BABY COOK
czyli książka kucharska dla najmłodszych
Źródło: przypuszczalnie strona www.e-book.com.pl
Przeniesienie danych z aplikacji babycook.exe do dokumentu Worda: HK
Część 1 - menu dla dzieci w określonym wieku; część 2 - przepisy;
część 3 - uwagi o przygotowaniu i przechowywaniu pokarmów
Menu
s.
Menu dla dzieci w wieku 5 miesięcy
Przeciery owocowe
kisiel żurawinowy 27
przecier z malin 28
Soki
sok marchewkowo-jabłkowy 30
Zupki
pierwsza zupa marchewkowa 34
pierwsza zupa jarzynowa 34
zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym 38
Menu dla dzieci w wieku 6 miesięcy
Jarzynki
zupa jarzynowa z buraczkiem 19
Jarzynki z mięsem
królik z kalarepą 20
zupa jarzynowa z mięsem bez rosołu 21
Mleczne
kaszka kukurydziana na mleku modyfikowanym 22
Obiadki
mięso z kurcząt z jabłkiem 26
przecier ryżowo-mięsny z jabłkiem 26
Przeciery owocowe
kisiel żurawinowy 27
przecier z czarnych jagód 28
przecier z jabłek 28
przecier z malin 28
Soki
sok marchewkowo-jabłkowy 30
Zupki
pierwsza zupa marchewkowa 34
pierwsza zupa jarzynowa 34
zupa jarzynowa z cielęciną 35
zupa jarzynowa z cielęciną i kleikiem 35
zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym 38
Menu dla dzieci w wieku 7 miesięcy
Desery
deser morelowo-jabłkowy 15
deser z soku typu Bobo Fruit 16
kisiel z wiśni 16
Jarzynki
zupa jarzynowa z buraczkiem 19
papka z kalafiora lub brokułów 19
Jarzynki z mięsem
kalafiorowa z mięsem na rosole 20
królik z kalarepą 20
papka warzywna z kurczęciem 20
zupa jarzynowa z mięsem bez rosołu 21
Mleczne
herbatnik z mlekiem modyfikowanym 21
kaszka kukurydziana na mleku modyfikowanym 22
kaszka ryżowa z mlekiem 23
kisiel mleczny 23
płatki kukurydziane na mleku 24
Obiadki
indyk z jarzynami 25
mięso z kurcząt z jabłkiem 26
przecier ryżowo-mięsny z jabłkiem 26
Przeciery owocowe
kisiel żurawinowy 27
przecier z czarnych jagód 28
przecier z jabłek 28
przecier z malin 28
przecier z truskawek 28
purée z jabłka i gruszki 29
Soki
kompot owocowy 29
sok marchewkowo-jabłkowy 30
sok pomidorowo-jabłkowy 30
ziołowa herbatka z kopru i rumianku 30
Z jajkiem
kisiel mleczny z żółtkiem 23
kleik ryżowy z żółtkiem i jabłkiem 31
lane kluski 32
Zupki
pierwsza zupa marchewkowa 34
pierwsza zupa jarzynowa 34
zupa jarzynowa z cielęciną 35
zupa jarzynowa z cielęciną i kleikiem 35
zupa jarzynowa z kaszką kukurydz. i masłem 35
zupa jarzynowo-fasolowa 36
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym 38
Menu dla dzieci w wieku 8 miesięcy
Desery
deser morelowo-jabłkowy 15
deser z soku typu Bobo Fruit 16
kisiel z wiśni 16
Jarzynki
zupa jarzynowa z buraczkiem 19
papka z kalafiora lub brokułów 19
Jarzynki z mięsem
kalafiorowa z mięsem na rosole 20
królik z kalarepą 20
papka warzywna z kurczęciem 20
zupa jarzynowa z mięsem bez rosołu 21
Mleczne
herbatnik z mlekiem modyfikowanym 21
kaszka kukurydziana na mleku 21
kaszka kukurydziana na mleku modyfikowanym 22
kaszka ryżowa z mlekiem 23
kisiel mleczny 23
kisiel mleczny z żółtkiem 23
pasta z twarogu 24
płatki kukurydziane na mleku 24
Obiadki
mięso z kurcząt z jabłkiem 26
przecier ryżowo-mięsny z jabłkiem 26
Przeciery owocowe
kisiel żurawinowy 27
przecier z czarnych jagód 28
przecier z jabłek 28
przecier z malin 28
przecier z truskawek 28
purée z jabłka i gruszki 29
Soki
kompot owocowy 29
sok marchewkowo-jabłkowy 30
sok pomidorowo-jabłkowy 30
ziołowa herbatka z kopru i rumianku 30
Z jajkiem
kisiel mleczny z żółtkiem 23
kleik ryżowy z żółtkiem i jabłkiem 31
lane kluski 32
papka warzywna z żółtkiem 32
zupa jarzynowa z żółtkiem 32
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
Zupki
pierwsza zupa marchewkowa 34
pierwsza zupa jarzynowa 34
zupa jarzynowa z cielęciną 35
zupa jarzynowa z cielęciną i kleikiem 35
zupa jarzynowa z kaszką kukurydz. i masłem 35
zupa jarzynowo-fasolowa 36
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym 38
Menu dla dzieci w wieku 9 miesięcy
Desery
biszkopt bezglutenowy 13
deser morelowo-jabłkowy 15
deser z soku typu Bobo Fruit 16
kisiel z wiśni 16
Jarzynki
zupa jarzynowa z buraczkiem 19
papka z kalafiora lub brokułów 19
Jarzynki z mięsem
kalafiorowa z mięsem na rosole 20
królik z kalarepą 20
papka warzywna z kurczęciem 20
zupa jarzynowa z mięsem bez rosołu 21
Mleczne
herbatnik z mlekiem modyfikowanym 21
kaszka kukurydziana na mleku 21
kaszka kukurydziana na mleku modyfikowanym 22
kaszka ryżowa z mlekiem 23
kisiel mleczny 23
kisiel mleczny z żółtkiem 23
pasta z twarogu 24
płatki kukurydziane na mleku 24
Obiadki
mięso z kurcząt z jabłkiem 26
przecier ryżowo-mięsny z jabłkiem 26
Przeciery owocowe
kisiel z jabłek 27
kisiel żurawinowy 27
przecier z czarnych jagód 28
przecier z jabłek 28
przecier z malin 28
przecier z truskawek 28
purée z jabłka i gruszki 29
sos słonecznikowy 29
Soki
kompot owocowy 29
kompot z jabłek 30
sok marchewkowo-jabłkowy 30
sok pomidorowo-jabłkowy 30
ziołowa herbatka z kopru i rumianku 30
Z jajkiem
kisiel mleczny z żółtkiem 23
kleik ryżowy z żółtkiem i jabłkiem 31
lane kluski 32
papka warzywna z żółtkiem 32
zupa jarzynowa z żółtkiem 32
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
Zupki
pierwsza zupa marchewkowa 34
pierwsza zupa jarzynowa 34
zupa jarzynowa z cielęciną 35
zupa jarzynowa z cielęciną i kleikiem 35
zupa jarzynowa z kaszką kukurydz. i masłem 35
zupa jarzynowo-fasolowa 36
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym 38
Menu dla dzieci w wieku 10 miesięcy
Desery
biszkopt bezglutenowy 13
chleb bananowy 14
chleb pszenno-sojowy na drożdżach 14
ciasto bananowe 14
ciasto gruszkowe 15
deser morelowo-jabłkowy 15
deser z soku typu Bobo Fruit 16
kisiel z wiśni 16
Jarzynki
zupa jarzynowa z buraczkiem 19
papka z kalafiora lub brokułów 19
papka z ziemniaków 19
Jarzynki z mięsem
kalafiorowa z mięsem na rosole 20
królik z kalarepą 20
papka warzywna z kurczęciem 20
zupa jarzynowa z mięsem bez rosołu 21
Mleczne
herbatnik z mlekiem modyfikowanym 21
kaszka kukurydziana na mleku 21
kaszka manna na mleku modyfikowanym 22
kaszka kukurydziana na mleku modyfik. 22
kaszka ryżowa z mlekiem 23
kisiel mleczny 23
kisiel mleczny z żółtkiem 23
pasta z twarogu 24
płatki kukurydziane na mleku 24
Obiadki
indyk z jarzynami 25
mięso z kurcząt z jabłkiem 26
przecier ryżowo-mięsny z jabłkiem 26
pulpety z cielęciny i kaszki manny 27
Przeciery owocowe
kisiel z jabłek 27
kisiel żurawinowy 27
przecier z czarnych jagód 28
przecier z jabłek 28
przecier z malin 28
przecier z truskawek 28
purée z jabłka i gruszki 29
sos słonecznikowy 29
Soki
kompot owocowy 29
kompot z jabłek 30
sok marchewkowo-jabłkowy 30
sok pomidorowo-jabłkowy 30
ziołowa herbatka z kopru i rumianku 30
Z jajkiem
kisiel mleczny z żółtkiem 23
kleik ryżowy z żółtkiem i jabłkiem 31
lane kluski 32
papka warzywna z żółtkiem 32
zupa jarzynowa z żółtkiem 32
zupa jarzynowa z żółtkiem i kaszą manną 33
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
Zupki
pierwsza zupa marchewkowa 34
pierwsza zupa jarzynowa 34
zupa jarzynowa z cielęciną 35
zupa jarzynowa z cielęciną i kleikiem 35
zupa jarzynowa z kaszką kukurydz. i masłem 35
zupa jarzynowo-fasolowa 36
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
zupa wielowarzywna 36
zupa z płatkami jęczmiennymi 37
zupa jarzynowa z olejem sojowym 37
zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym 38
Menu dla dzieci w wieku 11 miesięcy
Desery
biszkopciki 13
biszkopt bezglutenowy 13
chleb bananowy 14
chleb pszenno-sojowy na drożdżach 14
ciasto bananowe 14
ciasto gruszkowe 15
deser jabłkowo-ryżowy z jogurtem naturalnym 15
deser morelowo-jabłkowy 15
deser owocowy z jogurtem 16
deser z soku typu Bobo Fruit 16
kisiel z wiśni 16
Jarzynki
zupa jarzynowa z buraczkiem 19
papka z kalafiora lub brokułów 19
papka z ziemniaków 19
Jarzynki z mięsem
kalafiorowa z mięsem na rosole 20
królik z kalarepą 20
papka warzywna z kurczęciem 20
zupa jarzynowa z mięsem bez rosołu 21
Mleczne
herbatnik z mlekiem modyfikowanym 21
kaszka kukurydziana na mleku 21
kaszka manna na mleku modyfikowanym 22
kaszka kukurydziana na mleku modyfikowanym 22
kaszka ryżowa z mlekiem 23
kisiel mleczny 23
kisiel mleczny z żółtkiem 23
papka z twarogu 24
pasta z twarogu 24
płatki kukurydziane na mleku 24
twaróg dla niemowląt 25
Obiadki
indyk z jarzynami 25
mięso z kurcząt z jabłkiem 26
przecier ryżowo-mięsny z jabłkiem 26
pulpety z cielęciny i kaszki manny 27
Przeciery owocowe
kisiel z jabłek 27
kisiel żurawinowy 27
przecier z czarnych jagód 28
przecier z jabłek 28
przecier z malin 28
przecier z truskawek 28
purée z jabłka i gruszki 29
sos słonecznikowy 29
Soki
kompot owocowy 29
kompot z jabłek 30
sok marchewkowo-jabłkowy 30
sok pomidorowo-jabłkowy 30
ziołowa herbatka z kopru i rumianku 30
Z jajkiem
bukiet warzyw z jajkiem 31
jajecznica na parze ze szczypiorkiem 31
kisiel mleczny z żółtkiem 23
kleik ryżowy z żółtkiem i jabłkiem 31
lane kluski 32
papka warzywna z żółtkiem 32
zupa jarzynowa z żółtkiem 32
zupa jarzynowa z żółtkiem i kaszą manną 33
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
Zupki
pierwsza zupa marchewkowa 34
pierwsza zupa jarzynowa 34
zupa jarzynowa z cielęciną 35
zupa jarzynowa z cielęciną i kleikiem 35
zupa jarzynowa z kaszką kukurydz. i masłem 35
zupa jarzynowo-fasolowa 36
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
zupa wielowarzywna 36
zupa z płatkami jęczmiennymi 37
zupa jarzynowa z olejem sojowym 37
zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym 38
Menu dla dzieci w wieku 12 miesięcy
Desery
biszkopciki 13
biszkopt bezglutenowy 13
chleb bananowy 14
chleb pszenno-sojowy na drożdżach 14
ciasto bananowe 14
ciasto gruszkowe 15
deser jabłkowo-ryżowy z jogurtem naturalnym 15
deser morelowo-jabłkowy 15
deser owocowy z jogurtem 16
deser z soku typu Bobo Fruit 16
kisiel z wiśni 16
koktajl bezpieczny 17
naleśniki bezglutenowe 17
omlet z marchewką 17
placuszki marchewkowo-owsiane 18
rogaliki bezglutenowe 18
wafle z Nutramigenu 18
Jarzynki
zupa jarzynowa z buraczkiem 19
papka z kalafiora lub brokułów 19
papka z ziemniaków 19
Jarzynki z mięsem
kalafiorowa z mięsem na rosole 20
królik z kalarepą 20
papka warzywna z kurczęciem 20
zupa jarzynowa z mięsem bez rosołu 21
Mleczne
herbatnik z mlekiem modyfikowanym 21
kaszka kukurydziana na mleku 21
kaszka manna na mleku modyfikowanym 22
kaszka kukurydziana na mleku modyfikowanym 22
kaszka manna z Nutramigenem 22
kaszka ryżowa z mlekiem 23
kisiel mleczny 23
kisiel mleczny z żółtkiem 23
papka z twarogu 24
pasta z twarogu 24
płatki kukurydziane na mleku 24
ryż na gęsto z Nutramigenem 25
twaróg dla niemowląt 25
Obiadki
indyk z jarzynami 25
kotlecik z groszkiem 26
mięso z kurcząt z jabłkiem 26
przecier ryżowo-mięsny z jabłkiem 26
pulpety z cielęciny i kaszki manny 27
Przeciery owocowe
kisiel z jabłek 27
kisiel żurawinowy 27
przecier z czarnych jagód 28
przecier z jabłek 28
przecier z malin 28
przecier z truskawek 28
purée z jabłka i gruszki 29
sos słonecznikowy 29
Soki
kompot owocowy 29
kompot z jabłek 30
sok marchewkowo-jabłkowy 30
sok pomidorowo-jabłkowy 30
ziołowa herbatka z kopru i rumianku 30
Z jajkiem
bukiet warzyw z jajkiem 31
jajecznica na parze ze szczypiorkiem 31
kisiel mleczny z żółtkiem 23
kleik ryżowy z żółtkiem i jabłkiem 31
lane kluski 32
papka warzywna z żółtkiem 32
zupa jarzynowa z żółtkiem 32
zupa jarzynowa z żółtkiem i kaszą manną 33
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
Zupki
pierwsza zupa marchewkowa 34
pierwsza zupa jarzynowa 34
zupa jarzynowa z cielęciną 35
zupa jarzynowa z cielęciną i kleikiem 35
zupa jarzynowa z kaszką kukurydzianą i masłem 35
zupa jarzynowo-fasolowa 36
zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem 33
zupa wielowarzywna 36
zupa z płatkami jęczmiennymi 37
zupa jarzynowa z olejem sojowym 37
zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym 38
Przepisy
Oznaczenia:
P - dla dziecka karmionego piersią
B - dla dziecka karmionego butelką
PB - dla dziecka karmionego piersią lub butelką
Liczba oznacza wiek dziecka w miesiącach.
Przykłady:
PB11 - dla dziecka karmionego piersią lub butelką od 11 miesiąca
P7 B6 - dla dziecka karmionego piersią od 7 miesiąca, dla dziecka karmionego butelką od 6 miesiąca
- 0 - o - 0 - o - 0 - o - 0 - o -
Desery
Biszkopciki BP11
Skład:
4/5 szklanki mąki pszennej (15 g)
3/4 szklanki cukru (15 g)
3 jajka
Przepis:
Jajka w całości ubijamy z cukrem. Następnie dodajemy mąkę i mieszamy - dokładnie doprowadzając do lejącej konsystencji. Wymoszczona tłuszczem blachę wysypujemy mąką i wykładamy na tak przygotowane podłoże ciasteczka, zachowując odstępy do 1-2 cm. Pieczemy w średnio gorącym piekarniku około 10 minut. Ciasteczka doprowadzamy do nieznacznego zarumienienia. Podajemy maluchom między posiłkami. Przechowywane bez przykrycia chłoną wilgoć i stają się miękkie.
Biszkopt bezglutenowy BP9
Skład:
4 jaja
szklanka cukru pudru (120 g)
1/3 szklanki mąki ziemniaczanej (60 g)
Przepis:
Jaja ubijamy dokładnie z cukrem pudrem, dodając mąkę ziemniaczaną. Mieszamy delikatnie i układamy na formę wysmarowaną masłem, posypaną mąką ziemniaczaną. Pieczemy w dobrze nagrzanym piecu. Podajemy do deseru między posiłkami. Przechowujemy pod szkłem.
Chleb bananowy P12 B10
Skład:
szklanka mąki ryżowej
1/2 szklanki ryżu
1/2 szklanki mąki ziemniaczanej
3 płaskie łyżeczki bezgluteno-wego proszku do pieczenia
1 1/2 szklanki rozgniecionych bananów
4 jajka
1/2 szklanki cukru
1/2 szklanki oleju
sok owocowy Bobo Fruit
łyżeczka soli
Przepis:
Mąkę mieszamy z proszkiem do pieczenia, solą i ryżem. Do rozgniecionych bananów dodajemy jajka, cukier, olej i sok. Wszystko miksujemy stopniowo, aż ciasto będzie gładkie. Przekładamy do wysmarowanej masłem formy i pieczemy ok. 50 minut w temperaturze 180-200o.
Chleb pszenno-sojowy na drożdżach P12 B10
Skład:
30 dag skrobi pszennej
20 dag mąki sojowej
5 dag pektyn
5 dag drożdży
łyżeczka cukru, sól
woda pół na pół z mlekiem (Humana SL)
Przepis:
Do miski przesiewamy skrobie pszenną, mąkę sojową, dodajemy pektyny i mieszamy. Rozcieramy drożdże z cukrem i niewielką ilością ciepłej wody lub mleka. Do wyrośnięcia odstawiamy w ciepłe miejsce, aż zaczyn zwiększy objętość o 100%, dodajemy sól. Wyrabiamy ciasto, dolewając odpowiednią ilość ciepłej wody z mlekiem. Ciasto odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia, przykrywamy ściereczką. Pieczemy w formie posmarowanej tłuszczem w temperaturze 220-240oC.
Ciasto bananowe PB10
Skład:
1 kg bananów
szklanka płatków owsianych
kilka łyżeczek mąki pszennej razowej
1 łyżka miodu
4 łyżki ziaren słonecznika
4 łyżki rodzynek
łyżka oleju
Przepis:
Banany obieramy, odcinamy końcówki i drobno rozcieramy widelcem na talerzyku. Dodając pozostałe składniki dokładnie mieszamy. Układamy na blasze pokrytej olejem i otrębami. Pieczemy przez 30 minut w temperaturze 150oC.
Ciasto gruszkowe PB10
Skład:
4 soczyste słodkie gruszki
szklanka płatków owsianych
kilka łyżeczek mąki pszennej razowej
1 łyżka miodu
4 łyżki ziaren słonecznika
4 łyżki rodzynek
łyżka oleju
Przepis:
Gruszki myjemy, obieramy i ścieramy na grubej tarce. Dodając pozostałe składniki dokładnie mieszamy. Układamy na blasze pokrytej olejem i otrębami. Pieczemy przez 30 minut w temperaturze 150oC.
Deser jabłkowo-ryżowy z jogurtem naturalnym PB11
Skład:
3 łyżeczki kleiku ryżowego (10 g)
1/2 średniego jabłka (50 g)
2 łyżki naturalnego jogurtu (40 g)
łyżeczka cukru (40 g)
50 ml wody
1 porcja = 150 ml
Przepis:
Jabłko myjemy, obieramy i ścieramy na tarce. Następnie gotujemy wodę z cukrem, do której dodajemy utarte jabłko i kleik ryżowy - wszystko starannie mieszając. Podajemy na talerzyku z dodatkiem jogurtu.
Deser morelowo-jabłkowy PB7
Skład:
1 średnie jabłko (80 g)
1 morela
1 łyżeczka płaska mąki ziemniaczanej (5 g)
50 g wody
1 porcja = 150 g
Przepis:
Jabłko myjemy, obieramy i kroimy w ćwiartki, usuwając gniazda nasienne. Morelę obieramy i usuwamy pestkę. Po zagotowaniu wody wrzucamy owoce i gotujemy do miękkości. Ugotowane owoce miksujemy, dodając mąki ziemniaczanej (uprzednio rozprowadzonej w zimnej wodzie - 1 łyżka). Po rozmieszaniu ponownie gotujemy. Po ostudzeniu podajemy na salaterce.
Deser owocowy z jogurtem PB11
Skład:
1/2 średniego jabłka (60 g)
1/2 średniej gruszki (60 g)
2 śliwki (40 g)
1 łyżka naturalnego jogurtu (30 g)
50 g wody
Przepis:
Owoce myjemy i obieramy ze skórki. Kroimy na niewielkie cząstki i wrzucamy do wrzątku - śliwki nie wymagają obierania. Gotujemy pod przykryciem przez 10-15 minut. Po ugotowaniu owoce bardzo starannie rozcieramy lub miksujemy. Podajemy z jogurtem.
Deser z soku typu Bobo Fruit PB7
Skład:
1/2 butelki Bobo Fruita z jabłek i marchwi (100 g)
łyżeczka cukru (5 g)
pełna łyżeczka mączki ziemniaczanej (5 g)
50-60 g wody
1 porcja = 150 g
Przepis:
Wodę mieszamy starannie z cukrem i mączką ziemniaczaną, dodajemy odmierzoną ilość soku, mieszamy, następnie gotujemy powoli doprowadzając do wrzenia. Kisiel możemy podawać polany mlekiem - przygotowanym zgodnie z zaleceniami producenta.
Kisiel z wiśni PB7
Skład:
1/2 szklanki wiśni (80 g)
łyżeczka cukru (5 g)
2 płaskie łyżeczki mączki ziemniaczanej
50 g wody
50 g mleka
1 porcja = 150 g
Przepis:
Wiśnie myjemy, płuczemy, drelujemy, a następnie wkładamy do wrzątku, dodajemy cukier i przecieramy przez sitko. Po przygotowaniu maczki ziemniaczanej w 2 ml zimnej wody wlewamy ją na wrzący przecier owocowy. Pamiętamy o ciągłym mieszaniu. Doprowadzamy do wrzenia. Po ostudzeniu podajemy polany mlekiem „następnym” przygotowanym zgodnie z instrukcją producenta.
Koktajl bezpieczny PB12
Skład:
6 miarek proszku Nutramigen lub ProSobee 2
1/2 szklanki świeżych owoców (malin, jagód)
10 g cukru
50 g chłodnej wody
Przepis:
Owoce starannie płuczemy. Miksujemy z proszkiem Nutramigen lub ProSobee 2, cukrem i chłodną wodą. Nie powinno się przechowywać tak sporządzonego koktajlu.
Naleśniki bezglutenowe PB12
Skład:
200 ml rozpuszczonego Nutramigenu lub ProSobee 2
1/2 szklanki mąki kukurydzianej (100 g)
sól
olej rzepakowy lub oliwa z oliwek dosmażenia
Przepis:
Dokładnie przygotowujemy ciasto (konsystencja gęstej śmietany). Smażymy małe, cienkie naleśniki na niewielkiej ilości oleju. Naleśniki podajemy z owocami lub farszem mięsnym. Do ciasta można dodać 1/2 rozmąconego jaja - jeżeli nie ma przeciwwskazań ze strony dziecka.
Omlet z marchewką PB12
Skład:
2 płaskie łyżeczki masła (8-10 g)
1 marchewka średniej wielkości
1 jajko (50 g)
50 g wody
1 porcja = 150 g
Przepis:
Marchewkę płuczemy, obieramy i kroimy w talarki. Po zagotowaniu wody wrzucamy marchewkę i gotujemy do miękkości. Rozdrabniamy marchewkę widelcem. Jajko po umyciu ubijamy do uzyskania jednolitej masy. Smażymy na maśle, lekko unosząc brzegi. Po przełożeniu na talerz wypełniamy ciasto papką marchewkową i składamy w pół. Podajemy po ostudzeniu.
Placuszki marchewkowo-owsiane PB12
Skład:
3 marchewki
1/2 szklanki płatków owsianych
ząbek czosnku
cebula
sól, pieprz
1/2 łyżeczki tymianku
1 łyżka oleju
Przepis:
Marchewkę, cebulę, czosnek obieramy i ścieramy na drobnej tarce. Dodajemy namoczone we wrzątku płatki owsiane, przyprawy i olej. Wytwarzamy formę placków i smażymy na teflonowej patelni - najlepiej bez oleju. W przygoto-waniu można warzywa i przyprawy zastąpić innymi suszonymi warzywami lub rodzynkami.
Rogaliki bezglutenowe PB12
Skład:
250 ml rozpuszczonego Nutramigenu lub ProSobee 2
350 g mąki kukurydzianej
5 g drożdży
2 łyżki stołowe oleju
25 g cukru
Przepis:
Nutramigen lub ProSobee 2 rozpuszczamy w ciepłej wodzie. Dodajemy rozkruszone drożdże, cukier i mąkę. Wyrabiamy ciasto i pozostawiamy do wyrośnięcia. Z ciasta wytwarzamy rogaliki (20-25 sztuk). Do ciasta można dodać 1/2 jajka, jeśli dziecko nie jest uczulone na jaja kurze.
Wafle z Nutramigenu PB12
Skład:
150 ml rozpuszczonego Nutramigenu lub ProSobee 2
1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia
25 g oleju słonecznikowego
75 g mąki kukurydzianej
sól
Przepis:
Najpierw rozpuszczamy Nutramigen lub ProSobee wg zaleceń producenta. Dodajemy mąkę, proszek i sól. Dokładnie mieszamy. Pieczemy po dodaniu oleju i ponownym wymieszaniu. Do tego służy specjalna blaszka. Gotowe wafle podajemy z owocami lub dżemem.
Jarzynki
Zupa jarzynowa z buraczkiem P6 B7
Skład:
1/2 marchwi (30 g)
1/2 ziemniaka (20 g)
1/4 pietruszki (20 g)
1/4 buraka (20 g)
łyżeczka świeżego masła (5 g)
2 płaskie łyżeczki kleiku ryżowego (5 g)
120 ml wody uzupełnianej podczas gotowania
1 porcja = 150 g
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy, płuczemy, kroimy i wkładamy do ugotowania do wrzącej wody na 20 minut. Po ugotowaniu warzywa przecieramy przez sitko, dodajemy kleik, mieszamy i doprowadzamy do wrzenia. Dodajemy masło i studzimy.
Papka z kalafiora lub brokułów PB7
Skład:
6 łyżek kalafiora lub 2-3 gałązki brokułu
1 łyżeczka świeżego masła
1 łyżka mleka modyfikowanego „następnego” (Bebiko 2, Nan 2, Gerber 2)
1 porcja = 50-60 g
Przepis:
Świeże warzywa (kalafior lub brokuły) myjemy, czyścimy lub płuczemy. Wodę gotujemy. Kalafior lub brokuły wkładamy do wrzątku i gotujemy do miękkości. Ugotowane warzywa odcedzamy, rozcieramy lub rozgniatamy, dodajemy mleko i masło, podgrzewamy mieszając. Papkę podajemy z ugotowanym i drobno posiekanym chudym mięsem (2 łyżeczki). Starszym niemowlętom (IV kwartał) należy podwoić ilość warzyw i mięsa.
Papka z ziemniaków PB10
Skład:
ziemniak średniej wielkości (80 g)
5 g masła
mleko modyfikowane „następne” (Bebiko 2, Nan 2, Gerber 2)
1 porcja = 120 g
Przepis:
Ziemniak czyścimy, obieramy cienko, starannie płuczemy, wkładamy do wrzącej wody i gotujemy pod przykryciem do miękkości. Po ugotowaniu odcedzamy, rozcieramy lub rozgniatamy, dodając mleko i masło, podgrzewamy mieszając. Papkę podajemy z ugotowanym mięsem bądź pulpetem i jarzynką.
Jarzynki z mięsem
Kalafiorowa z mięsem na rosole PB7
Skład:
90 g obranych warzyw: 1/4 marchewki (15 g), 1/4 pietruszki (9 g), 1/2 małego ziemniaka (18 g), 1/4 małego pora (9 g), 2 gałązki kalafiora (18 g)
łyżeczka oliwy z oliwek (5 g) ewentualnie oleju słonecznikowego
łyżeczka płatków ryżowych (5 g)
mały kawałek surowego chudego mięsa z drobiu lub cielęciny (20 g)
120 g wody, którą uzupełniamy podczas gotowania
1 porcja = 180 g + 10 g mięsa
Przepis:
Warzywa starannie myjemy, obieramy i płuczemy, mięso płuczemy. Warzywa i mięso kroimy, wkładamy do wrzącej wody i gotujemy przez około 20 minut. Dodajemy płatki ryżowe lub kaszę kukurydzianą. Gotujemy na małym ogniu (do miękkości) jeszcze przez około 20 minut. Ugotowane warzywa, mięso i ryż miksujemy. Można też wyjąc mięso i drobno posiekać, a warzywa i ryż przetrzeć przez gęste sitko. Przetartą lub zmiksowaną zupę zagotowujemy. Dodajemy oliwę lub olej. Mieszamy, sprawdzamy temperaturę, podajemy dziecku.
Królik z kalarepą P7 B6
Skład:
1/2 kalarepy
1/2 marchewki
1 łyżeczka masła
2 łyżeczki mięsa z królika (20 g)
Przepis:
Mięso gotujemy osobno i drobno siekamy. Warzywa obieramy, myjemy i kroimy na drobno. Do zagotowanej wody dodajemy warzywa i gotujemy do miękkości. Po ugotowaniu przecieramy przez sito, dodajemy mięso i masło, gotujemy. Podajemy ostudzone.
Papka warzywna z kurczęciem PB7
Skład:
1/2 marchewki
1/2 ziemniaka
2 różyczki brokułu
1 łyżeczka oleju sojowego
20 g surowego mięsa
100 g wody
Przepis:
Warzywa myjemy, ziemniaki i marchew obieramy, płuczemy. Kroimy je na drobno i wrzucamy do zagotowanej wody. Gotujemy do miękkości (20 minut). Na koniec gotowania wrzucamy brokuły. Ostatecznie miksujemy i dodajemy olej, ponownie doprowadzamy do zagotowania. Po ostudzeniu podajemy łyżeczką.
Zupa jarzynowa z mięsem bez rosołu P7 B6
Skład:
surowe chude mięso z piersi kurczaka lub indyka (20 g)
1 łyżeczka oliwy z oliwek lub oleju sojowego
2 płaskie łyżeczki kleiku ryżowego (5 g)
1/2 pietruszki (15 g)
1/2 marchewki (25 g)
1 ziemniak (50 g)
100 g wody
1 porcja = 180 g + 10 g gotowanego mięsa
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy i płuczemy, wkładamy do wrzącej wody i gotujemy na wolnym ogniu do miękkości. Miksujemy warzywa, mieszamy z kleikiem. Mięso gotujemy osobno przez około 20 minut. Po ugotowaniu rozdrabniamy - drobno siekając nożem. Do zupy dodać posiekane mięso, a po zagotowaniu - oliwkę. Podać po wymieszaniu.
Mleczne
Herbatnik z mlekiem modyfikowanym B7
Skład:
100 ml mleka modyfikowanego („następne” - Bebilon 2, Nan 2)
herbatnik lub sucharek
Przepis:
Do przygotowanego płynnego mleka modyfikowanego - mleka w proszku rozcieńczonego - dodajemy utarty sucharek (herbatnik). Po przygotowaniu powinno być 120 g mieszanki. Zamiast sucharka można utrzeć świeżo suszoną bułkę, która musi być pulchna, biała i dobrze wypieczona. Herbatniki przeznaczone dla niemowląt muszą pochodzić ze specjalnej produkcji albo z własnego wypieku.
Kaszka kukurydziana na mleku B8
Skład:
9 g mleka modyfikowanego („nastę-pne” - Bebilon 2, Nan 2)
6 g kaszy kukurydzianej
5 g cukru
100 g wody
1 porcja = 100 g
Przepis:
Mleko w proszku rozprowadzamy w ciepłej wodzie. Kasze rozprowadzamy w wodzie zimnej i wlewamy do pozostałej ilości (z około 150 g) wody wrzącej. Mieszając gotujemy na wolnym ogniu. Pod koniec gotowania dodajemy cukier oraz rozprowadzone w wodzie mleko, ciągle mieszając. Kaszę gotujemy jeszcze przez 3 minuty. Po ugotowaniu ma być 200 g kaszy - w razie konieczności dopełniamy wrzącą wodą do pożądanej objętości.
Kaszka manna na mleku modyfikowanym B10
Skład:
7 miarek mleka „następnego” (Bebilon 2, Gerber 2, Nan 2)
3 łyżeczki kaszy manny (15 g)
2 płaskie łyżeczki cukru (10 g)
180 g wody
1 porcja = 220 g
Przepis:
Wodę zagotowujemy, następnie studzimy. Do części wody dodajemy kaszę i cukier, gotujemy zgodnie z przepisem z opakowania po kaszy. Pozostała ilość wody służy do rozprowadzenia mleka. Łączymy z ugotowaną manną.
Kaszka kukurydziana na mleku modyfikowanym B6
Skład:
150 g mleka „następnego” płynnego (Bebiko 2, Gerber 2, Nan 2)
2 łyżeczki kaszki kukurydzianej (ok. 9 g)
2 płaskie łyżeczki cukru (10 g)
1/5 szklanki wody (50 ml)
1 porcja = 180 g
Przepis:
Kaszkę pozostawiamy w zimnej wodzie na godzinę, aby nasiąkła. Następnie gotujemy przez 25-30 minut. Przygotowujemy porcję mleka zgodnie z przepisem na opakowaniu produktu. Do ugotowanej kaszki dodajemy przygotowane mleko, mieszamy. Sprawdzamy temperaturę posiłku przed podaniem dziecku.
Kaszka manna z Nutramigenem PB12
Skład:
15-20 g kaszki manny lub kleiku (np. ryżowy, kukurydziany, ryżowo-gryczany)
150-180 ml wody
5-6 miarek proszku ProSobee 2 lub Nutramigenu
Przepis:
Gotujemy wodę i studzimy. Kaszkę lub kleik rozprowadzamy w 100 ml wody. Mieszając gotujemy (kaszkę mannę gotować 5-10 minut). Do ugotowanej kaszki lub kleiku dodać rozpuszczony w pozostałej ilości wody proszek ProSobee 2 lub Nutramigen, starannie wymieszać.
Kaszka ryżowa z mlekiem B7
Skład:
180 g mleka „następnego” płynnego (Bebilon 2, Gerber 2, Nan 2)
5 łyżeczek kaszki ryżowej błyskawicznej (10-12 g)
1 porcja = 180 ml
Przepis:
Mleko przygotowujemy wg zaleceń na opakowaniu. Po odmierzeniu kaszki ryżowej dodajemy do mleka i mieszamy. Podajemy ostudzone.
Kisiel mleczny B7
Skład:
80 ml mleka modyfikowanego „następnego”
4 g mączki ziemniaczanej
1 żółtko
Przepis:
Mleko modyfikowane przygotowujemy wg zaleceń producenta. W części zimnego mleka rozprowadzamy mąkę ziemniaczaną i żółtko, wlewamy do pozostałej ilości wrzącego mleka i ciągle mieszając zagotowujemy. Kisiel możemy podać polany sokiem owocowym lub z owocami z cukrem podanymi obok kisielu.
Kisiel mleczny z żółtkiem B7
Skład:
20 g mleka „następnego” płynnego (Bebilon 2, Gerber 2, Nan 2)
łyżeczka mączki ziemniaczanej
1/2 żółtka
100 ml wody
1 porcja = 150 ml
Przepis:
Wodę zagotowujemy i po schłodzeniu rozprowadzamy mleko. W pozostałej ilości wody rozprowadzamy mączkę ziemniaczaną i żółtko. Mieszając starannie doprowadzamy do wrzenia. Łączymy z rozprowadzonym mlekiem. Podajemy z sokiem owocowym.
Papka z twarogu PB11
Skład:
40 g twarogu przygotowanego a 350 ml mleka pasteryzowanego
50 g mleka „następnego” płynnego (Bebilon 2, Gerber 2, Nan 2)
1 porcja = 100 g
Przepis:
Mleko przegotowujemy, studzimy, dodajemy 3 łyżeczki kwaśnej śmietany lub kilka łyżeczek zsiadłego mleka. Pozostawiamy przykryte w temperaturze pokojowej na 24-36 godzin. Po ukwaszeniu usuwamy warstewkę tłuszczu.
Zagotowujemy taką samą ilość mleka pasteryzowanego. Dodajemy do niego ukwaszone mleko i pozostawiamy na 10 minut. Po wytrąceniu sernika odsączamy go na gęstym sitku. Roztarty lub przetarty przez sitko na gładką masę twaróg łączymy z ciepłym mlekiem „następnym” przygotowanym zgodnie z przepisem podanym na opakowaniu mleka. Papkę z twarogu podajemy jako samodzielny posiłek z dodatkiem biszkoptu lub herbatników.
Pasta z twarogu B8
Skład:
40 g twarogu
50 g mleka modyfikowanego „następnego” (Bebilon 2, Nan 2)
1 porcja = 100 g
Przepis:
Twaróg roztarty lub przetarty przez wyparzone sitko na gładką masę łączymy z ciepłym mlekiem. Papkę z twarogu podajemy jako samodzielny posiłek lub jako dodatek do podwieczorku czy śniadania.
Płatki kukurydziane na mleku B7
Skład:
5 g płatków kukurydzianych
100 g mleka modyfikowanego „następnego” (Bebilon 2, Nan 2)
1 porcja = 100 g
Przepis:
Wszystkie naczynia potrzebne do przygotowania mleka muszą być umyte i wyparzone. Mleko modyfikowane, ewentualnie mleko w proszku rozcieńczo-ne, przygotować zgodnie z zaleceniem producenta. Do mleka dodać płatki kukurydziane i zagotować. Podawać schłodzone, zaraz po przygotowaniu.
Ryż na gęsto z Nutramigenem PB12
Skład:
30 g ryżu
5 miarek proszku ProSobee 2 lub Nutramigenu
150 ml wody
1 porcja = 150 g
Przepis:
Wypłukany ryż gotujemy na bardzo małym ogniu przez ok. 20 minut. Do ugotowanego ryżu dodajemy proszek ProSobee 2 lub Nutramigen. Dokładnie mieszamy i miksujemy, aż do osiągnięcia jednolitej konsystencji. Podajemy jako samodzielne danie z dodatkiem syropu lub soku owocowego.
Twaróg dla niemowląt PB11
Skład:
1,5 szklanki 3,2% pasteryzowanego mleka
3 łyżeczki (20 g) kwaśnej śmietany
1 porcja = 50 g
Przepis:
Mleko przegotowujemy, studzimy. Śmietanę zakwaszamy, używając specjalnych tabletek zakwaszających, które nabywamy w sklepach mleczarskich. Po zakwaszeniu mleko przykrywamy i pozostawiamy w temperaturze pokojowej na 24-36 godzin. Po ukwaszeniu ogrzewamy naczynie w gorącej wodzie w celu ścięcia się sernika. Usuwamy warstewkę tłuszczu, a resztę odcedzamy na gęstym sitku. Otrzymujemy w ten sposób około 50 g miękkiego twarożku. Podajemy w połączeniu z owocami, biszkoptami.
Obiadki
Indyk z jarzynami PB10
Skład:
pierś indyka (40 g)
1 mały ziemniak
1/2 łyżeczki masła
mrożona włoszczyzna (3 duże szczypty)
Przepis:
Mięso indyka gotujemy do miękkości razem z trzecią częścią warzyw. Pozostałe 2/3 gotujemy w niewielkiej ilości wody, razem z ziemniakiem. Gotowane mięso po pokrojeniu na drobne kawałki miksujemy z ugotowanym warzywnym wywarem. Na koniec dodajemy masło. Danie może być podawane jako samodzielny posiłek obiadowy.
Kotlecik z groszkiem B12
Skład:
70 g piersi z kurczaka
plaster żółtego sera
1 łyżeczka tartej bułki
1 łyżka mrożonego zielonego groszku
1 łyżeczka zielonej siekanej pietruszki
1/2 łyżeczki oliwy
Przepis:
Pierś z kurczaka myjemy, tniemy na drobne kawałki i miksujemy. Groszek gotujemy i mieszamy z mięsem, dodajemy pietruszkę, łyżeczkę tartej bułki oraz niewielką ilość wody. Dodajemy przyprawy do smaku. Po wymieszaniu formujemy 2 kotleciki. Układamy na folii wymoszczonej masłem, jeden na drugim, pomiędzy nie wkładając plasterek sera. Przykrywamy plasterkiem sera i polewamy oliwą. Zawijamy w folię i wstawiamy do piekarnika na 15 minut.
Mięso z kurcząt z jabłkiem P7 B6
Skład:
25 g surowego mięsa z kurczaka (pierś)
1 łyżeczka kleiku ryżowego (3 g)
1 łyżeczka świeżego masła (5 g)
1 średnie jabłko (80 g)
60-70 ml wody
porcja = 150 g + 20 g gotowanego mięsa (pierś z kurczaka)
Przepis:
Jabłko płuczemy, obieramy, po usunięciu gniazda nasiennego kroimy na ćwiartki. Do zagotowanej wody wkładamy jabłko, doprowadzamy do rozgotowania. Przecieramy jabłko przez sitko. Mięso gotujemy w osobnym naczyniu, drobno siekamy i mieszamy z musem jabłkowym. Wszystko mieszamy z kleikiem ryżowym. Dodajemy masło i doprowadzamy do wrzenia. Po schłodzeniu podajemy łyżeczką.
Przecier ryżowo-mięsny z jabłkiem P7 B6
Skład:
15 g piersi kurczaka
1 średnie jabłko (80 g)
3 łyżeczki kleiku ryżowego (3 g)
1 łyżeczka świeżego masła (5 g)
20 ml wody
Przepis:
Jabłko obieramy, pozostawiając miąższ. Wkładamy do wrzątku aż do rozgotowania. W tym czasie przygotowujemy mięso, po ugotowaniu drobno siekamy. Do rozgotowanego jabłka dodajemy mięso, kleik ryżowy i masło. Wszystko mieszamy i gotujemy. Dodajemy wodę do uzyskania odpowiedniej konsystencji.
Pulpety z cielęciny i kaszki manny PB10
Skład:
4 łyżeczki surowej mielonej cielęciny (70 g)
50 g warzyw, tj. 1/4 małej marchwi (25 g), 1/2 małej pietruszki (25 g)
1/2 łyżeczki zielonej pietruszki (2 g)
1/2 łyżeczki pokrojonego w kostkę selera
2 łyżeczki kaszy manny (10 g)
1/2 surowego żółtka
150 ml wody
1 porcja = 90 g
Przepis:
Sparzamy jajko. Mielemy cielęcinę i dodajemy żółtko, drobno posiekaną pietruszkę i kaszę mannę. Po dokładnym wymieszaniu formujemy kotleciki (3-4 sztuki). Warzywa [po umyciu, obraniu i płukaniu kroimy w drobna kostkę i wrzucamy do wrzącej wody, doprowadzając do zagotowania. Wkładamy kotleciki i gotujemy pod przykryciem ok. 25-30 minut.
Przeciery owocowe
Kisiel z jabłek PB9
Skład:
jabłko (50 g)
łyżeczka mąki ziemniaczanej (5 g)
łyżeczka cukru (5 g)
100 ml wody
1 porcja = 150 g
Przepis:
Jabłko po umyciu kroimy, oddzielamy część stanowiącą ogryzek, parzymy we wrzącej wodzie, rozgniatamy i dodajemy cukier. Mąkę ziemniaczaną rozpro-wadzamy w 20 ml zimnej wody, następnie mieszając dodajemy wrzący przecier, doprowadzamy do zagotowania. Kisiel owocowy podajemy polany mlekiem „następnym” bądź sam, dodatkowo biszkopt lub chrupki kukury-dziane.
Kisiel żurawinowy P7 B5
Skład:
100 g żurawin
20 g cukru
10 g mąki ziemniaczanej
200 ml wody
Przepis:
Żurawiny po umyciu rozgniatamy i wrzucamy do gotującej się wody wraz z cukrem. Po krótkim czasie gotowania przecieramy przez plastikowe sitko. Mąkę ziemniaczaną rozprowadzamy w niewielkiej ilości zimnej wody. Powoli mieszając wlewamy do gotującej się wody. Gotujemy.
Przecier z czarnych jagód P6 B7
Skład:
200 g czarnych jagód
3-4 łyżeczki przegotowanej wody (20 ml)
1 porcja = 150 g
Przepis:
Jagody myjemy, płuczemy, sparzamy wrzątkiem. Owoce rozcieramy na miazgę, dodajemy wodę, mieszamy i przecieramy przez sitko.
Przecier z jabłek P7 B6
Skład:
100 g jabłek
1/2 łyżeczki cukru
2 łyżeczki przegotowanej wody (10 ml)
1 porcja = 100 g
Przepis:
Do przygotowania przecieru używamy jabłek słodkich i soczystych. Jabłka myjemy i ścieramy na tarce. Mieszamy z przegotowaną wodą i cukrem. Jest to wspaniałe danie deserowe.
Przecier z malin P6 B5
Skład:
1/2 szklanki malin
2 łyżeczki kleiku ryżowego
Przepis:
Miękkie, dojrzałe owoce płuczemy wrzątkiem. Przecieramy maliny i dodajemy kleik ryżowy, delikatnie mieszając.
Przecier z truskawek PB7
Skład:
5-7 dojrzałych truskawek
1 łyżeczka kleiku ryżowego
2-3 łyżeczki przegotowanej wody
Przepis:
Dojrzałe owoce przebieramy, płuczemy i sparzamy wrzątkiem. Rozcieramy na miazgę i przecieramy przez grube sitko. Dodajemy kleik ryżowy, wodę i mieszamy wszystko. Podajemy dziecku zaraz po przygotowaniu.
Purée z jabłka i gruszki PB7
Skład:
1/3 dojrzałego jabłka
1/2 miękkiej gruszki
2 łyżki przegotowanej wody
1 porcja = 100 g
Przepis:
Owoce płuczemy, obieramy ze skórki - pozostawiamy jedynie miąższ - i kroimy na cienkie plasterki. Po włożeniu do rondelka dusimy na wolnym ogniu z 2 łyżkami wody przez 10 minut. Po rozgotowaniu owoce rozcieramy i miksujemy. Podajemy jako doskonały deser - dodatek do biszkopta lub kaszy manny.
Sos słonecznikowy PB9
Skład:
1/2 szklanki ziaren słonecznikowych
łyżeczka drobno posiekanego koperku
kilka łyżek przegotowanej wody
Przepis:
Miksujemy ziarna z dodatkami i z ilością wody odpowiednia do konsystencji, jaką sobie życzymy
Soki
Kompot owocowy PB7
Skład:
1/2 małego jabłka (50 g)
1/2 średniej gruszki (50 g)
2 płaskie łyżeczki cukru (10 g)
80 ml wody
1 porcja = 50 g
Przepis:
Owoce myjemy, obieramy i płuczemy, a następnie kroimy w kostkę. Wkłada-my do wrzącej wody z cukrem i gotujemy do rozmiękczenia. Przecieramy przez sitko lub miksujemy. Możemy podawać jako dodatek do biszkopta.
Kompot z jabłek PB7
Skład:
1/2 średniego jabłka (50 g)
2 płaskie łyżeczki cukru (10 g)
100 ml wody
1 porcja = 150 g
Przepis:
Jabłko myjemy, obieramy i płuczemy, a następnie rozdrabniamy. Wkładamy do wrzącej wody z cukrem i gotując doprowadzamy do rozmiękczenia. Przecieramy przez sitko. Podajemy jako deser z biszkoptami do twarożku bądź jako napój gaszący pragnienie dziecka.
Sok marchewkowo-jabłkowy P6 B5
Skład:
średnie jabłko (60 g)
średnia marchew (80 g)
1 porcja = 50 g
Przepis:
Marchew i jabłko myjemy, obieramy i płuczemy, a następnie ścieramy na tarce (jabłko jedynie miąższ). Wyciskamy sok na sitku pogrążonym w szklance.
Sok pomidorowo-jabłkowy PB7
Skład:
soczyste słodkie jabłko (200 g)
1/2 dużego dojrzałego pomidora (100 g)
1 porcja = 150 g
Przepis:
Po umyciu parzymy pomidor i zdejmujemy skórkę, tniemy na cząstki i przecieramy przez sitko. Jabłko myjemy, obieramy, płuczemy i ścieramy na tarce. Przecier jabłkowy dodajemy do pomidorowego i mieszamy.
Ziołowa herbatka z kopru i rumianku PB7
Skład:
łyżeczka kopru włoskiego i rumianku (3 g)
płaska łyżeczka cukru (5 g)
200 ml wody
1 porcja = 100 ml
Przepis:
Wymieszane zioła wsypujemy do kubka. Zalewamy wrzącą wodą i zostawiamy do zaparzenia na ok. 15 minut, pamiętając o przykryciu. Przecedzamy napar. Otrzymany klarowny napój słodzimy do smaku. Napój doskonale gasi pragnienie, a dodatkowo wspomaga trawienie i łagodzi objawy kolki.
Z jajkiem
Bukiet warzyw z jajkiem PB11
Skład:
warzywa: 2-3 gałązki kalafiora, 1 mały ziemniak, 1/2 małej marchwi
1/2 łyżeczki posiekanego szczypiorku
1 jajko
2 łyżeczki masła
1 porcja = 100 ml
Przepis:
Warzywa gotujemy w lekko osolonej wodzie (1 szklanka). Jajko po sparzeniu roztrzepujemy widelcem. Na spodek wkładamy łyżeczkę masła, wylewamy roztrzepane jajko i umieszczamy w rondelku z wrzącą wodą, aż się zetnie. Podajemy potrawę rozgniecioną widelcem. Podrobione warzywa i ścięte jajko układamy na talerzyku z dodatkiem masła, posypane szczypiorkiem.
Jajecznica na parze ze szczypiorkiem PB11
Skład:
1 łyżeczka posiekanego szczypiorku (2 g)
2 płaskie łyżeczki masła (10 g)
1 jajko
1 łyżeczka mleka (15 g)
1 porcja = 180 ml
Przepis:
Szczypiorek opłukujemy, siekamy na drobne pierścionki i parzymy wrzątkiem przez minutę. W rondelku gotujemy wodę. Spodeczek smarujemy masłem i wstawiamy do rondelka z wrzątkiem. Na spodeczek wbijamy jajko i starannie mieszamy do ścięcia się białka. Przed podaniem posypujemy szczypiorkiem.
Kisiel mleczny z żółtkiem B7
patrz s. 23
Kleik ryżowy z żółtkiem i jabłkiem PB7
Skład:
5-6 łyżeczek kleiku ryżowego lub kaszki (15-18 g)
obrane jabłko (50 g)
łyżeczka oliwy z oliwek
1/2 żółtka (10 g)
100 ml wody
1 porcja = 150 ml
Przepis:
Jabłko myjemy, obieramy i trzemy na tarce. Wkładamy do wrzącej wody i gotujemy. Chłodzimy i dodajemy kleik ryżowy oraz 1/2 żółtka, mieszamy i gotujemy. Po zagotowaniu dodajemy oliwkę lub świeże masło.
Lane kluski B7
Skład:
100 g mleka płynnego modyfikowanego
5 g mąki kukurydzianej
1 żółtko
Przepis:
Mleko przygotowujemy zgodnie z podanym przez producenta przepisem. Żółtko łączymy z mąką i 2 łyżeczkami wody na jednolitą masę, wlewamy cieniutkim strumieniem na wrzące mleko, zagotowujemy. Kluseczki powinny być wielkości drobnej kaszy perłowej i bardzo miękkie.
Omlet z marchewką PB12
patrz str. 17
Papka warzywna z żółtkiem PB7
Skład:
1/2 marchewki
2 różyczki kalafiora
1/2 małego ziemniaka
1 łyżeczka masła
jajko
100 ml wody
Przepis:
Myjemy warzywa, ziemniak i marchewkę obieramy i płuczemy. Gotujemy wodę, wrzucamy warzywa, doprowadzamy do miękkości (ok. 20 minut). Dodajemy kolejno ugotowane żółtko i masło, wszystko miksujemy. Gotujemy i podajemy po schłodzeniu.
Zupa jarzynowa z żółtkiem PB7
Skład:
1/2 marchewki
1/2 małego ziemniaka
1/4 korzenia pietruszki
plaster małego selera
1 łyżeczka świeżego masła
2 płaskie łyżeczki kleiku ryżowego (5 g)
1/2 żółtka
120 ml wody (uzupełniać podczas gotowania)
1 porcja = 150 g + 1/2 żółtka
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy i płuczemy. Jajko sparzamy wrzątkiem, oddzielamy białko od żółtka i dzielimy żółtko na 2 porcje. Warzywa kroimy, wkładamy do wrzącej wody (120 ml) i gotujemy na wolnym ogniu przez 20 minut. Po ugotowaniu przecieramy lub miksujemy. Dodajemy kleik ryżowy, masło i żółtko, mieszamy i zagotowujemy. Przed podaniem sprawdzamy temperaturę. Białko jaja i pozostałą połowę żółtka użyć do innej potrawy, nie przechowywać.
Zupa jarzynowa z żółtkiem i kaszą manną PB10
Skład:
warzywa 110 g, tj. 1/2 marchwi (33 g), 1/2 małego ziemniaka (22 g), 1/4 ma-łej pietruszki (11 g), 1/2 małej cebuli (11 g), cienki plaster selera (11 g), łyżka mrożonej fasolki szparag. (22 g)
pełna łyżka kaszy manny (6 g)
żółtko (20 g)
120 ml wody (uzupełniać podczas gotowania)
1 porcja = 220 g
Przepis:
Warzywa starannie myjemy, obieramy i płuczemy. Drobno kroimy lub trzemy na tarce do jarzyn, wkładamy do wrzącej wody i gotujemy przez ok. 1/2 godziny. Pod koniec gotowania mieszając dodajemy kaszę mannę. Żółtko dodajemy do zupy, starannie rozprowadzamy i ciągle mieszając zagotowu-jemy. Podajemy po sprawdzeniu temperatury potrawy.
Zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem PB7
Skład:
1 łyżeczka kleiku kukurydzianego (23 g)
1 łyżeczka posiekanego pora (78 g)
1/2 marchwi (60 g)
1 ziemniak (50 g)
1 łyżeczka masła
1/2 żółtka (10 g)
100 ml wody
1 porcja = 180 g + 10 g żółtka
Przepis:
Marchewkę i ziemniaka myjemy, obieramy i płuczemy. Por po umyciu drobno kroimy. Do zagotowanej wody wrzucamy pokrojone warzywa i gotujemy przez ok. 20 minut. Jajko uprzednio ugotowane studzimy, obieramy ze skorupki i oddzielamy białko od żółtka. Żółtko dodajemy do zupy i dokładnie wszystko miksujemy. Następnie dodajemy kleik i masło, mieszamy i gotujemy, podajemy po schłodzeniu.
Zupki
Pierwsza zupa marchewkowa P5 B7
Skład:
1/2 średniej marchwi (60 g)
mały ziemniak (30 g)
100 ml wody
łyżeczka oliwy lub świeżego masła (5 g)
2 płaskie łyżeczki kleiku ryżowego (6 g)
1 porcja = 150 g
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy i płuczemy. Drobno kroimy w kostkę. Wkłada-my do wrzącej wody i gotujemy pod przykryciem, najlepiej przez ok. pół godziny. Miękkie ugotowane warzywa przecieramy przez sitko lub miksu-jemy, łączymy z wywarem i kleikiem, doprowadzamy do zagotowania. Dodajemy oliwę i mieszamy. Studzimy przed podaniem.
Pierwsza zupa jarzynowa P7 B5
Skład:
obrane warzywa (90 g), tj. 1/2 małej marchwi (40 g), 1 mały ziemniak (30 g), 1/4 korzenia pietruszki (15 g)
łyżeczka oliwy z oliwek lub oleju sojowego (5 g)
2 płaskie łyżeczki kleiku ryżowego (5 g)
żółtko (20 g)
150-200 ml wody
1 porcja = 150 g
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy i płuczemy. Wkładamy do wrzącej wody i gotujemy na małym ogniu do miękkości (20-30 minut). Uzupełniamy wodą podczas gotowania. Ugotowane warzywa przecieramy bądź miksujemy, łączymy z wywarem i kleikiem ryżowym. Gotujemy całość mieszając, dodajemy oliwę. Podajemy po schłodzeniu.
Zupa jarzynowa z cielęciną P7 B6
Skład:
1/5 małej marchwi (20 g)
1/2 małego ziemniaka (20 g)
1/2 małej pietruszki (20 g)
brokuły (20 g)
pokrojona gałązka selera (10 g)
100 ml wody
2 łyżeczki kleiku kukurydzianego (5 g)
20 g surowego mięsa (chuda cielęcina, po gotowaniu ok. 10 g)
łyżeczka oliwy z oliwek lub oleju sojowego (5 g)
1 porcja = 150 g + 10 g gotowanego mięsa
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy i płuczemy, drobno kroimy. Wkładamy do wrzącej wody i gotujemy do miękkości (20 minut). Miksujemy. Osobno ugotowane mięso cielęce drobno siekamy nożem. Do wywaru z ugotowanego mięsa dodajemy mięso, kleik z warzyw i oliwę. Gotujemy mieszając. Po ostudzeniu podajemy jako posiłek obiadowy.
Zupa jarzynowa z cielęciną i kleikiem P7 B6
Skład:
1/2 małej marchwi (50 g)
mały ziemniak (50 g)
1/2 pietruszki (20 g)
2 łyżeczki kleiku ryżowego (6 g)łyżeczka świeżego masła (5 g)
20 g surowego mięsa cielęcego (po gotowaniu ok. 10 g)
120 ml wody
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy i płuczemy. Mięso cielęce czyścimy z błon, wkładamy do wrzącej wody i gotujemy do miękkości. Osobno ugotowane warzywa dodajemy do kleiku i mięsa. Wszystko miksujemy. Po dodaniu masła ponownie gotujemy. Podajemy po ostudzeniu.
Zupa jarzynowa z kaszką kukurydzianą i masłem PB7
Skład:
1/2 małej marchwi (50 g)
mały ziemniak (50 g)
1/2 pietruszki (20 g)
kaszka kukurydziana (ile?)łyżeczka świeżego masła (5 g)
20 g surowego mięsa cielęcego (po gotowaniu ok. 10 g)
120 ml wody
Uwaga: W odniesieniu do kaszki nie podano gramatury. W recepturze był błąd. Wśród surowców nie ma kaszki, za to jest kleik ryżowy.
Przepis:
Kaszkę kukurydzianą zalewamy 30 ml chłodnej przegotowanej wody. Warzy-wa myjemy, obieramy i płuczemy, wkładamy do wrzącej wody. Dodajemy kaszkę kukurydzianą i lekko mieszając gotujemy około 20 minut. Po ugotowaniu miksujemy, dodajemy masło i ponownie doprowadzamy do zagotowania. Podajemy po ostudzeniu.
Zupa jarzynowo-fasolowa PB7
Skład:
1/4 małej marchwi (20 g)
1/2 małego ziemniaka (20 g)
1/4 małej pietruszki (20 g)
120 ml wody
5 strączków fasolki szparagowej (20 g)
2 płaskie łyżeczki kleiku ryżowego (5 g)
łyżeczka oliwy z oliwek lub oleju słonecznikowego (5 g)
20 g surowego mięsa cielęcego (po gotowaniu ok. 10 g)
1 porcja = 180 ml
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy i płuczemy. Odcinamy końcówki fasoli i usuwamy włókienka. Kroimy, wkładamy do wrzącej wody i gotujemy do miękkości (20 minut). Ugotowane warzywa przecieramy przez sitko lub miksujemy. Dodajemy kleik ryżowy i oliwę. doprowadzamy do zagotowania, mieszając. Podajemy po ostudzeniu. Możemy ewentualnie dodać 10 g gotowanego, dobrze posiekanego chudego mięsa: piersi indyka, kurczaka lub cielęciny.
Zupa marchewkowo-ziemniaczana z żółtkiem PB7
patrz str. 32
Zupa wielowarzywna PB10
Skład:
2 marchewki
1 pietruszka
1/4 selera
kawałek małego pora
natka pietruszki
koperek
gałązka kalafiora
3 pomidory
3 ziemniaki
3 łyżki soczewicy
3 łyżki oleju
sól, pieprz
1000 ml wody
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy i płuczemy, drobno kroimy. Do garnka wlewa-my olej, dodajemy pokrojone warzywa i niewielką ilość wody. Dusimy przez 5 minut, dodajemy obrane ze skóry pomidory, opłukaną soczewicę i wodę. Gotujemy do miękkości. Podajemy po ostudzeniu.
Zupa z płatkami jęczmiennymi PB10
Skład:
1 łyżeczka płatków jęczmiennych błyskawicznych
100 g warzyw, tj. 1/4 małej marchwi, 1/3 ziemniaka
1 łyżeczka startego selera
40 g mięsa z piersi kurczaka
120 ml wody
1 porcja = 200 ml
Przepis:
Warzywa myjemy i obieramy. Marchew i ziemniaka drobno tniemy w kostkę. Zagotowujemy wodę, dodajemy mięso i pokrojone warzywa. Po 10 minutach gotowania dodajemy starty seler i pietruszkę. Po kolejnych 10 minutach goto-wania dodajemy płatki jęczmienne i jeszcze przez chwilę gotujemy. Ugotowa-ne mięso wyjmujemy, drobno siekamy i dodajemy do zupy. Podajemy po ochłodzeniu.
Zupa jarzynowa z olejem sojowym P12 B10
Skład:
5 g ryżu lub kaszy kukurydzianej
500 g warzyw, tj. marchwi, kalafiora, pietruszki
3 g masła
1 łyżeczka cukru
40 g mięsa z piersi kurczaka
olej sojowy
150 ml wody
1 porcja = 120 g
Uwaga: W odniesieniu do oleju sojowego nie podano gramatury. W recepturze był błąd. Wśród surowców nie ma oleju sojowego.
Przepis:
Warzywa myjemy i trzemy na tarce lub drobno kroimy. Wkładamy do wrzątku, gotujemy pół godziny do miękkości, odcedzamy. Odcedzone warzywa przecieramy przez sitko. Wypłukany ryż (kaszę) dodajemy do wrzącego pozostałego wywaru i gotujemy 15-20 minut. Przetarte warzywa łączymy z ugotowaną kaszą lub ryżem, dodajemy olej sojowy i cukier. Zagotowujemy.
Zupa marchewkowa z mlekiem modyfikowanym B5
Skład:
1/2 małej marchwi (50 g)
średni ziemniak (70 g)
łyżeczka kleiku ryżowego (3 g)
60 g mleka modyfikowanego „następnego”
60 ml wody
1 porcja = 180 g
Przepis:
Warzywa myjemy, obieramy, płuczemy, kroimy w drobną kostkę. Wkładamy do wrzącej wody i gotujemy ok. 20 minut. Miękkie warzywa miksujemy lub przecieramy przez sitko, dodajemy kleik i doprowadzamy do zagotowania, mieszając. Przygotowujemy mleko zgodnie z opisem na opakowaniu. Zmiksowane warzywa dokładnie mieszamy z mlekiem modyfikowanym i podgrzewamy zupę. Sprawdzamy temperaturę przed podaniem.
Komentarz
Trudno zawierzyć w zupełności tym przepisom, skoro autorzy opracowania zamiast „150 g” potrafią napisać „150 mg”. W przepisie na zupę jarzynową z kaszką kukurydzianą i masłem wśród surowców nie ma kaszki kukurydzianej, za to jest kleik ryżowy. W przepisie na zupę jarzynową z olejem sojowym wśród surowców nie ma w ogóle oleju sojowego. Być może takich błędów jest więcej. Dlatego należy każdy przepis przed zastosowaniem „poddać kontroli zdrowego rozsądku”.
HK
- 0 - o - 0 - o - 0 - o - 0 - o -
Część III: uwagi
Przygotowania
Przygotowanie naczyń dla niemowlęcia
Przygotowanie posiłków dla niemowląt wymaga zachowania zasad czystości. Obowiązek ten spoczywa nie tylko na osobach przygotowujących potrawy, ale także wymaganiom muszą sprostać pomieszczenie i sprzęt.
W wypadku sztucznego karmienia niemowląt pierwszy sporządzany posiłek to mleko modyfikowane „początkowe”, a od 5 miesięcy mleko modyfikowane „następne” i mieszanki mleczne. Podczas przygotowywania posiłków mlecznych obowiązują zasady higieny, tak aby te posiłki spełniały określone wymagania dietetyczne i mikrobiologiczne. Większość preparatów mlecznych jest w formie sypkiej, a każdy producent jest obowiązany umieścić na opakowaniu zasady przygotowywania, tak aby sporządzone mleko stanowiło pełnowartościowy posiłek dla niemowlęcia. Produkty mleczne zawierają składniki, które są dosko-nałym środowiskiem do rozwoju bakterii, nieodpowiednie przechowywanie i przygotowanie mogą być powodem infekcji bakteryjnej przewodu pokarmowego.
Jak stwierdzono, drobnoustroje najlepiej rozmnażają się w temperaturze 15-45oC, a ich rozwój jest najmniejszy, gdy osiągana jest temperatura poniżej 4oC. Przygotowane posiłki dla niemowląt w pierwszym półroczu to głównie płynne mleko modyfikowane, zupki jarzynowe i soki. Ogólnie praktykowane jest podawanie ich przez smoczek. Stosowanie zarówno butelek (najlepiej szklanych) jak i smoczków zobowiązuje do zachowania higieny. Wygotowanie przed użyciem przez około 5 minut jest wystarczającym zabezpieczeniem przed drobnoustrojami.
Po użyciu butelki i smoczka należy kolejno:
usunąć pozostałe resztki pokarmu
wypłukać pod bieżącą wodą i umyć w 2% roztworze sody oczyszczonej przy użyciu odpowiedniej szczoteczki; kilkakrotnie wypłukać i pozostawić do wyschnięcia
umieścić w zamkniętym pojemniku do przechowywania.
Każdorazowo przed planowanym użyciem należy butelkę i smoczek wygotować. Kiedy dziecko jest starsze, wystarczy sparzenie wrzątkiem.
Przygotowanie posiłku dla niemowlęcia
Czy przygotowywać posiłek samemu, czy korzystać z przetworów gotowych, zależy od rodziców.
Gotowe posiłki według ich zwolenników mają tę przewagę, że pochodzą z kontrolowanych surowców, znanych upraw, i mają znormalizowaną wartość odżywczą i zawartość minerałów. Produkty gotowe - często stosowane przez rodziców w ciągu tygodnia, gdy jest mniej czasu na gotowanie - zazwyczaj ustępują pola domowym daniom w dni wolne od pracy.
Posiłki domowe pochodzące z naturalnych i zdrowych produktów żywnościowych, przygotowane według zasad higieny i zgodnie z przepisem, są równie dobre jak markowe gotowe, dostępne w sklepach. Jedynym etapem, który może budzić nasze wątpliwości, jest sposób ich przygotowywania.
Zaczynając od początku, pierwsze posiłki bezmleczne powinny być gotowa-ne. Potrawy duszone i pieczone pozostawmy na później, tj. po ukończeniu roku. Gotowanie, duszenie i pieczenie wpływa na zwiększenie przyswajalności pokarmu oraz neutralizuje działanie substancji niepożądanych (toksycznych i drobnoustrojów). W ten sposób wzrasta także wartość smakowa posiłku - często ma to przełożenie na chęć dziecka do jedzenia. Potrawy dla niemowląt powinny być sporządzane bez dodatku soli i ostrych przypraw. Planując ilość przygotowa-nej potrawy pamiętać należy, że niewskazane jest przechowywanie posiłku, zwłaszcza w pierwszym okresie wprowadzania posiłków. Dla dzieci starszych śmielej możemy przygotować posiłek na 1-2 dni. Czasami można dodać niewielką ilość cukru, jeśli potrawa tego wymaga, niemniej jednak pamiętajmy, że nadmiar cukru w diecie dziecka sprzyja powstawaniu próchnicy zębów i nadwagi.
Przechowywanie żywności
Czynniki przyspieszające psucie się żywności
Żywność jest przechowywana przez pewien okres czasu, co wiąże się z fizjologicznymi cechami człowieka, który wymaga ciągłej dostawy pokarmów i nie może odżywiać się „na zapas”. Przechowywanie żywności podlega przemia-nom mikrobiologicznym, biologicznym, chemicznym i fizycznym. Przemiany te prowadzą do zmniejszenia jej wartości odżywczej, zdrowotnej i organolep-tycznej.
Trwałość produktów jest ograniczona i zależy od składu chemicznego pokarmu, obecnej w nim mikroflory, od warunków i czynników środowiska (tem-peratura, wilgotność, tlen atmosferyczny oraz gazy otaczające przechowywany produkt). Jednym z głównych składników większości pokarmów jest woda. Im więcej wody, tym szybciej przebiegają reakcje chemiczne i tym szybszy jest rozwój drobnoustrojów, co w konsekwencji prowadzi do szybkiego psucia się pokarmu nawet w obniżonej temperaturze.
Inne składniki produktów żywnościowych mają mniejszy wpływ na ich trwałość. Stosunkowo szybko ulegają zepsuciu substancje tłuszczowe. Białka, węglowodany i sole mineralne odgrywają mniejszą rolę w procesach skracających trwałość produktów, stanowią jednak substraty dla niektórych reakcji chemicznych i działalności drobnoustrojów. Duży wpływ na szybkość reakcji ma pH. Procesy oddechowe zachodzące w żywej strukturze tkankowej (np. owoce, warzywa) mogą doprowadzić do podniesienia jej temperatury, co jest niekorzystne dla przechowywania. Innym ważnym czynnikiem wpływającym na trwałość produktów jest temperatura, której obniżenie ma decydujące znaczenie w przechowywaniu. Obniżenie temperatury do minus 18-30oC wskutek zmiany stanu skupienia wody daje w efekcie wielokrotne przedłużenie czasu przechowy-wania.
Sposoby utrwalania żywności
Suszenie
Podczas suszenia pozbawia się produkty wody, co zapobiega rozwojowi drobnoustrojów, ponadto wtedy ustaje aktywność wielu enzymów. W produkcie suszonym hamowany jest przebieg reakcji chemicznych między składnikami, co zapobiega psuciu się. Proces ten wykorzystywany jest do kondycjonowania herbaty, kawy, do otrzymywania suszu owocowego, w produkcji makaronów i innych przetworów. Suszenie w warunkach naturalnych przyczynia się do utraty witaminy C w produktach.
Mrożenie
Jest to przechowywanie produktów w temperaturze do -18oC. Dla każdego produktu określa się maksymalny czas przechowywania. W produktach mrożonych składniki odżywcze są na ogół dobrze zachowane. W wypadku warzyw zamrożenie pozwala na zachowanie większej ilości składników odżywczych (do zamrożenia dochodzi zaraz po zbiorze). Mrożenie nie może być wykorzystywane w przechowywaniu mleka, śmietany, grzybów i ogórków. Zamrożenie powoduje zmiany struktury tkankowej miąższu wielu owoców, dlatego owoce... (w tym miejscu brak kawałka tekstu).
Blanszowanie
Jest to proces poprzedzający mrożenie, polegający na krótkotrwałym (trwającym kilka minut) ogrzaniu warzyw do temperatury 85-100oC. Blanszowanie unieczynnia enzymy tkankowe, zapobiegając zmianom zabarwienia i walorów smakowych mrożonych warzyw. Dodatkowo niszczone są bakterie. Blanszowaniu poddaje się warzywa liściaste, groch, fasolę, szparagi, kukurydzę, kalafior i brokuły. Proces ten nie jest konieczny dla marchwi, papryki, owoców, cebuli, czosnku i pietruszki.
Napromieniowanie
Jest metodą, która budzi kontrowersje. Stosowane promieniowanie nie jest radioaktywne. Tej metody używa się do sterylizacji przypraw, miękkich owoców, a także do niszczenia drobnoustrojów obecnych w drobiu.
Konserwowanie
Pozwala na przechowywanie żywności w pojemnikach metalowych i szklanych w temperaturze przez określony czas. Kupując takie produkty, musimy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na datę ważności.
Dodatki do żywności
To związki chemiczne dodawane do żywności w celu poprawy jej trwałości. Część z nich może wywierać na niektórych ludzi niekorzystne działanie w postaci reakcji alergicznych.
Wędzenie
Jest jedną z najstarszych metod konserwowania żywności. Proces wędzenia poprzedzany jest peklowaniem lub marynowaniem produktów. Charakterystycz-ny smak i zapach żywności wędzonej pochodzi od związków chemicznych zawartych w dymie. Związki te spowalniają proces utleniania mięsa, nadając mu dodatkowo pewne wartości smakowo-zapachowe. Substancje te mogą mieć również niekorzystne działanie dla ustroju, wręcz rakotwórcze. Wędzi się ryby, mięso i sery.
Zasady przechowywania żywności
Żywność wyprodukowaną i zapakowaną w zakładach przetwórstwa prze-chowujemy wg wskazówek zawartych na opakowaniu. Natomiast czas prze-chowywania wyrobów domowych jest uzależniony od sposobu przygotowania. Żywność powinna być przechowywana w odpowiednich opakowaniach. Zapobiega to wysychaniu produktów i przenikaniu zapachów.
Pojemniki z tworzyw sztucznych
Nie każdy pojemnik nadaje się do wszystkich produktów spożywczych. Mięsa, wędliny, sery i masło nie powinny być umieszczane w pojemnikach z tworzyw sztucznych, które zawierają substancje rozpuszczające się w tłuszczach. Przed zakupem powinniśmy się upewnić, że kupowany pojemnik ma atest Państwowego Zakładu Higieny, a producent zapewnia, że wyrób nadaje się do przechowywania żywności zawierającej tłuszcze.
Folia
Obecnie kupujemy wiele artykułów w folii, ale nie powinno się przecho-wywać w niej żywności, głównie wędlin, serów, mięsa, zieleniny i warzyw. Szczególnie niebezpieczne jest foliowanie warzyw liściastych, gdyż brak dostępu powietrza może spowodować wytwarzanie się w warzywach bardzo szkodliwych azotynów. Przyspieszamy psucie się, przechowując produkty w folii w warunkach beztlenowych.
Folia aluminiowa
Ta przydatna w gospodarstwie domowym folia służy do zabezpieczania produktów żywnościowych przed dostępem światła i wysychaniem, ale główni stosujemy ją do pieczenia. Warto pamiętać, że niewskazane jest stosowanie jej do produktów kwaśnych.
Jak przechowywać produkty
Jaja
Okres przechowywania jajek w lodówce może wynosić około 2-3 tygodni. Niezalecane jest gromadzenie jaj na zapas. Większość lodówek ma półki odpowiednio przystosowane do przechowywania jaj. Ważne jest, aby nie myć jajek przed włożeniem do lodówki (naturalna otoczka na skorupce jest barierą dla bakterii). W czasie długotrwałego przechowywania jaj do ich wnętrza wnikają przez pory skorupki bakterie. Ich rozwój zachodzi szybciej w żółtku niż w białku. Prowadzi to do zmiany zapachu jajka, zwiększenia się komory powietrznej i rozrzedzenia jaja.
Mięso surowe, przetwory mięsne i drób
Surowe mięso najlepiej jest przechowywać po szybkim schłodzeniu do temperatury 0-2oC. Przed włożeniem do lodówki mięso zawsze powinno być umyte i osuszone, najlepiej włożone do odpowiednich pojemników. Ważne jest, aby w lodówce surowe mięso nie stało na tej samej półce co gotowe potrawy. Jeśli chcemy przechowywać mięso dłużej, najlepiej je poporcjować i zamrozić. Można również skropić mięso sokiem z cytryny, co podnosi kwasowość na powierzchni i opóźnia rozwój drobnoustrojów. Wśród przetworów mięsnych najmniejszą trwałością charakteryzują się wyroby garmażeryjne i dlatego powinny być spożywane na bieżąco. Niektóre kiełbasy (np. krakowska, parówki) można po odpowiednim opakowaniu przechowywać do 2 dni, wędzonki półtrwałe (toruńska, żywiecka) - do 4 dni, natomiast kiełbasy suche nawet do miesiąca. Należy pamiętać, że podczas przechowywania mięsa zachodzą także procesy dojrzewania. Obserwuje się utratę wagi związaną z odparowaniem części wody.
Nabiał
Mleko i produkty mleczarskie ulegają szybkiemu psuciu się w wyniku działalności drobnoustrojów. Szybkość występowania zmian zależy od ilości i rodzaju mikroflory i od temperatury przechowywania. Istotne jest przede wszystkim sprawdzanie podczas zakupów terminu przydatności do spożycia. Mleko UHT oraz napoje mleczne w zamkniętych kartonach mają stosunkowo długie terminy ważności. A po otwarciu nadają się do spożycia bez przegotowania do 12 godzin. Jogurty i kefiry muszą być przechowywane w warunkach chłodniczych z terminem ważności jak na opakowaniu. Sery żółte przechowywane są przez kilka dni, do tego stosuje się folię spożywczą. w przypadku dłuższego przechowywania powinno się ser mrozić. Sery twarogowe są mało trwałe, obowiązuje termin ważności jak na opakowaniu, zazwyczaj 48 godzin. Okres przechowywania twarogu wydłuży się, jeżeli zakupimy ten w hermetycznie zamkniętym opakowaniu foliowym.
Owoce i warzywa
Najlepiej trzymać w temperaturze około 10oC (niższa temperatura jest niewskazana dla owoców tropikalnych, pomidorów i ogórków).Warzywa i owoce przechowujemy w pojemnikach z niezbyt szczelną pokrywką umożliwiającą dostęp powietrza. Warzywa korzeniowe, ziemniaki i owoce o większej trwałości (np. jabłka) można przechowywać przez kilka dni na dolnych półkach szafek. Jeżeli chcemy przechowywać owoce i warzywa przez dłuższy okres, potrzebne jest odpowiednie miejsce z temperaturą 2-10oC. Przetwory owocowe i warzywne przechowujemy w temperaturze poniżej 15o bez dostępu światła.
Pokarm mamy
Czas przechowywania mleka kobiecego jest uzależniony od temperatury. I tak: w temperaturze 4oC (lodówka) - 48 godzin, w zamrożeniu do -10oC - około tygodnia, a po zamrożeniu do -18oC - przez około pół roku. Pamiętajmy, aby pokarm kobiecy przechowywać w butelce z odpowiednim atestem.
Potrawy domowe
Możemy przechowywać przez 2-4 dni w temperaturze poniżej 10oC. Najkorzystniejsze jest przechowywanie potraw kwaśnych: kiszonych, z dodatkiem pomidorów, kiszonej kapusty, kiszonych ogórków. Za sprawą kwasu ograniczany jest rozwój drobnoustrojów. Dlatego niektóre potrawy (np. mięso w rosole) możemy zakwasić przez dodanie koncentratu pomidorowego. Zupy i sosy przechowujemy w lodówce po uprzednim zagotowaniu, ostudzeniu i umieszczeniu w odpowiednim pojemniku z przykryciem. Kiszonki przechowujemy w temperaturze poniżej 10oC. Najlepszą temperaturą dla ogórków kiszonych jest 4-7oC., a kiszonej kapusty około 0oC.
W wypadku kiszonej kapusty przedłużony okres przechowywania spowoduje zmniejszenie zawartości witaminy C, a w wypadku ogórków utratę tekstury (twardości), rozwój drożdży i fermentację alkoholową.
Produkty zbożowe
Chleb i inne rodzaje pieczywa są produktami charakteryzującymi się małą trwałością, a proces psucia się spowodowany jest czerstwieniem i pleśnieniem, w wyniku których dochodzi do zmian smaku, zapachu i tekstury. Proces czerstwienia przebiega najszybciej w temperaturze bliskiej 0oC, stąd chleba nie przechowuje się w lodówce. Natomiast zamrożenie pieczywa do -20oC hamuje procesy psucia się i umożliwia przechowywanie przez kilka miesięcy bez obawy o utratę walorów smakowych. Za ogólnie przyjętą formę przechowywania produktów mącznych uważa się mrożenie, wykorzystuje się je w przypadku pierogów, pyz, knedli, ciast i pizzy.
Ryby
Najlepiej zjadać w dniu zakupu, ewentualnie nazajutrz po oczyszczeniu, umyciu i umieszczeniu w odpowiednim pojemniku w temperaturze około 0oC. Ryby wędzone powinny być przechowywane na wyższych półkach. Owijając je w folię spożywczą unikniemy przechodzenia zapachu na inne potrawy. Ryba z konserwy nie powinna być przechowywana w puszce po otwarciu, najlepiej przełożyć ją na talerzyk. Surowe ryby możemy przechowywać znacznie dłużej po zamrożeniu. Przed zamrożeniem najpierw je myjemy i patroszymy. Rybę chudą możemy przechowywać znacznie dłużej po zamrożeniu, nawet do 6-8 miesięcy.
Tłuszcze
Olej może być przechowywany w lodówce do 2-3 miesięcy (najkorzystniej w temperaturze 4-6oC, z ograniczonym dostępem światła). Najwięcej trudności sprawia przechowywanie masła, w którym zachodzą procesy hydrolizy tłuszczów i uwalniane wtedy kwasy tłuszczowe, aldehydy i ketony pogarszają jego jakość. Masło i margarynę należy trzymać w lodówce przez czas zgodny z terminem ważności umieszczonym na opakowaniu. Smalec jest tłuszczem o większej trwałości. Jest mniej podatny na utlenianie i hydrolizę. Dzięki temu w temperaturze od -6 do -8oC może być przechowywany nawet do roku. Podczas przechowywania tłuszczów zachodzą reakcje chemiczne i enzymatyczne, które powodują zmiany jakości, prowadzą do jełczenia. O czasie przechowywania tłuszczów decydują warunki takie jak temperatura, dostęp światła i tlenu atmosferycznego oraz rodzaj opakowania.
Ważne informacje
Salmonella jest to drobnoustrój, o którym wiele osób słyszało. Natomiast pałeczka Yersini jest mało znana pomimo jej rozpowszechnienia i możliwych zaburzeń przewodu pokarmowego na skutek jej spożycia.
Bakterie mnożą się najszybciej w temperaturze 7-60oC i w tym przedziale temperatur przechowujemy żywność jak najkrócej.
Odgrzewanie produktów więcej niż raz oraz wielokrotne chłodzenie i ogrzewanie powoduje straty witamin oraz stwarza bakteriom korzystne warunki do rozmnażania.
Krytyczną fazą zamrażania jest przejście od temperatury -1 do -5oC, kiedy wymrożeniu ulega 50-95% wody zawartej w tkankach. Im szybciej przebiega zamrażanie, tym jakość mrożonek jest wyższa. Podczas powolnego zamrażania ściany komórek są rozrywane przez powstające kryształki lodu, co prowadzi do wycieku zawartości komórek po rozmrożeniu, szczególnie w owocach. Szybkie zamrażanie powoduje powstawanie kryształków i wewnątrz komórek, i w przestrzeniach międzykomórkowych, co powoduje mniejsze uszkodzenia błon komórkowych, a tym samym struktura produktu nie ulega większym zmianom. Natomiast rozmrażanie powinno przebiegać powoli. Zamrożone w warunkach domowych warzywa i owoce można przechowywać przez okres 1 roku w temperaturze -18oC.
Konserwy należą do najtrwalszych produktów spożywczych, niemniej jednak po otwarciu ulegają szybkiemu psuciu. Powinny być spożywane zaraz po otwarciu, ewentualnie przechowywane przez krótki czas (po wyjęciu z puszki i ułożeniu na talerzyku lub salaterce).
Data przydatności produktów umieszczona na opakowaniu odnosi się do produktu zamkniętego; po otwarciu powinien być spożyty jak najszybciej.
Tabela trwałości produktów
|
W lodówce |
W zamrażarce |
mięso surowe |
||
wołowina |
2-3 dni |
2-3 miesiące |
wieprzowina |
2-3 dni |
1-2 miesiące |
drób |
2-3 dni |
2-3 miesiące |
cielęcina |
2-3 dni |
2-3 miesiące |
baranina |
2-3 dni |
2-3 miesiące |
mięso przetworzone |
||
pieczona wołowina |
|
8 miesięcy |
kiełbasa, szynka |
|
1-2 miesiące |
pieczona cielęcina |
|
6 miesięcy |
ryby |
||
surowa (tłusta/chuda) |
3-4 dni |
4-6 miesięcy |
gotowana |
1-2 dni |
|
krewetki |
1-2 dni |
|
produkty mleczne |
||
masło (zamknięte/otwarte) |
2 tygodnie/1 tydzień |
6 miesięcy |
margaryna |
1 tydzień |
6 miesięcy |
serek wiejski, topiony |
termin ważności |
|
mleko, jogurty |
termin ważności |
|
ser żółty |
6-12 dni |
3-4 miesiące |
warzywa |
||
ogórki |
10 dni |
1 rok |
pomidory, papryka |
7 dni |
1 rok |
sałata |
7 dni |
1 rok |
groszek, brukselka |
5 dni |
1 rok |
pieczarki |
5 dni |
1 rok |
szparagi, brokuły |
2-3 dni |
1 rok |
marchewka |
2-4 dni |
1 rok |
kalafior |
1-2 dni |
1 rok |
kapusta, seler |
2 tygodnie |
1 rok |
buraki |
3 tygodnie |
1 rok |
ziemniaki |
1-2 tygodnie |
1 rok |
1
36