LEPTOSPIROZA

Etiologia	Bo- L. Pomona, L. grippotyphosa, L. hardo, Su- L. Pomona, L. tarassovi, L. Canicola Ov, Cu, Eq- L. Pommona, L. grippotyphosa - W Polsce sporadycznie u Bo (częściej u Su, Ca, futerk) - gł. w wielkostadnej hodowli i o ciepłej porze roku Stały rezerwuar: dzikie zw.(gł gryzonie), pastwiska, woda ( w niej długo żyją i namnażają się!!!!) - choroba zaraźliwa!!!!
Patogeneza	Źródło zakażenia: gryzonie(bezobjawowi nosiciele), zw chore wydalające leptospiry z moczem, mlekiem lub nasieniem, Drogi zakaż: przez kopulacje, drogą płciową, drogą pokarmową. U Bo i Su w zaawans ciąży dochodzi do zakażenia płodu. Leptospiry w krwiobiegu- bakteriemia- po 2-7 dniach w narz wewn(gł. wątroba)- powstaja Ab przeciwko leptospirom przez co znikaja z ukł krążenia- osiedlaja się w kanalikach krętych nerek! - powodują uszkodzenie erytrocytów!!!--> hemoglobinemia, hemoglobinuria, niedokrwistośc, żółtaczka - uszkadzają tez nacz krwion, kom narz miąższowych - powodują zaburz ośrodk UN
Objawy	Bo, Ov - u cieląt objawy są bardziej nasilone niż u dorosłego Bo NADOSTRA: gorączka, śmierc po 12-48h OSTRA: objawy ogólne, hemoglobinuria, żółtaczka, atonia żwacza, a potem owrzodzenia bł śluz jamy ustnej i języka. Po 3-10 tyg, w 3.trymestrze ciązy są ronienia. PRZEWLEKŁA I NIETYPOWA: objawy łagodniejsze Su- postaci: ostra( biegunka, żółtaczka), podostra i rozrodowa( ronienia)
Zmiany AP	- uogólniona żółtaczka, skaza krwotoczna, martwica bł śluz, zwyrodnienie i obrzęk wątroby, powiększenie, wybroczyny i ogniska martwicze na nerkach Histologicznie: ogniska martwicze w kłębuszkach i nacieki leukocytarne w miąższu nerek, Płody: obrzęki podskórne, w kl. piersiowej i jamie brzusznej dużo plynu i ogniska martwicze w nerkach.

LISTERIOZA

Wywoływana przez Listeria monocytogenes.

Etiologia	-najczęsciej u Ru, gł Ov - w Polsce sezonowo: zima i wczesna wiosna (grudzień-maj) - szeroko rozpowszechnione w środowisku(kał, gleba, ścieki, ściany obór). U kobiet w ciąży: bezpośrednia przyczyna poronień u kobiet. Powoduje niepłodność, nieprawidłowy przebieg ciąży, powstawanie u noworodków wad rozwojowych.
Patogeneza	Źródła zakażenia: bardzo wiele!!! a) źródła wtórne (tj. glebe, rośl) lub wydaliny Wtedy zakażone zw wydala bakt z kałem, płodem, bł i wodami płodowymi, moczem i mlekiem- może to spowodowac nastepnie zakaż paszy i ściółki! Takie zakażenie najczęściej nie powoduje choroby, a zw staje się nosicielem bezobj lub siewcą gł. z kałem. Przez to zasilaja wtórne źródła, z którego same się zakaziły(cykl bakt w przyrodzie). - wydalany przez chore zw dom razem z ich kałem lub wydzielina z nosa b) pasze gł kiszonki!!!!!! Listerie namnażaja się w pH powyżej 5,0-5,5, w brzeżnych wwach mających kontakt z gleba lub powietrzem. Przy długotrwałym skarmianiu mogą powodowac subklin kwasice, zwyrodni bł sluz żwacza co ułatwia namazanie się zarazka Drogi zakażenia: pokarmowa( pasza, woda), przez ściółkę( bakt wnikaja przz drobne uszkodz bł śluz jamy ustnej), u jagniąt zakaż śródmaciczne przez pępowine lub przez zanieczyszcz mleko od owiec zakażonych bezobjawowo.
patogeneza	faza bezobjawowa: zasiedlaja nabł jelit cienkich drogą endocytozy i mogą być wydalane z kałem. Następnie idą do krwi(bakteriemia) i do mleka( siewstwo). Młode zw postac posocznicowa Starsze zw właśc. Neurotropowe- nn czaszkowe- zapal opon mózg i mózgu Samice ciężarne łożysko- płód- ronienia w wyniku zmian wysiek-martw w łożysku(I połowa ciąży) lub rodzenie słabych jagniąt z posocznica (II połowa ciąży)
Objawy	Ov 3 postaci: a) NERWOWA(MÓZGOWA)- najczęstsza- zw 4-12 mcy, trwa 3-7dni, - senność, otępienie, gorączka, opistotonus, brak koordynacji, ruchy kołowe, 1-stronne porazenie twarzy z opadaniem dolnej wargi i małż usznej( przez to utrudnione pobieranie paszy), przekrwione spojówki, obrzekłe z ropną wydzieliną. Rogówka zaczerwieniona i nastrzykana. Na koniec zaleganie. - śmierć na skutek niewydol oddech. b) POSOCZNICOWA- jagnięta w 1 tyg życia - gorączka, apatia, brak apetytu, zapal spojówek, begunka, wychudzenie - śmierc po kilku dniach c) ROZRODCZA- ronienia u poj samic lub masowe ronienia u ok. 10 % ciężarnych owiec. (gł u młodych samic , ronienia od 2mca ciąży), trwa nawet kilka lat - ronienie- zatrzym łożyska, zapal macicy, krwisty wyplyw, - gdy zatrzymanie płodu posocznica, ciezkie metritis, śmierc. Bo Gł. bezobjawowo! U ciężarnych ronienia w 4-7mcu ciaży, zatrzym łożyska, zapal macicy i wymienia lub słabe cielęta z gorączka i biegunka. Też objawy mózgowe. Su Postac ostra w wieku 4-7mcy, u starszych bezobjawowo i nagła śmierc. Charakt objawy mózg jak przy Aujeszce. Ronien nie stwierdzono.
Zmiany AP	Postac mózgowa: przekrwienie opon mózg i mózgu, zmętnienie płynu mózg-rdzen., nacieki monocytów i leukocytarne nacieki okołonmaczyniowe. Postac posocznicowa: obrzek płuc i śledziony, wybroczyny pod nasierdziem i torebka nerek, przekrwienie węzłów chł, przekrw bł śluz nosa i spojówek, ogn martw w wątrobie, śledz, sercu, wzrost płynu w jamie opłuc i osierdziu. Płody: obrzek tk podskórnej, płyn w jamach ciała, żółte ogn martwicy w wątrobie i nadzerki bł śluz trawieńca. Padłe samice: zapal lożyska i bł śluz macicy

---