Charles Baudelaire
- urodzony 9 kwietnia 1821 roku, w Paryżu,
- jego ambicją było dorównanie w mistrzostwie słowa Teofilowi Gautier,
- po wydaniu Kwiatów zła (1857) uznany za gorszyciela. Oskarżony o obrazę moralności publicznej, skazany na grzywnę. Objęto wówczas cenzurą kilka wierszy - szczególnie niemoralnych.
- był jednym z pierwszych w poezji francuskiej „poetów przeklętych”,
- chorował na syfilis, nigdy nie został do końca uleczony,
- żył w niezgodzie z otoczeniem, nie rozumiany przez nikogo, nawet przez ukochaną matkę.
-według symbolistów był Baudelaire mistrzem posępnych nastrojów, jego Kwiaty zła uznali za pochwałę amoralności,
-egzystencjaliści uznawali go za jednego ze swoich prekursorów,
Cechy poezji Baudelaire'a:
- niezwykła dbałość o formę,
-ścisłość słowa, zwięzłość połączona z ustawiczną korespondencją różnych wrażeń zmysłowych,
- wynalazca efektów poetyckich polegających na ukazywaniu związków kolorów, dźwięków i woni, uderzających niezwykłością zestawień,
-poeta jako mistrz w wydobywaniu za słowa, z budowy wiersza efektów muzycznych, melodii współtowarzyszącej treści i nastrojowi,
- głęboki sens filozoficzny i moralny,
-obok utworów wielbiących piękno znajdują się obrazy potwornej brzydoty,
- turpistyczne obrazy (brzydota, choroba, śmierć)
- M. Jastrun pisze, że przez poezję B. przemawiają dwie warstwy. Pierwsza to warstwa klasyczna, retoryka ze wszystkimi jej figurami. Druga to warstwa nowa, odkrywająca, nasycona własną wrażliwością i niepowtarzalną wyobraźnią poety.
- nowoczesność miesza się w poezji B. z kolorytem romantycznym i klasycznym,
- lirykę miłosną poety przenika woń buduaru, zmysłowości, kobiecości,
-cała twórczość B. jest wyznaniem, spowiedzią,
(te informacje zaczerpnęłam ze wstępu Mieczysława Jastruna )
Wiersze:
„Do czytelnika”:
- turpizm (rój glist przewalający się w mózgu),
- motyw demona, szatan kieruje naszym życiem
- podmiotem lirycznym w utworze jest modernista,
„Albatros”
- poeta porównany do ptaka,
- poeta niedoceniany przez ludzi, hańbiony, wyśmiewany,
-znacząca liczą epitetów: (Ptaki dalekolotne, albatrosy białe)
-Wiersz jest jedną wielką metaforą, ponieważ albatros to tak naprawdę poeta. Jeśli jest wolny to przypomina księcia: jest podobny księciu na obłoku, jednak sprowadzony na ziemię, spętany rzeczywistością: Wiecznie się o swe skrzydła olbrzymie potyka. Utwór idealnie wpisuje się w nurt dekadentyzmu, ponieważ uwidacznia odmienność poety od reszty społeczeństwa. Wskazuje na odczucia artysty osaczonego codziennością, zaszczutego, który nie ma niezbędnej do tworzenia wolności.
„Oddźwięki”
-przenikanie się zmysłów (aromaty świeże, łąki zielone, piżma woń, benzoina)
-natura świętością,
„Ideał”
- apostrofa do Lady Makbet (kobieto z potęgą zbrodniczą) której podmiot liryczny potrzebuje,
-turpizm,
„Hymn do Piękna”
- piękno wielką literą, uwielbienie Piękna,
- apostrofa do Piękna,
„Padlina”
-przedstawia podmiot lir. ukochanej padlinę w piękny, ciepły, letni dzień,
-obraz turpistyczny (plugawa padlina, brzuch pełen zgnilizny, słońce prażyło ścierwo, z wnętrza larw wypełzały muchy ściekające jak ciecz gęsta)
- dosadność,
- świadomość, że piękno przemija (taką będziesz kiedyś o wdzięków królowo),
- miłość wartością nieprzemijającą ( żem ja zachował formę i treść boską (…) miłości ),
„Balkon”
- wielość środków stylistycznych - epitetów, metafor,
- zmysły ( wdychałem zapach krwi),
„Koty”
- sonet,
- miękkie koty którymi dom się chlubi,
„Spleen”
-przedstawiona sytuacja liryczna ma charakter dekadencki, skrajnie pesymistyczny,
-symbolika wywołująca wrażenie ciężkości, przytłumienia, apatii; wszystkie symbole użyte w tym utworze są typowo dekadenckie „grób nocą, pogrzeb, dzwony, padający deszcz, mieszkanie przypominające więzienie”
-Cała ta sytuacja zewnętrzna mocno oddziaływuje na psychikę i stan duszy podmiotu lirycznego „w duszy pogrzeby bez orkiestr się wloką”,
-Wnętrze człowieka ogarnia więc lęk i apatia.
„Do przechodzącej”
-obraz kobiety pięknej, rozkosznej, mamiącej,
- kobieta odchodząca,
„Litania do szatana”
-autor nawiązuje do barokowych tradycji marynistycznych
-składa się ze strof, które zawsze zaczynają się od apostrof do szatana
-mamy tutaj nawiązanie do biblijnego opisu wypędzenia Adama i Ewy z raju.
-podmiot liryczny opisuje szatana, ale w sposób tylko pozornie bluźnierczy.
-pesymistyczny obraz świata, w której pozornie króluje szatan
„Dusza wina”
-wątek wapirzy (wsączam się w gardło)
-wątek erotyczny (spłynę w ciebie, spłodzona z nasienia)
-turpizm,
„Otchłań”
-aluzja do Pascala,
-nieufność słowu,
-mądry Bóg twórcą „koszmaru”,
-tęsknota podmiotu za snem dającym ukojenie, będącym oderwaniem od „liczb i istot”.