Aneta Jurkiewicz
Biotechnologia I rok
Ćwiczenie VI: Parachora.
Część teoretyczna:
Ćwiczenie ma na celu wyznaczenie parachor na podstawie doświadczenia i porównanie ich z parachorami wyznaczonymi dzięki zsumowaniu parachor atomów i wiązań.
Parachora to wielkość addytywna (zależy od parachor atomów i wiązań budujących związek), niezależna od temperatury, ale zależna od napięcia powierzchniowego. Parachorę zauważył Suggden i określił ją jako zależność stałej c od właściwości strukturalnych cząsteczki. Stała c pochodzi z zależności napięcia powierzchniowego od gęstości:
γ = c (dc – dp)4
γ– napięcie powierzchniowe
c – stała
dc – gęstość cieczy
dp – gęstość pary
Parachorę wyrażamy wzorem:
P = (M * γ)1/4 / (dc – dp)
M - masa cząsteczkowa
Gęstość pary jest bardzo mała, więc równanie to przyjmie postać:
P = γ1/4 * (M / dc)
Napięcie powierzchniowe to zjawisko fizyczne występujące na styku powierzchni cieczy z ciałem stałym, gazowym lub inną cieczą, dzięki któremu powierzchnia ta zachowuje się jak sprężysta błona. Napięcie powierzchniowe możemy obliczyć korzystając z równania:
γ = γw*[(d*nw)/(dw*n)]
γw – napięcie powierzchniowe wody
d – gęstość cieczy
dw – gęstość wody
nw – liczba kropel wody
n – liczba kropel cieczy
Napięcie jest zależne od temperatury i maleje wraz ze wzrostem temperatury, a w temperaturze krytycznej wynosi 0. Zgodnie z regułą Eötvösa napięcie powierzchniowe zależy od temperatury w następujący sposób:
γ * V2/3 = k (Tc – T)
V2/3 – powierzchnia kuli 1 mola cieczy
k – współczynnik proporcjonalności
Tc – temperatura krytyczna
Ramsay i Shields ulepszyli równanie Eötvösa i przedstawili je w postaci:
γ * V2/3 = k (Tc – T – 6)
Napięcie powierzchniowe można zmierzyć za pomocą czterech metod:
a) metoda kapilarnego wzniesienia, która polega na pomiarze wysokości wzniesienia kapilarnego w dwóch rurkach o różnej średnicy;
b) metoda kroplowa (stalagmometryczna) polegająca na wyznaczeniu masy kropli (lub jej objętości) wypływającej z rurki kapilarnej stalagmometru;
c) metoda maksymalnego ciśnienia baniek, która polega na pomiarze najmniejszego ciśnienia potrzebnego do wyciśnięcia pęcherzyka powietrza z rurki kapilarnej;
d) metoda odrywania pierścienia (tensjometryczna), która polega na zmierzeniu siły potrzebnej do oderwania cieczy od wyciąganego z niej pierścienia.
Część doświadczalna:
Należy wyznaczyć metodą kroplową napięcie powierzchniowe następujących cieczy: acetonu, oktanu, C6H12, ostanu etylu, C4H8O2, metanolu, izobutylometyloketonu i wody. Aby to zrobić należy napełnić stalagmometr badaną cieczą powyżej bańki. Następnie liczyć krople trzykrotnie dla tej samej objętości spadające do naczynka od wyznaczonego miejsca. Po każdym użyciu stalagmometr trzeba dokładnie umyć, przepłukać acetonem i wysuszyć suszarką.
Następnie na podstawie zmierzonego napięcia powierzchniowego obliczyć wartości parachor. Na podstawie podanych danych obliczyć teoretyczne wartości parachor . Na koniec trzeba ustalić struktury związków posługując się wyznaczonymi wartościami.
Wyniki i wnioski:
Nazwa substancji |
Ilość kropel |
Napięcie powierzchniowe |
Parachora [(kg1/4*m3)/(kmol*s1/2)] |
|
eksperymentalna |
obliczona |
|||
aceton |
75, 74, 74 |
24,24 mN/m |
288*10-4 |
284,8*10-4 |
oktan |
72, 71, 71 |
22,47 mN/m |
628,1*10-4 |
615,2*10-4 |
C6H12 |
66, 66, 67 |
26,79 mN/m |
436,2*10-4 |
426,6*10-4 |
octan etylu |
88, 87, 88 |
23,45 mN/m |
382,5*10-4 |
455,1*10-4 |
C4H8O2 |
61, 63, 62 |
38,03 mN/m |
307,8*10-4 |
359,2*10-4 |
metanol |
77, 77, 77 |
23,45 mN/m |
158,1*10-4 |
155,4*10-4 |
izobutylometyloketon |
76, 76, 77 |
23,91 mN/m |
491,5*10-4 |
492,7*10-4 |
woda |
32, 31, 31 |
72,75 mN/m |
93,6*10-4 |
96,4*10-4 |
Obliczanie napięcia powierzchniowego:
korzystamy z równania: γ = γw * [(d * nw) / (dw * n)]; γw = 72,75 mN/m
dla acetonu napięcie powierzchniowe jest równe:
γ = 72,75 mN/m * [(0,7899 * 103kg/m * 31,33) / (0,9992 * 103kg/m * 74,33)]
γ = 24,24 mN/m
Obliczanie parachory eksperymentalnej:
korzystamy z równania: P = γ1/4 * (M / dc)
dla acetonu wartość parachory wynosi:
P = (24,24*10-3 N/m)1/4 * (58 kg/kmol / 0,7899 * 103 kg/m3)
P = 288*10-4 (kg1/4*m3)/(kmol*s1/2)
Parachora obliczona:
korzystamy z danych podanych w tabeli:
parachora acetonu C3H6O:
3*8,5*10-4+6*30,4*10-4+35,6*10-4+8*0*10-4+41,3*10-4 = 284,8*10-4 (kg1/4*m3)/(kmol*s1/2)
Wnioski dotyczące addytywności parachor badanych cieczy:
Parachora jest wartością addytywną, czyli można ją otrzymać przez dodanie wartości parachor atomów i wiązań danej substancji.
Ustalenie właściwych struktur związków:
C6H12:
a) 457,1*10-4
b) 426,6*10-4
Właściwa jest struktura b).
C4H8O2:
a) 359,2*10-4
b) 444,8*10-4
Właściwa jest struktura a).