Fraszki Jana Kochanowskiego, wydane w 1584 r.

Fraszka- coś błahego, językowy drobiazg, kawał, u Kochanowskiego: drobny utwór, ale poruszający ważne tematy

Kochanowski uważał, że wszystko to, co jest na świecie, jest fraszką. To co myślimy, mówimy, robimy jest fraszką - czymś błahym, przemijającym. Życie ludzkie, rzeczy i czyny ludzkie są fraszkami - pojawia się motyw marności, vanitas (Ks. Koheleta z Biblii! - marność nad marnościami). Świat we fraszkach jest fraszką :) człowiek to kukiełka, łądka w rękach Boga, Bóg bawi się naszym kosztem.

O żywocie ludzkim (101)

- Wieczna Myśl - Bóg; jest on odległy, daleki;

- „Jeśli Cię to rusza” oznacza: jeśli w ogóle, Boże interesujesz się losem ludzi i świata; (istnieje idea Boga, który stworzywszy świat, porzucił go i w ogóle się nim nie interesuje);

- człowiek to zabawka Boga, kukiełka;

- co Bóg nam rzuci, to my się o to bijemy (jak dzieci), jesteśmy zabawką w rękach Boga (tak myślał również w starożytności Platon);

- ludzie zdobywają bogactwa, fortuny, uciechy życia doczesnego („krotochwile”), niektórzy za wszelką cenę, potem je tracą, przychodzi nieszczęście, albo nawet i śmierć, trzeba wszystko porzucić, choć człowiekowi szkoda rozstać się z bogactwem;

- Bóg się temu przygląda i ma super zabawę, oglądając to :) („mięsopust prawy”);

- podmiot liryczny wypowiada się w 1 os., chce czuć, to samo co Bóg, gdy patrzy na świat i ludzi (czyli „rozkosz”), dziwi się temu, co widzi, dziwi się głupotą i płytkością świata, ale z drugiej strony, ale tez zauważa pewne piękno i mądrość tak „przemyślnie” urządzonego świata;

- podmiot liryczny to renesansowy poeta, myśliciel, filozof, obserwator z dystansem; nie chce brać udziału w walce o „krotochwile”; dziwuje się temu, co widzi.

O żywocie ludzkim II

- fraszka programowa, czyli zawarta jest w niej myśl, na której opierał się światopogląd poety we Fraszkach

- fraszka to cos błahego, niewielkiego, przemijalnego,

według podmiotu lirycznego fraszką jest wszystko, co ludzie mówią i robią,

- cały świat jest fraszką - pojawia się motyw marności, to co robimy, myślimy, jest czymś błahym, co przeminie,

- na świecie nie ma ani jednej rzeczy, której człowiek może być pewien,

- wszystko przemija, jest nietrwałe,

- piękno, uroda, bogactwo, nawet poważanie wśród innych, zacność - ro wszystko przeminie,

- cały porządek ustalony przez ludzi jest nietrwały, przemijalny,

- ludzie to łądki - kukiełki, marionetki, którymi porusza którymi ktoś u góry

ŚWIAT TO TEATR

- po skończonej zabawie w teatr lalek, (bogowie, Bóg) „wemkną nas w mieszek”, czyli wrzucą do worka,

- i tyle tylko znaczymy, ile znaczą kukiełki.

*(MNC)*

---