Kulawizn

Kulawizn

y u bydła

y u bydła

Katarzyna Tarkowska

Katarzyna Tarkowska

45%

Rozkład procentowy kosztów głównych trzech chorób we współczesnej hodowli
bydła
Źródło: Dienst Landbouwkundig Onderzoek Instituut voor Milieu – en Agritechniek
J. Stefanowska M.C.J. Smits C.R. Bramm 98-00 The Veterinary Record (Papers
and Articles) Faull, Hughes, Clarkson, Downham, Manson, Merritt, Murray,
Russell, Sutherest Ward

Przyczyny

Przyczyny



Brak lub nieprawidłowa korekcja racic

Brak lub nieprawidłowa korekcja racic



Złe warunki zoohigieniczne (ciasne

Złe warunki zoohigieniczne (ciasne

pomieszczenia, podłoga rusztowa,

pomieszczenia, podłoga rusztowa,

wilgoć)

wilgoć)



Błędy żywieniowe (choroby

Błędy żywieniowe (choroby

metaboliczne, niedobory witaminowo-

metaboliczne, niedobory witaminowo-

mineralne)

mineralne)



Predyspozycje genetyczne

Predyspozycje genetyczne



Intensywny chów zwierząt

Intensywny chów zwierząt

Korekcja racic

Korekcja racic



W zależności od systemu utrzymania

W zależności od systemu utrzymania

zabieg korekcji racic wykonuje się: u krów

zabieg korekcji racic wykonuje się: u krów

przebywających w okresie letnim na

przebywających w okresie letnim na

pastwisku korekcję należy wykonać na 4

pastwisku korekcję należy wykonać na 4

do 6 tygodni przed wyjściem krów na

do 6 tygodni przed wyjściem krów na

pastwisko. Kolejna korekcja powinna być

pastwisko. Kolejna korekcja powinna być

wykonana przed rozpoczęciem utrzymania

wykonana przed rozpoczęciem utrzymania

alkierzowego. Utrzymanie w oborach

alkierzowego. Utrzymanie w oborach

ściołowych lub bezściołowych oborach

ściołowych lub bezściołowych oborach

uwięziowych z utrzymaniem całorocznym,

uwięziowych z utrzymaniem całorocznym,

korekcję racic przeprowadza się 2 lub 3

korekcję racic przeprowadza się 2 lub 3

razy w roku. Utrzymanie

razy w roku. Utrzymanie

wolnostanowiskowe - zabieg korekcji

wolnostanowiskowe - zabieg korekcji

wykonujemy przynajmniej raz w roku.

wykonujemy przynajmniej raz w roku.

Niedobory witaminowo-

Niedobory witaminowo-

mineralne

mineralne



*Dzienna suplementacja cynku, manganu,

*Dzienna suplementacja cynku, manganu,

miedzi i kobaltu w ilości odpowiednio 360mg,

miedzi i kobaltu w ilości odpowiednio 360mg,

200mg, 125mg i 25mg wyraźnie ogranicza

200mg, 125mg i 25mg wyraźnie ogranicza

występowanie chorób racic.

występowanie chorób racic.



*Biotyna – niezbędna do syntezy keratyny i

*Biotyna – niezbędna do syntezy keratyny i

jej wiązania z rogiem racicy. Codzienne

jej wiązania z rogiem racicy. Codzienne

podawanie 20mg biotyny poprawia jakość

podawanie 20mg biotyny poprawia jakość

rogu i zapobiega powstawaniu wrzodów i

rogu i zapobiega powstawaniu wrzodów i

krwiaków podeszwy, zapaleniu skóry palców,

krwiaków podeszwy, zapaleniu skóry palców,

zanokcicy. Pozytywne efekty stosowania po

zanokcicy. Pozytywne efekty stosowania po

4-6 miesiącach (biotyna potrzebuje 90 dni na

4-6 miesiącach (biotyna potrzebuje 90 dni na

dotarcie do powierzchni nośnej podeszwy).

dotarcie do powierzchni nośnej podeszwy).

Kwasica żwacza

Kwasica żwacza



Pierwsze tygodnie laktacji,

Pierwsze tygodnie laktacji,



Wynika z błędów popełnionych w

Wynika z błędów popełnionych w

przejściowym okresie żywienia (3-4 tyg.

przejściowym okresie żywienia (3-4 tyg.

przed wycieleniem, 1-3 po wycieleniu),

przed wycieleniem, 1-3 po wycieleniu),



Związana z zakwaszeniem żwacza LKT –

Związana z zakwaszeniem żwacza LKT –

produktami fermentacji węglowodanów

produktami fermentacji węglowodanów

w żwaczu,

w żwaczu,



Pogorszenie apetytu, biegunka, spadek

Pogorszenie apetytu, biegunka, spadek

masy ciała, atonia żwacza, kulawizna.

masy ciała, atonia żwacza, kulawizna.



Diagnozowanie- pobranie treści żwacza, pH

Diagnozowanie- pobranie treści żwacza, pH

płynu żwacza <5,5.

płynu żwacza <5,5.



Profilaktyka:

Profilaktyka:

*odpowiednie proporcje między węglowodanami

*odpowiednie proporcje między węglowodanami

strukturalnymi i niestrukturalnymi,

strukturalnymi i niestrukturalnymi,

*żywienie stymulujące rozwój brodawek żwacza,

*żywienie stymulujące rozwój brodawek żwacza,

*maksymalizacja pobrania suchej masy w

*maksymalizacja pobrania suchej masy w

okresie przejściowym,

okresie przejściowym,

*kondycja BCS 3,75

*kondycja BCS 3,75

Białko w dawce

Białko w dawce

pokarmowej, a kulawizna

pokarmowej, a kulawizna



Kontrola żywienia białkowego-analiza

Kontrola żywienia białkowego-analiza

poziomu mocznika w mleku;

poziomu mocznika w mleku;

przekroczenie średniej zawartości

przekroczenie średniej zawartości

mocznika 275mg/l, wskazuje na zbyt

mocznika 275mg/l, wskazuje na zbyt

dużą koncentrację amoniaku w

dużą koncentrację amoniaku w

żwaczu, nadmierne obciążenie

żwaczu, nadmierne obciążenie

wątroby procesami detoksykacji,

wątroby procesami detoksykacji,

większe zagrożenie kulawizną.

większe zagrożenie kulawizną.

Ochwat racic

Ochwat racic



Aseptyczne zapalenie tworzywa,

Aseptyczne zapalenie tworzywa,



70-90% wszystkich schorzeń racic,

70-90% wszystkich schorzeń racic,



Mediatory procesu zapalnego

Mediatory procesu zapalnego

(histamina) i endotoksyny,

(histamina) i endotoksyny,



Uwaga na skarmianie jęczmienia !

Uwaga na skarmianie jęczmienia !



Przebieg ostry, podostry, przewlekły,

Przebieg ostry, podostry, przewlekły,

podkliniczny.

podkliniczny.

*Postać podostra i ostra-

*Postać podostra i ostra-

długotrwały silny ból, zwierzęta

długotrwały silny ból, zwierzęta

leżą na boku, z trudem wstają,

leżą na boku, z trudem wstają,

postawa klęcząca lub siedzącego

postawa klęcząca lub siedzącego

psa, zwiększone tętnienie tętnic

psa, zwiększone tętnienie tętnic

dopalcowych, objawy ogólne

dopalcowych, objawy ogólne

(apatia, gorączka, tachykardia),

(apatia, gorączka, tachykardia),

*Postać przewlekła- deformacje

*Postać przewlekła- deformacje

racic (przednia ściana puszki

racic (przednia ściana puszki

rogowej jest wklęsła,

rogowej jest wklęsła,

charakterystyczne biegnące

charakterystyczne biegnące

rozbieżnie ku tyłowi pierścienie).

rozbieżnie ku tyłowi pierścienie).

Postać

Postać

podkliniczna-

podkliniczna-

spadek

spadek

mleczności,

mleczności,

wyraźnie

wyraźnie

cieńszy, żółty

cieńszy, żółty

lub czerwony

lub czerwony

róg, na

róg, na

krawędzi

krawędzi

nośnej racicy

nośnej racicy

wybroczyny.

wybroczyny.

Leczenie:

Leczenie:



Uzyskać poprawę krążenia w obrębie

Uzyskać poprawę krążenia w obrębie

palca- wymusić ruch,

palca- wymusić ruch,



NLPZ, antybiotyki w dużych dawkach,

NLPZ, antybiotyki w dużych dawkach,

podskórnie heparyna, metionina i

podskórnie heparyna, metionina i

biotyna.

biotyna.

Brodawczakowate

Brodawczakowate

zapalenie skóry palców

zapalenie skóry palców

(PDD)

(PDD)



Treponema denticola, Campylobacter fecalis,

Treponema denticola, Campylobacter fecalis,



Fusobacterium necrophorum, Dichelobacter

Fusobacterium necrophorum, Dichelobacter

nodosus- czynniki wikłające,

nodosus- czynniki wikłające,



Owłosiona skóra palców kończyny miednicznej

Owłosiona skóra palców kończyny miednicznej

pomiędzy racicą, a piętkami,

pomiędzy racicą, a piętkami,



Czerwone plackowate wyłysienia pokryte niekiedy

Czerwone plackowate wyłysienia pokryte niekiedy

wysiękiem, silna reakcja bólowa,

wysiękiem, silna reakcja bólowa,



Postępowanie: penicylina prokainowa, miejscowo

Postępowanie: penicylina prokainowa, miejscowo

oksytetracyklina, kąpiele kończyn (0,1-0,6%

oksytetracyklina, kąpiele kończyn (0,1-0,6%

oksytetracykliny, 20% siarczanu cynku, 0,01%

oksytetracykliny, 20% siarczanu cynku, 0,01%

linkomycyny, 2,5-10% siarczanu miedzi,

linkomycyny, 2,5-10% siarczanu miedzi,

5%formaliny).

5%formaliny).

Zapalenie skóry

Zapalenie skóry

międzyracicowej (ID)

międzyracicowej (ID)



Długotrwały kontakt racicy z

Długotrwały kontakt racicy z

mokrym, błotnistym podłożem,

mokrym, błotnistym podłożem,



Nadżerki, powierzchowne zapalenie

Nadżerki, powierzchowne zapalenie

skóry, nadwrażliwość na dotyk,

skóry, nadwrażliwość na dotyk,



Szczeliny i pęknięcia rogu puszki

Szczeliny i pęknięcia rogu puszki

racicowej (->wrzód podeszwy),

racicowej (->wrzód podeszwy),



Postępowanie (identyczne jak przy

Postępowanie (identyczne jak przy

PDD).

PDD).

Zapalenie skóry

Zapalenie skóry

międzyracicowej

międzyracicowej

Zapalenie skóry

Zapalenie skóry

międzyracicowej

międzyracicowej

Zanokcica

Zanokcica



Fusobacterium necrophorum,

Fusobacterium necrophorum,



Bacterioides melaninogeniucus,

Bacterioides melaninogeniucus,



Ropno-martwicowe zapalenie tkanki podskórnej

Ropno-martwicowe zapalenie tkanki podskórnej

przestrzeni międzypalcowej,

przestrzeni międzypalcowej,



Brama wejścia- uszkodzenia skóry wywołane

Brama wejścia- uszkodzenia skóry wywołane

ciałami obcymi, pękanie skóry pod wpływem

ciałami obcymi, pękanie skóry pod wpływem

nacisku ciężaru ciała,

nacisku ciężaru ciała,



Wyraźny, ograniczony i bolesny obrzęk w szparze

Wyraźny, ograniczony i bolesny obrzęk w szparze

racicowej, który przechodzi na koronę,

racicowej, który przechodzi na koronę,



W trakcie ruchu zwierzę opiera chorą racicę tylko

W trakcie ruchu zwierzę opiera chorą racicę tylko

wierzchołkiem.

wierzchołkiem.

*Skóra przestrzeni międzyracicowej ulega

*Skóra przestrzeni międzyracicowej ulega

ropno- wrzodziejąco- martwicowym

ropno- wrzodziejąco- martwicowym

zmianom, którym towarzyszy cuchnąca

zmianom, którym towarzyszy cuchnąca

wydzielina.

wydzielina.

*Objawy ogólne: gorączka, jadłowstręt,

*Objawy ogólne: gorączka, jadłowstręt,

brak przeżuwania.

brak przeżuwania.

*Postępowanie: sulfonamidy,

*Postępowanie: sulfonamidy,

oksytetracyklina, penicylina prokainowa,

oksytetracyklina, penicylina prokainowa,

chirurgiczne usunięcie zmian

chirurgiczne usunięcie zmian

martwicowych, terapia miejscowa.

martwicowych, terapia miejscowa.

Zanokcica

Ocena stopnia kulawizny

Ocena stopnia kulawizny



1.0 Stan normalny

1.0 Stan normalny

Grzbiet płaski w postawie stojącej i podczas chodu. Chód

Grzbiet płaski w postawie stojącej i podczas chodu. Chód

normalny.

normalny.



2.0 Lekka kulawizna

2.0 Lekka kulawizna

Grzbiet w postawie stającej płaski, w chodzie wygięty ku

Grzbiet w postawie stającej płaski, w chodzie wygięty ku

górze. Słabo wyrażona kulawizna.

górze. Słabo wyrażona kulawizna.



3.0 Średnia kulawizna

3.0 Średnia kulawizna

Górne wygięcie grzbietu widoczne w postawie stojącej i w

Górne wygięcie grzbietu widoczne w postawie stojącej i w

chodzie. Krótki, utykający krok.

chodzie. Krótki, utykający krok.



4.0 Ciężka kulawizna

4.0 Ciężka kulawizna

Górne wygięcie grzbietu w postawie stojącej i w chodzie,

Górne wygięcie grzbietu w postawie stojącej i w chodzie,

chód ostrożny. Krowa oszczędza jedną lub kilka kończyn,

chód ostrożny. Krowa oszczędza jedną lub kilka kończyn,

względnie racic.

względnie racic.



5.0 Bardzo ciężka kulawizna

5.0 Bardzo ciężka kulawizna

Krowa jest niezdolna lub wykazuje skrajną niechęć do

Krowa jest niezdolna lub wykazuje skrajną niechęć do

obciążenia jednej lub więcej kończyn lub racic.

obciążenia jednej lub więcej kończyn lub racic.

Profilaktyka kulawizn u

Profilaktyka kulawizn u

bydła

bydła



Zapewnić możliwość swobodnego ruchu

Zapewnić możliwość swobodnego ruchu

i odpowiednią ilość miejsca do

i odpowiednią ilość miejsca do

wypoczynku,

wypoczynku,



Przeprowadzać korekcję racic,

Przeprowadzać korekcję racic,



Warunki zoohigieniczne (dużo suchej

Warunki zoohigieniczne (dużo suchej

ściółki, dobra, wydajna wentylacja),

ściółki, dobra, wydajna wentylacja),



Suplementacja witamin i minerałów,

Suplementacja witamin i minerałów,



Zapobieganie chorobom metabolicznym.

Zapobieganie chorobom metabolicznym.