Zestaw 7

1 Triacyloglicerole -biosynteza, katabolizm

2 Struktura IV rzędowa białek

3 Rybosomy - struktura i funkcja

AD 1

Biosynteza

Triacyloglicerole powstają z cząsteczek acylo- CoA i 3-fosfoglicerolu

Najpierw fosfodihydroksyaceton (związek przejściowy glikolizy) zostaje przekształcony w 3-fosfoglicerol, który z kolei w wyniku działania acylotransferazy fosfoglicerolowej podlega acylacji i tworzy kwas lizofosfatydowy. Reaguje on następnie z kolejną cząsteczką

acylo-CoA i powstaje kwas fosfatydowy . Usunięcie grupy fosforanowej z tego kwasu prowadzi do powstania diacyloglicerolu (DAG) a ten z kolei ulega dalszej acylacji do triacyloglicerolu.

W syntezie tej nie uczestniczy ATP , a siła napędową jest hydroliza wysokoenergetycznych wiązań tioestrowych łączących część acylową z CoA

Kwas fosfatydowy i DAG są także wykorzystywane w syntezie fosfolipidów błonowych.

Katabolizm

Pierwszym etapem jest hydroliza triacylogliceroli prowadzona jelicie przez lipazę trzustkową, uwolnione w ten sposób od szkieletu glicerolowego kwasy tłuszczowe są następnie rozkładane na drodze B-oksydacji. Glicerol natomiast wchodzi do glikolizy poprzez działanie kinazy glicerolowej (zużycie 1 ATP ) przechodzi w L-3-fosfoglicerol, a następnie poprzez działanie dehydrogenazy 3- fosfoglicerolowej przekształca się w fosfodihydroksyaceton - związek przejściowy glikolizy.

Procesy trawienia i pobierania triacylogliceroli i WKT są wspomagane przez sole żółciowe o właściwościach przypominających detergent .

AD 2

Struktura IV rzędowa jest to najwyższy poziom organizacji białka i dotyczy białek zawierających więcej niż jeden łańcuch polipeptydowy jak np. hemoglobina. Okresla przestrzenne ułożenie polipeptydowych podjednostek i oddziaływan między nimi :

-kowalencyjnych : wiązania dwusiarczkowe

- niekowalencyjnych : siły elektrostatyczne, wiązania wodorowe, oddziaływania hydrofobowe

AD 3

Rybosomy to makrocząsteczkowe struktury złożone z rybosomowych kwasów nukleinowych i białek. Występują w cytoplazmie gdzie wiążą mRNA i przeprowadzają ich translację.

Każdy rybosom składa się z dwóch podjednostek , dużej i malej ich wielkość jest wyrażona współczynnikiem sedymentacji (podawanym w jednostkach Svedberga - S ) który zalezy tylko od :

-wielkości

-kształtu

-gestości cząstki

Rozróżniamy rybosomy procariota 70S i eucariota 80S

Procariota 70S składa się z dwóch podjednostek :

-50S - złożonej z 23S rRNA i 5S rRNA i 34 białek

-30S - złożonej z 16S rRNA i 21 białek

Eucariota 80S składa się z dwóch podjednostek:

-60S -złożonej z 28S rRNA, 5S rRNA i 5,8S rRNA oraz 49 białek

-40S -złożonej z 18S rRNA i 33 białek
.

Mała podjednostka wiąże się z czynnikami inicjującymi translację i dzięki nim wiązana jest do mRNA, następnie przyłącza się inicjujący tRNA - tworzy się kompleks inicjujący 30S (u Prokaryota) lub 40S (u Eucaryota). Kolejnym etapem jest wiązanie dużej podjednostki rybosomu (50S u Prok., 60S u Euc.). Razem tworzą kompleks inicjujący 70S (Proc.) lub 80S(Euc.). Wówczas może się rozpocząć proces translacji. Duża podjednostka ma trzy miejsca wiązania tRNA: m. wiązania aminoacylo-tRNA (miejsce A), peptydylo-tRNA (miejsce P) oraz miejsce wyjścia tRNA (miejsce E). Rybosomy mogą działać równolegle, kilka na jednej nici mRNA, tworzą wówczas tzw. polirybosomy (polisomy).

---