Konspekt lekcji zajęć praktycznych
I. Część ogólna lekcji.
1. Nauczyciel: Markiewicz Marta, Moździerz Jolanta, Paulina Pietras
2. Miejsce odbywania zajęć: Wydział Pedagogiki Akademii Pedagogicznej przy
ul. Ingardena.
Sala ćwiczeń.
3. Data: 30.01.2009
4. Szkoła: Akademia Pedagogiczna.
Klasa: III rok.
Specjalność: pedagogika społeczno-opiekuńcza.
Grupa: II.
Ilość uczniów: 24
5. Temat:
Rola zabawy i funkcje zabawek
6. Cele lekcji:
Ogólny:
Co tu ma być??
Operacyjny (dydaktyczny):
na poziomie kształcenia właściwej postawy (usamodzielnienia dziecka):
wyrabiają samodzielność i wytrwałość w przezwyciężaniu trudności,
kształtowanie umiejętności współżycia społecznego, takich jak dzielenie się, negocjowanie czy współdziałanie
dbałość o bezpieczeństwo i porządek podczas, gier i zabaw,
na poziomie kształcenia wiadomości dziecko:
poznaje różne gry i zabawy,
na poziomie kształcenia umiejętności dziecko:
rozwija swoje umiejętności rysowania, malowania, wycinania, klejenia, lepienia, układania,
* doskonali umiejętność posługiwania się różnymi narzędziami
* projektuje - realizuje własne pomysły,
na poziomie kształcenia umiejętności i zdolności motorycznych dziecko:
* rozwija koordynację ruchową, wzrokowo-ruchową,
* rozwija małą motorykę, precyzję ruchów rąk,
* doskonali umiejętności naśladowania,
* kształcenie zdolności odwzorowywania,
* rozwija zdolności manipulacyjne,
* kształtuje umiejętności zabawy różnymi przedmiotami,
* rozwija umiejętności posługiwania się palcami rąk oraz różnymi narzędziami np. nożyczkami w celu tworzenia obrazu lub innej pracy plastycznej,
* usprawnia dużą motorykę tj. koordynację ruchów, szybkość, zwinność, skoczność, równowagę, wytrzymałość,
8. Formy pracy:
w grupach,
indywidualna.
9. Środki dydaktyczne:
maskotki,
bibuła,
kredki, farby,
sznurek
ołówek, gumka, temperówka,
butelki
grzybki,
klocki - różne,
dzwonek,
książki,
pacynki
grzechotka
Tamburyn
mówiąca lalka
Skarpetka i but
10. Metody pracy:
pokaz z objaśnieniem,
rozmowa - pogadanka,
wierszyki,
praktyczne działania,
gry i zabawy dydaktyczne,
ćwiczenia ruchowe.
11. Tok lekcji:
mieszany.
Zabawa jest podstawową formą działalnością dziecka .Warto uświadomić sobie, że służy ona nie tylko przyjemności, ale także wspomaga rozwój psychofizyczny dziecka.
W trakcie zabaw dziecko zdobywa pierwsze wiadomości o świecie i wzbogaca ciągle swoją wiedzę, wyraża swoje uczucia i pragnienia, daje upust swojej wyobraźni, ma możliwość rozładowania napięć nerwowych. Utrwala i doskonali nabyte już sposoby myślenia i działania.
Zabawa uczy też dostosowywania się do reguł i norm, przyczynia się do uspołecznienia, zdyscyplinowania. Uczy wytrwałości i cierpliwości w dążeniu do celu.
Jednak, aby zabawa spełniła należycie swoją rolę, niezwykle istotny jest dobór odpowiednich zabawek. Półki w sklepach uginają się od towarów i nie jest wcale łatwo wybrać z tego ogromu odpowiednią zabawkę. Przy kupowaniu zabawek kierujemy się często własnym gustem, upodobaniami z czasów dzieciństwa, nie zastanawiając się nad tym, czy zabawka podoba się dziecku i czy będzie mu przydatna.
Już w okresie niemowlęcym zabawka jest niezwykle potrzebna, na równi z prawidłowym żywieniem czy właściwą pielęgnacją malucha.
Niemowlęta długo nie różnicują zabawek z punktu widzenia czynności, które można przy ich pomocy wykonać, ale bawią się wszystkimi zabawkami jednakowo w zależności od rodzaju zabawy, która w danym okresie rozwoju dominuje (np. postukują wszystkimi przedmiotami, wyrzucają je z łóżeczka i td). Jednak już od pierwszych miesięcy życia zabawka musi być dla dziecka interesująca. Zabawki dla niemowląt powinny mieć intensywne barwy, nieznany kształt, powinny wydawać różne dźwięki i poruszać się przy dotykaniu. Nie można dziecku podawać ciągle tej samej zabawki, bo zabawki znane przestają być atrakcyjne. Szkodliwy jest również nadmiar zabawek. Uwaga niemowlęcia rozprasza się, dziecko nie wie, co z tyloma zabawkami zrobić i żadną nie bawi się właściwie. Zabawek powinno być dużo, ale rodzice powinni wybrać z nich 3 do 4 i tylko te podać dziecku do zabawy.
Jednak zabawka sama w sobie nie wystarcza. Ważne jest, by matka lub ojciec poruszali grzechotką, podawali gryzaczek, wrzucali klocek do pudełka. Wtedy dziecko początkowo obserwuje rodziców, a potem nabiera umiejętności naśladowania ich i samo manipuluje przedmiotami.
Niemowlęta, którym nie zapewnia się możliwości zabawy, nie dostarcza odpowiednich zabawek, rozwijają się gorzej - są bierne, apatyczne, z opóźnieniem zaczynają siadać, chodzić, mówić.
Często niemowlę nie chce zabawek i grzechotek, interesują je natomiast przedmioty codziennego użytku - kubeczki, chusteczki, szpulki, przykrywki itd. Należy te przedmioty dziecku udostępnić pod warunkiem, że spełniają wymogi higieny i bezpieczeństwa.
W wieku poniemowlęcym i przedszkolnym zabawka powinna służyć dziecku do rozrywki, być narzędziem stymulacji i integracji ze światem ludzi dorosłych. Należy koniecznie pamiętać o tym, by była dostosowana do poziomu rozwoju dziecka oraz do warunków mieszkaniowych. Konieczne jest też stałe miejsce do przechowywania zabawek. Nie tylko przedłuża ono trwałość i ładny wygląd zabawek, ale też odgrywa rolę dydaktyczną, przyzwyczajając dziecko do porządku i systematyczności. Początkowo to mama lub tata sprzątają zabawki, odkładając je na miejsce, później dziecko zaczyna robić to samo.
W pierwszych trzech latach życia ważną rolę odgrywają zabawy manipulacyjne (wkładanie mniejszych przedmiotów w większe, otwieranie i zamykanie, nawlekanie i piętrzenie itd). Zabawy takie wyrabiają sprawność dłoni i palców, koordynację ruchów, pomagają dziecku poznać różne cechy przedmiotów - wielkość, ciężar, kształt, rodzaj powierzchni itd. Od zabaw manipulacyjnych dziecko przechodzi do zabaw manipulacyjno-konstrukcyjnych. Należy wtedy dostarczać dziecku zabawki o wzrastającym stopniu trudności. Najprostsze tego typu zabawki to krążki nawlekane na kołek, bardziej skomplikowane to plastikowe klocki lego (duplo) dla maluchów. W okresie poniemowlęcym klocki muszą być duże i proste - bez różnych elementów łączących, okien i drzwi.
Nie można też zapominać o zabawkach pobudzających rozwój ruchowy- piłkach, rowerkach itd, oraz o zabawkach pobudzających rozwój intelektualny (układanki, loteryjki, dobieranki). Zabawki te należy kupować w seriach o wzrastającym stopniu trudności i dawać je dziecku stopniowo, pamiętając o tym, że zbyt łatwe zadania dziecko nudzą, a zbyt trudne zniechęcają.
Dużą rolę w rozwoju i wychowaniu dziecka odgrywają zabawki pozwalające mu naśladować życie w domu rodzinnym- lalki i ich gospodarstwa. Zabawy tematyczne przy użyciu tych zabawek maja ogromny wpływ na rozwój uczuciowy dziecka i jego zachowania społeczne. Lalki powinny nadawać się do siedzenia, czesania, karmienia. Kilka z nich powinno wykonywać jakieś skomplikowane czynności- chodzić, mówić "mamo", pić przez smoczek itd. Przede wszystkim jednak lalki muszą mieć rozbudowane gospodarstwo - mieszkanie (może to być kartonowe pudło), przedmioty codziennego użytku, ubranka, wózek. Wygląd tych przedmiotów powinien być jak najbardziej zbliżony do przedmiotów, które naśladują. Pamiętać należy, że zabawki powinny być tym większe, im młodsze jest dziecko, dla którego są przeznaczone. W zabawach tematycznych ważną rolę wychowawczą odgrywa naśladowanie pracy ludzi różnych zawodów (mały lekarz, mały fryzjer itd). Istotne jest, aby dziecko mogło kompletować całość z poszczególnych elementów. Nie powinno być tak, że lalka jest średniej wielkości, mebelki malutkie, w których się nie mieści a wózek ogromny. Zabawki nie pasujące wymiarami do siebie powodują, że dziecko niecierpliwi się nie mogąc się nimi posługiwać.
Do zabaw tematycznych potrzebne są też zabawki przeznaczone do poruszania się na lądzie, w wodzie i w powietrzu. Żadnego znaczenia wychowawczego nie mają zabawki mechaniczne, w których rola użytkownika sprowadza się do nakręcenia. Należy dziecko nauczyć wykonywania maksimum dostępnych dla niego manipulacji przy zabawie - ustawienia, przewożenia czegoś lub kogoś, sterowania poruszaniem się i tak dalej.
Inne ważne zabawki to miękkie zwierzątka tzw. "przytulanki" zaspokajające potrzeby emocjonalne dziecka. Powinny być one miękkie i miłe w dotyku. Zabawki takie zabierane do łóżeczka niejednokrotnie pomagają przezwyciężyć lęki nocne. Ułatwiają też rozstanie z mamą (np. pobyt w szpitalu). Pełnią rolę zastępczą, uspokajają i rekompensują niezaspokojone potrzeby emocjonalne. Czasem stają się powiernikami najskrytszych tajemnic maluchów.
Zupełnie inną rolę spełniają figurki zwierząt zebrane w komplety (domowe, hodowlane, egzotyczne). Te zabawki powinny wiernie odzwierciedlać rzeczywistość. W wieku poniemowlęcym mogą służyć jako pomoc przy nauce mowy, w wieku przedszkolnym będą wykorzystywane do zabaw tematycznych, a przez dzieci w wieku szkolnym- jako przedmioty do kolekcjonowania.
Nie można też zapomnieć o farbach, kredkach, plastelinie, papierze kolorowym, a także prostych instrumentach muzycznych (tamburyno, cymbałki, flet czy inne).
Dzieci w wieku szkolnym także się bawią. Zabawa powoli przestaje być dominującą postacią działalności dziecka, ale nie zanika, tylko się zmienia. Nad innymi zabawami zaczynają dominować zabawy zespołowe. W młodszym wieku szkolnym są to zabawy oparte na pewnych zasadach. Dzieci zaczynają grać w różne gry ruchowe (berek, zabawa w chowanego), a także planszowe (warcaby, chińczyk, domino). Zmienia się też funkcja zabawy. Przedszkolaka pochłaniał sam proces zabawy. Teraz zaś zaczyna liczyć się rezultat. By grać w te gry, dziecko musi osiągnąć pewien proces społecznego rozwoju i mieć poczucie odpowiedzialności wobec kolegów, umieć pohamować siebie, podporządkować swoje zachowanie regułom gry i potrafić znosić porażki.
W tym wieku utrzymują się nadal zabawy tematyczne- w szkołę, dom, szpital, wojnę, podróże.
Niemałą rolę odgrywają też zabawy konstrukcyjne przekształcone w majsterkowanie. Dzieci nadal bawią się klockami, ale są to już zestawy bardziej złożone. Chłopcy chętnie budują modele samolotów, statków, roboty. Dziewczęta zaczynają szyć dla lalek, robić na drutach, wyszywać.
W każdym wieku należy pamiętać o książeczkach i wspólnym czytaniu. Maluchom można tylko opowiadać bajki, oglądać wspólnie książeczki z obrazkami, opowiadać treść ilustracji Kontakt z książką wzbogaca wiedzę o świecie, uczy wielu nowych słów, rozwija wyobraźnię. Wspólne czytanie wzmacnia więź dziecko-rodzic.
I jeszcze na koniec kilka zdań na temat telewizji, komputera i gier komputerowych. Nowoczesne media są bardzo ważne w edukacji dziecka, jednak należy mieć świadomość tego, co dziecko ogląda i w co gra. Na rynku pełno jest gier zawierających sceny przemocy, wulgaryzmy i t d. Wiele z nich nie uczy niczego pożytecznego poza ćwiczeniem refleksu, a może wyrządzić szkodę. Podobnie różne kreskówki przeznaczone dla dzieci tak naprawdę zupełnie się dla nich nie nadają- wzbudzają jedynie agresję i uczą rozwiązywać problemy metodą siłową. Zresztą najlepsze nawet gry edukacyjne i programy telewizyjne nie powinny zajmować dziecku wiele czasu, ponieważ powodują odsunięcie się od rzeczywistego świata i zanik kontaktów społecznych.
I na koniec kilka bardzo istotnych rad. W doborze zabawek należy pamiętać o tym, że:
1) Zabawki powinny być dostosowane do wieku i rozwoju dziecka
2) Zabawki są dla dzieci - nie ma sensu kupować kolejki elektrycznej tylko, dlatego, że nie mieliśmy jej sami w dzieciństwie. Nie ma też żadnego sensu kupowanie drogich zabawek i chowanie ich z obawy przed zniszczeniem. Dzieci często "psują" zabawki rozbierając je na części. Jest to zupełnie naturalne, dziecko chce, bowiem zobaczyć jak są zbudowane, dlaczego kółeczka samochodu się kręcą, co powoduje, że oczy lalki się otwierają i zamykają i co miś ma w środku. Najlepsze są, więc takie zabawki, które dadzą się rozłożyć na części i złożyć z powrotem.
3) Nie jest korzystny nadmiar zabawek. Wśród wielu zabawek dziecko czuje się zagubione. Dobrze jest część zabawek schować do pudła i wynieść na kilka tygodni. Po tym czasie będą przyjęte jak nowe.
4) Najdroższe nie znaczy najlepsze. Zabawka powinna stwarzać możliwość różnych manipulacji, powinna dać się wykorzystać na wiele sposobów, np. z klocków powinno dać się zbudować wiele różnych rzeczy, a nie jedną czy dwie. Udostępniajmy dziecku patyki, drewienka, kasztany, korę, glinę, szmatki. Jest to wspaniały materiał konstrukcyjny.
5) Niech miejsce do zabawy oraz ubranko będzie takie, żeby dziecko mogło bawić się bez obawy, że coś ubrudzi, czy zniszczy. Jeden z wybitniejszych polskich pedagogów i znawca dziecięcych dusz - Janusz Korczak powiedział, że "dziecko jest albo czyste, albo szczęśliwe".
Już 2-3 letniego malucha należy uczyć, że zabawki mają swoje stałe miejsce. Sprzątanie po sobie ( segregowanie klocków i zabawek do odpowiednich pojemników) uczy porządku i systematyczności. Starajmy się też, by dziecko kończyło zabawę. Nie przerywajmy jej. Dziecko uczy się, bowiem doprowadzać swoją działalność do końca. Nawyki z zabawy utrwalają się i rzutują na naukę szkolną, a nierzadko i na dorosłe życie.
6) Zabawa to nie tylko przyjemność, to działalność niezbędna dla prawidłowego rozwoju psychofizycznego dziecka.
7) Zabawki są tylko zabawkami. Nawet najpiękniejsze i najdroższe z nich nie dadzą nic, jeśli dziecko nie będzie miało, z kim się bawić. Nawet najbardziej zapracowani rodzice muszą znaleźć czas na zabawę ze swoim dzieckiem.
Zabawy 0-3 miesiące
Masaż niemowlaka
Natychmiast po urodzeniu dziecko zaczyna reagować na dotyk. Pierwsze powitanie, które otrzymuje maluch, to ciepło dotyku, kiedy trzymamy go w ramionach.
Na miękkim dywanie należy rozłóż kocyk lub ręcznik.
Na kocyku kładziemy dziecko brzuszkiem do dołu.
Następnie niewielką ilości oliwki dla niemowląt nanosimy na dłonie i ją rozgrzewamy
Delikatnie masujemy dziecko od szyi poprzez ręce, dłonie, plecy, pośladki, nogi, aż do stóp. Masujemy delikatnie - nie za mocno i nie za lekko.
Podczas masażu mówimy różne wierszyki np. „Idzie, Idzie”, „Prawa— lewa”
IDZIE, IDZIE
Idzie, idzie stonoga, stonoga, stonoga, Dziecko leży na brzuchu, spacerujemy po jego plecach „Dużymi krokami”
a tu…. noga! Chwytamy dziecko za nogę,
Idzie, idzie malec, malec, malec, wędrujemy po niej dwoma palcami, w kierunku stopy, stawiając drobne kroczki
a tu…. palec! Chwytamy dziecko za palec,
Idzie, idzie koń, koń, koń, delikatnie, lecz zdecydowanie, naciskamy jego plecy dłońmi zwiniętymi w pięści na przemian.
a tu… dłoń! Chwytamy dłoń dziecka
Leci, leci sowa, sowa, sowa, szybko masujemy rękę opuszkami palców
a tu… głowa. Ostrożnie, oburącz chwytamy główkę dziecka, głaszczemy po włoskach.
PRAWA—LEWA
Posmaruję prawą nogę,
Żeby poszła w długą drogę,
Nakremuję lewą nogę,
Bo na jednej iść nie mogę.
Twoją małą prawą nóżkę
Wnet położę na poduszkę,
A dla twojej lewej nóżki
Mam masażyk na paluszki.
Posmaruję Ci paluszki
W twej małej lewej nóżki.
Prawa nóżka też je ma,
Kto je posmaruje? Ja!
Dziecko leży na plecach. Wykonujemy masaż nóg i palców stóp dziecka odpowiednio do wypowiadanych słów.
Należy pamiętać aby:
Nie naciskać zbyt mocno. Upewnić się, że dziecko nie ma alergii na oliwki, z których korzystamy. Unikamy dotykania twarzy dziecka, żeby oliwka nie dostała się mu do oczu.
Zabawy 3-6 miesięcy
Rozwijanie koordynacji wzrokowo- manualnej jest czasochłonne, ale jeśli będziemy uważnie obserwować dziecko, to zauważymy, kiedy zaczyna próbować kontrolować swoje małe dłonie. Wesołe zabawy manualne mogą pomóc dziecku w pracy nad sprawnością motoryczną.
Koci-koci łapki
Połóżmy dziecko na miękkim kocyku lub w jego foteliku i usiądź tuż obok, tak aby nas widziało.
Bawiąc się dłońmi i palcami dziecka, śpiewaj lub recytuj piosenki i rymowanki.
KOCI - KOCI ŁAPKI
Koci-koci łapki, koci-koci łapki, pojedziemy do babki (klaszcz dłońmi swojego dziecka)
Babciu, babciu, upiecz nam ciasteczek; (powtarzaj klaskanie)
Rozwałkuj dobrze ciasto ("wałkuj" dłonie dziecka)
i je uklep; (klep dziecko w dłnie)
Ulep ciasteczka-kółeczka. (narysuj kółeczko na środku dłoni swojego dziecka)
Włóż je do pieca, to sobie zjemy co nieco. (delikatnie poklep dziecko po brzuszku)
JEŚLI JESTEŚ DZIŚ WESOŁY
Jeśli jesteś wesoły i o tym wiesz, zaklaszcz w dłonie. (zaklaszcz dłońmi dziecka)
Jeśli jesteś wesoły i o tym wiesz, zaklaszcz w dłonie. (zaklaszcz dłońmi dziecka)
Jeśli jesteś wesoły i o tym wiesz, wtedy twoje dłonie naprawdę to pokażą.
Jeśli jesteś wesoły i o tym wiesz, zaklaszcz w dłonie. (zaklaszcz dłońmi dziecka)
SROCZKA KASZKĘ WARZYŁA
(Otwórz dłoń dziecka.)
Tu, tu, tu sroczka kaszkę warzyła (wielokrotnie rysujemy palcem kółka na
Tu swoje dzieci karmiła wewnętrznej stronie dłoni dziecka)
Temu dała na miseczkę (dotknij koniuszek jego małego palca),
Temu dała na łyżeczkę (dotknij koniuszek serdecznego palca),
Temu dała do kubeczka (dotknij kolejny palec),
Temu do spodeczka (dotknij kolejny palec),
A dla tego nic nie miała i... Frruuu!!
Po więcej poleciała! (zsuń swój palec między palec wskazujący a kciuk dziecka, a następnie powtórz rymowankę idąc w druga stronę)
Frruu! Frruu, fruuu!
W trakcie zabawy delikatnie trzymaj dłonie swojego dziecka i nimi poruszaj
Wesołe stópki
Jedną z ulubionych zabawek dziecka są jego stopy! Są one miękkie, faliste i w zasięgu ręki. Podczas zabawy w "Wesołe stópki", śpiewany rymowanki i dotykamy stóp dziecka.
Wybieramy ulubioną rymowankę, która pasuje do zabawy ze stópkami i paluszkami u stóp dziecka.
Kładziemy dziecko na miękkim kocyku, następnie klękamy obok tak, aby móc sięgnąć jego stóp.
TAKA MAŁA ŚWINKA
Ta mała świnka poszła do sklepu (porusz dużym palcem)
Ta mała świnka została w domu (porusz drugim palcem)
Ta mała świnka zjadła kotleta (porusz trzecim palcem)
Ta mała świnka nic nie dostała (porusz czwartym paluszkiem)
I właśnie ona w drodze do domu
ciągle płakała "Buu, buu, buu!" (poruszaj paluszkiem twojego dziecka)
CHUP CHRUP
Tik (porusz palcem dziecka)
Gili, gili (porusz kolejnym palcem)
Chi, chi, chi! (porusz następnym palcem)
Cha! Cha! Cha! Cha! (porusz kolejnym palcem)
Chrup, chrup, mniam, mniam, mniam! (udawaj, że zjadasz stópkę twojego dziecka)
PODKUWALI MAŁEGO KUCYKA
Podkuwali małego kucyka, (poklep spód stóp swojego dziecka)
Patrzyli na jego kopytka (weź stopy swojego dziecka i nimi potrząśnij)
Jeden gwoździk, drugi gwoździk (poklep spód stóp dziecka)
I gotowe, do galopu! (jeszcze raz poklep stopy dziecka)
6-9 miesięcy zabawy
Zabawa w pacynki
W miarę jak wzrok dziecka się poprawia, zaczyna widzieć ono wyraźniej obiekty znajdujące się dalej. Aby pracować na rozwojem i ulepszaniem zdolności skoncentrowania i śledzenia przedmiotów, trzymaj Pacynkę "pod ręką"; na czas karmienia, przebierania lub zabawy.
Nakładamy skarpetkową pacynkę na dłoń i poruszamy nią tak aby wyglądała jak mówiąca buzia. Podczas tej zabawy śpiewamy piosenki, pytamy, wygłupiamy się i zachęcamy dziecko aby robiło to samo co my.
Dotknij i powiedz
Otoczenie dostarcza dziecku wielu bodźców dla jego pięciu zmysłów. Dostarcz maluchowi bogaty wybór interesujących rzeczy do poznania, a ono, przy pomocy rączek i buzi, będzie miało z tym doskonałą zabawę.
Przygotowujemy dla dziecka kilka ciekawych produktów spożywczych (w bardzo małych ilościach), które będzie mogło dotknąć, posmakować i powąchać, jak jogurt, banan czy płatki.
Posadź dziecko na krzesełku i połóż przed nim jeden produkt. Przez kilka minut pozwól dziecku pobawić się jedzeniem, zbadać je rączkami i buzią.
9-12 miesięcy zabawy
Ups!!
Kiedy dziecko nauczy się budować wieżę, będzie lubiło ją burzyć!
Należy posadzić dziecko na podłodze wśród rozrzuconych klocków. Pokazujemy, jak zbudować wieżę, stawiając klocki jeden na drugim. Zachęcamy malucha, żeby zrobił to samo. Kiedy wieża będzie już wystarczająco wysoka, pozwól dziecku ją zwalić!
Jeśli korzystasz z innych przedmiotów niż klocki, upewnij się czy nie są one zbyt ciężkie i spadając, nie zrobią krzywdy twojemu dziecku.
Dzwonią dzwonki
W tej muzycznej wersji zabawy w chowanego dziecko musi poszukać i znaleźć ukryte dzwoneczki.
Posadź malucha na podłodze i otocz go różnymi maskotkami, Podnosimy dzwoneczki, żeby dziecko je zobaczyło i potrząsamy nimi, żeby je usłyszało. Dyskretnie ukrywamy „dzwoneczki”. Pytamy dziecko "Gdzie są dzwoneczki?". Podnosimy maskotki i potrząsamy nimi. Kiedy podniesiemy przedmiot, który kryje dzwoni, potrząsamy nim, ale nie pozwól, aby dziecko je zobaczyło. Obserwujemy, jak zmieni się zachowanie dziecka, kiedy potrząśniesz dzwonkami. Kiedy odkryjemy dzwoneczki i mówmy "Tu są!".
12-18 miesięcy zabawy
Pyk, bańka pękła
Posadź dziecko w dużym pomieszczeniu (podwórko), gdzie będzie mieć dużo miejsca do swobodnego poruszania się.
Zaczynamy dmuchać bańki mydlane.
Pokazujemy jak się łapie i rozbija bańki i zachęcamy dziecko, aby zrobiło to samo.
Uważaj, aby dziecko nie wypiło mydlanego roztworu.
Nasłuchiwanie dźwięków!
Poprzez tą zabawę możemy podnieść zdolności słuchowe dziecka. Im więcej dźwięków odtworzysz, tym zabawa będzie weselsza, gdy malec będzie próbował odgadnąć co je wydaje!
na podłodze w rzędzie ustawiamy trzy do pięciu rzeczy wydających dźwięk
Przykrywamy je kocykiem tak, aby dziecko nie wiedziało co znajduje się pod nim.
Posadź dziecko na podłodze blisko kocyka.
Odkrywamy kocyk i z każdego przedmiotu po kolei musimy wydobyć dźwięk Przykrywamy ponownie zabawki.
Następnie wydajemy dźwięk jakimś przedmiotem.
Odkrywamy zabawki i sprawdzamy czy dziecko potrafi zgadnąć, który przedmiot wydał dźwięk. Gdy się zastanawia, powtarzamy wolno dźwięk każdą zabawką po kolei i wtedy możemy zobacz czy potrafi zgadnąć. Pochwal je, gdy się mu uda.
Nie używaj przedmiotów, które wydają głośne dźwięki - aby nie wystraszyć dziecka.
18-24 miesięcy zabawy
Takie same czy różne?
Zdolności poznawcze dziecka szybko się rozwijają podczas tego okresu. Dziecko posiada już podstawowe zdolności klasyfikowania obiektów na podstawie ich podobieństw i różnic. Ta zabawa udoskonala te zdolności.
Dziecko siedzi przy stole, wyciągamy woreczek z trzema zabawkami dwie z nich są takie same a trzecia inna, wyjmujemy przedmioty i układamy je na stole. Pytamy dziecko, który przedmiot jest inny od dwóch pozostałych. Dajmy mu pomyśleć przez kilka minut. Jeśli dziecko ma problemy, zadajemy mu kilka pytań dotyczących tych przedmiotów, aby pomóc dokonać wyboru. Wyciągamy pozostałe woreczki, jeden po drugim. Pozwólmy dziecku zgadywać, który przedmiot nie należy do pozostałych.
Przedmioty, które wybrałaś, muszą być bezpieczne dla dziecka.
Podaj bucik
Zabawa ta świetnie nadaje się do wykorzystania w czasie rozbierania dziecka przed kąpielą. Śpiewamy dziecku piosnkę:
Podaj bucik, podaj bucik
Podaj bucik mamie,
Podaj bucik, podaj bucik
Bo czas na kąpanie
Następnie śpiewamy i prosimy o kolejne części garderoby:
Podaj spodnie…
Podaj bluzkę…
Podaj koszulę,,,,,
Zabawa ta uczy dziecko współpracy i koordynacji ruchowej.
Gdzie jest błąd?
Na tym etapie dziecko ciągle próbuje ustalić zasady działania świata. Możes wprowadzić zabawę "Gdzie jest błąd"? Zobaczysz czy zrozumie co jest śmiesznego w tej grze i jak to naprawić!
Dziecko siedzi na naszych kolanach i na przykład trzymamy książeczkę do góry nogami i zaczynamy czytać. Sprawdzamy czy dziecko spostrzeże, gdzie jest błąd i poprawi nas.
Zakładamy bucik na nóżkę dziecka a na niego skarpetę. Zobaczysz czy dziecko zauważy zmianę i postara się ją naprawić.
Nałóż pastę do zębów zamiast na włoski, na odwrotną stronę szczoteczki. Zobaczysz czy dziecko będzie chciało naprawić błąd.
Co idzie w parze
Ta zaawansowana zabawa w rozpoznawanie par pozwoli na przetestowanie tych wysoko już wykształconych zdolności poznawczych i myślenia.
Układamy przedmioty na stole tak, aby pary nie były blisko siebie. Posadź dziecko przy stole i pokazujemy mu wszystkie przedmioty. Wybieramy jeden przedmiot i pytamy dziecko czy wie, który przedmiot idzie w parze z tym, który trzymamy. Dajemy dziecku wskazówki, gdy ich potrzebuje.
Nagradzamy dziecko gdy poprawnie dobierze parę, parę odsuń na bok i wybierz następny przedmiot.
Kontynuuj zabawę, aż do ułożenia w pary wszystkich przedmiotów.
Upewnij się, że wszystkie przedmioty są bezpieczne dla dziecka.
2½- 3 lat zabawy
Opowiadania o dłoniach i stopach
Należy odrysować kontury dłoni i stóp dziecka, następnie wycinamy je i naklejamy na tekturkę. Można z nich zrobić także książeczkę, zszywając razem kilka kartek.
Pokazujemy dziecku obrazek z jego ręką i wyjaśniamy, ze to są kontury jego dłoni czy stopy. Wymyślamy historyjkę np.:
Dawno temu rączka Zosi (wstawiamy imię dziecka) powędrowała do noska. (schwyć rączkę dziecka i „dojdź” nią do jego nosa). - Cześć Nosku! Powiedziała rączka Zosi (pomachaj rączką).
Wędrujemy rączką do innych części ciała.
Dzięki tej zabawie dziecko uczy się nazywania części ciała.
Literatura
Silberg J., Gry i zabawy z dziećmi, Poznań 2000.
Klimowa M., Zabawy z moim dzieckiem, Warszawa 1982.
Bogdanowicz M., Przytulanki czyli wierszyki na dziecięce masażyki, Gdańsk 2005.
Bogdanowicz M., W co się bawić z dziećmi?, Gdańsk 2004.
Klimkiewicz D., Sekrety pisania i czytania, Kraków 2004.
Czerepak W., 365 łamigłówek. Zagadki. Labirynty. Krzyżówki, Kraków 2003
14