Bruceloza

Zakaźna odzwierzęca choroba o szerokim zakresie
objawów klinicznych i zmian narządowych.
Etiologia i rezerwuar:



Drobnoustroje – Gram-ujemne pałeczki z rodzaju
Brucella

umiejscawiające

się

wewnątrzkomórkowo, a ich chorobotwórczość
związana jest z tworzeniem endotoksyn.



Ostrą

postać

brucelozy

powoduje

zwykle,

występująca

w

strefie

klimatu

śródziemnomorskiego Brucella melitensis oraz Br.
suis.



Postać przewlekłą w klimacie umiarkowanym
najczęściej powoduje Br. abortus(bovis).

Poznano 6 gatunków zarazka- pierwsze
cztery są patogenne dla człowieka



Br. melitensis – owce, kozy bydło;



Br. abortus (Bang) – bydło, konie, sarny;



Br. suis – świnie, zające ( biotyp2);



Br. canis – psy;



Br. ovis – owce;



Br. neotome – gryzoń Neotoma lepida.

Zarazki brucelozy są odporne na działanie
czynników środowiska zewnętrznego
( woda, gleba,niskie temperatury,)
są natomiast wrażliwe na ogrzewanie i
ogólnie stosowane środki odkażające
( chloramina, lizol, soda kaustyczna).

Źródło zakażenia :

dla człowieka – chore zwierzę, jego
wydzieliny i wydaliny ( poronienie: płód ,
łożysko, wody płodowe – czysta hodowla
zarazka )
oraz krew i mleko.

Nie notuje się zakażeń człowieka od
człowieka.

Drogi szerzenia i wrota zakażenia:



Uszkodzona skóra ( ręce),



Błony śluzowe w bezpośredniej styczności z
chorym zwierzęciem ( poronienie, pomoc w
wycieleniach),



Często drogą przewodu pokarmowego ( mleko,
inne produkty pochodzenia zwierzęcego ).



Drogą wziewną i dospojówkowo ( kurz, aerozol ),



Możliwość zakażeń laboratoryjnych.

Okres wylęgania :

od kilku dni nawet do kilku miesięcy;
przeciętnie 1-3 tygodni.

Patogeneza:

pałeczki po wniknięciu do ustroju namnażają się
w układzie chłonnym ( węzły) i po przełamaniu
bariery ochronnej dostają się do krwi i różnych
narządów
( ostra faza choroby).

U znacznej części chorych, zwłaszcza po
zakażeniach Br. abortus ( choroba Banga )
schorzenie przybiera od razu charakter
przewlekły.

Początkowo dominuje swoisty proces
infekcyjno- toksyczny,
a wtórnie rozwijają się procesy immunologiczne
( przewlekła alergizacja ) wiodące do
narządowo- układowych zmian
zwyrodnieniowych.

Obraz kliniczny

- 3 formy przebiegu

klinicznego

Ostry – ( Br. melitensis, rzadziej Br. suis)
może przybierać „maski”:



gruźliczą,



gośćcową,



durową,

W stanach ostrych w zależności od
reprezentacji narządowej mogą
występować objawy:



gorączka o przebiegu falistym ( febris undulans),



zlewne poty,dreszcze, znaczne osłabienie,

uporczywe bóle głowy,znaczne bóle stawowo-

mięśniowe,



zaburzenia żołądkowo-jelitowe,



zapalenie jąder jedno- lub obustronne,



powiększenie wątroby i rzadziej śledziony oraz

węzłów chłonnych,



zdarzają się zapalenia opon mózgowo-

rdzeniowych



ciężkie uszkodzenia narządowe (zapalenie

wsierdzia, uszkodzenie wątroby z żółtaczką , stan

septyczno- toksyczny)

Obraz kliniczny podostry



choroba czasami od początku może
przebiegać podostro,

zwykle występują objawy jak w postaci ostrej ,

lecz są słabiej wyrażone.

Obraz kliniczny przewlekły

Bywa zejściem postaci powyższych, lecz często
występuje jako pierwotnie przewlekła ( zakażenia Br.
Abortus)
Dolegliwości:



bólowe ze strony układu ruchu o typie

zwyrodnieniowym,



obwodowego układu nerwowego ( uszkodzenia

wielonerwowo-korzeniowe, uszkodzenia układu

autonomicznego oraz nerwice, zaburzenia

psychoorganiczne,



obustronne uszkodzenie słuchu typu odbiorczego,



cechy uszkodzenia wątroby i mięśnia sercowego.

Rozpoznanie



Wywiad epidemiologiczny,



Obraz kliniczny i badania immunoserologiczne:



OA (Wrighata)



OWD,



O.Coombsa,



ELISA,



w brucelozie przewlekłej często decyduje o
diagnozie śródskórny alergiczny odczyn
Burneta.

Leczenie



Antybiotyk podstawowy- doksycylina,



Inne:



kotrimoksazol,



gentamycyna,



rifampicyna ( ew. skojarzenia)



Nie zaleca się :

penicylin, większości cefalosporyn, makrolidów,
chloramfenikolu.



w brucelozie przewlekłej dominuje leczenie

objawowe.

Listerioza

zakaźna choroba ludzi i zwierząt, powoduje
zmiany o różnym umiejscowieniu narządowym.

Epidemiologia
Listeria monocytogenes – pałeczka Gram-dodatnia,
szeroko rozpowszechniona w przyrodzie, obecna u
zwierząt gospodarskich, ptaków i ryb oraz w

środkach

spożywczych.

oporna na ogrzewanie w tem.55

0

c przez 60 min.,

namnaża się w tem. lodówki (+ 4/+6

0

C

Człowiek zaraża się przez :



przewód pokarmowy – mleko, sery, inne
produkty wtórnie zakażone,



uszkodzoną skórę, błony śluzowe( spojówki) w
kontakcie z wydzielinami chorego zwierzęcia,
wdychanie zakażonego pyłu,



drogą płciową oraz zakażenie płodu przez
łożysko.

Postacie kliniczne



Listerioza okołoporodowa:



Wczesna – zakażenie wewnątrz maciczne płodu

( poronienie, przedwczesny poród) uszkodzonego

płodu z objawami ciężkiej posocznicy,



Późna – po 5 i więcej dniach od porodu- dająca
zapalenie opon mózgowo rdzeniowych
( wodogłowie),

•

Listerioza dorosłych – osoby po 50-60 r.ż. ze
zmniejszoną odpornością-zapalenia opon
mózgowo-rdzeniowych + ataksja, drżenia,
zaburzenia świadomości, zapalenia płuc.

Rozpoznanie:

wynik badania mikrobiologicznego ( hodowla)
ewentualnie badanie serologiczne.

Leczenie:

amoksycylina + gentamycyna, kotrimoksazol.