7. Okres płodowy

9-12 tydzień życia:

• głowa stanowi połowę wymiaru ciemieniowo-pośladkowego

• 9 tydzień: głowa pociągła, oczy szeroko rozstawione, zamknięte powieki, nisko osadzone uszy, krótkie kończyny dolne, małe uda

• 12 tydzień: kończyny górne jak przy porodzie, dolne – krótkie

• zwoje jelitowe w jamie brzusznej i bliższym końcu sznura pępowinowego

• w 11 tyg. – jelita tylko w jamie brzusznej

• wytwarzanie moczu do płynu owodniowego (jego część trafia do przewodu pokarmowego płodu

13-16 tydzień życia:

• ruchy kończyn płodu (nieodczuwane przez matkę)

• 16 tydzień: elementy szkieletu kończyn

• powolne ruchy gałek ocznych, ustawienie ich równolegle

• wytworzenie w jajnikach pęcherzyków pierwotnych z kom. jajowymi

17-20 tydzień:

• zmniejszona dynamika wzrostu ciała na długość

• częstsze i silniejsze ruchy płodu (pod koniec wyczuwane przez matkę)

• skóra pokryta mazią płodową (obumarłe kom. naskórka, wydzielina gruczołów łojowych) zabezpiecza przed uszkadzającym działaniem płynu owodniowego

• skóra pokryta meszkiem płodowym (ułatwia przywieranie mazi)

• brwi, pierwsze włosy

• powstawanie tk. tłuszczowej brunatnej

• wykształcenie macicy, pęcherzyków pierwotnych z oogoniami (18 tydzień)

• zstępowanie jąder do worka mosznowego po brzusznej stronie kanału pachwinowego(20 tydzień)

21-25 tydzień:

• gwałtowne ruchy gałek ocznych

• 22-23 tydzień – chwilowe otwarcia powiek (czynniki stresujące)

• pneumocyty w płucach uwalniają surfaktant

• wykształcone paznokcie

26-29 tydzień:

• ostatecznie wykształcony ukł. oddechowy i funkcjonalna dojrzałość nerwowego autonomicznego

• otwarte oczy, dobrze wykształcona maź i meszek płodowy

• paznokcie paluchów, odkładanie tk. tłuszczowej żółtej

30-38 tydzień:

• możliwe zwężenie źrenicy na światło

• różowa i gładka skóra (odkładanie tk. tłuszczowej żółtej)

• zaokrąglone kończyny i tułów

• zdolność dłoni do uścisku i zwracanie głowy w kierunku światła (35 tydzień)

• klatka piersiowa lekko wypukła

Poród  266 dni lub 38 tygodni od zapłodnienia (280 dni lub 40 tyg. od ostatniej miesiączki)

Metody oceny stanu płodu:

• ultrasonografia

• diagnostyczna amniocenteza – zwykle w 2. Trymestrze; pobranie płynu owodniowego z jamy owodni (zabieg przeprowadza klinicysta)

• biopsja kosmówki – przy podejrzeniu zaburzeń genetycznych, od 7 tygodnia od zapłodnienia

• hodowle komórkowe – przy podejrzeniu chorób związanych z aberracjami chromosomów autosomalnych, uwarunkowanych genetycznie zaburzeń metabolicznych lub enzymatycznych

• pobieranie krwi z żyły pępowinowej – od 20 tyg. Od ostatniego krwawienia, badanie pod kątem zaburzeń genetyczncyh

• obrazowanie magnetycznym rezonansem jądrowym – w przypadku planowanych zabiegów chirurgicznych u płodu wewnątrz macicy

• monitorowanie płodu – zapis pracy serca, ciąże zagrożone poronieniem

• badanie stężenia alfa-fetoproteiny – glikoproteiny syntetyzowanej w wątrobie i naczyniach pępowinowych płodu, przedostaje się do płynu owodniowego w przypadku zaburzeń rozwojowych cewy nerwowej (rozszczep kręgosłupa, rdzenia kręgowego) i niektórych wad rozwojowych ściany jamy brzusznej (przepuklina pępowinowa, wytrzewienie jelit)

3