Temat: Potrzebne słowa: i, albo, że...czyli spójniki.

Cele lekcji

Uczeń:

- poznaje pojęcie spójnik;

- utrwala wiadomości o nieodmiennych i odmiennych częściach mowy;

- doskonali umiejętność rozpoznawania orzeczeń;

- wskazuje różnice między zdaniem pojedynczym a złożonym;

- stosuje spójniki w zdaniu pojedynczym i złożonym;

- stosuje zasady interpunkcyjne.

Pomoce: karty pracy; słowniki interpunkcyjne; podręcznik Jutro pójdę w świat kl. 5, s. 80.

Tok lekcji

1. Odmienność i nieodmienność części mowy - powtórzenie:

1. karta pracy 1;

2. krzyżówka - karta pracy 2.

1

W

Y

P

O

W

I

E

D

Z

E

N

I

E

2

P

O

D

M

I

O

T

3

P

R

Z

Y

M

I

O

T

N

I

K

4

R

Ó

W

N

O

W

A

Ż

N

I

K

5

W

Ł

A

S

N

E

6

Z

D

A

N

I

E

7

C

Z

A

S

O

W

N

I

K

8

R

Z

E

C

Z

O

W

N

I

K

2. Spójnik jako nieodmienna część mowy. Funkcja w zdaniu:

1. karta pracy 3 - wykreślanka:

A	L	E	S	J	E	Ś	L	I
P	O	N	I	E	W	A	Ż	P
A	B	Y	J	E	D	N	A	K
B	O	Ó	W	I	Ę	C	J	N
Ż	E	B	Y	Z	A	T	E	M
N	A	T	O	M	I	A	S	T
C	G	D	Y	Ż	C	Z	Y	K

Uwaga 1: W piątej linii uczniowie mogą zaznaczać ŻEBY lub: że +by jako dwa spójniki,

Uwaga 2: W wykreślance nie zamieszczono spójników jednoliterowych;

2. Spójnik w zdaniu złożonym, pojęcie zdania złożonego - karta pracy 4;

3. ćw. 5 s. 79.

3. Poprawna interpunkcja: reguła z ramki s. 80 , ćw. 6, s. 80:

1. praca w grupach pod kierunkiem nauczyciela: objaśnienie zasad korzystania
   ze słownika interpunkcyjnego.

4. Praca domowa: Zapisz do zeszytu tytuły dowolnych książek, czasopism lub utworów z podręcznika, w których występują spójniki. Podkreśl te cześci mowy.

Karty pracy na następnej stronie

Karta pracy 1

Które z ramek zawierają słowa nieodmienne, a które odmienne? Podaj też własne przykłady.

Piszę, piszesz, pisali

i

oraz

kota, kotu, kotem lub

puszty, puszystego

ale więc

przyjaźń, przyjaźni

śpiewać, śpiewają, będą śpiewać

Karta pracy 2

1
2
3
4
5
6
7
8

1. Grupa wyrazów przekazująca jakąś myśl, informację.

2. Wykonawca czynności, ten o kim mówi się w zdaniu. Np. Pies szczeka.

3. Łaciaty, mały, kudłaty - to ................................................... (część mowy).

4. Wypowiedzenie bez osobowej formy czasownika.

5. Europa, Poznań, Włochy - to nazwy ..................................... .

6. Wypowiedzenie z orzeczeniem, np. Rycerz jedzie drogą.

7. Pisze, śpiewa, myśli, śpi - to ............................................. .

8. Marysia, biurko, zabawa, lekcja - to ............................................(część mowy).

Wyrazy ........................................................ to takie, które zmieniają swoje formy.

Karta pracy 3

Odszukaj spójniki w wykreślance, skreśl je. Pozostałe litery utworzą hasło.

A	L	E	S	J	E	Ś	L	I
P	O	N	I	E	W	A	Ż	P
A	B	Y	J	E	D	N	A	K
B	O	Ó	W	I	Ę	C	J	N
Ż	E	B	Y	Z	A	T	E	M
N	A	T	O	M	I	A	S	T
I	G	D	Y	Ż	C	Z	Y	K

Hasło: .......................................................................

Karta pracy 4

Przeczytaj tekst, a następnie:

1. zakreśl spójniki;

2. podkreśl orzeczenia w zdaniach, policz i zanotuj, ile orzeczeń ma każde zdanie;

WIELKANOC NASZYCH PRADZIADKÓW

a) Na stole oprócz święconego jajka znajdowały się pisanki i maślany lub cukrowy baranek. b) W 1685 roku królowa Maria Kazimiera otrzymała w darze baranka pokrytego łabędzim puchem. c) Na chorągiewce widniało słowo Alleluja (18250 razy!).
d) W dawnych księgach czytamy, że gospodynie przygotowywały zawsze pieczone prosię, szynki, kiełbasy i baby. e) Ponieważ baby drożdżowe były wizytówką gospodyni, kobiety piekły je w specjalnych kamionkowych formach. f) Domownicy zbierali się przy wielkanocnym stole, zajadali migdałowe torty, więc święta sprzyjały obżarstwu.

liczba orzeczeń rodzaj zdania

Zdanie a.) ............................................. - ............................................................

Zdanie b.) ............................................. - ............................................................

Zdanie c.) ............................................. - .............................................................

Zdanie d.) ............................................. - .............................................................

Zdanie e.) ............................................. - .............................................................

Zdanie f.) ............................................. - ............................................................

3. na podstawie definicji w ramce dopisz po myślniku do zdań oznaczonych literami, czy są pojedyncze, czy złożone;

4. które spójniki łączą części zdania, a które łączą zdania w zdaniu złożonym?

Zdanie, które ma więcej niż jedno orzeczenie, jest zdaniem złożonym.

Zdanie, które ma jedno orzeczenie, jest zdaniem pojedynczym.

4

www.wsip.pl

---