ZAKRES PRZEDMIOTU:1.systemy klasyfikacji gospod. 2.systematyka podmiotów gospod.
3.dziłalnośc przemysłowa 4.przemiany strukturalne w przemyśle 5.polityka przemysłowa państwa
POWIĄZANIE PODSTAWOWYCH SYS KLASYFIKACYJNYCH I NOMENKLATUR
Klasyfikacja |
Polska |
Europa |
ONZ |
1) wg. rodzaju działalności |
EKD |
NACE |
ISIC |
2) wg. produktu |
KWiU |
CPA |
CPC |
3) wg. wyrobów (podstawowych) |
SWW |
|
|
4) wyrobów na potrzeby sprawozdawczo |
WWP,LA-małe firmy |
PRODCOM |
|
5) wyrobów (handel zagraniczny) |
PCN |
CN |
HS |
6) wg. Zawodów |
KZ |
ISCO88 |
|
7) obiektów budowlanych |
KOB |
|
|
8) rodzajowa środków trwałych |
KRST |
|
|
9) podmiotów działalności |
SFPO |
|
|
EUROPEJSKIE KLASYFIKACJE
ISIC-International Standard Industrial Classification of All Economic Activities(klasyfikacjaONZ)
NACE-Nomenclatures des Activities de Communite Europene
CPC-Central Product Classification(centralna klasyfikacja produktu)
CPA-Classification of Product by Activity(klasyfikacja produktu wg. działalności)
HS-Harmonized Commodity Description and Coding System (Zhar. sys ozn. i kodow. wyrobów)
CN-Combinet Nomenclature (Scalona Nomenklatura) (Standardowa międzynarodowa
ISCO-88-International Standard Classification of Occupations klasyfikacja wg. zawodów)
Standardy klasyf. nomenklatur - w statystyce, ewidencji, dokument., tworzy się identyfikatory towar
TRYB WYDAWANIA OPINII INTERPRETACYJNYCH:
1. Podmiot sam klasyfikuje swój produkt 2.Może zwrócić się o pomoc do urzędu statystycznego
3. Jeśli wg SWW to można uzyskać opinię jedn. autorskiej
EUROPEJSKA KLASYFIKACJA DZIAŁALNOŚCI
EKD(PKD)-usystematyzowany zbiór rodzajów działalności społ.-gosp. występujących w GN, jest
klasyfik. przedmiotową .; Służy do: 1. klasyfikowania danych wg rodzajów działalności gosp.
2. Sporządzania porów. międzyn 3. klasyfikowania podmiotó gosp dla potrzeb rejestru jednostekGN
REGON - zgodnie z rodzajem prowadzonej działalności.
W systemie EKD występują jednostki klasyfikacyjne: - przedsiębiorstwa, jednostki lokalne.
UKŁAD RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI W EKD
Poziom podziału |
Liczba kategorii ro- |
Kod kategorji rodzajów działalności |
||
Numer |
Nazwa |
dzajów działalności |
rodzaj |
postać |
Pierwsz |
SEKCJA |
17 |
jednoliterowy, alfabetyczny |
A-Q |
pośredni |
PODSEKCJA |
16 (dwie w sekcji C 14 w sekcji D |
dwuliterowy , alfabetyczny |
CA-CB DA-DN |
Drugi |
DZIAł |
60 |
dwuliterowy kod numeryczny |
01-99 |
Trzeci |
GRUPA |
222 |
trzy cyfrowy kod numeryczny |
01.1-99.0 |
Czwarty |
KLASA |
512 |
czterocyfrowy kod numeryczny |
01.11-99.00 |
Piąty |
PODKLASA |
109 |
sześciocyfrowy kod numeryczny |
01.11.10-99.00.00 |
Kryterium podziału poziomu |
||||
1Sekcja |
tradycyjnie ukształtowany , ogólny podział pracy |
|||
2Dział |
cechy o zas. znaczeniu zarówno przy określaniu stopnia podobieństwa , jak i rozpatry waniu powiązań występujących w GNnp.w tablicach przepływów międzygałęziowych |
|||
3Grupa |
stosowany proces produkcyjny , pzreznaczenie produkcji , charakter usługi |
|||
4Klasa |
specjalizacja procesu produkcyjnego lub działalności usługowej |
|||
5Podkla |
dostosowanie klasyfikacji europejskiej do warunków krajowych |
PODZIAŁ DZIAŁALNOŚCI PODMIOTÓW EKD NA SEKCJE:
s |
ymbol Nazwa sekcji symbol |
działów |
A |
rolnictwo,łowiectwo,leśnictwo |
0,1-0,2 |
B |
rybołówstwo i rybactwo |
05 |
C |
górnictwo i kopalnictwo |
10-14 |
D |
działalność produkcyjna |
15-37 |
E |
zaopatrywanie w energię elektr.,gaz,wodę |
40-41 |
F |
budownictwo |
45 |
G |
handel hurtowy i detaliczny,naprawy pojazdów mechanicznych, artykółów przeznaczenia osobistego |
50-52 |
K |
obsługa nieruchom, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesu |
70-74 |
DZIAŁALNOŚĆ PRZEMYSŁOWA W GOSPODARCE
Do produkcji przemysłowej zalicza się :
1. Wyroby wyprodukowane ( spełniają polskie normy, warunki techniczne, umowy ) 2. Produkty
uboczne 3. Wyroby, części maszyn i urządzeń 4. Prototypy i inne wyroby z działalności B+R
5. Produkcja uzyskana 6. Roboty i usługi produkcyjne
Do produkcji przemysłowej NIE zalicza się :
1. Wyroby wyprodukowane nie posiadające pełnej wartości użytkowej 2. Odpady 3. Powierzony
surowiec, który otrzymał wykonawca wyrobu 4.Wyniki pracy z nieprzemysłowych oddział. przeds.
POMIAR PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ
1. Ujęcie ilościowe (V): jednostki naturalne (sztuka, para), jednostki umowne (robocizna, BRT)
2. W ujęciu wartościowym (P=Cr*V , Cr - cena realizacji); Równolegle w przeds stosuje się oba
JEDNOSTKI MIARY (naturalne)
OZNACZENIE |
JEDN. MIARY |
|
OZNACZENIE |
JEDN. MIARY |
jednostki |
liczności |
|
jednostki |
powierzchni |
020 |
szt. |
|
050 |
m2 |
023 |
tys. szt. |
|
052 |
ha |
024 |
mln. szt. |
|
Jednostki |
objętości |
026 |
para |
|
066 |
dm3 ( l ) |
029 |
mln. Par |
|
060 |
m3 |
jednostki |
masy |
|
061 |
mln l |
033 |
kg |
|
jednostki |
energii i mocy |
034 |
tona |
|
070 |
kW |
036 |
mln. Ton |
|
071 |
MW |
jednostki |
długości |
|
073 |
MWh |
040 |
m. |
|
080 |
GJ |
043 |
km |
|
|
|
USŁUGI W GOSPODARCE NARODOWEJ
Kryteria wyróżniania usług :
1.Przedmiotowe, 2 Ekonomiczne, 3 Finansowania, 4 Odbiorcy
ad.1 a) rzeczowe: renowacyjne (remontowe, naprawcze i konserwacyjne),kooperacyjne (niklow,
obróbka plastyczna), eksploatacyjne w sferze cyrkulacji (transport, handel, łączność), b) osobiste
(edukacja ; ochrona zdrowia i opieka społeczna ; rekreacja ; kultura ; hotelarstwo i gastronomia)
c) ogólnospołeczne ( pośrednictwo finansowe - ZUS, banki ; Administr publiczna i obrona nar;
wymiar sprawiedliwości ; usługi komunalne ) ad.2) ( usługi produkcji ; usługi konsumpcyjne)
ad.3) ( odpłatne i nieodpłatne ) ad.4) ( usługi dla ludności ; usługi dla GN )
PODZIAŁ USŁUG Wg KWiU
1 Wg kryterium pochodzenia 2. Zachowuje powiązania pojęciowe, zakresowe i kodowe z EKD
KLASYFIKACJA USŁUG I WYROBÓW (KWiU)
KODY Poziomów: pierwszy - SEKCJA - X (jednoliterowy, alfabetyczny), poziom pośredni -
PODSEKCJA -XX(dwuliterowy, kod alfabet), drugi- DZIAŁ -YY.(dwucyfrowy, numeryczny),
trzeci - GRUPA - YYY (trzycyf, numeryczny), czwarty - KLASA - YY.YY(czterocyf numery.)
piąty - KATEGORIA - YY.YY.Y (pieciocyfrowy kod numeryczny), szósty-PODKATEGORIA
-YY.YY.YY (szesciocyf, numeryczny) Przedmiotem tej klasyfikacji są czynności świadczone
pomiędzy dwoma różnymi jednostkami gospodarczymi ( nie w jednym przeds(rys))
Sekcja „K”
DZIAŁ 72 USŁUGI INFORMATYCZNE
Grupy: 72.1 Usługi doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego, 72.2Usł doradztwa w zakresie
oprogramowania i dostawy oprogramowania 72.3 Usł przetwarzania danych 72.4 Usł baz danych
72.5 Usługi pomocnicze 72.6 Pozostałe usługi związane z informatyką
DZIAŁ 73 USŁUGI BADAWCZO-ROZWOJOWE
Grupy 73.1 Usługi badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych
Usł badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk społ. i humanistycznych, Klasa 73.20 Usł
B+R w dziedzinie nauk społ. i humanistycznych Kategoria 73.21 Usł B+R w dziedzinie nauk
społ. i humanistycznych Podkategoria 73.20.11Usługi B+R w dziedzinie kultury, psychologii,
prawa Podkategoria 73.20.12Usługi B+R w dziedzinie ekonomiki
PRZEMYSŁ w POLSCE (zatrudnionych 25% ludności):
1. Udział przem. w tworzeniu PKB kształtuje się w PL. na 33% (maleje)2.Daje ok. 60%wyrobów
konsumpcyjnych 3.55% zaopatrzenia 4.55% środków produkcji dla wszystkich sekcji gospodarki
KLASYFIKACJA DZIAŁALNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
Przemysł w EKD dzieli się na sekcje: C,D,E
C-Górnictwo i KopalnictwoD-Działalność produkcyjnaE-zaopatrzenie w energię elektr.,gaz,wodę
SEKCJA C podsekcje: 1)CA-górnictwo i kopalnictwo surowców energetycznych. działy:10 -
górnictwo węgla kam i brun; wydobywanie torfu 10.1- węgla kam,10.2- brun, 10.3 górnictwo i
wzbogacanie torfów 11-wydobywanie ropy naftowej i gazu ziemnego 11.1= 11, 11.2 działalność
usł 12-kopalnictwo rud uranu i toru 2)CB-górnictwo i kopaln surowców innych niż energetyczne
13-Kopalnictwo rud metali,13.1-Kopaln rud żelaza,13.2-Kopalnictwo rud metali nieżelaznych
14-Pozostałe górnictwo i kopaln 14.1-Wydobywanie kamienia 14.2-Wydobyw kruszywa i gliny
14.3-Kopaln minerałów wykorzyst w przemyś chem 14.4 Prod soli 14.5-Pozostałe górni i kopaln
SEKCJA D podsekcje: DA (15-16)- Prod artykułów spożywczych, napojów i wyr. tytoniowych
DB (17-18)- Prod tkanin i wyr włókienniczych DC (19)- Prod. skóry i wyr ze skóry DD(20)-Prod
drewna i wyr z drewna DE (21-22)-Prod masy celulozowej, papieru oraz wyr z papieru, działal
publikacyjna i poligraficzna DF (23)- Wytwarzanie prod koksowania węgla, rafinacji r. naftowej
i paliw jądrowych DG (24)-Prod chemikaliów, wyr chem i włókien sztucznych DH (25)- Prod wyr
z gumy i tworzyw sztucznych DI (26)-Prod wyr z pozostałych wyr niemetalicznych DJ (27-28)-
Prod metali i przetwarzanie wyr z metali DK (29)- Prod maszyn i urządzeń DL (30-33)- Prod
urządzeń elektr i optycz DM (34-35)Prod. sprzętu transp DN (36-37)Prod. gdzie indziej niesklasyf
SEKCJA E działy: 40 - Zaopatrywanie w ener elektr., gaz i wodę 40.1 - Wytw i dystryb ener elektr.
40.2- Wytw gazu; dystryb paliw gazowych przez sieć zasilającą 40.3 - Wytw i dystryb pary wodnej
i gorącej wody 41 - Pobór , oczyszczanie i rozprowadzanie wody
NOŚNIKI ENERGII: 1.Pierwotnej (ropa naf, węgiel kam, brun, gaz ziem)
2.Pochodnej (koks i półkoks, paliwa płynne gaz przemysłowy, en. elektr,cieplna)
BILANS NOŚNIKA ENERGII:
Przychód (źródła krajowe: wydobycie, zmniejszenie zapasów; import);
Rozchód (zużycie krajowe - zwiększenie zapasów; eksport)
KLASYFIKACJA PRZEMYSŁU (wg ISIC)
Wyszczegółnienie |
Symbol klasyfik. |
PRZEMYSŁ |
2-4 |
Przemysł wydobywczy; w tym |
2 |
-przemysł węglowy |
21 |
-wydobycie innych kopalin |
29 |
Przemysł przetwórczy w tym; |
3 |
-przemysł spożywczy |
31 |
-przemysł włókienniczy, odzieżowy i skóżany |
32 |
-przem. drzewny z prod. Mebli |
33 |
-przem.papierniczy, -p.poligraficzny |
34 |
-przem. Chemiczny |
35 |
-przetw. kopalin niekruszcowych |
36 |
-hutnictwo |
37 |
-przemysł metalowy i maszynowy |
38 |
-pozostałe gałęzie przem. Przetwórczego |
39 |
Wytwaranie energii elekt.i cieplnej |
4 |
STATYSTYKA PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ:
PRZEDSIĘBIORCY PRZEMYSŁOWI:1. Osoby prawne 2. Samodzielne bez osobowości prawnej
3. Osoby fiz. prowadzące działalność gosp.
FORMULARZE SPRAWOZDAWCZE(P-01,+mutacja,DG-1-za miesiąc - do 5 każdego miesiąca):
1. P-01-sprawozdanie o prod(rocznej) jeżeli liczba zatrud. os przekracza 50 w C,D;przekracza 20
w E ( przekazywana do Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego do 5 lutego )
2. Mutacje: 6-50 os w C,D, 6-20 w E, powyżej 5 pozostałe sekcje gosp (roczna,do WUS do 25.02
PODMIOTY GN SĄ ZOBOWIĄZANE DO :
1. Posiada Regonu, 2. Prowadzenia ewidencji, dokumentacji i rachunkowości, 3. Przekazywania
informacji i danych statystycznych
P-01- obejmuje działy:
1. Produkcja wyrobów przemysłowych ( produkcja wytworzona - wszystko co wyprodukowano )
Naz wyr |
Sym woj. |
Sym wyr |
Kod jedn miary |
Produkcja |
Wartość podatku VAT |
||
|
|
|
|
wytworzona |
sprzedana |
* - w tys.zł 011 |
|
|
|
|
|
ilość |
il |
wart* |
* - bez VAT |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
2. Usługi
Nazwa usługi |
Symbol usł. |
Wart sprzedaży w cenach realizacji* |
Kod jedn miary |
Według KWiU |
|
|
|
0 |
1 |
2 |
3 |
SWW - Wyr (surowce, materiały, półfabrykaty, wyr finalne, części występujące w obrocie tow)
krajowe i z importu: SWW(XX XX - XXX) +KTM(-XXXXX - X).1,2-dział,3-branża,4-podbranża,
5 6 7 - cyfrówka.,1-7 to część klasyfikacyjna ; 8-12 ustala ośrodek B+R,13-liczba kontrolna,
8-13 część identyf.( np. przemysł 0128, rolnictwo 4142, leśnictwo 43.
P-01 mutacja:dział 1-prod wyr przemysłowych (z tabeli 1 kolumny 0,2,3,produkcja bez VAT)
STRUKTURA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU(w %)
Wyszczególnienie |
1993 |
1994 |
1995 |
1996 |
III kw. 1997 |
przemysł |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
gór. i kopaln. C |
8,8 |
9,3 |
8,7 |
8,1 |
7,7 (-2%) |
dział. Prod. D |
79,1 |
79,6 |
80,5 |
81,7 |
82,8 (+0,8%) |
zaopatrz. w en. E |
12,1 |
11,1 |
10,8 |
10,2 |
9,5 (-3,9%) |
Sekcja C: 8,1/8,8*100%=92% (spadek -8%), średnie roczne tempo spadku -8%/4lata=-2%
POZIOM PRODUKCJI NOŚNIKÓW ENERGII
Wyszczególnienie |
jedn.miar |
1996 |
|
|
|
w liczbach bezwzgl. |
1995=100% |
Węgiel kamienny |
mln. t |
137 |
100,9 |
węgiel brunatny |
mln t |
64 |
100,5 |
przerób ropy naftowej |
tyś t |
14602 |
108,6 |
gaz ziemny |
h m3 |
4754 |
98,6 |
STATYSTYKA PODMIOTÓW PRZEMYSŁOWYCH-Sektory:
1. publiczny, własność:
a)państwowa: skarbu państwa(sp.skarbu państwa, inne), państwowych os prawnych(przeds. państ,
inne) b)komunalna (przeds. kom, kom. jedn. org., sp kom.) c)mieszana (sp z przewagą kapit publi)
2. prywatny:
a)krajowa (os. fiz. prowadzące dział. gosp., spółdzielnie, sp prywatne) b)zagraniczna (przedstawic
firm zagran, przeds. zagr., sp z udziałem kapit zagr.) c)mieszana (sp z przew. kapit sektora prywat)
Państwo prowadzi działalność gospodarczą w trzech formach prawnych:
przedsięb. państwowe, spółka z udziałem skarbu państwa i państwowe jednostki organiz.
REGULACJE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:(mała i srednia skala)
ustawa o działal gosp., rzemiośle, sp. cywi i kodeks handlowy (sp. z o.o., komandytowe, jawne)
REGULACJE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:(duża i srednia skala)
kodeks hand (sp akcyjna), prawo spółdzielcz i ustawy (spółdzielnie), ustawa o przedsieb państ(pp),
ustawa o sp zagr (spółki zag)
EWIDENCJA PODMIOTÓW GN W SYS REGON :
Obejmuje os prawne, jednostki organ bez osobowości prawnej, os fiz prowadzące dział gosp (podle
gającą ewidencji lub nie - jeśli osobiście, wymagającą koncesji ),jednostki lokalne wszystkich podm.
( zorganizowana całość np. zakład, oddział filia, posiadająca własny adres)
DO REJESTRU INFORMATYCZNEGO PODMIOTÓW WPROWADZA SIĘ :
Nazwę, nazwisko, imiona osób fizycznych + PESEL, adres, formę prawną.
PODZIAŁ FORM PRAWNYCH:
1. Podstawowe ( 1-osoby prawne, 2-jednostki organiz bez os praw, 9-os fiz prowadz dzial gosp )
2. Szczególne (09-Skarb Pań, 16-Sp akcyjne,17-zoo,18-jawne,19-cywilne,20-komandytowe,
23-przewidziane przepisami innymi niż kodeks hand lub kod cyw, 24 - Przedsięb państwowe)
SEKTORY W PRZEMYŚLE : sektory wiodące, dynamiczne lub wschodzące, schyłkowe
ETAPY ROZWOJU GOSPODARKI :
Wyszczegól |
Etapy |
||
nienie |
Przedprzemysłow |
Przemysłowy |
Poprzemysłowy |
Sektor domin. |
Wydobywczy |
przetwórczy |
przetw. i usługi |
Zasoby wytwórcze |
en. nat., praca ludzka |
en. wytworzona i nuklearna, przemiany chem |
informatyka, multimedia przetwarzanie danych |
Zas strateg |
surowce |
kapitał |
wiedza |
Technologia |
siły natury |
technologia maszynowa |
technol intelektualna |
PODZIAŁ KRAJÓW WG DYNAMIKI ROZWOJU: rozwinięte gosp, rozwijające się, Europy
PODZIAŁ MFW: kraje OECD, rozwijające się gospodarczo Śr-Wsch
UGRUPOWANIA GOSPODARCZE:
UE (15), EFTA (4), OECD=UE+EFTA-Lichtenstein+Australia, Czechy, Japonia,Kanada,Meksyk,
Nowa Zel, USA, Turcja, Węgry, PL.; NAFTA=USA, Kanada, Meksyk
POSTĘPY TECHNICZNE: 1. innowacje produktowe (nowe lub udoskonalone wyr)
2. in. procesowe (nowe, ulepszone technologie, metody wytwarzania)
NOWY WYRÓB- spełnia nowe funkcje, zastępuje stare wyr, oparty na nowym rozwiąz. tech.,
jeszcze nie produkowany w kraju; ale NIE: różny kształt, główny składnik, właściwości nie
wpływające na zmianę funkcji, różne opakowanie, dostosowanie do mody
WYRÓB ZMODERNIZOWANY- udoskonal konstrukcji, modyf procesu technol., nowe roz tech
NOWA TECHNOLOGIA-w wyniku prac B+R, wdrażania rozw naukowych i tech TYLKO GDY:
zastosowana po raz 1, związana z prod nowych wyr, poprawia efektywność, lepsza dla środowiska
MODEL PROCESU INNOWACYJNEGO HAEFNERA:
1. badania podstawowe-odkrycia naukowe o char ogólnym 2. badania stosowane- konkretne rozw,
wynalazki 3. prace rozwojowe- ośrodki B+R(sporządzanie dokumentacji, wykonanie instalacji
doświadczalnej, prototypu, próby badania, ocena); 2+3=B+R 4. wdrożenie
PRZEMYSŁ- duża skala wydobycia, przetwarzania na środki produkcji i produkty konsumpcyjne,
w wyniku postępu rośnie udział wyrobów finalnych (przetworzone, zaawansowane technicznie)
PODZIAŁ DZIAŁALNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ;
1. działalność przetwórcza (zaopatrzenie, produkcja, zbyt) 2. wydobywcza (wydob i wzbogacanie
surowca, zbyt: półprodukt lub pr. finalny) 3. usługowa w przemyśle i w GN (zaopatrzenie,
świadczenie usług i produkcja) 4. handlowa (zakup, sprzedaż)
PRZEMYSŁ WYSOKIEJ TECHNIKI
1. Charakterystyka PWT
Czynniki decydujące o rozwoju PWT: a) korzystna relacja ekonomiczna,wydajności pracy (2x),
materiałochłon(1/4), energochłon(1/2), rentowność(2x) b) PWT nieszkodliwy dla środowiska
c)PWT gł przedmiotem współzawod na rynkach świata , rozpowszechnienie, wykorzyst nauki
2.Identyfikacja (definicja) PWT
a) R.Premus- wyższe niż śred wydatki na B+R, liczba naukowców, ścisłe związki z nauką
b) Depart. Handlu- muszą być 2x większe wydatki na B+R niż w przetwórczym c) Thompsona
d) KrajowejFundacjiNauk w Waszyn- >25/1000 naukowców B+R, B+R>3,5% wart sprzed netto
e)OECD: silne powiązanie z bazami technol i naukowymi, strategiczne znaczenie dla polit pańs,
długie badania podstawowe, szybki postęp rozw, ryzyko i duże nakłady, współpraca międzynar
2