Decyzja - wybór jednego spośród rozpoznanych i uznanych za możliwe wariantów przyszłego działania

Teoria podejmowania decyzji - wypracowanie i dostosowanie dokładnych informacji , ich przetworzenie i przekazanie wyników do ośrodka decyzyjnego. Kierownicy będą kierować się nimi przy podejmowaniu racjonalnej decyzji.
1. Matematyczne podejście w teorii decyzji - poszukiwanie „optymalnej decyzji” odpowiadającej rzeczywistym warunkom, na tej podstawie wybiera się decyzje prowadzącą do najmniejszej straty; badane są związki między prawdopodobieństwami zdarzeń
2. Psychologiczna teoria decyzji - uwzględnienie przy podejmowaniu decyzji predyspozycji i cech osobowości, np. percepcja, pamięć i cech pozaosobowych np. wykształcenie, staż pracy itd.
3. Naukowa metoda ustalania koncepcji decyzyjnych - ustalanie możliwości rozwiązań na drodze „od szczegółu do ogółu” i „od ogółu do szczegółu” w ramach procedury:
TEORIA: a. Abstrakcja B. Hipoteza C. Teza
PRAKTYKA: D. Program(ustalenie działań) E. Wdrożenie

Podstawowy wyznacznik racjonalności podejmowania decyzji: sam decydent i otoczenie podejmowania decyzji

Warunek racjonalności decyzji (wg. Kotarbińskiego) - 1. Uzyskane informacje, 2. Umiejętność przyswajania informacji i przekształcania ich w decyzję, 3. Dążenie do podjęcia racjonalnej decyzji (ZASADA MAKSYMALIZACJI EFEKTU)

Racjonalność rzeczowa (idealna) - dostosowanie działania do całokształtu wiedzy o problemie; stan bardzo trudny do osiągnięcia
Racjonalność metodologiczna - pozwala formułować postulaty podnoszące efektywność; postępowanie zgodne z posiadaną wiedzą i wypracowaną procedurą postępowania w sytuacjach o podobnych cechach

TYPY DECYZJI:
- z pkt widzenia CZASU:
decyzje strategiczne (najszerszy zakres, cele długookresowe, przesądzają o sposobie wykorzystania zasobów firmy, efekty rozległe i długotrwałe);
decyzje taktyczne (średni zasięg, uszczegółowienie i doprecyzowanie decyzji strategicznych)
decyzje operacyjne (realne procesy w określonym czasie, wykorzystanie posiadanych zasobów i ustalonych procedur)
- z pkt widzenia STRUKTURY PROBLEMU:
programowalne/rutynowe/powtarzalne - standardowe reagowanie na proste problemy
nieprogramowalne - sytuacje nietypowe, nowe, niepewne, przy brak procedur
- z pkt widzenia RACJONALNOŚCI:
racjonalne - gdy dostępne są informacje, działania i reguły podejmowania decyzji
nieracjonalne - nie ma dostatecznych informacji, reguł, procedur

RODZAJE DECYZJI:
- stopień złożoności: innowacyjne, standardowe, proste
- stopień oddziaływania na otoczenie: kierownicze, doradcze, wykonawcze
- tematyki: prognostyczne, planistyczne, rozwojowe, realistyczne
- struktury: kształtujące bazę materiałowo-techniczną, sytuację kadrową, funkcjonowanie układu
- ze wzg. na formę: decyzje z własnej inicjatywy kierownika, aprobujące, kolektywne, indywidualne
- ze wzg. na udział w realizacji funkcji zarządzania: kierownicze, niekierownicze
- ze wzg. na możliwość wyboru: wariantowe, alternatywne, substytucyjne
- ze wzg. na sposób podjęcia decyzji: kalkulacyjne (kalkulowanie kosztów i zysków), negocjacyjne, proceduralne

SYTUACJA DECYZYJNA - zachwianie równowagi między organizacją a otoczeniem lub układów wewnętrznych w organizacji; wiele wzajemnie powiązanych problemów, aby przywrócić równowagę; istotą jest szczegółowe zapoznanie się z zaistniałą się sytuacją (zdefiniowanie problemu - fakty, synteza faktów, definicja problemu, cel, diagnozowanie, wykrycie źródła problemu)
- Aby rozpoznać problem należy przeanalizować: zmienne czynniki środowiskowe, zmienne czynniki decyzyjne, możliwe konsekwencje i wyniki).
- Techniki ułatwiające rozpoznanie problemu: wykres przyczyn i skutków (Ishikawy - diagram ości ryby), analiza Pareto, analiza ekspansywna
- Formy prezentacji problemów: drzewo decyzyjne (łańcuch działań poszukiwania rozwiązań, aby rozpoznać wszystkie warianty decyzyjne); scenariusz decyzyjny (relacja między podejmującym decyzję a ekspertem, aby rozpoznać czynniki wpływające na wybraną decyzję)

POJAWIENIE SIĘ PROBLEMU ->ZBIERANIE INFORMACJI -> USTALANIE PRZYCZYN -> KREOWANIE ROZWIĄZAŃ -> XXX ->DOKONANIE WYBORU ->WPROWADZENIE W ŻYCIE -> KONTROLA WYNIKÓW I OCENA EFEKTÓW

- Model formalny - tłumaczenie języka naturalnego i symboli graficznych na język formalny; procesy agregacji i dezagregacji elementów modelu konceptualnego; służy do sporządzenia programu źródłowego (SYMULATOR - to wynik przekształcenia programu źródłowego w postać gotową do wykonania eksperymentów na komputerze);
- Model konceptualny - opis struktury systemu rzeczywistego na podstawie jego obserwacji,

Zmienne i funkcje w modelu: ZMIENNE OPISUJĄCE - istotne dla zrozumienia, opisu i sterowania systemu; ZMIENNE WEJŚCIOWE - określają wpływ zaburzenia lub oddziaływania systemu na otoczenie; ZMIENNE WYJŚCIOWE - przyjmują wartości w rezultacie przyjęcia wartości przez zmienne wejściowe i stanu; ZMIENNE STANU - determinują w każdej chwili wartości wszystkich zmiennych opisujących w następnej chwili; FUNKCJA ZMIANY STANU - przekształca zbiór wartości zmiennych stanu modelu w danej chwili w odpowiadające im wartości w kolejnej chwili; FUNKCJA WYJŚCIA - przekształca zbiór wartości zmiennych stanu modelu w zbiór wartości zmiennych opisujących modelu w tej samej chwili;

- System rzeczywisty - rzeczywistość badana w określonym celu; skończony zbiór zależnych od czasu trajektorii zmiennych opisujących;
- Środowisko eksperymentalne - zbiór warunków badania systemu;

- Metoda - sposób umyślny, który stosuje osoba lub zespół działający; sposób postępowania, dobór sposobu działania

Metody podejmowania decyzji:
receptywne-dane każdemu przez naturę lub wykształcenie w procesie uczenia się np. metoda prób i błędów
asocjacyjne - intuicja człowieka, fantazja, pomysłowość, ciekawość, np. burza mózgów
zbierania i porządkowania - uporządkowane struktury lub pojęcia, np. drzewo decyzyjne
kombinowane - wszystkie elementy poprzednich, np. psychodrama
dedukcyjne - dążenie do logicznie uporządkowanych struktur
indukcyjne - nawiązują do rzeczywistości, ale są hipotezami np. eksperymenty
integratywne - elementy wcześniej omawianych, np. analiza wartości
różnicowane metody

---