Sintoizm

- najstarsza religia Japończyków „droga bogów”

-Japonia

- oparta na mitologii japońskiej

- religia naturalna - brak założyciela lub guru

- posiada charakter animistyczny, obrzędowy, ceremonialny

- bardziej wyraz wspólnoty społecznej niż próba odpowiedzi na metafizyczne pytania

- wywodzi się z tradycji animistycznego politeizmu

- bogowie Szinto lub „kami” są czczeni
w świątyniach (jinja)

- wszystkie naturalne obiekty uznawane były przez ludzi jako mające „kami”

- obecnie Japończycy mają najczęstszy kontakt z elementami sinto świątynnego i sinto ludowego.

Podobieństwa:

- oddawano hołdy zmarłym przodkom

- występującą w różnych formach i odłamach

- modląc się, skłania głowę i przez krótką chwilę modli się w milczeniu - przedstawia swoją prośbę lub dziękuje za opiekę i pomoc.

- Ważny za to jest kalendarz obrzędowy, obejmujący rytuały i święta (matsuri)
[u nas również ważne są święta]

-sinto świątynne określa święta lokalne, pielgrzymki do świątyń, obrzędy związane
z bóstwami i duszami przodków oraz mające zapewnić urodzaj i zadowolenie bóstw.

- przez oczyszczenie ze skalania może powrócić do stanu pierwotnej czystości i stać się zdolnym do kontaktu z sacrum (poprzez spowiedź wracamy do Boga)

Różnice:

Sintoizm	Chrześcijaństwo
Brak liderów religii, brak pism, książek świętych	-pisma, księgi święte (ST i NT)
Ogromna liczba bogów	Jeden Bóg
Po każdej osobie zmarłej oczekuje się, że po śmierci stanie się „kami”	Niektórzy zostaną świętymi, ale nie mogą być bogami.
Przywiązuje więcej wagi do obecnego życia niż do rozpraw o życiu po śmierci	Żyjemy tak by zasłużyć na życie wieczne
Występuje w religii tej wiele zabobonnych praktyk, np. feng-szui.	Brak zabobonnych praktyk
Brak wspólnego kanonu świętych ksiąg i wierzeń	Kanon świętych ksiąg (NT i ST), wspólne wierzenia, prawdy wiary
Brak jednolitej hierarchii kościelnej.	Występuje jednolita hierarchia kościelna
W sintoizmie nie ma idei grzechu, ważne jest za to pojęcie skalania- zarówno na płaszczyźnie fizycznej, jak i psychicznej.	Idea grzechu
Kult bóstw (kami) koncentruje się w świątyniach, które należą do rodzin kapłanów i przez dziedziczenie przechodzą z ojca na syna	Boga czcimy zazwyczaj w kościołach, ale także w innych miejscach, świątynie nie należą do kapłanów, nie są dziedziczone
Kapłani są osobami świeckimi	Kapłani nie są osobami świeckimi
Człowiek jest z natury istotą czystą	Człowiek rodzi się z grzechem pierworodnym
Podchodząc do miejsca, gdzie ma przebywać bóstwo, odwiedzający klaszcze dwa lub trzy razy w ręce, by zwrócić na siebie jego uwagę	Nie musimy zwracać na siebie uwagi Boga. On jest wszystkowiedzący, wie kiedy się do Niego zwracamy.
Sintoizm skupia się na życiu doczesnym, na "tu i teraz"	Nasza religia skupia się na tym, aby zasłużyć na życie wieczne.
Słabo rozwinięte są w nim wierzenia dotyczące życia pozagrobowego	Dobrze rozwinięte wierzenia, dotyczące życia pozagrobowego.
Dusze po śmierci mają udawać się do Krainy Ciemności (Yomi), gdzie nie czeka na nie ani nagroda, ani kara.	Dusze po śmierci udają się na Sąd Ostateczny, gdzie czeka na nich nagroda lub kara.
Brak doktryn i dogmatów, które wierni powinni zgłębiać.	Liczne doktryny i dogmaty.
kami, bóstwa czczone przez Japończyków, nie istniały przed początkiem Wszechświata	Bóg jest nieśmiertelny i wieczny.
Kami nie były stwórcami świata. Ich natura nie jest transcendentna - są one częścią tego świata.	Bóg stwórcą wszechświata. Natura transcendentna.
Istoty ludzkie, ptaki, zwierzęta, drzewa, rośliny, góry, oceany - wszystkie one mogą być kami.	Bóg jest jeden.
Szamanizm, medycyna ludowa, wróżbiarstwo

Buddyzm

• Założycielem tej religii i twórcą podstawowych jej założeń był, żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (Budda)

• Azja południowo-wschodnia

• Buddyzm opiera się na Czterech Szlachetnych Prawdach głoszonych przez Buddę, oraz na przedstawionej przez niego Ośmiorakiej Ścieżce, która prowadzić ma do ustania cierpienia.

• Pierwsza Szlachetna Prawda o Cierpieniu - Istnieje cierpienie.

• Druga Szlachetna Prawda o Przyczynie Cierpienia Przyczyną cierpienia jest pragnienie

• Trzecia Szlachetna Prawda o Ustaniu Cierpienia - Ustanie cierpienia to całkowite zaniknięcie i ustanie, wyrzeczenie się, zaniechanie, wyzwolenie, puszczenie pragnienia

• Czwarta Szlachetna Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Ustania Cierpienia- Drogą do ustania cierpienia jest Szlachetna Ośmiostopniowa Ścieżka:

• Właściwy Pogląd - jest to poznanie Czterech Szlachetnych Prawd

• Właściwe Postanowienie - to postanowienie wyrzeczenia się złej woli i odstąpienie od wyrządzania wszelkiej krzywdy

• Właściwe Słowo - to powstrzymanie się od kłamstwa, od mowy powodującej nieporozumienia między ludźmi ("dzielącej" mowy), obelżywej mowy, pustego gadania

• Właściwy Czyn - to powstrzymanie się od zabijania, od kradzieży, od nieskromności

• Właściwy Żywot - to porzucenie nieuczciwego sposobu życia i prowadzenie życia właściwego: czyli przestrzeganie wskazań moralno-etycznych, zawartych w naukach buddyjskich

• Właściwy Wysiłek - to intencje i wysiłek, które nie pozwalają na powstawanie złych a powstanie dobrych mentalnych właściwości.

• Właściwa Uważność - zachowanie uważności we wszystkim, co się przedsięwzięło

• Właściwa Medytacja - dążenie do osiągania stanów, w których znika "ego"

• Nirwana oznacza ustanie wszelkiego pragnienia. Porównuje się ją do zdmuchnięcia płomienia, co jest metaforą uwolnienia się przez czującą istotę od wszelkich namiętności. Warunkiem osiągnięcia Nirwany za życia jest uwolnienie umysłu od niewiedzy poprzez poznanie stosownych nauk i praktyk, prowadzących do trwałego uwolnienia się od cierpienia; jednak jej pełnia następuje dopiero po śmierci

• Karma oznacza dosłownie "działanie" lub "akcja". Często termin ten jest utożsamiany z tzw. "prawem karmy" czyli "prawem przyczyny i skutku" Karma oznacza działanie wynikające z realizacji określonego celu lub woli jego osiągnięcia oraz skutek tego działania, który jest następnie doświadczany przez podejmującego akcję i innych. Buddyjskie pojmowanie karmy różni od innych religii to, że skutek czynu nie jest tu z góry ustalony. Określony czyn nie ma konkretnego skutku, który musi zaistnieć. Takie pojmowanie karmy obala mit fatalizmu, który często niesłusznie przypisuje się buddyzmowi

Podobieństwa:

• kuszenie Buddy po jego wtajemniczeniu jest prototypem kuszenia Chrystusa przez szatana;

• Obie te religie zostały założone - co oznacza, że miały swoich założycieli (Jezus Chrystus z jednej strony, z drugiej Siddharta Gautama zwany Buddą-Przebudzonym, żyli i działali w określonej epoce historycznej i w określonym miejscu - Jezus w Palestynie, Budda około pięćset lat wcześniej na ziemiach dziś leżących na pograniczu Indii i Nepalu.

• Obu Założycielom - Jezusowi i Buddzie - towarzyszyła legenda o cudownych narodzinach. Jezus, Syn Boży, urodził się z dziewiczej matki zwiastowany przez anioła; narodziny Buddy były zwiastowane snem, jaki miała jego matka, iż biały słoń wniknął przez jej bok.

• Obaj (w oczach ich wyznawców) nie byli zwykłymi ludźmi. Jezus był Synem Boga, który zstąpił z nieba na ziemię. Budda, zanim narodził się jako syn króla Śuddhodany, miał już za sobą tysiące żywotów, pełnych heroicznych wysiłków,
  w których nagromadził ponadludzką masę karmicznych zasług.

• W życiorysach obu Założycieli można zauważyć podobne przełomowe wydarzenia. Zanim zaczęli nauczać, i Budda, i Jezus spędzają pewien okres czasu w odosobnieniu na praktykach ascetycznych.

• Obaj, kiedy zaczynają swoją drogę proroków, są młodzi - mają około trzydziestu lat. Obaj otaczają się ścisłą grupą najwierniejszych zwolenników. Obaj prowadzą żywot wędrownych nauczycieli (i rezygnują z życia rodzinnego). Obaj nie zapisują ani jednego słowa swoich nauk!

• chodzenie Jezusa po morzu, cudowne nakarmienie tłumów, pochwała wdowiego grosza i Matki Chrystusa mają swoje odpowiedniki w pismach buddyjskich.

• Buddyzm posiada określone zasady religijno - etyczne, swoje obrzędy, własne życie zakonne mnichów i mniszek. Życie wspólne zakonów buddyjskich oparte na ślubie ubóstwa przypomina pod jednym względem chrześcijańskie zakony żebracze.

• wysokie i wzniosłe postulaty etyczne buddyzmu, szczególnie dotyczące opanowania nienawiści, namiętności, zdobycia się na przebaczenie, przestrzegania przykazań.

Różnice:

Buddyzm	Chrześcijaństwo
Buddyzm nie odwołuje się do mocy boskich; każdy wyznawca tej religii sam siebie zbawia;	Jezus Chrystus jest zbawicielem.
Budda żył długo, zmarł mając osiemdziesiąt cztery lata, i przez całe pół wieku wytrwale głosił swoje nauki.	Jezus miał niewiele czasu na swoją działalność: nauczanie trwało najwyżej trzy lata, i przerwała je okrutna śmierć
Budda nie jest zbawicielem	Jezus Chrystus zbawicielem
Kuszenie Buddy (było ono wielokrotne) jest jego osobistym przeżyciem bez wpływu na cała religię.	Kuszenie Jezusa było trzykrotne, miało wpływ na religię i jego nauczanie.
Buddy nie czczą! W buddyzmie nie istnieje jego kult. Budda osiągnął doskonałe oświecenie, przekazał ludziom nauki, jak osiągnąć to samo, i umierając odszedł do nirwany, czyli do stanu doskonale wolnego od wszelkiego przejawiania się.	Chrześcijaństwo jest chrystocentryczne. Jezus Chrystus jest jego centralną postacią. Jezus jest osobą, która jest ośrodkiem kultu; osobą, do której wierni nieustannie kierują swoje modlitwy
Pierwotny buddyzm jest raczej systemem filozoficzno-etycznym niż religią, gdyż sprawa bogów go w ogóle nie interesuje.	Chrześcijaństwo z natury swej jest teizmem, monoteizmem, w którym związek człowieka z Bogiem jest jasno i wyraźnie określony.
Buddyzm jako światopogląd jest pesymistyczny, jednostronnie dostrzegając tylko ciemne i przykre strony życia;	Chrześcijaństwo widzi również radość życia, zaś w cierpieniu dostrzega możność uzupełniania - na ludzką miarę - tajemnicy Odkupienia, oczyszczenia i zebrania zasług na niebo
Kresem buddyzmu jest nirwana pojęta jako zakończenie wędrówki dusz i wcieleń	Kresem chrześcijaństwa jest wieczne zbawienie.
W zupełnym przeciwieństwie, w buddyzmie nie ma śladu krwi, zaś nauka Buddy traktuje śmierć jako nieodłączną część życia i obiecuje pełne wyzwolenie od cierpienia.	Zbawicielski czyn Jezusa opierał się na jego cierpieniu i męczeńskiej śmierci. Dlatego w chrześcijaństwie jest taki kult cierpienia, ran, krwi oraz świętych męczenników.
Buddyzm jest religią doświadczenia	W chrześcijaństwie kluczowe znaczenie ma wiara
Dosłowne naśladowanie Buddy	Niedosłowne naśladowanie Jezusa
Ważniejszy w tej religii jest żywy przekaz, czyli ustne nauki mistrzów. Buddyzm w znacznie większym stopniu pozostał religią słuchaną	Religia księgi (ściśle określony zestaw ksiąg) Religia czytana.
Nie Bóg wymierza nam karę lub nagrodę, lecz nasza własna karma, czyli nagromadzony w życiu zasób zasług i dobrych nawyków, lub, przeciwnie, zła i pomieszania;	Po śmierci chrześcijanina czeka zbawienie i niebiańska szczęśliwość - albo, jako kara za życie niegodziwe, wieczne potępienie.
Reinkarnacja (człowiek, jako bóg-dewa, jako "walczący bóg" (asura), jako zwierzę, jako głodny duch (preta) albo jako istota cierpiąca męki piekielne)	Każdy przy tym żyje jeden raz i nie ma mowy o reinkarnacji.
pobyt w piekle nie trwa nieskończenie długo, ponieważ karma nawet najbardziej upadłych istot wreszcie się wyczerpuje.	Wieczny pobyt w piekle za złe życie.
Zwierzętom należy się współczucie podobne do tego, jakie kierujemy ku ludziom; zwierzęta obejmuje buddyjska solidarność	Solidarność ze zwierzętami i dostrzeganie w nich podobnych ludziom czujących istot obdarzonych boską iskrą do dziś nie trafiło do chrześcijańskiej świadomości; ani też nie ma przesłanek, aby ten stan stan rzeczy miał się kiedykolwiek zmienić.

Hinduizm

-wyznawany głównie na Półwyspie Indyjskim, RPA, Pakistan, Fidżi

-Hinduizm jest religią bez jednego głównego założyciela. Rozpoczął się razem z rozkwitem kultury Ariów w Indiach. Powstał właśnie z Wed.

- Najstarszą z samhit jest Rygweda - Wiedza hymnów. dalsze samhity: Samoweda - Wiedza pieśni; Jadżurweda - Wiedza formuł ofiarnych oraz Atharwaweda - Wiedza zaklęć. Każda samhita jest opatrzona komentarzami - tzw. brahmanami, które powstawały od IX wieku przed Chrystusem. Ich celem było odkrywanie, uzasadnianie i interpretowanie sensu ofiar zewnętrznych oraz podkreślanie wyższości kasty kapłańskiej - braminów.

-Święte księgi oprócz samhit (Ramajana, Mahabharata, Purany, Manusmryti)

-Występują warny Wskazania na ten temat znajdują się w świętych tekstach hinduizmu takich jak Upaniszady.

1. Bramini - kapłani

2. Kszatriowie - wojownicy i rządcy, monarchowie

3. Wajsjowie - kupcy, rzemieślnicy

4. Siudrowie - robotnicy rolni

-Poniżej ostatniej kasty istnieje bardzo liczna warstwa społeczna pariasów (nietykalnych). Są oni uważani za nieczystych i wykonują jedynie „nieczyste” posługi, np. czyszczą ustępy czy zamiatają ulice.

-Oprócz czterech podstawowych kast istnieje kilka tysięcy podkast. Małżeństwo można zawrzeć tylko w obrębie własnej podkasty. Między kastami istnieje bardzo ścisły rozdział. Każda ma swoje zwyczaje, wykonuje inne zawody, zjada posiłki tylko z członkami własnej kasty, ma własny sposób ubierania czy noszenia fryzur. Niezachowywanie zwyczajów kastowych może się skończyć wykluczeniem z kasty i śmiercią społeczną.

Najważniejsze zasady hinduizmu:

1. Szacunek dla świętych ksiąg - Wed

2. Wiara w reinkarnację

3. Wiara w prawo akcji i reakcji (karma)

4. Dążenie do wyzwolenia (moksza)

-Wiara w bóstwa męskie - dewy i żeńskie dewi

Etyka hinduistyczna opiera się na kilku fundamentalnych założeniach:

• Wszyscy są sobie równi - niezależnie od wyznania, rasy, państwa, wieku, płci czy inteligencji. Są oni bowiem częścią Boga.

• Należy stosować się do zasady ahinsa i nie krzywdzić żadnej istoty czynem, myślą ani słowem, nie licząc wyjątkowych przypadków, gdy to może być konieczne aby obronić siebie lub kogoś innego.

• Boga można czcić pod dowolną formą i imieniem.

• Każdą istotę zamieszkuje Bóg.

• Należy spełniać swój obowiązek społeczny i religijny.

• Podobieństwa:

Hinduizm	Chrześcijaństwo
Bóg lub bogowie zstępują na Ziemię co kilka tysięcy lat jako awatara, aby wypełnić ważną misję - uratować świat przed upadkiem moralnym (np. Rama lub Kryszna)	Zejście na Ziemię Jezusa Chrystusa, aby nawoływać do nawrócenia, mówić o Królestwie Bożym)
Hinduizm określany jest przez niektórych mianem "pseudopoliteizmu"; według tego poglądu pod powierzchowną warstwą wielobóstwa kryje się warstwa monoteistyczna (jedyny Bóg i jegowcielenia).	Jeden Bóg.
Bezosobowy absolut Brahman. Ma on trzy personifikacje: Brahma, Wisznu i Sziwa. Bóg Wisznu ma swe awatary: Krysznę, Ramę i inne, np. ludzi i zwierzęta. Brahma, Wisznu i Sziwa to trzej najważniejsi bogowie. Stanowią oni swoistą „trójcę” - trimurti.	Jeden Bóg w postaci Trójcy Świętej ( Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty)
Bóg Wisznu jest pełen łagodności i miłosierdzia, utrzymuje rzeczywistość w istnieniu.	Miłosierny Bóg
Brahma jest uważany za symbol stworzenia, jako pierwszy wyłonił się z absolutu, a jego zadaniem jest dalsza emanacja światów.	Bóg Stworzycielem świata.
Hinduizm zakazuje krzywdzenia wszelkich istot czujących	5 przykazanie: nie zabijaj.

Różnice:

Hinduizm	Chrześcijaństwo
Nie ma on jednolitej struktury organizacyjnej, formy kultu i doktryna są zmienne i płynne, nie ma rozbudowanych, uniwersalnych instytucji.	Jednolita struktura organizacyjna, forma kultu i doktryny ustabilizowane.
Z uwagi na to, że hinduizm nie jest jednolitym zbiorem wierzeń, z jasno zdefiniowaną doktryną, można w obrębie hinduizmu napotkać różne poglądy na naturę bóstwa.	Ujednolicone poglądy na naturę bóstwa.
W hinduizmie powszechna jest wiara w reinkarnację. Według hinduistów dusza przechodzi przez coraz wyższe postacie - od przedmiotu, przez postać rośliny, zwierzęcia, człowieka (i jeszcze parę wyższych) po zjednoczenie i stopienie się z Brahmanem	Brak wiary w reinkarnację, dusza ludzka bezpośrednio po śmierci udaje się na Sąd Boży, by tam otrzymać nagrodę lub karę za swoje grzechy.
Hinduizm nie ma założyciela, nie można się też osobiście na hinduizm nawrócić, gdyż warunkiem jego wyznawania jest przynależność do jednej z kast.	Chrześcijaństwo posiada założyciela, nawrócić się na nie może każda osoba.
- Losy duszy (w tym postać, którą przybierze w następnym życiu) warunkowane są przez czyny -dusza zbiera określoną (dobrą lub złą, zależnie od czynów) karmę, której rezultatem są szczęście lub cierpienia. Gdy te nastąpią, wtedy karma się spala.
Wędrówka dusz, w którą wierzą hinduiści, nazywa się sansarą. Hinduiści dążą do jej zakończenia i zjednoczenia się na zawsze z Bogiem (Brahmanem),	Nie występuje wędrówka dusz.
Wegetarianizm (każdy kto spożywa, a nawet ma udział w przygotowywaniu mięsa, popełnia grzech zabicia zwierzęcia, z którego to mięso pochodzi.) Z największym szacunkiem hinduiści traktują krowy.	Można spożywać potrawy mięsne, za wyjątkiem dni postu.
Życie człowieka można podzielić na cztery etapy: pobierania nauk, aktywnego życia rodzinno-społecznego, osiadłego życia pustelniczego oraz wędrownego ascetyzmu.	Brak podziału życia na etapy.

Islam, muzułmaństwo (islam- poddanie się woli bożej)- religia monoteistyczna, założona przez Mahometa, druga na świecie pod względem liczby wyznawców- głównie w Azji i Afryce. Mahomet ujrzał archanioła Gabriela, który kazał mu nauczać według tego, co mu powie.

• 622 - ucieczka z Mekki do Medyny, tzw. „hidżra”; pierwszy rok kalendarza muzułmańskiego.

• Allach - bóg, symbolem Allacha był ogień

• Muslin - poddany woli boskiej

• Immani - przywódcy duchowni.

• Koran - święta księga islamu - spis przypowieści o życiu proroków przed Mahometem, zawiera także wiele fragmentów Starego testamentu. Opowiada o patriarchach i prorokach bardzo dobrze znanym wyznawcom judaizmu i chrześcijaństwa, głownie skupia się na Abrahamie.

• Sura - księga objaśniająca Koran.

• Muzułmanie mają swoje trzy święte księgi.

• Sunna - zawiera ona szczegółowy opis życia i działalności największego proroka - Mahometa.

688 - Podzielono się na dwie grupy: szyitów i sunnitów. Szyici stanowią około 10 % muzułmanów. Są podzieleni miedzy sobą na wiele sekt. Sunnitów jest 90 %. Obecnie to właśnie szyizm jest oficjalną religią państwową. Stosowane jest tam prawo "szari'at", prawo muzułmańskie oparte na Koranie.

Islamiści mają 5 filarów, czyli powinności, które koniecznie muszą spełnić. Są to:

1. Publiczne wyznanie wiary i później odnawianie go co pewien czas. Wyznanie wiary muzułmanów brzmi: "Nie ma większego boga nad Allacha, a Mahomet jest jego prorokiem".

2. Pięć raz dziennie każdy muzułmanin musi się pomodlić. W piątek, który jest dniem modlitwy, wszyscy zbierają się na wspólnej modlitwie.

3. Przestrzeganie ramadanu. Ramadan jest to dziewiąty miesiąc w kalendarzu muzułmańskim. Wg muzułmanów to wówczas został objawiony Koran. Ludzie powyżej dziesiątego roku życia muszą przez cały miesiąc, od wschodu do zachodu słońca pościć.

4. Każdy powinien dać jałmużnę dla biedniejszych współwyznawców.

5. Raz w życiu każdy muzułmanin musi odbyć pielgrzymkę do Mekki, rodzinnego miasta Mahometa.

• dżihadu - święta wojna w obronie

religii mahometańskiej (tylko niektóre odłamy islamu wierzą w słuszność dżihadu)

• Mężczyznom wolno mieć kilka żon (wielożeństwo), które razem żyją w jednej wielkiej familii. Rola mężczyzny w domu jest dominująca, a kobieta ma się zajmować jedynie domem i dziećmi.

• Muzułmanie nie jedzą w ogóle wieprzowiny, gdyż uważają, ze mięso te pochodzi od brudnych zwierząt i mogłoby niekorzystnie wpłynąć na ich zdrowie. Nie piją także alkoholu, głównie w czasie ramadanu. Bardzo surowo karze się także przestępstwa.

• Świątynią muzułmańska jest meczet, obok którego zawsze stoi jedna bądź kilka wieżyczek zwanych minaretami, skąd specjalni kapłani - muezzini - przypominają o codziennej modlitwie zawsze godzinę przed wschodem słońca.

Podobieństwa:

• Bóg jest jeden, wszechmocny, wszechpotężny.

• Wszystko jest dziełem Boga. Bóg stworzył cały świat i człowieka, jako ostatniego, w sześć dni.

• U końca czasów na Sądzie Ostatecznym Bóg zażąda On od wszystkich ludzi zdania rachunku.

• Istnieją takie same etapy życia każdego człowieka: życie -> śmierć -> sąd boży -> ponowne życie.

Różnice:

Islam	Chrześcijaństwo
. Bóg jest Stwórcą świata i człowieka, ale człowiek nie jest wiernym obrazem Boga. Bóg jest całkowicie transcendentny, do nikogo i do niczego niepodobny. Między Bogiem a człowiekiem nie ma żadnego pośrednika	Bóg stworzył człowieka nas swój wierny obraz i podobieństwo, a swoją istotę objawił w stworzeniu. Pośrednikiem między Bogiem a człowiekiem jest Jezus Chrystus
Bóg nie ma Syna. Jezus nie powinien być otaczany czcią boską. Wiara w Trójcę Św. jest wiarą w wielobóstwo. Oddawanie czci wielu bogom jest najcięższym grzechem, ponieważ istnieje tylko jeden jedyny Bóg	Jednorodzonym Synem Bożym jest Jezus, który przyszedł na świat jako człowiek, będąc jednocześnie Bogiem. Ojciec, Syn i Duch Święty są jedynym Bogiem w Trójcy Św.
Bóg nie jest ojcem Jezusa. Jest wszechmocnym i miłosiernym Bogiem. Koran zarzuca chrześcijanom modlenie się do trzech bogów: Boga, Jezusa i Marii; tak przypuszczalnie Mahomet postrzegał chrześcijan w swoich czasach	Bóg jest Ojcem Jezusa Chrystusa i Ojcem wszystkich swoich dzieci. Trójca Św. to Ojciec, Syn i Duch Święty. Maria była człowiekiem i nie należy do Trójcy Św.
Brak sakramentów i duchownych

Taoizm

- tradycyjny chiński system filozoficzny i religijny

-stworzenie filozofii taoistycznej przypisuje się Laozi w VI wieku p.n.e.

- taoizm religijny miał powstać w II i III wieku n.e.

- Najważniejsze księgi taoizmu: Księga Przemian, Daodejing (Tao Te Ching), Zhuangzi.

-otwarty na zapożyczenia z innych wierzeń. W różnych okresach otwierał się na elementy konfucjanizmu, szamanizmu, buddyzmu, chrześcijaństwa i manicheizmu.

-Taoizm filozoficzny (daojia) związany jest nierozerwalnie z pojęciem tao.

-Tao - esencja wszechświata, stanowiącą podłoże wszelkich zmian. Nie może być opisane słowami, gdyż ciągle się zmienia, ponadto każdy opis jest jedynie przybliżeniem rzeczywistości. Można jednak poprzez rozwój duchowy osiągnąć stan mędrca taoistycznego i tym samym harmonię z tao.

-Wuwei - działanie bez wysiłku, działanie w harmonii z tao. Jest to proces akceptowania i harmonizowania swego działania z nurtem wszechświata. Doświadczając tao i w ten sposób poznając je człowiek nabywa naturalnej cnoty „te”, która pozwala na osiągnięcie harmonii wuwei.

-Taoizm religijny rdzenna religia powstała przez połączenie filozofii taoistycznej z wierzeniami ludowymi i magicznymi. Głosi m.in. jedność zasad yin i yang (symbol równowagi), których wzajemne dopełnianie się w tao stanowi podstawę harmonii świata. Istnieje w Kongkongu i na Tajwanie

-Pięć żywiołów, czy też przemian taoizmu to kolejno: woda, drzewo, ogień, ziemia, metal.

-Z taoizmem religijnym związane są też: medycyna chińska i nauka, wewnętrzne style walki, medytacje w ruchu, techniki dywinacyjne, alchemia, poszukiwanie sposobów na długowieczność, poszukiwania naturalnej równowagi energetycznej w otoczeniu człowieka Feng Shui.

-W taoizmie religijnym wyszczególnić można dwa nurty, nurt ludowy i nurt świątynny.

Judaizm

-religia monoteistyczna

- ukształtowana w II tysiącleciu p.n.e, w Palestynie

- stanowi religię narodową Żydów

-Głównym miastem ich kultu jest Jerozolima

- Wyznawcy tej religii zamieszkują Bliski Wschód, Afrykę i Europę Północną.

-Judaizm wywodzi się z wierzeń Hebrajczyków - przechowywali oni tradycję o wędrówce Abrahama, którego uznają za swojego przodka
z mezopotamskiego Ur do Kanaanu

-obrzezanie to znak przymierza zawartego między Abrahamem a Bogiem, Bóg obiecał liczne potomstwo i we władanie kraj Kanaan.

-Król Salomon dokonał centralizacji kultu, budując w 967 p.n.e. świątynię jerozolimską, lecz po jego śmierci królestwo rozpadło się na dwa królestwa: Izrael (z siedzibą w Sychem)
i Judę (z siedzibą w Jerozolimie). W obu ośrodkach kapłani spisywali teksty religijne
i prawne, które stały się trzonem Biblii hebrajskiej i żydowskiego prawa religijnego.

-Upadek królestw Izraela (722 p.n.e.) oraz Judy (586 p.n.e.) spowodowany był według tradycji licznymi odstępstwami od przykazań boga Jahwe, a szczególnie obdarzaniem czcią bogów "cudzoziemskich". Upadek królestwa Judy oznaczał zburzenie pierwszej świątyni jerozolimskiej i okres niewoli.

Prawo żydowskie (Halacha):

• W 8 dniu po narodzinach chłopiec powinien być obrzezany.

• Dziewczynkę od 12 roku życia, a chłopca od 13 uważa się za dorosłych, tzn. nałożony jest na nich obowiązek przestrzegania Halachy (prawa żydowskiego).

• Halacha ogranicza kontakty między osobami różnej płci: zakazuje mężczyznom zwracać uwagę na urodę kobiet, wąchać ich perfum, słuchać ich śpiewu. Zakazane jest przebywanie dwóch osób różnej płci w zamkniętym pokoju (jichud), z wyjątkiem męża z żoną, rodzica z własnym dzieckiem, osoby dorosłej z dziewczynką do 3 roku życia lub chłopcem do 9 roku życia. Zakazana jest także masturbacja i stosunki homoseksualne.

• Obowiązkiem każdego Żyda jest ożenić się i mieć dzieci (możliwie większą ich liczbę). Z powodu segregacji płci kojarzeniem małżeństw powinien zajmować się zawodowy swat (szadchan).

• Halacha nakazuje oddawanie czci osobom, które ukończyły 70 lat, a także swoim rodzicom.

• Osoba na łożu śmierci powinna wyznać swoje grzechy. Dokuczanie takiej osobie, denerwowanie jej uważane jest za równe z morderstwem. Istnieje obowiązek czuwania przy konającym.

• W ciągu dnia Żyd powinien odmówić trzy razy modlitwy rano, po południu i wieczorem. Głównym składnikiem modłów są błogosławieństwa, które należy odmawiać stojąc twarzą do Jerozolimy oraz Szema Jisrael ("Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem - Panem jedynym

• Ogromna ilość przepisów prawa żydowskiego dotyczy spożywania pokarmów. Ponieważ jest to czynność religijna, posilanie się powinno zacząć się i zakończyć stosowną modlitwą. Żywność dozwolona do spożycia jest określana jako koszerna

• Obowiązek święcenia soboty (szabat)

• Najważniejszymi świętami żydowskimi są: Nowy Rok - Rosz ha-Szana, Dzień Pojednania - Jom Kippur, Święto Namiotów - Sukkot, Chanuka, Purim, Pascha, Zielone Świątki - Szawuot.

• Centrum życia wspólnoty jest synagoga. Synagogi ortodoksyjne mają bardzo różnorodny wygląd, ale pewne cechy wspólne. Panuje zasada segregacji płci (mechica), co w praktyce oznacza, że parter jest zarezerwowany dla mężczyzn, a galeria na piętrze - babiniec - dla kobiet. W centrum znajduje się podium - bima, a na ścianie zorientowanej w kierunku Jerozolimy - arka ze zwojami Tory.

Podobieństwa:

-szlachetne prawdy wiary zawarte są w Talmudzie, Torze i Starym Testamencie.

-Rabini (czyli nauczyciele i znawcy Tory) modlą się z wiernymi w synagogach (domach modlitwy)

- W życiu kierują się 10 przykazaniami

-Podstawą judaizmu jest wiara w jednego Boga (osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym, bezcielesnym i wiecznym), będącego nie tylko stwórcą świata, ale także jego stałym "nadzorcą", czy też "opiekunem".

-Stary Testament zezwala na oddawanie chwały, składanie ofiar i kierowanie modlitw jedynie do samego Boga. Kult wszelkich innych istot określany jest mianem bałwochwalstwa, nieświadomej czci demonów i przedstawiony został jako jeden z największych grzechów.

-nakaz miłości Boga i bliźniego czy zakaz, morderstwa itp.

-katolicy, na wzór kapłaństwa mojżeszowego, posiadają świątynię, ołtarz, miejsce najświętsze, rodzaj krwawej ofiary (ofiara mszy uosabiająca powtórne ukrzyżowanie Jezusa, baranka Bożego), wodę oczyszczenia czy ofiary z kadzidła.

-wędrówki dusz po śmierci do piekła lub nieba, Sądu Ostatecznego, przyjście Mesjasza

Różnice:

Judaizm	Chrześcijaństwo
Prawo żydowskie (halacha) reguluje życie wyznawcy judaizmu tak szczegółowo, że trudno oddzielić wyznawanie religii od zajęć doczesnych.	Życie wyznawcy chrześcijanizmu nie jest dokładnie regulowane.
Judaizm postrzega Boga jako jednoosobowego i w żaden sposób niepodzielnego	uznaje jednego Boga trójosobowego
Kult Jezusa jest bałwochwalstwem, gdyż jest On postrzegany nie jako wcielenie samego Stwórcy, Boga Izraela, lecz jako stworzenie.	Jezus Chrystus uznawany jako osobę Trójcy Świętej.
Prawo nadane Mojżeszowi na górze Synaj było ostatecznym wyrazem woli Bożej, przez co jest ono wieczne i niezmienne	Prawo mojżeszowe było tymczasowym rozwiązaniem, które miało obowiązywać aż do nadejścia Chrystusa.
Nauki Jezusa są sprzeczne z tym, co nakazał Mojżesz, dlatego też nauczyciel z Nazaretu uznawany jest przez nich za zwodziciela i fałszywego proroka.
W judaizmie podstawą zbawienia jest wypełnianie przykazań Bożych	Głosi zbawienie z wiary w Jezusa niezależnie od uczynków.
Odrzucenie prawa mojżeszowego i przykazań Bożych jako podstawy zbawienia było postrzegane przez większość Żydów jako herezja najgorsza z możliwych.

---