Jan Vermeer

2 lipiec 2009 -

Kategoria: Kultura i sztuka

Jan (Johannes) Vermeer  (1632 - 1675) jest po Rembrandcie bodajże najsłynniejszym malarzem holenderskim. Malarzem holenderskiego Złotego Wieku nierozerwalnie związanym z Delft.

Był malarzem o unikalnym doborze kolorów i zadziwiającym rozproszeniu światła.

Jak już pisałem o krytykach sztuki którzy zapomnieli o twórczości Jacoba Backera tak odwrotnie było z Vermeerem. Niedoceniany i zapomniany Vermeer doczekał się dopiero sławy 200 lat po swojej śmierci gdy ty francuski krytyk W. Bürger w roku 1866 w swej monografii napisał o Vermeerze jako o niedocenianym geniuszu nazywając go „Sfinksem z Delft” (sfinks - ponieważ tak mało o nim wiadomo). Ta wielka popularność i moda na Vermeera zaowocowała także dużą ilością falsyfikatów.

Na twórczość Vermeera wpłynęło malarstwo 10 lat starszego Carela Fabritiusa - także mieszkańca Delft.

Obrazy Vermeera są perfekcyjne. Fachowcy nadal się sprzeczają czy Vermeer używał w swoich kompozycjach camera obscura czy nie,  ponieważ perspektywa obrazów jest nienaganna, niektóre elementy są nieostre jakby widziane prze obiektyw a pod warstwą farby brak linii pomocniczych wcześniejszego szkicu.

W centrum Delft mieści się Centrum Vermeera (Vermeercentrum) gdzie znajdują się reprodukcje wszystkich jego obrazów w chronologicznej kolejności i można obejrzeć jak i w jaki sposób pracował ten mistrz, pokaz filmu obrazuje nam XVII-wieczny Delft.

Najsłynniejszym obrazem Johannesa Vermeera jest “Dziewczynka z perłą” (Meisje met de parel). Dziewczynka odwraca głowę przez ramię aby nas zobaczyć. Technika malarska Vermeera jest genialna; perłą w uchu dziewczynki namalowana jest dwoma ruchami pędzla. Gra światła, błyski i refleksy są marką handlową mistrza.

Drugą bardzo znaną pracą Vermeer jest jego „Widok Delft” (Gezicht op Delft). Ten obraz jest niczym okno przez które patrzymy 350 lat w przeszłość. Spacerując po tym pięknym mieście można dziś odszukać wielu elementów z tego obrazu.

Mimo wszystko należy pamiętać, że wszyscy ówcześni malarze pracowali tylko w atelier, czyli ich pejzaże lub panoramy miast powstawały częściowo z pamięci, częściowo ze szkiców a częściowo z wymogów kompozycji. Dlatego też obrazy te niekoniecznie zgadzały się z rzeczywistością. Tak i w tej panoramie Delft Vermeer pozwolił sobie na wiele "przekrętów" aby stworzyć harmonijną kompozycję.

Dziewczynkę z perłą i panoramę Delft można podziwiać w Mauritshuis w Hadze, inne w muzeum narodowym (Rijksmuseum) w Amsterdamie i w wielu największych muzeach świata, m.in. w Nowym Jorku, Londynie, Waszyngtonie.

---