczne
oraz połączenia masowe;
c) jeżeli zasilanie elektryczne
wtryskiwaczy jest OK, przejść do punktu 10;
10. Sprawdzić
przelewy wtryskiwaczy (nazywane niekiedy wydatkiem
przelewu)
podczas próby rozruchu i następnie na biegu
jałowym. Uwaga! wtryskiwacze
piezoelektryczne firmy Delphi nie
posiadają przelewów zewnętrznych, tylko wewnętrzne poprzez
tzw. zwężkę
Venturiego i
przelew zbiorczy pompy wysokiego ciśnienia. Badanie przelewów w
tych wtryskiwaczach zastępuje się odczytem danych diagnostycznych
odchyłek dawkowania paliwa na biegu jałowym oraz poprzez wykrycie
"twardego" hałasu spalania:
a)
jeżeli nagromadzona ilość paliwa w menzurkach jest większa ponad
50% w stosunku do najmniejszego, skrajnego przelewu, prawdopodobnie
wtryskiwacz wykazujący bardzo duży przelew jest nieszczelny ("leje"
i pracuje "twardo", hałaśliwie), albo cylinder nie ma
wystarczającego ciśnienia sprężania. Wówczas sterownik steruje
maksymalną dawkę korygującą wtrysku paliwa na dany wtryskiwacz,
aby wyrównać bieg jałowy. Stąd bardzo duży przelew paliwa.
Należy skonfrontować z pkt 13 i
jeśli nadal podejrzany jest wtryskiwacz, upewnić się co do jego
winy poprzez odczytanie korekcji. W związku z tym przejść do
punktu 11;
b)
jeżeli nagromadzona ilość paliwa w menzurce jest mniejsza ponad
50% w stosunku do najmniejszego, skrajnego przelewu, prawdopodobnie
wtryskiwacz jest nieszczelny po stronie zaworu sterującego (paliwo
ucieka górą, najczęściej wokół pierścienia uszczelniającego
przy zaworze sterującym). Aby doprecyzować odpowiedź na pytanie
wtryskiwacz czy cylinder, należy skonfrontować z pkt 13 i w razie
podejrzenia wtryskiwacza, upewnić się co do jego winy poprzez
odczytanie korekcji, przejść do punktu 11;
c) jeżeli
ilości paliwa w menzurkach nie sięgają różnicy między sobą
ponad 50%, przejść do punktu 11;
11. Sprawdzić
odchyłkę (korekcję) dawki wtryskiwaczy, uwaga! wykonuje
się wyłącznie przy użyciu diagnoskopu markowego lub EOBD bez
wymontowania wtryskiwaczy:
a)
jeżeli korekcja jest większa niż 40%, skonfrontować z wynikami
testu sprężania pkt 13 i
w razie potwierdzenia winy wtryskiwacza, wymienić go;
b)
jeżeli korekcja jest poniżej 40%, przejść do
punktu 12;
12. Sprawdzić
rozrząd silnika:
a) jeśli niewłaściwy, ustawić od
nowa, mając na uwadze, że w
GMP blokuje się tylko wał korbowy i wałek rozrządu.
Pompa wysokiego ciśnienia w silniku Common Rail nie podlega
blokadzie!
b) jeśli właściwy, przejść do punktu 13;
13. Sprawdzić
ciśnienie sprężania na wszystkich cylindrach, najlepiej metodą
pomiaru spadku prądu rozrusznika, akumulatora albo poprzez czujnik
GMP i prędkości obrotowej wału korbowego, uwaga! bez
uruchamiania wtryskiwaczy:
a)
jeżeli ciśnienie sprężania jest nieprawidłowe, tzn. różnice
pomiędzy "maksimum" a "minimum" sięgają
powyżej 30%, zlokalizować źródło i usunąć usterkę;
b)
jeżeli ciśnienie sprężania jest prawidłowe, przejść do
punktu 14;
14. Sprawdzić
czy koło zamachowe 2-masowe jest sprawne
a) jeżeli jest
niesprawne, wymienić
b) jeżeli jest sprawne,
przejść do punktu 15;
15.
Sprawdzić uszczelkę pod głowicą:
a) jeśli następuje
szybki ubytek płynu chłodzącego w zbiorniczku wyrównawczym lub
jego przybywanie ("gotowanie się", wydzielanie pęcherzy
powietrza, "bąbli"), albo stwierdza się obecność oleju
lub paliwa w zbiorniczku, wymienić uszczelkę pod głowicą.
Uwaga! w
silnikach EOBD/EURO
3 mogą
występować chłodnice recyrkulacji spalin (EGR). Należy wówczas
sprawdzić, czy "gotowanie się" płynu chłodzącego nie
ma związku z nieszczelnością chłodnicy spalin, której
zapowietrzanie się daje identyczne objawy jak uszkodzenie uszczelki
pod głowicą. W celu sprawdzenia chłodnicy spalin, należy zacisnąć
oba elastyczne przewody (doprowadzające (1)
i odprowadzające (2)
ciecz chłodzącą, obrazek poniżej) i obserwować pojawianie się
lub nie, pęcherzy w zbiorniczku wyrównawczym podczas pracy silnika.
Jeśli "bąblowanie" zanika, oznacza uszkodzenie chłodnicy
spalin, a nie uszczelki pod głowicą. Przy okazji ostrzeżenie: nie
należy przesadzać z długim czasem eksperymentu, ponieważ mogą
się rozszczelnić połączenia lutowane w chłodnicy wskutek braku
chłodzenia przez dłuższy czas;
b)
jeżeli uszczelka jest OK, przejść do punktu 16;
16. Wymienić
pompę wysokiego ciśnienia
Uwagi
i wnioski końcowe
1. Schemat
postępowania stosuje się, gdy silnik nie jest w trybie awaryjnym,
tzn. nie palą się żadne kontrolki, a mimo to auto odmawia zapłonu.
Jeżeli świecą się ikonki check
engine i/lub antipollution
fault na
pulpicie, to scenariusz traci sens, ponieważ pierwszym krokiem jest
podpięcie sterownika do komputera diagnostycznego, a nie szukanie
awarii po całym silniku. Wielu użytkowników lekceważy
sygnalizację ostrzegawczą (że silnik jest w trybie awaryjnym) i
próbuje poszukiwań na własną rękę. Wiadomo przecież, że tryb
awaryjny oznacza ingerencję komputera wtryskowego, więc on w tym
momencie "wie, co jest grane". Przynajmniej tak jest
zaprogramowany. Wówczas niepotrzebnie traci się czas i
prawdopodobnie pieniądze na mechesów,
próbując znaleźć to, co jest być może dawno zapisane w pamięci
sterownika.
2. Ważną wskazówką jest
uprzednie sprawdzenie jakości paliwa, zanim zacznie się jazdę.
Jeśli to możliwe, sprawdzić paliwo natychmiast po powzięciu
podejrzenia o jego złej jakości (np. auto nie daje się uruchomić
po zatankowaniu, a przedtem wszystko było OK. Również dotyczy to
sytuacji, gdy silnik zaczyna tracić moc, trzęsie się, albo gaśnie
bez ostrzeżenia po niedługim czasie od zatankowania). Popełnia się
błąd, bagatelizując gaśnięcie silnika i brak zapłonu bez
żadnych znaków ostrzegawczych. Zwykle następstwem jest
"zarzynanie" układu wtryskowego paliwa poprzez próbę
zapłonu silnika za wszelką cenę. Tymczasem o "kasacji"
lub nie, pompy wysokiego ciśnienia i/lub wtryskiwaczy, mogą
decydować dosłownie minuty dodatkowej jazdy (pkt 6a).
3. Jeżeli
jakość paliwa nie budzi zastrzeżeń, następnym krokiem jest
wyeliminowanie uszkodzeń mechanicznych silnika, gdyż najczęściej
nie są one wykrywane przez sterownik (za pomocą czujników), więc
pozostają ukrytą przyczyną braku lub utrudnionego zapłonu,
podobnie jak syfiaste paliwo.
4. Jeśli
paliwo i sprawność mechaniczna silnika są OK, to
najprawdopodobniej usterka ma "charakter czujnikowy".
Dotyczy zwłaszcza dwóch czujników wtryskowych: czujnika
GMP i prędkości obrotowej wału korbowego oraz czujnika
Halla położenia wałka rozrządu (pkt 1).
Wtedy postępowanie wg scenariusza ma sens, jako że poszczególne
punkty obejmują również sprawdzenie prawidłowości wskazań
czujników.
5. Nie musimy trzymać
się sztywno kolejności badań zaproponowanych w scenariuszu. Układ
podany wyżej jest podyktowany częstością i prawdopodobieństwem
występowania usterek. Wiadomo, że jeśli kłopoty pojawiają się
tuż po zatankowaniu, to poszukiwania rozpoczniemy od jakości paliwa
i obwodu niskiego ciśnienia, a nie wymontowania wtryskiwaczy. Jeżeli
odmowa zapłonu występuje po jakiejś wizycie w warsztacie, w którym
dokonano wymiany części, to zaczniemy przede wszystkim od
przeszukania pamięci sterownika, a nie od paliwa, które było
przedtem, itd.
lusnia49, Marsylia, Francja