Maria Lipka
Historia Czerwonego Kapturka.
Projekt zajęcia otwartego dla rodziców
służącego prezentacji programu autorskiego.
Cele ogólne: - znajomość baśni i interpretowanie jej myśli przewodniej,
- profilaktyka zagrożeń ze strony osób nieznajomych.
Cele operacyjne:
dzieci powinny -
znać treść baśni i umieć opowiedzieć ją własnymi słowami,
dostrzegać zależności między postępowaniem, a jego konsekwencjami/skutkami,
umieć ocenić postępowanie bohaterów - lekkomyślność dziewczynki i podstępność wilka,
rozumieć, że nie należy ufać obcym - miły nie zawsze oznacza dobry i przyjazny,
rozumieć, że nie należy przekazywać nieznajomym określonych informacji , np. adres babci.
Metody: asymilacyjne, waloryzacyjne, aktywizujące (gry dyskusyjne, elementy metody problemowej, „burza mózgów”, małe formy teatralne - drama).
Pomoce:
kilka ilustracji do dowolnych baśni, ilustracja do „Czerwonego Kapturka” przedstawiająca dziewczynkę i wilka udającego babcię, stroje do scenek teatralnych, koszyczek z łakociami, nagranie piosenki „Ta historia jest nauczką” i odtwarzacz CD, karty pracy dla dzieci (labirynt), kredki, „Karty oceny zajęć” dla rodziców, „buźki” dla dzieci (do ewaluacji końcowej).
Komentarz metodyczny:
zajęcie ma charakter otwarty, jego przebieg w dużym stopniu zależy od wiedzy dzieci, ich wyobraźni i komunikatywności,
projektowane rozmowy nauczyciela z dziećmi w praktyce ulegają modyfikacji, ale zmierzają do wyznaczonego celu.
gra dyskusyjna, jako metoda dominująca, daje dzieciom szansę twórczej aktywności, stawia na ich kreatywność, zapewnia poczucie sprawstwa.
Przebieg:
I. Sytuacja problemowa.
Rozpoznawanie baśni na podstawie ilustracji -
Dzieci podają tytuły (np. Pinokio, Kopciuszek, Brzydkie Kaczątko, Królewna Śnieżka…) - naucz. stwierdza, że zna te baśnie/bajki.
Prezentacja ilustracji do baśni, której naucz. nie zna - dzieci rozpoznają „Czerwonego Kapturka”.
Gra dyskusyjna (propozycje pytań prowadzącej):
A kto to jest Czerwony Kapturek? Dlaczego ta dziewczynka tak dziwnie się nazywa?
Ale tu jest też wilk. On leży w łóżku. Czy jest chory i dlatego Cz K. go odwiedził?
To dom babci? Ale tu nie ma babci, gdzie jest babcia?
Jak to, wilk zjadł babcię? Dlaczego?
A jak wilk trafił do domu babci? Skąd wiedział, gdzie babcia mieszka?
Jak to - Cz. K. mu powiedział? Dlaczego? Nie lubił swojej babci?
Skoro kochał babcię, to dlaczego powiedział wilkowi, gdzie babcia mieszka?
Cz. K. rozmawiał ze złym wilkiem? Jak to? I wszystko powiedział złemu wilkowi? (podkreślenie terminu: zły wilk)
Burza mózgów:
Dzieci poprzez żywiołową dyskusję powinny dojść do stwierdzenia, że wilk oszukał dziewczynkę - podstępem wydobył z niej informacje.
Jest złym wilkiem, ale udawał miłego i dobrego, żeby oszukać dziewczynkę.
Gra dyskusyjna - ciąg dalszy:
To znaczy, że dziewczynka nie znała wilka i nie wiedziała, że on tak naprawdę jest zły i przebiegły?
Skoro nie znała wilka, to dlaczego z nim rozmawiała? Przecież nie rozmawia się z nieznajomymi? Czy wolno rozmawiać z nieznajomymi?
Czy ona nie wiedziała, że nie wolno rozmawiać z nieznajomymi? Mama jej nie ostrzegała? Nie kazała iść prosto do babci i z nikim po drodze nie rozmawiać?
Dzieci dyskutują na temat przestrzegania rad i poleceń rodziców/opiekunów.
II. Ćwiczenie asertywności:
Naucz. - Łatwo wam mówić, ale co byście zrobili na miejscu Czerwonego Kapturka? Gdyby ktoś bardzo miły i serdeczny zaczął z wami rozmawiać?
Propozycje dzieci. Prowadząca podpowiada możliwości - oddalenie się z miejsca zdarzenia, zawrócenie do domu, odmowa…
Wybór rekwizytów dla Cz. K.: kapturek, pelerynka, koszyczek (dla chłopca - proponujemy czapeczkę). Przydział ról dla chętnych dzieci. Rolę wilka gra nauczycielka (peleryna i ciemna czapka).
Scenki teatralne (nauczycielka - dziecko):
Naucz./wilk - chwali strój Cz. K., pyta, kto go uszył, proponuje przymiarkę kapturka, zagląda do koszyczka, zachęca do zerwania kwiatków dla babci, wręcza gotowy bukiecik, częstuje cukierkami, pokazuje wiewiórkę, chce odprowadzić dziewczynkę…
Komentarz metodyczny: Jakkolwiek zadaniem nauczycielki jest ukazanie różnych możliwości wciągania dziecka do rozmowy, to nie udowadniamy dzieciom, że wilk wygra, chwalimy je za każdą właściwą reakcję.
Na zakończenie, po pozytywnej ocenie zachowania dzieci i przypomnieniu, że nie należy rozmawiać z nieznajomymi - częstujemy dzieci łakociami z koszyczka.
III. Podsumowanie:
Dzieci opowiadają prowadzącej zakończenie baśni (Wy poradziliście sobie z wilkiem, ale ja nie wiem, co stało się z Czerwonym Kapturkiem? Czy wilk zjadł dziewczynkę?...)
Słuchanie piosenki „Ta historia jest nauczką”:
Ta historia jest nauczką,
Że nie z każdym gadać można,
A więc córko, siostro, wnuczko,
Lepiej zawsze bądź ostrożna!
Ref.: A tym razem, a tym razem,
By na koniec było miło,
A tym razem, a tym razem -
Wszystko dobrze się skończyło!
Chociaż Wilk poprawę przyrzekł,
Nie wiem, czy mu wierzyć można.
Choć się diety mięsnej wyrzekł,
Lepiej zawsze bądź ostrożna!
Ref.: A tym razem, a tym razem…
Działalność indywidualna dzieci (Karty pracy):
Dzieci rozwiązują labirynt - wskazują Cz. K. drogę do babci, na której uniknie spotkania z wilkiem (możliwość wyboru rozwiązania).
Zachęcenie rodziców do przeczytania baśni swoim dzieciom po powrocie do domu oraz wspólnego pokolorowania labiryntu (las, postacie, zwierzęta).
IV. Ewaluacja:
Dzieci umieszczają w koszyczku uśmiechnięte lub niezadowolone „buźki”.
Rodzice wypełniają „Karty oceny zajęć” (podczas działalności plastycznej dzieci).
Zajęcie kończymy rozmową z rodzicami mającą na celu prezentację programu autorskiego (lub dyskusją wynikającą z poruszonego problemu).
Barańska M., Filar A.: Bajdobrzenie na szkolnej scenie. Harmonia 2004.