Funkcje zarządzania według H. Fayola

Henri Fayol
Był prekursorem nauki organizacji we Francji. Dociekania Fayola dotyczyły głównie problemów struktur organizacyjnych i organizacji pracy kierowniczej. Starając się ogarnąć przedsiębiorstwo jako całość, objaśnił po raz pierwszy proces kształtowania struktur organizacyjnych.
Stworzył „kładkę Fayola” (elastyczne traktowanie „drogi służbowej”, polegające na jej omijaniu i skracaniu w razie potrzeby) oraz sformułował 14 zasad zarządzania.

CZym jest zarzadzanie

Jest to sprawne sterowanie firmą lub instytucją, która posiada konkretne cele.

Funkcje zarządzania

Zbiór typowych, powtarzalnych czynności i decyzji kierowniczych, które wykształciły się w obliczu konieczności rozwiązywania powtarzających się problemów.

W szerokim zakresie, Fayol sformułował funkcję zarządzania, jako funkcje przedsiębiorstwa, które wiążą się z życiem zakładu.

Funkcje zarządzania wg H.Fayola

1. PLANOWANIE

badanie możliwych w przyszłości zdarzeń oraz obmyślanie kierunku działania umożliwiającego organizacji realizowanie celów

2. ORGANIZOWANIE
   mobilizowanie materialnych i ludzkich zasobów organizacji do wprowadzenia planów w życie

3. ROZKAZYWANIE

wyznaczanie kierunków działania dla pracowników i doprowadzanie, aby wykonywali swoje zadania

4. KOORDYNOWANIE
   Zapewnienie harmonijnego funkcjonowania zasobów i działań organizacji dla osiągnięcia pożądanych celów

5. KONTROLOWANIE
   sprawdzenie przebiegu realizacji planów dla zapewnienia właściwego ich wykonania, sprężenie zwrotne (badanie czy polecenie zostały wykonane)

Zapoczątkowana przez Fayola klasyfikacja funkcji zarządzania stała się pierwowzorem dla współczesnej teorii organizacji i zarządzania.

Bibliografia

• Sokołowska S., Organizacja i zarządzanie. Ujęcie teoretyczne. Wydanie trzecie poprawione, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2009

• Jemielniak D., Latusek D., Zarządzanie-teoria i praktyka od podstaw, Wydanie I, Wydawnictwo WSPiZ, Warszawa 2005

• Griffin R.W. , Podstawy zarządzania organizacjami, Warszawa 1996

• Koźmiński A.K. Piotrowski W., Zarządzanie. Teoria i praktyka, Warszawa 2001

Podejście systemowe do zarządzania

Co rozumiemy przez podejście systemowe

Jest to wspólne zarządzanie powiązanymi ze sobą procesami, co powinno się przyczynić do zwiększenia skuteczności i efektywności organizacji w osiąganiu celów.

Inaczej mówiąc, w kierunku systemowym zamiast zajmowania się poszczególnymi segmentami organizacji z osobna, traktuje się całą organizacje jako jednolity celowy system złożony z wzajemnie powiązanych ze sobą części

Systemy:

Wzajemnie powiązane elementy funkcjonujące jako całość

Wyróżniamy dwa systemy:

• System otwarty – występuje wzajemne oddziaływanie z otoczeniem (granice są bardziej elastyczne)

• System zamknięty – nie występuje wzajemne oddziaływanie z otoczeniem(granice są sztywne)

Podsystemy:

• Systemy w ramach szerszego systemu

• Części z których składa się cały system

Twórcy podejścia systemowego:

Ludwig von Bertalanffy Norbert Wiener

Świat widziany przez systemowe okulary:

• Wzajemne relacje miedzy elementami organizacji

• Suboptymalizacja (działania danego centrum na szkodę całego przedsiębiorstw nie zawsze jest pożyteczna

• Całość ma większy wpływ na organizacje niż jednostka

• System składa się z podsystemów sam będąc częścią nadsystemu

PODEJŚCIE ANATALITYCZNE

• Wyodrębnia: koncentruje się na elementach

• Bada charakter oddziaływań

• Opiera się na precyzji szczegółów

• Modyfikuje pojedyncze zmienne

• Jest ukierunkowana na opis, wyjaśnienie i przewidywanie zjawisk i procesów

PODEJŚCIE SYSTEMOWE

• Łączy: koncentruje się na oddziaływaniach między elementami

• Bada efekty oddziaływań

• Opiera się na spojrzeniu ogólnym, całościowym

• Modyfikuje równocześnie grupy zmiennych

• Prowadzi do określenia reguł działania, których celem jest zmiana danego systemu lub stworzenie innych

10 przykazan podejścia systemowego:

1. Zachować różnorodność

2. Nie przerywać pętli samoregulacji

3. Ujawniać czułe punkty każdego systemu i oddziaływań na nie

4. Zapewniać równowagę przez decentralizację

5. Umieć zachować przeciwności

6. Różnicować by lepiej integrować

7. .Dopuścić do agresji, by rozwijać się

8. Preferować cele, a nie szczegółowe programy działania

9. Wykorzystać „energie polecę”

10. Liczyć się z czasem reakcji

Przepływ:

Transfer informacji, materiałów i energii, które:

• Wchodzą do systemu na wejściu (np.jako surowiec)

• Ulegają przekształceniom wewnątrz systemu

• Opuszczają system na wyjściu (jako wyroby lub usługi)

Cechy charakterystyczne przedsiębiorstw:

• Ekwiwalentność

• Ścieranie się dwóch tendencji

• Zdolność do doskonalenia się

• Budowa hierarchiczna

• Uporządkowany system społeczno-techniczny

• System otwarty

• System sztuczny i naturalny jednocześnie

Zarządzanie przez cele:

Główne założenia

1.Wszystkie ogniwa organizacji mają jeden wspólny cel

2.Motywacja i zaangażowanie są nieodłącznymi elementami realizowanych żądań

3.Zrozumienie celu jako podstawa samodzielnego poszukiwania najlepszych sposobów jego realizacji

Etapy zarzadzania przez cele:

1. Przygotowanie

2. Określenie celów organizacji

3. Opracowanie celów niższych szczebli

4. Bieżąca obserwacja

5. Okresowe przeglądy i analiza krytyczna

6. Planowanie usprawnię poszczególnych jednostek organizacyjnych i stanowisk

7. Dalsza realizacja zadań kluczowych i planów usprawnień

8. Całościowy przegląd wszystkich celów, zadań i ich realizacji

Bibliografia:

• A. Koźmiński., Zarządzanie –teoria i praktyka WN PWN, Warszawa 2005

• R.W. Griffin , Podstawy zarządzania organizacjami, WN PWN, Warszawa 1998

• J. A. F. Stones, R. E. Freeman, D. R. Gilbert, JR., Kierowanie, Polskie wydawnictwo ekonomiczne, Warszawa 1998

• J.de Rosnay, Makroskop. Próba wizji globalnej PIW Warszawa 1982