A więc nie żałujmy sobie! Przeczytajmy i przetłumaczmy tekst:
Sinjoro X estas silentema, laborema kaj ŝparema. Laboremo kaj ŝparemo estas admirindaj ecoj. Edzino de sinjoro X estas kolerema kaj kverelema. Ŝia beleco estas tiel granda, kiel ŝiaj animaj difektoj. Se la virinoj ne estus tre babilemaj, la infanoj neniam ellernus paroli. Mi dissendis ĉiujn esperantajn poŝtkartojn. Belulino disdonas ĉarmajn ridetojn. Kiam vi deklamas al mi komplimentojn, mi fariĝas dormema. Marek disŝiris sian novan pantalonon. Kiu disvastigas tiajn humoraĵojn? Esperanta disaŭdigejo.
No jak poszło? To świetnie! Teraz, zaglądając do nowych słówek, przetłumaczymy sobie jeszcze raz dzisiejszą lekcję. Ale tak już "na mur marmur", dobrze?
Oto nowe słówka:
admiri - podziwiać
animo - dusza
babilema - gadatliwy
beleco - piękność
belulino - ślicznotka, "babka"
deklami - deklamować
difekto - wada, defekt
disaŭdigejo - rozgłośnia
disdoni - rozdać
dissendi - rozesłać
disŝiri - rozedrzeć
disvastigi - rozprzestrzeniać
disvendi - rozsprzedać
dormema - senny
eco - cecha
ellerni - wyuczyć się
humoraĵo - humoreska, dowcip
kolerema - skłonny do gniewu
kverelema - kłótliwy
laboremo - pracowitość
laborema - pracowity
silentema - skłonny do milczenia, małomówny
ŝparemo - oszczędność
ŝparema - oszczędny
Jeszcze tylko cztery łyki gramatyki:
Przyrostek "em" wskazuje świadomą lub nieświadomą skłonność, chęć do czegoś. Np.:
ami - kochać
mensogi - kłamać
emo - skłonność
amema - kochliwy
mensogema - kłamliwy
Przyrostek "ec" - wyraża pojęcie oderwane. Np.:
bona - dobry
libera - wolny
eco - cecha
boneco - dobroć
libereco - wolność
Przedrostek "dis" - wyraża rozdzielenie, rozłączenie. Np.:
semi - siać
iri - iść
disa - rozbieżny, oddzielny
dissemi - rozsiewać
disiri - rozchodzić się
W tym miejscu nie od rzeczy będzie powiedzieć, że w esperancie używa się tylko jednego przeczenia, a nie dwóch, jak w języku polskim. Np: po polsku mówimy - "nie kocham nikogo", a po esperancku "kocham nikogo", gdyż sam wyraz "nikogo" jest już wystarczającym przeczeniem.
A teraz to samo po esperancku: "mi amas neniun" a nie, broń Boże: "mi ne amas neniun", gdyż to by znaczyło, że kogoś jednak kocham.
W świetle tych mądrości jasne się staje wyrażenie zawarte w czytance "infanoj neniam ellernus paroli".