Pokrój - jest to zespołu zewnętrznych cech budowy ciała zwierzęcia określający stan rozwoju kośćca i umięśnienia oraz proporcje między nimi, czyli harmonijność budowy ciała.
Konstytucja - jest to zespół dziedzicznych i nabytych cech morfologicznych i fizjologicznych warunkujących wielkość produkcji oraz reakcje zwierzęcia na wpływy otoczenia. Konstytucje określa budowa szkieletu, mięśni, tkanek stawów i skóry oraz temperament.
Typ użytkowy - to zespół dziedzicznych cech morfologicznych i fizjologicznych pozwalający na użytkowanie zwierząt w określonym kierunku;
●mleczny - szlachetna i delikatna budowa ciała, klinowaty kształt, wydłużona delikatna głowa, długa cienka szyja, klatka piersiowa długa,
●mięsny - kształt zbliżony do prostokąta, głowa krótka, szyja krótka, dobrze umięśniona, klatka piersiowa głęboka mocno wysklepiona, żebra prostopadłe do kręgosłupa, skóra gruba, wymię małe, dobre umięśnienie, profil zadu wypukły.
●kombinowany - łączy
WYMIE; Najbardziej pożądane jest skrzynkowate (miskowe) o szerokiej podstawie, daleko posunięte do przodu i do tyłu o równomiernym rozwoju poszczególnych ćwiartek i symetrycznym rozstawieni strzyków. Gorsze jest kuliste a najgorsze obwisłe piętrowe kozie. Zawieszenie wymienia powinno być sromowo-brzuszne pomiędzy liniami wyprowadzonymi od guzów biodrowego i kulszowego. Położenie wymienia nasady strzyków na wysokości stawu skokowego. Strzyki powinny mieć kształt cylindryczny długość 5-7 cm, średnice 2-2.5 cm i być ustawione pionowo. Strzyki przednie są nieco dłuższe i szerzej rozstawione, dopuszczalne, ale w niewielkim stopniu. Wymię nie powinno zawierać strzyków dodatkowych i przystrzyków. Pod uwagę bierzemy tez owłosienie i stosunek tkanki gruczołowej do łącznej.
Ocena pokroju; wzrokowa, opis na prostokącie, fotograficzna i pantograficzna, punktowa.
Masa ciała; ważenie, wzór Presslera, wzór Truchanowskiego
Wiek; Pierwsze przewężenie powstaje po pierwszym wycieleniu, które następuje zwykle
w wieku 2,5 roku. Późniejsze wycielenia są rokroczne. Więc do liczby pierścieni dodajemy
2 lata.
Zęby;
Cęgi - obecne w chwili urodzenia wymiana w wieku 24 miesięcy
Średniaki wewnętrzne - obecne w chwili urodzenia wymiana w wieku 30 miesięcy
Średniaki zewnętrzne - pierwszy miesiąc życia wymiana w wieku 38 miesięcy
Okrajki - pierwszy miesiąc życia wymiana w wieku 47 miesięcy
Przedtrzonowe I - obecne w chwili urodzenia wymiana w wieku 25 miesięcy
Przedtrzonowe II - pierwszy miesiąc życia wymiana w wieku 25 miesięcy
Przedtrzonowe III - pierwszy miesiąc życia wymiana w wieku 29 miesięcy
Trzonowce I - zęby stałe 6 miesięcy
Trzonowce II - zęby stałe 16 miesięcy
Trzonowce III - zęby stałe 26 miesięcy
Za pomocą laski zoometrycznej;
1. Wysokość w kłębie
2. Wysokość w krzyżu
3. Skośna długość tułowia
4. Głębokość klatki piersiowej
5. Szerokość klatki piersiowej za łopatkami
6. Długość tułowia
Za pomocą cyrkla zoometrycznego;
1. Długość zadu
2. Szerokość zadu w biodrach
3. Szerokość zadu w kuszach
4. Szerokość miednicy w krętarzach
Za pomocą taśmy
1. Obwód klatki piersiowej
2. Obwód nadpęcia
3. Obwód klatki piersiowej
4. Podłużny obwód tułowia
Indeks pokrojowy - jest to stosunek liczbowy wartości otrzymanych z pomiarów.
Indeks masywności = obwód klatki piersiowej/ wysokość w kłębie
Indeks wysokonożności = wysokość w kłębie - głębokość klatki piersiowej/ wysokość w kłębie
Indeks wydłużenia tułowia = skośna długość tułowia/ wysokość w kłębie
Indeks zwięzłości = obwód klatki piersiowej/ skośna długość tułowia
Indeks przebudowania zadu = wysokość w krzyżu/ wysokość w kłębie
Indeks kościstości = obwód nadpęcia/ wysokość w kłębie
Indeks szerokości miednicy = szerokość guzach biodrowych/szerokość szerokość krętarzach
Podrażnienie zakończeń nerwowych wymienia jest przenoszone do rdzenia kręgowego a z stamtąd do mózgu i przysadki mózgowej. W ciągu 20 - 60 sekund wywołuje to wyrzut oksytcyny do krwi trwa on 6-8 minut. W wymieniu oksytocyna powoduje skurcz komórek mięśniowych otaczających pęcherzyki mlekotwórcze
Mleko - to wydzielina gruczołu mlekowego krowy uzyskana przez wydojenie w okresie laktacji od 6 dnia po wycieleniu do zasuszenie jednak nie później niż do 21 dnia przed następnym wycieleniem, wykazującą prawidłowe cechy organoleptyczne, do której nic nie dodano ani nic nie odjęto.
Piąstkowanie. Osmykiwanie. Kciukowanie. Ciągle 50 razy na minutę. Ćwiartkami, połowami lub na krzyż.
Stanowiska, hale udojowe
Indeks wymienia = ilość mleka z ćwiartek przednich/ilość mleka z całego wymienia
Średni udój na minutę = ilość udojonego mleka/czas doju
Faza przedrujowa;
●wzmożona pobudliwość i niepokój,
●skłonność do wspinania się na inne krowy przy braku tolerancji na obskakiwanie przez inne osobniki
●lekkie zaczerwienienie i obrzmienie warg sromowych
●wydzielanie skąpego śluzu
●spadkiem wydajności mleka i zmniejszeniem apetytu\
Faza rui właściwej;
●tolerancja na obskakiwanie ze strony innych zwierząt i obskakiwanie
●wydzielanie obfitego śluzu rujowego,
●zaczerwienienie i silne obrzmienie warg sromowych, wilgotność i połyskliwość błony śluzowej pochwy
●wzmożona aktywność i szukanie kontaktu z innymi krowami
Faza porcjowa;
●ustępowanie powyższych objawów
Objawy ciąży;
●brak rui po 21-24 dniach od pokrycia
●w 6-7 tygodniu badanie weterynaryjne
●od 4-6 miesiąc zwiększenie apetytu zmiana kształtu brzucha i ruchy płodu
●od 6-7 miesiąc wyczuwalny przez powłoki brzuszne jest płód
●inne metody to przewodność śluzu pochwowego, USG, badania hormonalne
1. Długość okresu międzywycieleniowego (OMW)
Suma dni wszystkich okresów miedzy wycieleniowych/liczba okresów miedzy wycieleniowych lub (Liczba krów w stadzie/liczba wycieleń) x 365
2. Długość okresu między ciążowego (OMC)
Suma dni wszystkich okresów między ciążowych/liczba okresów między ciążowych
lub (liczba krów w oborze/liczba wycieleń) x 85
3. Odsetek zacieleń po pierwszym zabiegu sztucznego unasieniania (PZSU)
(liczba krów zacielonych po pierwszym zabiegu sztucznego unasieniania/liczba unasienianych krów) x 100
4. wskaźnik niepowtarzalności rui - procent krów w stadzie, które w ciągu 60 dni po pierwszym zabiegu sztucznego unasieniania (SU) nie powtórzyły rui.
5. indeks inseminacyjny = liczba zabiegów SU w stadzie/liczba zacielonych krów
6. Wskaźnik ocieleń (WO) = liczba urodzonych cieląt/liczba utrzymywanych krów
7. Punktacja obory według Halfrida; 100 pkt, gdy;
- okres międzywycieleniowe trwa 365
- wskaźnik wycieleń 100%
- nie wybrakowano żadnej krowy z powodu jałowości
- odejmujemy, 1 gdy okres przedłuża się o każde 2 dni
- odejmujemy, 1 gdy wskaźnik wycieleń jest mniejszy o każde 2%
- odejmujemy 1 o każdy procent wybrakowanych z powodu jałowości krów
Laktacja trwa od wycielenia do momentu zasuszenia krowy. Jest to okres, w którym krowa produkuje, tj. wydziela, mleko. W okresie laktacji wyróżnia się następujące fazy;
● rozdwajanie - trwa od wycielenia do momentu zasuszenia krowy. Jest to okres, w którym krowa produkuje mleko.
●utrzymania wydajności - trwa około 5-6 miesięcy
●spadku wydajności - trwa 2-3 miesiące
●zasuszenia - w 7 miesiącu
Zasuszenie to okres od zakończenia laktacji do wycielenia, który powinien trwać 6-8 tygodni, regeneracja i przygotowanie.
●długość trwania laktacji; standardowa 305 dni, rzeczywista 270-330
●wydajność i skład mleka; kg mleka, kg i procent tłuszczu, kg i procent białka. Wydajność mleka o 4% zawartości tłuszczu FCM=0,4*M+15*T M- rzeczywista wydajność mleka T- rzeczywista wydajność tłuszczu
●przebieg produkcji - krzywe, klasyczna, wyrównana, stoma, dwuszczytowa. Indeks stałości Johanssona IJ = (ilość mleka udojonego pomiędzy 101-200 dniem/ ilość mleka w pierwszych 100 dniach) * 100
Barletta IB = (śr z 3 miesiąca + śr z 4 miesiąca)/8 - (śr z 7 miesiąca + śr z 8 miesiąca)/8 im bliżej zera tym bardziej wyrównana zazwyczaj do 2,5
Kopecky ego - 9 wskaźników - wydajności mleka z 1 miesiąca dzielona na wydajności z poprzedniego, przy wyrównanej nie powinno przekraczać 10%
Maksymalna dzienna wydajność * 200 - nizinne
* 180 - polska czerwona i simentalska
* 210 - holsztyno-fryzy
Kanon laktacji - poziom produkcji w stosunku do najwyższej wydajności miesięcznej przyjętej jako1.
ŻWACZ CZEPIEC KSIĘGI TRAWIENIEC
Energia - Jednostki pokarmowe produkcji mleka JPM
Białko - gramy białka trawionego w jelitach BTJ
Zdolność pobrania paszy - ZPP
Wartość wypełnieniowa WW w jednostkach wypełnieniowych - JWK
Odchów cieląt trwa do 6 miesiąca.
Okres żywienia siarą - 5dni. Pierwszy raz do 1,5 l w czasie 1 godziny potem jak najczęściej, dziennie do 10 litrów.
Okres żywienia mlekiem i preparatami mleko zastępczymi do 10 tygodnia z dodatkiem pasz stałych.
Okres żywienia paszami stałymi
KETOZA - i krów o dużej wydajności w pierwszych 8 tygodniach laktacji. Jest spowodowana niedoborem zaopatrzenia w energie.
KWASICA ŻWACZA - prze nadmiarze łatwo strawnych węglowodanów i niedoborze pasz strukturalnych. (kwas propionowy)
PORAŻENIE POPORODOWE - dwa pierwsze dni po porodzie, niedobory wapnia, wywołane zachwianą gospodarką wapniowo fosforową.
TEŻYCZKA PASTWISKOWA - u krów o dużej wydajności, wczesną wiosna. Polega na utrudnionym wchłanianiu magnezu.
Opas na białe mięso - do 200 kg żywimy mlekiem i preparatami mleko zastępczymi. W pojedynczych kojcach systemem bez ściołowym na ruszcie.
Opas młodego bydła;
●intensywny - przyrosty powyżej 1000g 500kg-18miesiecy
●półintensywny - przyrosty do 1000g pastwisko potem alkierzowo 500kg-22-24miesiecy
●ekstensywny - przyrosty około 600g 2 sezony pastwiskowe 500kg-24-30miesiecy
Opas razówek - krowy pierwiastki o niskiej mleczności lub wybrakowane jałówki mogą być przeznaczone na opas.
Opas bydła dorosłego - wybrakowane nie dłużej niż 3 miesiące.
Zdolność opasowa - to masa końcowa jaka zwierze może osiągnąć.
Intensywność wzrostu - zależy od żywienia, warunków środowiska, genów, wieku, i płci
Zdolność wykorzystania paszy - na przyrost 1 kg.
Absolutny przyrost masy ciała - przyrost masy od rozpoczęcia do zakończenie tuczu.
Bezwzględny przyrost masy ciała - przyrost masy ciała/czas tego przyrostu
Względny przyrost masy ciała - (przyrost masy ciała/średnią masę ciała podczas przyrostu)
Przyżyciowe metody oceny wartości rzeźnej;
●chwyty rzeźnickie - mięśnie - łopatkowy, grzbietowy, lędźwiowy, żebrowy, zadu, ud, podudzia.
● chwyty rzeźnickie - otłuszczenie - łopatkowy, pachwinowy, mostkowy, żebrowy, kulszowy, tarczowy, biodrowy.
●fotogrametryczna
●ultradźwiękowa
●komputerowa
●punktowa
Wydajność rzeźna - waży się zwierze przed ubojem a potem tusze po uboju i po 24 godzinnym schłodzeniu.
Udział wyrębów wartościowych - rozbratel, antrykot, rostbef, udziec, łopatka.
Księgi bydła ras mlecznych prowadzi się w celu ewidencjonowania pochodzenia oraz informacji o wartości użytkowej i hodowlanej bydła stanowiących podstawę do prowadzenia pracy hodowlanej. Księgi prowadzone są przez krajowe centrum hodowli zwierząt (KCHZ) regionalne centra CHZ i oddziały CHZ. Księgi zwierząt zarodowych prowadzone są odrębnie dla krów i buhajów. Dokumentami źródłowymi przy zapisie bydła do ksiąg są;
●o pochodzeniu zwierząt
●o jego wartości użytkowej i hodowlanej
●Oryginalne rodowody lub ich kopie dla zwierząt importowanych. Dla krów prowadzone jest część wstępna księgi (W) i część główna (G). Krowy wpisane do księgi muszą być objęte oceną wartości użytkowej. Wpisu do księgi dokonuje się między 1-11 laktacją,15 a 189 dniem laktacji.
Warunki wpisu krów ras mlecznych do odpowiedniej części ksiąg.
●W~ Matka z numerem ewidencyjnym Ojciec wpisany do ksiąg min 75% genotypu tej rasy Ocena pokroju min 65 pkt ocena za wymię min 65 pkt ~ Dla m-m dodatkowo za umięśnienie min 65 pkt ● G ~ Rodzice i dziadkowie wpisani do ksiąg ~min 93,75 % genotypu tej rasy ~ SM - min 87,5% genotypu tej rasy MO - min 93,75 % genotypu tej rasy
● G: elita E ~ Rodzice i dziadkowie wpisani do ksiąg ~ SM i MO dodatkowo za pokrój min 80 pkt za wymię dobry
Warunki wpisu buhajów ras mlecznych do odpowiedniej części ksiąg.
● G~ Rodzice i dziadkowie wpisani do ksiąg ~ Pozytywny wynik oceny pozytywnej za pokrój min 75 pkt ~ Ukończone 12 miesięcy zakwalifikowany do rozpłodu przez komisje
Księgi dla ras mięsnych prowadzi się oddzielnie dla poszczególnych ras a w obrębie rasy dla krów i buhajów. Do ksiąg wpisuje się zwierzęta czystorasowe i mieszańce; Charolaise, Angus, Piemontese, Limusem
Warunki wpisu krów ras mięsnych do odpowiedniej części ksiąg. Kaliber czar-biała 120cm. Czer-biała 126, simentalska 128.
●W~ Ojciec wpisany do księgi zarodowej bydła mięsnego ~50-93,75 krwi rasy mięsnej użytej do krzyżowania wypierającego ~70pkt oceny~ Wyrostowość powyżej min wartości dla danej rasy Kwalifikacja po odsadzeniu potomstwa Bez wad dyskwalifikujących dla danej rasy ●G~ Rodzice i dziadkowie wpisani do ksiąg zarodowych krajowych lub zagranicznych bydła mięsnego ~ min 93,75 krwi rasy mięsnej użytej do krzyżowania wypierającego ~75~ Wyrostowość powyżej min
●0~ Znane pochodzenie ze strony ojca im matki ~70~ Bez wad dyskwalifikujących
Warunki wpisu buhajów ras mięsnych do odpowiedniej części ksiąg
●G~ Rodzice i dziadkowie wpisani do ksiąg zarodowych krajowych lub zagranicznych bydła mięsnego ~93,75 krwi rasy mięsnej użytej do krzyżowania wypierającego ~75~Wyrostowość powyżej min. wartości dla danej rasy skączenie 14 miesięcy Zakączenie oceny osobniczej trwającej 240-420 dnia życia Bez wad
●0~ Znane pochodzenie ze strony ojca im matki ~75~ Wymagana wyrostowość dla rasy i 14 miesięcy życia Bez wad dyskwalifikujących ~
Zdolność opasowa to zespół cech anatomiczno-fizjologicznych warunkujących tempo wzrostu wykorzystanie paszy oraz wczesność dojrzewania.
●Pozwala hodowcy na ocenę wzrostu w wyniku tej oceny mogą być wykorzystywane w pracy selekcyjnej
●Wyniki służą do porównań w obrębie populacji rasy itd. Wskaźniki zdolności
●Tempo wzrostu
●Wykorzystanie paszy na przyrost 1 kg ciała
●Czas dojrzewania
Tempo wzrostu; Stosunek przyrostu m.c. do czasu, w którym ten przyrost nastąpił. Miernikami tępa wzrostu są ~Przyrosty bezwzględne ~Przyrosty względne
Przyrosty bezwzględne w gramach =M2-M1/T2-T1 M2- końcowa masa ciała M1- początkowa masa ciała T2- czas końcowy T1- czas początkowy
Przyrosty względne w % = M2-M1/0,5*(M1+M2) * 100
Wykorzystanie paszy na 1 kg przyrostu m.c. Zużycie j.o. JPM i białka, JPR na 1 kg przyrostu
Czas dojrzewania Wcz, Śre, Póź
Współczynnik odziedziczalności h2 dla niektórych cech wartości opasowej;
●m.c przy urodzeniu 0,4-0,6
●przyrosty dobowe0,3-0,5
●wykorzystanie ciała 0,4-0,7
●wydajność rzężna0,3-0,6
●tł jam ciała0,4-0,7
●powierzchnia mięśnia najdłuższego grzbietu0,2-0,7
●udział w tuszy mięsa 0,2 tłuszczu0,3-0,6 kości0,5
●wysokość w kłębie 0,4-0,8
Ocena wartości rzeźnej- wartości rzeźne
●wydajność rzeźna po uboju
●skład tuszy udział mięsa kości i tłuszczu
●jakość mięsa
Cele
●ustalenie wysokości zapłaty
●prace selekcyjne
Metody oceny wartości rzeźnej bydła I. przyżyciowe II. Poubojowe
Przyżyciowe
1.określenie m.c. umięśnienia i otłuszczenia stosując chwyty rzeźnickie, otłuszczenie (przedni brzeg łopatki górny tylny ostatnie żebra wyrostki kręgów lędźwiowych nasada ogona pachwina) umięśnienie (szyja łopatka grzbiet lędźwie zad uda podudzie)
2. pomiar spiralnego obwodu udźca udziec stanowi 30% masy ciała 50% najbardziej wartościowego mięsa wysoko koreluje z umięśnieniem całej tuszy.
3. metoda ultradźwięków wykorzystuje zjawisko rozchodzenia się ultradźwięków w środowisku jednorodnym mierzymy grubość umięśnienia (mięsień najdłuższy grzbietu) 0,94 - w 5 najcenniejszych wyrębach 0,6 - w udzie 0,72 - łopatka U indeks = h2 * ((Ux-Uś)*100)/Uś)+100 h2 - odziedziczalność 0,45 Ux - powierzchnia Uś - średnia powierzchnia 4. metoda sztucznych sieci neuronowych mierzymy miedzy rzeczywistymi cechami a określonymi przy użyciu sieci neuronowych na postawie cech wiek rasa grupa genetyczna m.c. buhajka w trakcie opasu i m.c. buhajka przed ubojem
5. metoda komputerowa analiza obrazu gdzie komputer dokonuje analizy wybranych punktach geometrycznych ciała.
Poubojowa
1. metoda Janickiego i Chrząszcza najpierw określany wsp wydajności rzeźnej, czyli jest to stosunek masy tuszy zwierzęcia do masy ciała zw. przed ubojem *100 Tusza zabite zwierze skrwawione oskórowane pozbawione głowy wnętrzności kończyn przednich w nadgarstkach i tylnych do stawu skokowego Określamy wydajność rzeźna ciepłe zimne - po 24 h schodzenia do m.c. przed ubojem podział tuszy na 2 półtusze podział tuszy na wyręby potem każdy wyręb na mięso, tłuszcz, kości warzenie i próbki do analizy fizyko chemiczne
2.system europ → umięśnienie polega na poubojowej ocenie tuszy wiszącej w 2 godziny po uboju w odniesieniu do barwnych wzorców
S - półtusze nadzwyczajnie umięśnione, profile udźca i łopatki oraz bardzo silnie wypukłe
E - półtusze nadzwyczajnie umięśnione, wszystkie profile bardzo wypukłe
U - półtusze bardzo dobrze umięśnione, profil udźca wypukły
R - półtusze dobrze umięśnione, profil udźca prostolinijny
O - półtusze dostatecznie umięśnione, profil udźca właściwie wklęsły
P - półtusze słabo umięśnione, profil udźca wklęsły A - wybrakowane
Pięć klas otłuszczenia 1.tusza bardzo mało otłuszczona 2.tusza mało otłuszczona 3.tusza średnio otłuszczona 4.tusza o dużym otłuszczeniu 5.tusza bardzo dużym otłuszczona
Kategoria buhajki A(MB) tusze zwierząt dojrzałych i niekastrowanych męskich do 2 lat buhaje B(B) tusze zwierząt dojrzałych i niekastrowanych męskich powyżej 2 lat wolce E(W) tusze zwierząt dojrzałych i kastrowanych męskich krowy D(K) tusze zwierząt dojrzałych płci żeńskiej miały potomstwo Jałówki E(J) tusze zwierząt dojrzałych płci żeńskiej miały nie miały potomstwa
OCENA wartości hodowlanej buhajów.
●metoda matka-córka - porównanie średnich wydajności matek i córek
●metoda C-C - porównanie córek buchaja z ich rówieśnicami po innych buchajach w stadzie lub oborze.
●metoda stacjonarna - porównanie córek buchaja z ich rówieśnicami po innych buchajach Ew stacjach oceny.
●metody BLUP - model zwierzecia, model ojca, wielocechowy model zwierzecia.
Ocena wydajności mlecznej, prowadzona jest w celu;
Określenia wydajności mlecznej krów poprzez stwierdzenie ilości udojonego mleka oraz oznaczenia jego składu.
Ocena szybkości oddawania mleka
Rejestracja pochodzenia i prowadzenie rejestracji hodowlanej
Prowadzenie identyfikacji - znakowania
Określanie użytkowości rozpłodowej poprzez kontrole pokryć i wycieleń zwierząt.
Ocena typu i budowy
Określanie temperamentu zwierząt
Oddziaływanie na poprawę jakości i ilości produkcji mleka
Dostarczanie informacji, które są podstawą wyliczenia kosztów i ekonomiki w stadzie
Prowadzenie doradztwa w zakresie racjonalnego żywienia, pozyskiwania mleka wysokiej jakości racjonalnego użytkowania zwierząt, właściwego doboru zwierząt do rozrodu.
Próbny udój przeprowadza się, co 22-37 dni lub 56-66 dni. Dokładnie określa się ilość udojonego mleka od każdej krowy w ciągu każdego doju wykonywanego w ciągu doby i pobrane próbki mleka zachowane w stosunku proporcjonalnym w celu oznaczenia składu mleka.
Godziny doju nie mogą być zmienione w dniu przeprowadzania próbnego doju.
Mleko od każdej krowy jest ważone oddzielnie po każdym doju.
Indywidualnie od każdej krowy pobiera się próbki mleka celem oznaczenia jego składu. Do buteleczek konserwantem ponumerowanych.
Próbki wraz z wykazem krów ocenianych przesyłane są do laboratorium
Ocenia się w laboratorium skład mleka (tłuszcz, białko laktoza, komórki somatyczne)
METODY OCENY
Metoda A4, klasyczna - próbne udoje, co 22-37 dni, 11-13 próbnych udojów w roku, udój rozpoczyna się od doju południowego lub wieczornego kończy rano dnia następnego, dla krów świeżo wycielonych próbny udój dopiero w 5 dniu po wycieleniu.
Metoda A8 - próbne udoje, co 55-66 dni, dla krów świeżo wycielonych próbny udój dopiero w 5 dniu po wycieleniu.
Metoda AT4 - próbne udoje, co 23-37 dni, stosowana w stadzie gdzie stosowany jest dwukrotny dój, próbny dój przeprowadza się na przemian raz w czasie doju wieczorowego raz w czasie porannego.
Dokumentacja hodowlana;
Notes oborowy
Karta jałówki/krowy
Rejestr bydła
Wyniki oceny
Metryczka cielęcia
Zgłoszenie obory do oceny
Wykaz krów ocenianych
Karta informacyjna o krowach
Tabulogramy wynikowe
Znakowanie - numer rejestracyjny składa się z 10 cyfr, 2 cyfrowy kod serii, 2 cyfrowy kod województwa, 5 cyfrowy kod zwierzęcia, i cyfra kontrolna do dokumentacji.
Buchaje przeznaczone do reprodukcji maja 7 cyfrowy kod, 5 cyfr to numer zwierzęcia 1 cyfra to kod rasy, a 1 to liczba kontrolna.
Ocena wartości użytkowej bydła mięsnego; pracownicy Polskiego Związku Hodowców Bydła Mięsnego, cele;
Gromadzenie istotnych informacji z zakresu reprodukcji stada potencjału cech wzrostowych opasowych, rzeźnych i macierzyństwa
Opracowanie informacji o wartości stada na tle innych stad danej ras
Prowadzenie doradztwa
Dokumentacja hodowlana;
Notes oborowy
Metryczka urodzenia cielęcia
Karta informacyjna jałówki/krowy
Karta informacyjna buhajka
Roczne sprawozdanie z oceny użytkowości
Protokół ważenia
Każde zwierze musi być oznakowane i mieć swoją nazwę.
Zgodnie z systemem AJAX kolczyki są takie same jak przy bydle mleczny.
Podstawowa dokumentacja jest taka sama jak dla bydła mlecznego (paszport, księga rotacji)
Zasady nazewnictwa;
Jałówka zachowuje nazwę matki, otrzymuje kolejny numer w dniu urodzenia, w przypadku importu nazwa nie ulga zmianie.
Buhajki urodzone w 96r otrzymują nazwę zaczynającą się na literę A, urodzone w 97r na literę B w 98r na literę C itd., importowane bez zmian.
Parametry rejestrowane;
Masa cieląt przy urodzeniu
Masa buhajów i jałówek w wieku 210dni życia
Masa jałówek w wieku 365 dni życia
Masa ciała krów po 1,2,3, wycieleniu
Termin, rodzaj, i łatwość porodu
Mleczność wycielonych krów
Długowieczność wycielonych krów
Rodzaje porodu
Poród łatwy (bez pomocy człowieka)
Poród z pomocą człowieka
Poród skomplikowany (pomoc weterynaryjna)
Poród bardzo ciężki
Żywotność cieląt;
Żywe bez wad budowy
Martwe przy urodzeniu lub padłe w ciągu 24h
Żywe z wadami budowy
Potworkowate
Ocena mleczności krowy mięsnej;
SMW=(RMC*1700)/RWC
SMC - szacunkowa mleczność wycielenia
RMC - rzeczywista masa cielęcia przy odsadzeniu
RWC - rzeczywisty wiek cielęcia przy odsadzeniu
Notes oborowy
Informacja o wycieleniu, masie ciała cielęcia i jego matki
Pokrycia krów i jałowic
Warzenie zwierząt konczących 420 dni (buhajki) i 540 dni (jałówki)
Inne przypadki a zwłaszcza choroby.
Dokument prowadzony przez prowadzącego oceną i hodowlę
Metryczka urodzenia;
Dokument żółty, 93,74 do 100% rasy mięsnej
Dokument zielony 50 d0 93,74 rasy mięsnej
Karta informacyjna;
Dokument hodowlany wypełniany wyłącznie przez zootechnika oceny.
Markery genetyczne u bydła klasy drugiej.
Antygeny wykrywane w krwinkach czerwonych określana jako grupy krwi
Białka i enzymy osocza krwi i erytrocytów wykazujące genetyczne zróżnicowanie
Białka mleka wykazują polimorfizm
Antygeny obecne na powierzchni leukocytów innych komórek zawierających jądro tzw. Antygeny zgodności tkankowej
Determinanty antygenowej immunoglobulin
Fragmenty restrykcyjne DNA
Prawa dotyczące dziedziczenia grup krwi
Nie może być potomkiem danej pary rodzicielskiej osobnik, który posiada ciche antygenowa niestwierdzona przynajmniej u jednego z rodziców
Osobnik homozygota w odniesieniu do dwóch allelicznych cech niemoce potomkiem osobnika homozygoty względem cechy przeciwstawnej
Każdy osobnik musi posiadać po jednym z dwóch alleli od ojca i matki w każdym układzie gr. Krwi.
U bydła badanie grup krwi przeprowadza się w celu
Ustalenia torzsamosci osobnika
Kontroli rodowodu
Odróżnienia bliźniąt
Genetycznej charakterystyki ras
Szacowania stopnia homozygotyczności rasy populacji
Szacowania dystansu genetycznego pomiędzy rasami populacjami
śledzenia trendów genetycznych w populacji na podstawie zmian częstości poszczegulnyh alleli
Sprawdzanie równowagi genetycznej w obrębie ras
Immunogenetyka - jest nauka, która tłumaczy funkcje i działanie układu immunologicznego
Kodominacja - współdziałanie alleli wyniku, czego u osobnika będącego heterozygota występują rownożednie cechy kodowane przez obydwa alleli
Fenogrupa - jest to kompleks genów w całości przekazywanych na potomstwo
Mozaika erytrocytarna - mieszanina dwóch rodzajów krwinek ujmująca się w treści hemolitycznej jednakowymi grupami u bliźniąt (anastomozy wymiana prekursorów czerwonych krwinek)
Frimentynizm - dotyka jałówki androgeny nie płodność.
Utrzymanie bydła.
●pastwiskowe
●pastwiskowo-oborowe
●oborowe
- uwięziowe (długie średnie i krótkie),
- bezywięziowe (wolnostanowiskowe z boksami, kombiboksami),
- wolnowybiegowe.